Pytanie 1. Czy JST jest zobowiązane do otwarcia wyodrębnionego rachunku bankowego do ponoszenia wydatków w ramach projektu?

Odpowiedź

JST nie ma obowiązku wyodrębniania osobnego rachunku bankowego do ponoszenia wydatków w projekcie. 

Opracowane przez Pana Michała Kier - pracownika Departamentu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego UMWSL

Pytanie 2. Jak wprowadzić zmiany w budżecie?

Odpowiedź

1. Jeśli chodzi o zmiany w montażu finansowym projektu, to beneficjent powinien przesłać od IZ FE SL 2021-2027 pismo przewodnie w którym szczegółowo opisze jaki rodzaj nowego dofinansowania został pozyskany, w jaki sposób wpłynie ono na projekt. Do pisma należy załączyć umowę, na podstawie której beneficjent otrzymał środki z innego źródła wraz z tabelarycznym wykazem wydatków w projekcie, które zostały objęte nowym źródłem finansowania. Jeżeli okaże się, że nowo pozyskane środki przewyższają wkład własny beneficjenta w danym wydatku, to dofinansowanie z UE zostanie proporcjonalnie pomniejszone bez możliwości podniesienia poziomu dofinansowania na innych wydatkach.

2. Jeśli chodzi o zmiany w kosztach projektu, to należy przesłać do IZ FE SL 2021-2027 pismo przewodnie wraz z formularzem zmian, w którym beneficjent przedstawi nowe propozycje wartości wydatków kwalifikowalnych po zmianach. Aktualne formularze dostępne są na https://funduszeue.slaskie.pl/dokument/formularz_zglaszania_zmian_w_projekcie_efrrfst_170924. Wraz z formularzem należy uzupełnić w systemie CST umowy/aneksy które zostały zawarte
z wykonawcami/dostawcami na podstawie których należy dokonać zmian w kosztach projektu, i/lub przekazać do IZ FE SL2021-2027:
- informację, że po ponownym szacowaniu wartości zamówienia kwota wydatków zaplanowanych we wniosku o dofinansowanie uległa zmianie oraz, że beneficjent dysponuje dokumentami, które to potwierdzają lub
- informację, że najkorzystniejsza oferta złożona w postępowaniu przetargowym jest inna, niż wartość wydatków wskazanych we wniosku o dofinansowanie oraz
że beneficjent dysponuje dokumentami, które to potwierdzają.

W obu przypadkach IZ FE SL 2021-2027 dokona wnikliwej analizy i poinformuje beneficjenta o możliwości wprowadzenia zmian do projektu.

Szczegółowe informacje na temat wprowadzenia zmian w budżecie dostępne są w przewodniku dla Beneficjentów FE SL 2021-2027, zachęcamy także do kontaktu
z opiekunem projektu.


Opracowane przez Pana Michała Kier - pracownika Departamentu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego UMWSL

Pytanie 1. Czy jest możliwość zakupu nieruchomości przez przedsiębiorcę pod dany projekt?

Odpowiedź

Kwestię zakupu nieruchomości regulują Wytyczne dotyczące kwalifikowalności 2021-2027 - Minister Funduszy i Polityki Regionalnej dostępne pod adresem: WYTYCZNE DOTYCZĄCE KWALIFIKOWALNOŚCI 2021-2027 (podrozdział 3.4).

Pytanie 2. Czy można sfinansować zakup środków trwałych typu kontenery, hale magazynowe, samochody specjalne typu hakowce bramowce. 

Odpowiedź

Zgodnie z Przewodnikiem dla Beneficjentów:

1. kontenery – jeżeli miałyby stanowić wyposażenie PSZOK to mogą zostać uznane za kwalifikowalne w ramach kategorii określonej w ww. Przewodniku tj.: „budowa/rozbudowa/modernizacja i/lub wyposażenie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych wraz z punktami napraw i przygotowania do ponownego użycia”

2. hale magazynowe – zakup nieruchomości regulują Wytyczne dotyczące kwalifikowalności 2021-2027 - Minister Funduszy i Polityki Regionalnej dostępne pod adresem: WYTYCZNE DOTYCZĄCE KWALIFIKOWALNOŚCI 2021-2027 (podrozdział 3.4).

3. samochody specjalne typu hakowce, bramowce – w Przewodniku dla Beneficjentów określono, iż za kwalifikowalne można uznać: „zakup urządzeń/ pojazdów służących do zachowania czystości i do pracy na terenie PSZOK/ terenie Instalacji do zagospodarowania odpadów, z wyłączeniem pojazdów specjalnych typu śmieciarka (koszty niekwalifikowalne)”. W związku z powyższym kluczowa jest informacja czy urządzenia typu hakowce/bramowce będą służyły wyłącznie jako urządzenie wewnętrzne obsługujące PSZOK czy służyć będą zbiórce odpadów i przewożeniu odpadów od mieszkańca do PSZOK bądź z PSZOK do instalacji? Dodatkowo informujemy o zakazie wspierania pojazdów zasilanych paliwami kopalnymi.

Pytanie 3. Planuję zrealizować inwestycję polegającą na zakupie urządzeń / automatów umożliwiających zbieranie i segregację odpadów opakowaniowych, w tym butelek PET, puszek aluminiowych czy szklanych butelek, które rozmieszczę w prowadzonych placówkach handlowych (sklepach spożywczych). Bardzo proszę o informację czy tego typu inwestycja wpisuje się w typ inwestycji, o którym mowa w regulaminie w pkt. 1.4, to jest Punkty selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK)?

Odpowiedź

W zakresie działania 2.12  wspierane będą inwestycje związane z PSZOK (Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych) zgodnie z warunkiem SZOP „Wsparcie uzyskają projekty związane z budową/rozbudową/modernizacją punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych jako samodzielnego typu inwestycji (przedsięwzięcia)”. Brak jest możliwości wsparcia przedsięwzięcia polegającego wyłącznie na zakupie butelkomatów/urządzeń/automatów.

Pytanie 4. W ramach modernizacji/rozbudowy istniejącego PSZOK chcielibyśmy nabyć m.in. pojazd hakowy niezbędny do funkcjonowania Punktu Selektywnej Zbiórki, umożliwiający obsługę (załadunek odpadów, przewóz do instalacji, rozładunek) różnego rodzaju kontenerów znajdujących się na wyposażeniu PSZOK mechanizmem dźwigowym.  Kontenery znajdujące się w PSZOK są przystosowane do transportu hakowego i jest to jedyny sposób na przeniesienie odpadów z miejsca w którym zostały zebrane do odbiorcy. Pojazd hakowy nie będzie służył do zbierania odpadów komunalnych od mieszkańców, a zatem nie będzie pełnił funkcji „śmieciarki”. Jest to pojazd specjalistyczny przeznaczony do podnoszenia kontenerów znajdujących się w PSZOK, w celu organizacji przestrzeni w Punkcie Selektywnej Zbiórki, przemieszczania kontenerów oraz ich opróżniania, tym samym zwiększenia wydajności PSZOK. PSZOK, który wymaga modernizacji znajduje się na terenie instalacji przetwarzania odpadów, pod tym samym adresem. Pojazd będzie pracował na terenie PSZOK, na potrzeby PSZOK. Jako, że z informacji uzyskanych od Państwa wynika, że warunkiem kwalifikowalności będzie spełnienie kryterium „bezemisyjności” dlatego planowany do zakupu w ramach przedsięwzięcia pojazd będzie pojazdem elektrycznym.

Odpowiedź

Warunki umożliwiające uznanie takiego wydatku za kwalifikowalny tj.:
- pojazd będzie wykorzystywany jedynie do obsługi wewnętrznej PSZOK,
- pojazd będzie bezemisyjny (w związku z zakazem wspierania przez środki UE urządzeń/pojazdów zasilanych paliwami kopalnymi)
- pojazd nie będzie wykorzystywany w charakterze śmieciarki tj. nie będzie służył do transportu odpadów poza PSZOK oraz nie będzie odbierał odpadów od mieszkańców,
wydają się być spełnione, choć oczywiście podstawą do dokonania takiej oceny będzie złożony wniosek wraz z załącznikami.

Pytanie 5. Czy w ramach rozbudowy/modernizacji PSZOK istnieje możliwość sfinansowania zakupu komputera (laptop lub komputer stacjonarny oraz drukarka) wraz z oprogramowaniem/modułem połączonym z systemem/modułem w Urzędzie Gminy, aby nie wypełniać kart przyjęcia odpadów ręcznie tylko on-line? Pozwoli to zaoszczędzić dużo czasu zarówno pracownikowi PSZOK jak i pracownikowi w Urzędzie Gminy. Zaoszczędzony zostanie również papier.

Czy w ramach rozbudowy/modernizacji PSZOK istnieje możliwość sfinansowania projektu oraz druku „karty PSZOK” w wersji fizycznej (wielkości dowodu osobistego) oraz cyfrowej dla mieszkańców? Karta ta umożliwi weryfikację czy dana osoba jest mieszkańcem Gminy i czy może korzystać z PSZOK’u oraz pozwoli zweryfikować czy dana osoba nie przekroczyła limitów na frakcje odpadów, które są objęte ewentualnymi limitami.

Odpowiedź

Istnieje możliwość uznania powyższego zakresu prac jako kosztów kwalifikowalnych w ramach wydatków bezpośrednich, jednakże należy we wniosku opisać i uzasadnić, w jaki sposób wydatki te służyć będą realizacji celu działania jakim jest wyposażenie/modernizacja PSZOK.

Pytanie 6. Czy zamontowanie na terenie Gminy kilku niedużych punktów odbioru odpadów na drobne frakcje (np. żarówki, baterie, drobny sprzęt AGD/RTV, itp.), które będą regularnie odbierane można potraktować jako forma mobilnego PSZOK, za którą w kryterium merytorycznym specyficznym „Dostępność PSZOK” można otrzymać 1 dodatkowy punkt? Punkt taki jest estetycznie wykonany i mógłby również zawierać treści edukacyjne w zakresie gospodarki odpadami.

Odpowiedź

Powyższe wydatki można uznać za kwalifikowalne w ramach kosztu związanego z kampanią edukacyjną mającą na celu budowanie świadomości społecznej w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami. Mając na uwadze charakter takich kontenerów trudno będzie uznać je jako formę mobilnego PSZOK oraz przyznania dodatkowego punktu. Dodatkowo zwracam uwagę, że sfinansowane ze środków UE sprzęty/kontenery nie mogą służyć jako powierzchnia reklamowa.

Pytanie 1. Zamówienia powyżej kwoty 50 tys. netto muszą być ogłaszane w bazie konkurencyjności, poniżej tej wartości obowiązuje U PZP?

Odpowiedź

W przypadku zamówień publicznych poniżej 50 000 zł netto nie obowiązuje ustawa PZP, ale może obowiązywać tzw. regulamin wewnętrzny udzielania zamówień publicznych.

Opracowane przez Pana Mirosława Ciołka

Pytanie 2. Co w przypadku zatrudnienia personelu merytorycznego na podstawie umowy o zlecenia?

Odpowiedź

Do personelu merytorycznego na podstawie umowy zlecenia stosujemy przepisy dot. zamawiania/zlecania usług. Zleceniobiorców nie wykazujemy w tzw. Bazie Personelu SL2021.

Opracowane przez Pana Mirosława Ciołka

Pytanie 1. Czy posłużenie się logotypami na dokumentach związanych z projektem, który jest na etapie oceny i nie uzyskał jeszcze decyzji o dofinansowaniu jest obarczone korektą finansową?

Odpowiedź

Wykaz pomniejszenia wartości dofinansowania projektu w zakresie obowiązków komunikacyjnych beneficjentów FE nie przewiduje korekty finansowej za stosowanie logotypów przed podpisaniem umowy o dofinansowanie projektu. Jednak należy podkreślić, że zgodnie z zapisami Podręcznika wnioskodawcy i beneficjenta Funduszy Europejskich na lata 2021-2027 w zakresie informacji i promocji ze stosowaniem znaku Funduszy Europejskich, znaku barw RP oraz znaku UE należy poczekać do czasu podpisania umowy o dofinansowanie projektu.

Pytanie 2. W ramach projektu FESL.09.02 realizowane jest m.in. wsparcie dla nauczycieli w formie studiów podyplomowych. Nauczyciele z różnych szkół (podmiotów realizujących projekt) uczęszczają na studia podyplomowe na różnych uczelniach. W jaki sposób należy spełnić obowiązek promocyjny? W opisanej sytuacji trudno będzie umieszczać plakat promocyjny na uczelni, do której uczęszcza jeden nauczyciel.

Odpowiedź

Za informowanie o działaniach realizowanych w projekcie odpowiada beneficjent. Jeżeli projekt dotyczy wyłącznie działań szkoleniowych, bez zakupu sprzętu, to beneficjent musi umieścić lub zobowiązać inny podmiot zaangażowany w realizację projektu do umieszczenia plakatu informującego we wszystkich miejscach realizacji projektu. Miejscem realizacji projektu jest zarówno siedziba beneficjenta i siedziba realizatora, jak i inne miejsca, w których odbywają się działania projektowe. Jeżeli finansowane będą studia podyplomowe na kierunkach, znajdujących się w ofercie uczelni wyższych (a nie kierunkach utworzonych ze wsparcia Funduszy Europejskich dla uczestników projektu), to miejscem realizacji projektu jest wyłącznie miejsce zawarcia umowy z uczestnikami projektu (siedziba realizatora - szkoły, która doszkala swój personel i beneficjenta odpowiedzialnego za realizację) a nie uczelnia wyższa, na której odbywają się zajęcia dla uczestników.

Pytanie 3. Czy zamieszczanie tablicy informacyjnej jest obowiązkowe przy zakupie 2 laptopów ( tak wybrzmiało ze szkolenia). Jeżeli instytucja ma kilka budynków, projekt będzie realizowany tylko w niektórych z nich to czy plakaty wieszamy w każdym budynku, czy tylko w siedzibie głównej oraz tam gdzie prowadzone są działania projektowe?

Odpowiedź

Tak, jeżeli wartość projektu przekracza 500 tys. euro (EFRR) lub 100 tys. euro (EFS+ i FST), wymagana jest instalacja tablicy informacyjnej o wymiarach 80/40 cm na lub przed siedzibą beneficjenta. Plakaty informacyjne powinny znaleźć się w każdym miejscu realizacji projektu - nie oznacza to każdego budynku beneficjenta, a wyłącznie te, w których prowadzone będą działania projektowe (biuro projektu, sale w których odbywają się szkolenia w ramach projektu itp.)

Pytanie 4. Czy na notesach i teczkach przekazywanych Uczestnikom Projektu można nakleić logowanie czy muszą one zostać specjalnie wydrukowane i np. na okładce mieć wydrukowane właściwe logowanie?

Odpowiedź

Wybór formy logowania (naklejka czy nadruk) należy do Beneficjenta.

Pytanie 5. Projekt realizowany w trzech przedszkolach. Całość projektu ma wartość ponad 100 tyś euro, a w jednym przedszkolu zaplanowany jest zakup tablicy interaktywnej. Czy tablicę trzeba umieścić przy trzech przedszkolach czy tylko przy jednym? Czy tablica powinna być na zewnątrz budynku?

Odpowiedź

Wymóg umieszczania tablicy obowiązuje, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:
1) projekt obejmuje prace budowlane, działania w zakresie infrastruktury, inwestycje rzeczowe lub zakup sprzętu,
2) całkowity koszt projektu przekracza:
-500 tys. euro (z EFRR lub FS), lub
-100 tys. euro (z EFS+, FST, EFMRA, FAMI, FBW, IZGW).
Jeśli spełnione są powyższe warunki, to wystarczy aby tablica była umieszczona w siedzibie Beneficjenta. Tablica powinna znajdować się w dobrze widocznym i ogólnie dostępnym miejscu, gdzie największa liczba osób będzie miała możliwość zapoznać się z treścią tablicy.
Natomiast wszystkie pozostałe miejsca realizacji projektu powinny być oznaczone plakatami.

Pytanie 6. Czy trzeba umieszczać naklejki informacyjne na sprzęcie elektronicznym np. ekran multimedialny przylegający do ściany?

Odpowiedź

Tak, należy umieścić naklejkę informacyjną na ekranie multimedialnym.

Pytanie 7. Czy przy projekcie poniżej 100 tys. euro, gdzie zakładany jest remont jednej sali dydaktycznej, jest potrzeba umieszczenia tablicy? Jeśli tak, to w jakim wymiarze?

Odpowiedź

Wymóg umieszczania tablicy obowiązuje, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:
1) projekt obejmuje prace budowlane, działania w zakresie infrastruktury, inwestycje rzeczowe lub zakup sprzętu,
2) całkowity koszt projektu przekracza:
-500 tys. euro (z EFRR lub FS), lub
-100 tys. euro (z EFS+, FST, EFMRA, FAMI, FBW, IZGW).
W tym przypadku nie ma obowiązku umieszczania tablicy, więc należy umieścić plakat.

Pytanie 1. W jaki sposób technologie w świecie cyfrowym mogą być zgodne z zasadami DNSH?

Odpowiedź

Zakładam, że pytanie dotyczy stosowania zasady DNSH dla projektu dofinansowanego z funduszy UE. Przy czym założeniu zgodność z zasadą DNSH powinna odnosić się do każdego z celów środowiskowych wynikających z rozporządzenia w sprawie systematyki (tj. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18.06.2020 r.). Te cele są określone w art. 9 ww. rozporządzenia: a) łagodzenie zmian klimatu; b) adaptacja do zmian klimatu; c) zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich; d) przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym; e) zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola; f) ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów. Konieczne jest wykazanie, że projekt (np. technologie w świecie cyfrowym) nie kolidują znacząco z żadnym z ww. celów.
Przy analizie tego zagadnienia można kierować się art. 17 ww. rozporządzenia, w którym ogólnie wskazano przypadki, w których dochodzi do naruszenia zasady DNSH. Wydaje się, że w sposób szczególny należy wykazać, że infrastruktura techniczna projektu jest zlokalizowana w miejscu odpornym na skutki zmian klimatu (np. znajduje się w miejscu nienarażonym na zalanie wodami z powodzi i podtopień oraz w miejscu zabezpieczającymi przed skutkami fal upałów), a także że projekt obejmuje sprzęt o wysokiej efektywności energetycznej, dopuszczony na rynek UE (co oznacza m.in. konieczność minimalizacji użycia w nim substancji niebezpiecznych oraz możliwość poddania go przetworzeniu po wycofaniu z eksploatacji).
Ponadto, pomocne może być odwołanie się do sekcji 8.1 („Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność”) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2139 z dnia 04.06.2021 r. w którym są podane warunki zgodności z zasadą DNSH (nie ma jednak podstawy prawnej do uznania, że warunki te są prawnie wiążące dla projektów wspieranych z funduszy UE).

Opracowane przez Pana Krzysztofa Okrasińskiego

Pytanie 1. Skoro w ekspertyzie dot. oceny spełnienia zasady DNSH na poziomie Programu FUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA MAŁOPOLSKI 2021-2027 (załącznik nr 6 do Uchwały Nr 1827/22 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 20 października 2022 r.) ustalono, że typy działań w danym priorytecie "zostały ocenione jako zgodne z zasadą DNSH, ponieważ nie oczekuje się, że będą mieć jakikolwiek znaczący negatywny wpływ na środowisko ze względu na ich naturę." to czy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego należy wymagać od wykonawców / dostawców stosowania tej zasady, czy też można uznać, że wszystkie działania i koszty ponoszone w projekcie są zgodne z DNSH na postawie tej ekspertyzy?

Odpowiedź

Wskazane jest, by w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wymagań od wykonawców/dostawców stosowania zasady DNSH. Wspomniany załącznik nr 6 do Uchwały Nr 1827/22 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 20 października 2022 r. (dokument przedstawiający oceną zgodności z zasadą DNSH) dotyczy ustaleń Programu. Natomiast przedmiotem projektu ubiegającego się o dofinansowanie z funduszy UE jest konkretna inwestycja (np. zakup urządzeń lub realizacja przedsięwzięć)
i należy zapewnić, że będzie ona zgodna z zasadą DNSH. Jednym ze sposobów na zapewnienie tej zgodności jest zawarcie odpowiednich zapisów w dokumentacji przetargowej lub w umowie z wykonawcą na temat konieczności zachowania zgodności z zasadą DNSH przez cały czas realizacji zamówienia. 

Opracowane przez Pana Krzysztofa Okrasińskiego

Pytanie 1. Udostępnienie zasobów podmiotu 3 - kto podpisuje dokument, wykonawca czy podmiot udostępniający?

Odpowiedź

W zakresie formy zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby, tj. jego cyfrowego odwzorowania, znajduje zastosowanie § 7 ust. 2 i 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz. U. 2020 poz. 2452) zgodnie z którym jeżeli zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby zostało sporządzone jako dokument w postaci papierowej i opatrzone własnoręcznym podpisem, może być przekazane jako cyfrowe odwzorowanie tego dokumentu opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a w przypadku postępowań lub konkursów, o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym, poświadczającym zgodność cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej. Co niezmiernie ważne, poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej, w przypadku zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby, dokonuje z mocy § 7 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia wykonawca lub wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia (a nie podmiot udostępniający zasoby). Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej, może dokonać również notariusz. 

Opracowane przez Pana Konrada Cichonia

Pytanie 1. Czy w przypadku, gdy mamy kontrakt z NFZ na Hospicjum Domowe możemy wystąpić o dofinansowanie dodatkowych świadczeń nieobjętych kontraktem lub w liczbie świadczeń nieobjętych kontraktem?
1.a. Czy w ramach obecnego Hospicjum możemy obecnym wolontariuszom zaproponować wynagrodzenie?
1.b. Czy w ramach obecnej umowy z NFZ możemy dokupić sprzęt dla Hospicjum? Czy też musi to być inny zakres? 

Odpowiedź

W przypadku posiadania przez Wnioskodawcę umowy z NFZ w zakresie pokrywającym się z projektem, najistotniejsze będzie zapewnienie braku podwójnego finansowania usług w ramach umowy z NFZ i w ramach projektu, zgodnie z zapisami Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027. Przy takim zapewnieniu można projektować wsparcie dla pacjentów na zasadzie dodatkowych usług (w przypadku pacjentów objętych opieką paliatywną/hospicyjna domową w NFZ) lub na zasadzie zgodności z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej, jeśli pacjent nie korzysta ze świadczeń w ramach NFZ (zapewnić wtedy standard usługi zgodnie z Rozporządzeniem i/lub dodatkowe usługi wg potrzeb, zgodnie z zapisami Regulaminu).
Ad. 1 a)
Zatrudnienie personelu musi być zgodne z przepisami prawa krajowego i Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027.
Należy pamiętać, że zgodnie z zapisami Regulaminu: „Personel projektu stanowią osoby zaangażowane do realizacji zadań lub czynności w ramach projektu na podstawie stosunku pracy i wolontariusze wykonujący świadczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571)”. Istnieje więc możliwość angażowania wolontariuszy do działań projektowych. Nieodpłatna pracy wykonywana przez wolontariuszy na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie może stanowić wkład niepieniężny w projekcie, jeżeli możliwość taka wynika z przepisów prawa oraz zostanie to ujęte w zatwierdzonym wniosku o dofinansowanie projektu.
Ad. 1 b)
W ramach projektu możliwy jest zakup sprzętu niezbędnego do realizacji wsparcia, którego poniesienie uzasadnia wsparcie procesu deinstytucjonalizacji opieki paliatywno – hospicyjnej.

Pytanie 2. Czy podmiot leczniczy będący Wnioskodawcą powinien zarejestrować w księdze rejestrowej RPWDL komórkę organizacyjną z zakresu opieki długoterminowej domowej? Czy będzie to weryfikowane czy tylko sam fakt rejestracji podmiotu leczniczego?

Odpowiedź

Na etapie oceny weryfikowane będzie czy „Wnioskodawca prowadzi działalność leczniczą polegającą na udzielaniu świadczeń zdrowotnych na terenie województwa śląskiego”, zgodnie z brzmieniem kryterium. Fakt rejestracji komórki organizacyjnej z zakresu opieki długoterminowej domowej nie będzie weryfikowany w trakcie oceny kryterium, jednak ostateczne decyzje w zakresie zgodności procedur z prawem krajowym spoczywają w gestii podmiotu leczniczego.

Pytanie 3.  Czy prezentowany program można wykorzystać w POZ lub AOS?

Odpowiedź

Wnioskodawca powinien spełnić warunki sekcji 1.3 Regulaminu naboru „Kto może ubiegać się o dofinansowanie - typy wnioskodawcy” , a także spełnić kryteria wyboru projektów (Załącznik nr 1 do Regulaminu),w tym w szczególności dot. Wnioskodawcy: „Wnioskodawca prowadzi działalność leczniczą polegającą na udzielaniu świadczeń zdrowotnych na terenie województwa śląskiego.”

Pytanie 4. Czy jeżeli Wnioskodawca zleci prowadzenie szkoleń w projekcie firmie szkoleniowej zewnętrznej czy firma ta musi spełnić standard szkoleniowy?

Odpowiedź

Firma szkoleniowa, której Wnioskodawca zleci prowadzenie szkoleń w projekcie musi gwarantować spełnienie standardu szkoleniowego, o którym mowa w Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027.

Pytanie 5. Czy możemy wspierać opiekunów faktycznych w innym zakresie niż wsparcie szkoleniowe, edukacyjne czy psychologiczne?

Odpowiedź

W przedmiotowym naborze wsparcie opiekunów faktycznych odbywa się w zakresie niezbędnym do opieki nad osobą starszą, kwalifikująca się do opieki długoterminowej/paliatywnej/hospicyjnej domowej m.in. w zakresie informacji i doradztwa, prawidłowego udzielania codziennej opieki, wsparcia psychologicznego. Nie ma możliwości np. świadczenia usług zdrowotnych dla opiekunów faktycznych.

Pytanie 6. Opieka paliatywna/hospicyjna czy możemy w projekcie wspierać osobę objętą opieką domową w NFZ? Poprzez zakup wyłączenie sprzętu? Osoba ta nie będzie uczestnikiem projektu, chcemy dla niej zakupić jedynie potrzebny sprzęt.

Odpowiedź

Osoba, która jest objęta świadczeniem w ramach NFZ (hospicjum domowe), aby mogła skorzystać ze sprzętu musi w projekcie otrzymać przynajmniej jedną usługę zdrowotną (taką, która nie jest gwarantowana w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej np. opiekun medyczny) i wówczas – jako uczestnik projektu - może korzystać z wypożyczalni sprzętu utworzonej lub rozszerzonej w ramach projektu.

Pytanie 7. Czy pacjenci mogą być objęci wsparciem w projekcie, jeśli nie są objęci opieką w NFZ?

Odpowiedź

Pacjenci, którzy nie korzystają z tożsamego wsparcia w ramach świadczeń gwarantowanych z NFZ mogą w pełni korzystać ze wsparcia w projekcie, które musi być zaplanowane zgodnie z założeniami naboru opisanymi w Regulaminie wyboru projektów.

Pytanie 8. Kadra w projekcie musi być inna niż NFZ?

Odpowiedź

Co do zasady możliwe jest angażowanie do działań projektowych kadry, która świadczy usługi zdrowotne w ramach NFZ. Jednakże należy pamiętać, iż zasady angażowania personelu do projektu określa podrozdział 2.3.8 Personel projektu, a także podrozdział 3.8 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027. Istotny jest brak podwójnego finansowania świadczeń tj. zakaz rozliczania tej samej usługi dla tego samego pacjenta w dwóch źródłach finansowania (np. finansowanie w projekcie i w ramach NFZ).
Wydatki związane z wynagrodzeniem personelu projektu są ponoszone zgodnie z przepisami krajowymi, w szczególności zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r., poz. 1465 z późn. zm.)

Pytanie 9. Czy wynagrodzenie personelu medycznego można zaplanować w wydatkach uwzględniając inflację?

Odpowiedź

Planowane w budżecie projektu stawki/koszty nie mogą uwzględniać inflacji. Stawki wynagrodzeń muszą wynikać z przepisów obowiązującego prawa lub zostać oszacowane na podstawie stawek rynkowych (w opisie wydatku należy opisać w jaki sposób dokonano szacowania). Zmiany związane np. ze wzrostem wynagrodzeń lub zmianą przepisów prawa w tym zakresie można zgłaszać na etapie realizacji projektu.

Pytanie 10. Jakie kwalifikacje powinna posiadać pielęgniarka opieki długoterminowej domowej?

Odpowiedź

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 pielęgniarska opieka długoterminowa domowa realizowana jest przez pielęgniarkę z ukończoną specjalizacją, kursem kwalifikacyjnym lub kursem specjalistycznym lub w trakcie tych specjalizacji lub kursów:
1) w dziedzinie opieki długoterminowej lub
2) w dziedzinie pielęgniarstwa przewlekle chorych i niepełnosprawnych, lub
3) w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego, lub
4) w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, lub
5) w dziedzinie pielęgniarstwa środowiskowego, lub
6) w dziedzinie pielęgniarstwa środowiskowo-rodzinnego, lub
7) w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego, lub
8) w dziedzinie pielęgniarstwa geriatrycznego, lub
9) w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej, lub
10) specjalistycznych w zakresie opieki paliatywnej, lub w trakcie odbywania tych kursów.

Pytanie 11. Czy wsparcie opiekunów faktycznych np. w postaci psychologa może się odbywać poza jego domem?

Odpowiedź

W przypadku opiekunów faktycznych wsparcie nie musi być udzielane wyłącznie w domu. Rekomendujemy elastyczność w zakresie wsparcia opiekunów faktycznych i uwzględnianie ich potrzeb podczas organizacji szkoleń, spotkań z psychologiem.

Pytanie 12. Czy zakup sprzętu na potrzeby funkcjonowania wypożyczalni będzie cross-financingiem?

Odpowiedź

W Regulaminie naboru w podrozdziale 2.3.6 Cross financing punkt 4 określono zasady klasyfikacji wydatków w ramach cross-financingu w projektach EFS+ oraz wyjątki od jej stosowania w zakresie zakupu mebli, sprzętu i pojazdów. Tym samym, zgodnie z Regulaminem wyboru projektów sprzęt zakupiony na potrzeby wypożyczalni sprzętu w projekcie, którego przeznaczeniem jest wypożyczenie uczestnikom projektu nie będzie stanowił wydatków w ramach cross-financingu (przesłanka: zakupy te są konieczne dla osiągniecia celów projektu), ale przenośne sprzęty zakupione dla personelu projektu, będą wydatkiem w ramach kategorii limitowanej cross-financing.
Uwaga: Każdorazowo – w opisie wydatku należy pamiętać o wskazaniu przesłanki z Wytycznych kwalifikowalności na podstawie której nie oznaczono sprzętów/mebli/pojazdów jako cross-financing oraz uzasadnieniu jej.

Pytanie 13. Czy jeśli zatrudniamy kadrę do projektu, będzie to osoba zatrudniona na umowę o pracę na cały etat to czy możliwe jest w projekcie sfinansowanie doposażenia jego stanowiska pracy?

Odpowiedź

W przypadku zatrudnienia kadry w projekcie na umowę o pracę jest możliwość doposażenia stanowiska pracy.

Pytanie 14. Kto w projekcie może skorzystać z opieki paliatywnej/hospicyjnej świadczonej w warunkach domowych?

Odpowiedź

Zgodnie z Regulaminem naboru podrozdział 1.6 Kto skorzysta na realizacji projektu: Osoby starsze kwalifikujące się do objęcia opieką paliatywną/ hospicyjną Potwierdzenie kwalifikowalności uczestnika: skierowania od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (rodzinnego, onkologa lub innego specjalisty) lub od lekarza przy wypisie ze szpitala. Dokument musi zawierać datę urodzenia uczestnika.

Pytanie 15. Czy pacjent w opiece długoterminowej/paliatywnej/hospicyjnej domowej może być dowożony na rehabilitację - usługa door to door? 

Odpowiedź

W przedmiotowym naborze wsparcie realizowane jest co do zasady w domu pacjenta – celem jest wsparcie deinstytucjonalizacji opieki długoterminowej, hospicyjnej i paliatywnej dla osób starszych. Oznacza to, że usługa transportu door to door jest w projektach usługą uzupełniającą, którą można zapewnić uczestnikom w uzasadnionych przypadkach, ale nie stanowi podstawy działań projektowych. Jeśli w ramach projektu świadczone są usługi rehabilitacyjne dla pacjenta – powinny być one świadczone w jego domu, nie ma możliwości dowożenia pacjenta do placówki, gdzie odbywa się rehabilitacja. Jednak jeśli pacjent o ograniczonej mobilności musi załatwić np. sprawę urzędową lub nie ma innej możliwości dojechania na badanie zlecone przez innego lekarza – wówczas można uruchomić usługę transportu door to door w projekcie.

Pytanie 16. Czy w ramach projektu można zaplanować prace remontowe i doposażyć placówkę?

Odpowiedź

W ramach przedmiotowego naboru nie są dozwolone prace remontowe oraz doposażenie placówek. Co do zasady wsparcie realizowane jest w domu pacjenta. Możliwy jest przypadek, w którym uzasadniona zostanie konieczność dostosowania pomieszczenia/budynku np. sali szkoleniowej dla potrzeby przeprowadzenia szkoleń czy wsparcia psychologicznego dla opiekunów faktycznych – niemniej jednak taki wydatek powinien zostać zaklasyfikowany jako „wydatek na dostępność” oraz wydatek w ramach cross – financingu, a to z kolei wiąże się z zapewnieniem trwałości zgodnie z Regulaminem.

Pytanie 17. Czy w ramach projektu można zaplanować zakup pojazdu używanego, który będzie przeznaczony dla personelu, który dojeżdżać będzie do uczestnika projektu do domu?

Odpowiedź

W ramach projektu EFS+ nie wyklucza się możliwości zakupu pojazdu, o ile będzie to wydatek racjonalny, efektywny i uzasadniony logiką projektową. Będzie to przedmiotem analizy na etapie oceny projektu. Należy mieć na uwadze zapisy Wytycznych kwalifikowalności, zwłaszcza w zakresie zapisów dot. zakazu podwójnego finansowania w kontekście zakupu pojazdu używanego: „Niedozwolone jest podwójne finansowanie wydatków. Podwójne finansowanie oznacza w szczególności: (…) rozliczenie zakupu używanego środka trwałego, który był uprzednio współfinansowany z udziałem środków UE.”
Jednakże, ponieważ założenia niniejszego naboru wskazują, że wsparcie uczestników ma odbywać się w ich domu, ION nie rekomenduje takiego wydatku w projekcie. Regulamin określa, że w przypadku osób świadczących usługi w projekcie, niebędących personelem projektu, koszty dojazdu do pacjenta muszą być uwzględnione w stawce. Dojazd personelu projektu do uczestników może zostać zaplanowany w sposób zgodny z Kodeksem pracy.

Pytanie 18. Czy w projekcie można zaplanować szkolenie podnoszące kwalifikacje kadry?

Odpowiedź

W projekcie EFS+ można zaplanować wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji kadry, czyli wsparcie szkoleniowe, ale tylko dla kadry, która udziela w projekcie wsparcia uczestnikowi. Należy mieć na uwadze, że szkolenie dla personelu może zostać zaplanowane w projekcie, gdy jest ono niezbędne do zrealizowania całości zaplanowanego wsparcia w projekcie.

Pytanie 19. Czy we wniosku musi znaleźć się zapis dotyczący nie zastępowania środków z NFZ? 

Odpowiedź

W przypadku posiadania przez Wnioskodawcę umowy z NFZ w zakresie pokrywającym się z projektem EFS+ rekomenduje się, aby w części E. Wniosku dotyczącym zadań zadeklarować, że wsparcie w ramach projektu:
1. Nie spowoduje zmniejszenia dotychczasowego finansowania usług przez Wnioskodawcę, poprzez zastąpienie środkami projektu dotychczasowego finansowania usług , oraz
2. Nie powoduje podwójnego finansowania usług w ramach umowy z NFZ i w ramach projektu EFS+.

Pytanie 20. Jaki dokument kwalifikuje uczestnika, który będzie objęty pielęgniarską opieką długoterminową?  

Odpowiedź

Potwierdzenie kwalifikowalności uczestnika: skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego do którego załączona jest karta oceny pacjenta do objęcia pielęgniarską opieką długoterminową domową (skala Barthel). Dokument musi zawierać datę urodzenia uczestnika. W przypadku uczestników, którzy korzystają z pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej w ramach NFZ a w projekcie obejmowani są wsparciem dodatkowym, dopuszcza się zaświadczenie od lekarza potwierdzające korzystanie ze wsparcia w ramach NFZ oraz wiek pacjenta.

Pytanie 21. Czy można w projekcie zaplanować koszty transportu uczestników np. do fryzjera?  

Odpowiedź

Należy mieć na uwadze, iż ze względu na stan zdrowia pacjentów oraz ideę deinstytucjonalizacji usług – wsparcie powinno być realizowane w domu uczestnika, jeśli jest to możliwe. Uzupełniająco można w projekcie zaplanować usługę transportu door to door dla osób z ograniczoną mobilnością.

Pytanie 22. Czy w projekcie kwalifikować koszty związane z dostosowaniem mieszkań uczestników np. uchwyt nad wanną?  

Odpowiedź

Z uwagi na specyfikę wsparcia zaplanowanego w przedmiotowym naborze – wsparcie realizowane w domu uczestnika - nie ma możliwości finansowania kosztów związanych z ingerencją w infrastrukturę lub prac w ramach istniejącej infrastruktury, których wynik staje się częścią nieruchomości i które zostają trwale przyłączone do nieruchomości. Nie jest też możliwe finansowanie wydatków na adaptację czy prace remontowe związane z dostosowaniem nieruchomości lub pomieszczeń do nowej funkcji. Drobne prace w domu pacjenta, ułatwiające jego funkcjonowanie w środowisku domowym są dopuszczalne przy odpowiednim uzasadnieniu, z uwzględnieniem warunków wskazanych powyżej.

Pytanie 23. Na czym polega zgodność działań w projekcie z Rozporządzeniami: sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej oraz w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej?

Odpowiedź

Zgodność działań w projekcie ze wskazanymi Rozporządzeniami obowiązuje w zakresie świadczenia usługi w ramach projektu EFS+.

Pytanie 24. Czy w projekcie można sfinansować badanie diagnostyczne dla uczestnika?

Odpowiedź

W ramach typu 1 nie ma możliwości finansowania badań diagnostycznych uczestników. Rekomenduje się współpracę z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej na zasadzie informowania o konieczności badań diagnostycznych uczestnika projektu.W ramach typu 2 jest możliwość finansowania badań diagnostycznych zleconych przez lekarza zatrudnionego w hospicjum domowym – dotyczy uczestników projektu, którzy nie korzystają ze świadczeń w ramach NFZ w tym zakresie a działania zaplanowane dla nich w projekcie są zgodne z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej.

Pytanie 25. Kogo należy wliczać do wskaźnika „Liczba osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej w programie”?

Odpowiedź

Należy postępować zgodnie z definicją wskaźnika a także przedstawionymi przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej wyjaśnieniami:

„W przypadku, gdy opiekun faktyczny skorzystał ze wsparcia, które można zaliczyć do usług świadczonych w społeczności lokalnej zgodnie z ich definicją, można go zaliczyć zarówno do wskaźnika Liczba osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej w programie, jak i do wskaźnika Liczba opiekunów faktycznych/nieformalnych objętych wsparciem w programie.

Ważne jest natomiast, żeby w przypadku usług, które wspierają zarówno opiekunów faktycznych, jak i osoby potrzebujące wsparcia w codziennym funkcjonowaniu (np. opieka wytchnieniowa), we wskaźniku Liczba osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej w programie wykazywać tylko jedną z tych osób. Należy zatem zdecydować, w zależności od zapisów projektu i sposobu organizacji opieki, która z osób będzie wliczana.

W przypadku prowadzonego przez Państwa naboru (nr FESL.07.06-IZ.01-155/24), opiekunowie faktyczni są jedną z grup docelowych i wsparcie dla nich zostało wprost zapisane w kryterium. W związku z tym, jeśli skorzystają z usług, wliczanie ich do wskaźnika Liczba osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej w programie jest możliwe, na podstawie indywidualnej analizy i oceny.”

Pytanie 26. Czy w przypadku zaplanowania w projekcie szkolenia dla kadry w zakresie zapobiegania dyskryminacji i przemocy ze względu na cechy prawnie chronione – dodatkowe punkty zostaną przyznane zarówno w ramach kryterium dodatkowego: W projekcie zaplanowano działania podnoszące kompetencje kadr opieki długoterminowej lub paliatywnej, lub hospicyjnej w zakresie zapobiegania dyskryminacji i przemocy ze względu na cechy prawnie chronione jak i kryterium Projekt zakłada - jako element projektu – działania podnoszące kompetencje kadr opieki długoterminowej lub paliatywnej, lub hospicyjnej?

Odpowiedź

W przypadku zaplanowania szkoleń dla kadry w zakresie zapobiegania dyskryminacji i przemocy ze względu na cechy prawnie chronione – dodatkowe punkty zostaną  przyznane w ramach kryterium dodatkowego: W projekcie zaplanowano działania podnoszące kompetencje kadr opieki długoterminowej lub paliatywnej, lub hospicyjnej w zakresie zapobiegania dyskryminacji i przemocy ze względu na cechy prawnie chronione.

W przypadku zaplanowania innych szkoleń podnoszących kompetencje kadr opieki długoterminowej lub paliatywnej, lub hospicyjnej (innych niż w zakresie zapobiegania dyskryminacji i przemocy ze względu na cechy prawnie chronione) – dodatkowe punkty zostaną przyznane w ramach kryterium: Projekt zakłada - jako element projektu – działania podnoszące kompetencje kadr opieki długoterminowej lub paliatywnej, lub hospicyjnej. Powyższe wsparcie jest możliwe wyłącznie jako element projektu tj.  gdy jest ono niezbędne do zrealizowania całości zaplanowanej interwencji (projektu).

Pytanie 1. We wniosku w punkcie opisującym zarządzenie projektem mamy podany skład zespołu projektowego (kierownik, koordynator, specjalista do spraw rozliczeń, księgowy). Czy funkcję kierownika i koordynatora może pełnić jedna osoba? Czy funkcję specjalisty ds. rozliczeń i księgowego może pełnić również jedna osoba? Wtedy w zespole projektowym byłyby dwie osoby.

Odpowiedź
W wielu projektach łączenie funkcji koordynatora i kierownika czy specjalisty ds. rozliczeń i księgowego jest praktyką opisywaną we wniosku o dofinansowanie. Ze względu na fakt, iż struktura i sposób zarządzania projektem podlegały weryfikacji w ramach oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie, zmianę polegającą na połączeniu funkcji należy zgłosić do instytucji z którą zawarto umowę o dofinansowanie. Po uzyskaniu akceptacji może być jeszcze konieczna aktualizacji wniosku o dofinansowanie.

Opracowane przez Pana Michała Byliniaka

Pytanie 2. Czy fakt, iż przy metodach uproszczonych nie ma obowiązku prowadzenia wyodrębnionej księgowości, określają Wytyczne czy najważniejsza jest umowa (i regulamin)
i tam może być obowiązek wyodrębnionej ewidencji?

Odpowiedź
Obowiązek ujmowania wydatków projektu w wyodrębnionej ewidencji księgowej wynika zawsze z umowy o dofinansowanie. Co do zasady w treści umów, w których przewidziano uproszczone metody, zapis ten jest wyłączony - dotyczy tylko wydatków rzeczywiście poniesionych. Niemniej, każdorazowo należy szczegółowo zapoznać się
ze swoją umową o dofinansowanie, gdyż zapisy pomiędzy poszczególnymi funduszami, działaniami i naborami mogą się różnić.

Opracowane przez Pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. Czy w projektach "twardych" dotyczących infrastruktury, np. energetycznej, kanalizacyjnej, ciepłowniczej, jest wymagane we wniosku opisanie zasady równości kobiet i mężczyzn? Jeśli tak, to w jaki sposób należy to zrobić?

Odpowiedź
W projektach infrastrukturalnych wnioskodawcy są zobowiązani do stosowania polityk horyzontalnych, tak jak w projektach "miękkich" - społecznych, edukacyjnych czy zdrowotnych. Niemniej, dopuszcza się, aby wpływ projektu infrastrukturalnego na zasadę równości kobiet był pozytywny lub neutralny. W przypadku gdy produkty projektu - w tym wypadku infrastruktura energetyczna, kanalizacyjna czy ciepłownicza nie mają bezpośrednich użytkowników, wpływ jest neutralny. We wniosku należy zaznaczyć ten fakt wprost np. "Infrastruktura nie będzie miała bezpośrednich użytkowników, wpływ na zasadę równości kobiet i mężczyzn jest neutralny", wtedy kryterium zgodności z zasadą równości kobiet i mężczyzn będzie spełnione.

Opracowane przez Pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. Czy zamawiając pomoce dydaktyczne o łącznej wartości 40 tyś. do prowadzenia zajęć konieczne jest wprowadzenie zamówieni do bazy konkurencyjności?

Odpowiedź

Zgodnie z sekcją 3.2.1. Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 Zasady konkurencyjności nie stosuje się do zamówień, których wartość szacunkowa nie przekracza kwoty 50 000 zł netto.

Opracowane przez Panią Kingę Powroźnik - pracownika Departamentu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego UMWSL

Pytanie 2. Czy JST jest zobowiązane do otwarcia wyodrębnionego rachunku bankowego do ponoszenia wydatków w ramach projektu?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami § 8 punkt 17 umowy o dofinansowanie projektu w przypadku jednostek samorządu terytorialnego oraz Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropoli(GZM)obowiązek posiadania wyodrębnionego rachunku bankowego nie jest obligatoryjny. Oznacza to, że dla ułatwienia rozliczenia projektu może zostać wyodrębniony rachunek bankowy, ale nie ma takiego obowiązku.

Opracowane przez Panią Edytę Zapała - pracownika Departamentu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego UMWSL

Pytanie 3. Czy w projekcie poniżej 5 mln euro podatek Vat jest kwalifikowalny, pomimo, że będzie występować możliwość odzyskania podatku w danym projekcie i beneficjent skorzysta z tej możliwości?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami Przewodnika dla beneficjentów:
Jeśli projekt ma łączny koszt do 5 mln euro i nie jest objęty zasadami pomocy publicznej, to podatek VAT będzie wydatkiem kwalifikowanym, zgodnie z brzmieniem art. 64 ustęp 1 lit. c) pkt (i) Rozporządzenia ogólnego oraz podrozdziału 3.5 Wytycznych kwalifikowalności. Nie będziemy zatem dokonywać analizy możliwości odzyskania podatku VAT, korzystając z uprawnienia wynikającego z przepisu prawa unijnego. Niemniej na Tobie będzie spoczywało ryzyko nieprawidłowego kwalifikowania podatku w oparciu o przepisy krajowe, które zobowiązany jesteś przestrzegać (m.in. Ustawa o finansach publicznych, Ustawa o podatku od towarów i usług). IZ dopuszcza zatem sytuację, że uznasz, iż w projekcie o łącznym koszcie do 5 mln euro, podatek VAT będzie niekwalifikowany.

Opracowane przez Panią Edytę Zapała - pracownika Departamentu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego UMWSL

Pytanie 1. Czy zamówienia publiczne realizowane na podstawie Regulaminu, poniżej 50 000 zł powinny być umieszczane w SL 2021?

Odpowiedź

Nie. Bazę zamówień w SL2021 uzupełnia się dla zamówień udzielanych na podstawie ustawy PZP i wyjątkowo zgodnie z zapisami Podręcznika dla Beneficjentów FESL EFRR także zamówienia z zasady konkurencyjności.

Opracowane przez Pana Mirosława Ciołka

Pytanie 2. Może na stronie funduszeue.slaskie powinna być "ściąga" jakie systemy są potrzebne dla jakich projektów. Podczas szkolenia było powiedziane że dla EFS+ wypełnia się uczestników w sm.efs.gov, ale w projektach z FST - gdzie także występują uczestnicy projektu - wypełnia się dane tylko w LSI2021. Czy w projektach EFS+ trzeba wypełniać moduł zamówień w SL2021? Bardziej dostępne powinny być także instrukcje jak rozliczać projekty z EFS+, FST czy EFRR - na ten moment przeszukiwanie strony jest trudne, bo w ogóle nie jest intuicyjna i nie można połowy przydatnych dokumentów i instrukcji znaleźć.

Odpowiedź

Bazę zamówień w SL2021 uzupełnia się dla zamówień udzielanych na podstawie ustawy PZP i wyjątkowo zgodnie z zapisami Podręcznika dla Beneficjentów FESL EFRR także zamówienia z zasady konkurencyjności.
Nie znam zapisu analogicznego dla EFS+.
Wszelkie informacje i instrukcje dot. systemów znajdują się w jednym i czytelnym miejscu pod adresem: https://funduszeue.slaskie.pl/czytaj/syst_infor_dt.
Instrukcje znajdą Państwo także pod adresem: http://instrukcje.cst2021.gov.pl.

Opracowane przez Pana Mirosława Ciołka

Pytanie 1. Jak wygląda kwestia wydatkowania środków z dotacji. Opłacamy faktury ze środków własnych (jeżeli czekamy na drugą zaliczkę ze środków unijnych), następnie między kontami bankowymi robimy refundację. Czy taka sytuacja jest możliwa?.

Odpowiedź
Tak, do wysokości % dofinansowania.

Opracowane przez Panią Ewę Gogolińską

Pytanie 2. Czy w projektach do kwoty 5 mln EUR, w których VAT jest niekwalifikowalny należy składać oświadczenia?

Odpowiedź
Zgodnie z Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 Podrozdział 3.5. Podatek od towarów i usług (VAT) oraz PRZEWODNIK DLA BENEFICJENTÓW FE SL 2021-2027 - wersja 7. – nie ma obowiązku składania oświadczeń.
Uwaga na projekty objęte pomocą publiczną – indywidualna interpretacja bez względu na wartość projektu.
PRZEWODNIK DLA BENEFICJENTÓW FE SL 2021-2027 - wersja 7.
Jeżeli wartość realizowanego przez Ciebie projektu jest mniejsza niż 5 000 000 euro z VAT, podatek VAT jest wydatkiem kwalifikowalnym z uwzględnieniem zasad określonych w rozporządzeniu ogólnym, przepisach dotyczących pomocy państwa, Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 oraz umowie o dofinansowanie.
Kiedy w trakcie realizacji projektu jego wartość wzrośnie do wysokości 5 000 000 euro (lub więcej), a Vat w projekcie jest kosztem kwalifikowalnym, w celu zbadania kwalifikowalności podatku od towarów i usług, będziesz zobowiązany do złożenia:
− oświadczenia o VAT,
− indywidualnej interpretacji prawa podatkowego.
Co do zasady indywidualną interpretację prawa podatkowego będziesz musiał dostarczyć na etapie składania pierwszego wniosku o płatność (zaliczkową oraz z wydatkami) dla projektów dla których wskazano brak prawnej możliwości odzyskania podatku VAT (tj. VAT w projekcie stanowi koszt kwalifikowalny):
• wartości całkowitej co najmniej 5 mln Euro,
• projektów podlegających zasadom pomocy publicznej, bez względu na ich wartość.
W przypadku, kiedy realizujesz projekt w partnerstwie (w tym również PPP) o dostarczenie oświadczenia i indywidualnej interpretacji prawa podatkowego będziemy także prosić partnera projektu / partnera prywatnego.

Opracowane przez Panią Ewę Gogolińską

Pytanie 3. W przypadku projektu pow. 5 mln EUR, dotyczącego działalności zwolnionej ustawowo, VAT kwalifikowalny będzie do odliczenie do kwoty 5 mln EUR wartości projektu zgodnie z przepisami czy do całej kwoty projektu?

Odpowiedź
Jeżeli Instytucja Zarządzająca dopuści kwalifikowanie podatku VAT w konkursie, podatek VAT będzie możliwy do kwalifikowania przez beneficjentów przy całej wartości projektu pod warunkiem, że Beneficjent ani innemu podmiotowi zaangażowanemu w realizację projektu nie przysługuje prawna możliwość odzyskania podatku VAT oraz jeżeli takie prawo nie ulegnie zmianie.
Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 Podrozdział 3.5. Podatek od towarów i usług (VAT) pkt 3-7
3) Podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT), może być kwalifikowalny, gdy brak jest prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego, z zastrzeżeniem pkt 8. IZ zapewnia, że załącznikiem do umowy o dofinansowanie projektu jest oświadczenie, o którym mowa w pkt 9.
4) Ponowne badanie kwalifikowalności podatku VAT jest wymagane w przypadku zmiany łącznego kosztu projektu mającej wpływ na kwalifikowalność VAT.
5) Do przeliczenia łącznego kosztu projektu, o którym mowa w pkt 1-3, stosuje się miesięczny obrachunkowy kurs wymiany walut stosowany przez KE, aktualny w dniu zawarcia umowy o dofinansowanie projektu, a w przypadku, o którym mowa w pkt 4 – w dniu zawarcia aneksu do umowy wynikającego ze zmiany łącznego kosztu projektu.
6) Warunek określony w pkt 3 oznacza, iż zapłacony podatek VAT może być uznany za wydatek kwalifikowalny wyłącznie wówczas, gdy beneficjentowi ani żadnemu innemu podmiotowi zaangażowanemu w realizację projektu lub wykorzystującemu do działalności opodatkowanej produkty będące efektem realizacji projektu, zarówno w fazie realizacyjnej jak i operacyjnej, ani uczestnikowi projektu, czy innemu podmiotowi otrzymującemu wsparcie z EFS+, zgodnie z obowiązującym prawodawstwem krajowym, nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o zwrot podatku VAT. Posiadanie wyżej wymienionego prawa (potencjalnej prawnej możliwości) wyklucza uznanie wydatku za kwalifikowalny, nawet jeśli faktycznie zwrot nie nastąpił, np. ze względu na niepodjęcie przez podmiot czynności zmierzających do realizacji tego prawa.
7) Za posiadanie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w pkt 6, nie uznaje się możliwości określonej w art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931, z późn. zm.), ani przypadku wskazanego w art. 90 ust. 10 pkt 2 tej ustawy.
8) W SZOP, regulaminie wyboru projektów lub umowie o dofinansowanie projektu IZ/IP/IW w ramach EFRR/FS/FST może wyłączyć możliwość kwalifikowania podatku VAT.

Opracowane przez Panią Ewę Gogolińską

Pytanie 4. W JST każdy projekt jest prowadzony w wyodrębnionym księgowo oddziale - konta inwestycyjne i przyjęcie do środków trwałych prowadzone jest także w formie wydzielonej księgowości (w oddziale), jednak po zakończeniu i rozliczeniu projektu, amortyzacja i umorzenie naliczane są w podstawowej ewidencji księgowej, nie w wydzielonych projektach - czy takie postępowanie jest prawidłowe?

Odpowiedź
TAK. Po zakończeniu i rozliczeniu projektu amortyzacja i umorzenie mogą być rozliczane w podstawowej ewidencji z uwzględnieniem przepisów prawa krajowego. Należy zwrócić szczególną uwagę na ustawy podatkowe, żeby nie nastąpiło podwójne finansowanie.

Opracowane przez Panią Ewę Gogolińską

Pytanie 5. Jak powinno następować szczegółowe księgowanie dokumentów: 1. Księgowanie - podpisanie umowy o dofinansowanie 2. Wpływ środków na rachunek bankowy 3. Księgowanie dokumentu np. zakupu środka trwałego, policzenie amortyzacji KUP i NKUP, księgowanie zapłaty za fakturę, z którego konta bankowego. 4. Księgowanie listy płac osób bezpośrednio zaangażowanych w projekt oraz pośrednio (np. służb finansowo-księgowych) 5. Księgowanie kosztów bezpośrednich - np. energia elektryczna, woda, materiały biurowe 6. Księgowanie użyczenia własnych pomieszczeń(np. sali) pod projekt, 7. Wykazywanie dotacji w Sprawozdaniu Finansowym na przełomie roku.

Odpowiedź
Nie określono jakiego podmiotu dotyczy pytanie.

Ewidencja księgowa jest uzależniona od rodzaju Beneficjenta. Inaczej będzie prowadzona w przypadku JSFP a inaczej w przypadku Beneficjentów sektora prywatnego. Ewidencja księgowa powinna być zgodna z przepisami prawa krajowego min.:
- Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 120 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13.09.2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 342 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2.03.2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz. 513 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.)
Na potrzeby projektu tworzy się analitykę do kont syntetycznych przypisaną do danego projektu oraz dodatkowo należy wskazać źródło finansowania w odpowiednich proporcjach procentowych wskazanych w umowie o dofinansowanie.
Jednostki sfery finansów publicznych maja obowiązek stosowania paragrafów (które są elementem kont analitycznych). Czwarta liczba paragrafu określa źródło finansowania np. :
0 - w przypadku finansowania wydatku, który nie jest ujęty w budżecie projektu
7(8) – w przypadku finansowania wydatku ze środków unijnych (budżet środków europejskich)
9 – w przypadku finansowania wydatku kwalifikowalnego ze środków współfinansowania krajowego lub wydatku niekwalifikowalnego ujętego w projekcie (budżet państwa).
W przypadku kosztów pośrednich i kosztów bezpośrednich rozliczanych ryczałtem nie ma obowiązku prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej i opisywania dokumentów księgowych.
Przykłady wyodrębnienia ewidencji księgowej dla projektów zostały wskazane w materiałach.

Opracowane przez Panią Ewę Gogolińską

Pytanie 1. Prawo do dysponowania nieruchomością, czy wystarczy oświadczenie osoby fizycznej do prawa do dysponowania nieruchomością przez Gminę, czy musi być inny dokument np. umowa dzierżawy, użyczenia itp?

Odpowiedź

Treść wzoru dokumentu pn. INFORMACJA O PRAWIE DYSPONOWANIA NIERUCHOMOŚCIĄ NA CELE REALIZACJI PROJEKTU ORAZ W OKRESIE TRWAŁOŚCI, jaki należy dołączyć do wniosku o dofinansowanie, została zaczerpnięta z prawa budowlanego (art. 3 pkt 11 wz.art. 32 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane). Tytuł prawny można zatem opierać na prawie własności, użytkowania wieczystego, zarządu (własność Skarbu Państwa lub własność Gminy), ograniczonego prawa rzeczowego (użytkowanie, służebność, zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz hipoteka) albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych (wynika on z zawartej umowy, zazwyczaj najmu lub dzierżawy). Oświadczenie osoby fizycznej nie mieści się w ww. katalogu i nie może stanowić tytułu do dysponowania nieruchomością.

Pytanie 2. Czy - gry terenowe/questing, - gry planszowe, - film promujący projekt, - przewodnik turystyczny w formie papierowej/cyfrowej mogą stanowić koszt kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich w typie 2 projektu?

Odpowiedź

Koszty kwalifikowane bezpośrednie:
- Gry terenowe – patrz odpowiedź na pyt. nr 3;
- Gry planszowe – TAK, o ile będą, zgodnie z polityką rachunkowości zostaną wciągnięte na majątek jednostki i potraktowane jako środek trwały;
- Przewodnik turystyczny (papierowy) - TAK o ile będzie, zgodnie z polityką rachunkowości zostanie wciągnięty na majątek jednostki i potraktowany jako środek trwały;
- Przewodnik turystyczny (cyfrowy) - TAK, jako rozwiązanie cyfrowe zwiększające i ułatwiające dostępność i zaznajomienie się z projektem.

Pytanie 3. Czy możliwe jest finansowanie i refundowanie etatu przewodnika turystycznego w ramach kosztów bezpośrednich w typie 2 projektu?

Odpowiedź

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, co do zasady finansuje koszty „twarde” tj. ściśle związane z powstałą infrastrukturą (obejmujące fazę inwestycyjną), zatem wszelkie koszty „miękkie” takie jak usługi przewodnickie, gry terenowe, nie będą mogły stanowić przedmiotu wsparcia (czy to w ramach kosztów pośrednich czy bezpośrednich). Zachęca się jednak do wykazywania projektów komplementarnych (np. EFS), które w wyniku powiązania mogą zwiększyć szansę w uzyskaniu dofinansowania oraz w większym stopniu przyczyniać się do realizacji celu działania.

Pytanie 1. Jakie dokumenty oprócz audytu można żądać od Beneficjentów (projekty twarde) w celu spełnienia obowiązków w zakresie wypełnienia standardów dostępności w projektach unijnych w sytuacji, gdy dany projekt nie jest objęty kontrolą?

Odpowiedź

W przypadku projektów twardych finansowanych ze środków unijnych, oprócz audytu, można żądać od beneficjentów dodatkowych dokumentów w celu potwierdzenia spełnienia standardów dostępności w różnych sytuacjach. Oto kilka przykładowych dokumentów, które mogą być wymagane:

1. Dokumentacja projektowa – obejmuje projekty techniczne, architektoniczne i budowlane, które powinny uwzględniać zasady dostępności. Dokumentacja taka może zawierać:
- Plany zagospodarowania przestrzennego,
- Rysunki techniczne,
- Specyfikacje techniczne.

2. Opinia ekspertów ds. dostępności – opinia wystawiona przez niezależnego eksperta ds. dostępności, który oceni projekt pod kątem spełnienia wymagań dostępnościowych (np. osoby z doświadczeniem w projektowaniu dla osób z niepełnosprawnościami).Może to być wymagane, by ocenić, czy dane rozwiązanie było racjonalnym wydatkowaniem środków, tzn. posłuży maksymalnej grupie odbiorców z różnymi niepełnosprawnościami (np. ocena równych funkcji windy po wniesieniu przez użytkownika skargi). Także, gdy wytyczne ze standardów są w konflikcie z wytycznymi prawa budowlanego (np. konieczność zamontowania windy o mniejszych gabarytach kabiny, niż to wymagane w Modelu Dostępnej Szkoły).

3. Deklaracja zgodności z przepisami prawa – dokument podpisany przez beneficjenta potwierdzający, że realizowany projekt jest zgodny z obowiązującymi przepisami prawa krajowego i unijnego w zakresie dostępności (np. zgodność z wymogami dyrektywy unijnej 2019/882 lub krajowymi przepisami dotyczącymi dostępności budynków).

4. Dokumentacja przetargowa i umowy z wykonawcami – dokumenty związane z wyborem wykonawców, w których powinny być uwzględnione wymogi dotyczące dostępności, a także szczegółowe zapisy w umowach o konieczności realizacji projektów zgodnie z tymi standardami.

5. Protokoły odbioru robót budowlanych – w których wskazane jest, że projekt został zrealizowany zgodnie z założeniami dotyczącymi dostępności, a także z przepisami prawa budowlanego.

6. Fotodokumentacja – zdjęcia dokumentujące, że zrealizowane prace budowlane są zgodne z wymaganiami dostępności (np. dostępne wejścia, toalety dla osób z niepełnosprawnościami, odpowiednie oznaczenia dla osób niewidomych).

7. Instrukcje obsługi i dokumenty użytkowe – dla urządzeń i obiektów, które są częścią projektu, zapewniające, że są one dostępne i mogą być użytkowane przez osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności.

8. Oświadczenie wykonawcy o zgodności z wymogami dostępności – dokument od wykonawcy prac budowlanych lub usługowych, potwierdzający zgodność realizacji projektu z wymaganiami dostępnościowymi. Powołać się tu można zarówno na sam audyt dostępności, jak np. Raport o zapewnieniu dostępności w instytucji składany co 4 lata do końca mraca.

Wymaganie tych dokumentów może pomóc w potwierdzeniu, że beneficjent spełnia standardy dostępności, nawet jeśli projekt nie jest objęty audytem lub bezpośrednią kontrolą.

Opracowane przez Pana Mateusza Kobryna

Pytanie 1.  Jeśli w ramach backoffice chcemy zakupić system obiegu dokumentów, to jak ma wyglądać wariantowość - porównanie funkcji dwóch systemów i wybór tego, który ma większą integrację z usługami publicznymi?

Odpowiedź

Sposób przedstawienia analizy wariantowej jest dowolny - można np. porównać funkcje dwóch systemów i wybrać ten, który ma większą integrację z usługami publicznymi, lub też:
- przeanalizować zakup gotowego rynkowego rozwiązania oraz zaprojektowanie takiego systemu specjalnie pod potrzeby danej jednostki;
- przeanalizować różne systemy EOD np. pod kątem cyberbezpieczeństwa;
- przeanalizować z punktu widzenia efektywności kosztowej;
- przeprowadzić analizę systemów EOD pod kątem dopasowania do potrzeb odbiorców.

Pytanie 2. Czy usługa gwarancji na tworzony system informatyczny/zakupiony sprzęt informatyczny może być kosztem kwalifikowanym?

Odpowiedź

Tego typu usługa może być kosztem kwalifikowalnym, przy założeniu, że jest wliczona w cenę zakupu sprzętu i stanowi standardową gwarancję, będącą składową kupowanego sprzętu informatycznego oraz jest ponoszona w okresie realizacji inwestycji.

Pytanie 1. Co może być wkładem własnym w EFS+ w konkursie 6.3 oprócz wykorzystania sal na zajęcia?

Odpowiedź

W ramach działania 6.3 wnioskodawca może wnieść następujące rodzaje wkładu:
- Wkład pieniężny
• w kosztach pośrednich poprzez zrzeczenie się części należnych mu środków przeznaczonych na zarządzanie projektem,
• w kosztach bezpośrednich w dowolnej pozycji/pozycjach budżetu;
- Wkład niepieniężny np. w postaci pomieszczeń na potrzeby realizacji zajęć, wolontariat (uwaga, przedsiębiorstwom nie wolno korzystać z wolontariatu), sprzęt czy urządzenia na których prowadzone są zajęcia (zwykle w postaci odpisów amortyzacyjnych).

Opracowane przez Pana Michała Byliniaka

Pytanie 2. Jak realizować zasady horyzontalne w przedsięwzięciach nieinfrastrukturalnych i bez uczestników projektu? Jak w praktyce stosować tzw. kryteria zielonych zamówień?

Odpowiedź

W przypadku projektów nieinfrastrukturalnych bez uczestników podejście do zasad horyzontalnych może być nieco inne niż w przypadku pozostałych projektów.
Zasada równości kobiet i mężczyzn obowiązuje - należy spełnić standard minimum - wzór z instrukcją znajduje się w załączniku 2 do wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027. Wyjątkowo może się zdarzyć, że w tego typu projektach nie zostaną zidentyfikowane bariery równościowe w przedmiocie projektu, w tej sytuacji beneficjent zamiast 2. kryterium standardu minimum stosuje kryterium 3.

Zasada równości szans, niedyskryminacji w tym dostępność dla osób z niepełnosprawnościami - należy zwrócić uwagę czy produkty projektu będą miały bezpośrednich użytkowników. Jeśli nie, to możliwy jest neutralny wpływ na zasadę - nie ma konieczności udowodnienia pozytywnego wpływu. Zdarza się to jednak rzadko, ponieważ nawet projekty służące wyłącznie promocji jakiegoś zagadnienia mają swoich ostatecznych odbiorców - np. odbiorców kampanii promocyjnej/mieszkańców województwa i należy przestrzegać standardów dostępności. W wypadku tej polityki, aby wpływ mógł być neutralny, liczy się brak odbiorców efektów projektu, a nie brak uczestników.
Zasada zrównoważonego rozwoju obowiązuje jak we wszystkich projektach EFS - wpływ musi być pozytywny.

Konkretne rozwiązania w zakresie zielonych zamówień publikuje UZP: Zielone zamówienia - Urząd Zamówień Publicznych - Portal Gov.pl (www.gov.pl)
Bardzo dobry materiał w zakresie zielonych zamówień wydała również Komisja Europejska, jest on jednak dostępny wyłącznie w języku angielskim pod linkiem: Green Public Procurement - European Commission (europa.eu)


Opracowane przez Pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. Jak wykazać spełnienie standardów dostępności dla niepełnosprawnych w przypadku dofinansowania infrastruktury do której nie będzie dostępu dla osób postronnych?

Odpowiedź

Standardy dostępności w przypadku projektów do której nie będzie dostępu dla osób postronnych wpisują się w zakres tzw. neutralności produktów, opisanej w wytycznych równościowych w podrozdziale 4.1.3 pkt. 2:

"W przypadku gdy produkty (usługi) projektu nie mają swoich bezpośrednich użytkowników/użytkowniczek (np. trakcje kolejowe, instalacje elektryczne, linie przesyłowe, automatyczne linie produkcyjne, zbiorniki retencyjne, nowe lub usprawnione procesy technologiczne, niektóre wydatki z pomocy technicznej), dopuszczalne jest uznanie, że mają one charakter neutralny wobec zasady równości szans i niedyskryminacji. Wnioskodawca musi wykazać we wniosku o dofinansowanie projektu, że dostępność nie dotyczy danego produktu (lub usługi). Ostateczna decyzja o uznaniu danego produktu (lub usługi) za neutralny należy do właściwej instytucji, która dokonuje oceny wniosku o dofinansowanie projektu. W przypadku uznania, że dany produkt (lub usługa) jest neutralny, projekt zawierający ten produkt (lub usługę) może być uznany za zgodny z zasadą równości szans i niedyskryminacji. Uznanie neutralności określonych produktów (usług) projektu nie zwalnia jednak beneficjenta ze stosowania standardów dostępności dla realizacji pozostałej części projektu, dla której standardy dostępności mają zastosowanie."


Opracowane przez Pana Michała Byliniaka

Pytanie 2. Jak długo obowiązują sankcje za niewłaściwą archiwizację?

Odpowiedź

Obowiązek przechowywania dokumentów projektowych w perspektywie 2021-2027 zapisano jako 5 lat od 31 grudnia roku w którym dokonano ostatniej płatności na rzecz beneficjenta. W przypadku pomocy publicznej ten okres to 10 lat od udzielenia beneficjentowi pomocy (podpisania umowy o dofinansowanie). W tym okresie instytucje mogą weryfikować tzw. "archiwizację" - realnie będącą okresem przechowywania całości dokumentów projektu.


Opracowane przez Pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. Czy będą jakieś projekty wspierające firmy w idei work-life balance oraz diversity&inclusion?

Odpowiedź

Aktualnie trwa nabór projektów wspierających firmy w idei work-life-balace oraz dinersity&inclusion w ramach Działania FESL.05.11 Równość szans na rynku pracy EFS+, którego celem jest poprawa sytuacji kobiet na rynku pracy i wprowadzenie lepszej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym (work-life-balance) oraz działań eliminujących dyskryminację w miejscu pracy.

W ramach tego naboru realizowane jest wsparcie poprzez:
Typ 1: szkolenia (BUR): Szkolenia dla przedsiębiorców i ich pracowników przy wykorzystaniu systemu popytowego (PSF) w oparciu o BUR.
Typ 2: szkolenia dla JST: Szkolenia dla pracowników jednostek samorządu terytorialnego realizowane poza BUR ale zgodnie z zidentyfikowanymi potrzebami w ramach podmiotowego systemu finansowania.
Typ 3: szkolenia i doradztwo psychologiczne dla powracających na rynek pracy po przerwie związanej z opieką nad dzieckiem/osobą potrzebującą wsparcia w codziennym funkcjonowaniu.

Szczegółowych informacji na temat prowadzonego naboru udziela:
Punkt Kontaktowy FE w ION – Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach
ul. Kościuszki 30
godziny pracy: 7:30 – 15:30
Telefony konsultantów: +48 32 757 33 11 e-mail: funduszeue@wup-katowice.pl

Ponadto, planowane jest rozpoczęcie w IV kwartale 2024 r. naboru w ramach Działania FESL.05.13 Zdrowy pracownik, którego celem jest wspieranie dostosowania pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian, wspieranie aktywnego i zdrowego starzenia się oraz zdrowego i dobrze dostosowanego środowiska pracy, które uwzględnia zagrożenia dla zdrowia.
Serdecznie zachęcamy do zapisania się do newsletteru, by na bieżąco otrzymywać informacje o terminach rozpoczęcia kolejnych naborów.

Pytanie 2. W jakich dokumentach związanych z realizacją projektu z EFS+ należy uwzględnić kwestie różnorodności i inkluzywności?

Odpowiedź

W związku z realizacją projektu z ESF+, kwestie różnorodności i inkluzywności powinny być uwzględnione w regulaminie rekrutacji i uczestnictwa w projekcie.

Pytanie 1. Jak opisać oddziaływanie niezależne od płci?

Odpowiedź

Równouprawnienie płci jest podstawową zasadą Unii Europejskiej, czego wyrazem są rekomendacje UE w zakresie uwzględniania perspektywy płci, niwelowania nierówności i promowania równości kobiet i mężczyzn w projektach współfinansowanych ze środków unijnych, co uwzględniono w odpowiednich przepisach, m.in.:
- Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej;
- Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1058 z dnia 24 czerwca 2021 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności;
- Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiającym Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1296/2013;
- Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1056 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiającym Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.

Zgodnie z „Wytycznymi dotyczącymi realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027”:
- w przypadku projektów współfinansowanych z EFS+ nie ma możliwości wskazania, że projekt lub produkt (również usługa) jest neutralny.
- w programach współfinansowanych z EFRR, FS lub FST „(…) dopuszczalne jest uznanie neutralności projektu w stosunku do zasady równości kobiet i mężczyzn. Decyzja o uznaniu danego projektu za neutralny należy do instytucji oceniającej wniosek o dofinansowanie projektu. O neutralności można mówić jednak tylko wtedy, kiedy we wniosku o dofinansowanie projektu wnioskodawca uzasadni, dlaczego dany projekt nie jest w stanie zrealizować jakichkolwiek działań w zakresie zgodności z ww. zasadą, a uzasadnienie to zostanie uznane przez instytucję oceniającą projekt za adekwatne i wystarczające”.

Mając powyższe na uwadze, niezależnie od programu, z którego finansowany jest projekt, Wnioskodawca każdorazowo powinien odnieść się do kwestii płci – w zakresie charakteru projektu (pozytywny/neutralny) lub produktu/usługi (pozytywny/neutralny). Nawet, jeśli w opinii Wnioskodawcy projekt lub produkt, są neutralne, powinien to uzasadnić odnosząc się do kwestii płci.

W ramach EFFR, FS, FST:
1. w przypadku projektu – co do zasady – Wnioskodawca powinien mieć możliwość wskazania jego pozytywnego charakteru, np. w zakresie zarządzania projektem. Nawet w sytuacji, gdy skład zespołu zarządzającego oraz kadry podmiotu tworzą osoby wyłącznie jednej płci, możliwe jest np. przeprowadzenie szkoleń, doradztwa, wdrożenia regulacji wewnętrznych, dzięki którym wzmocnione zostaną kompetencje kadry w zakresie równości płci, przyczyniające się w przyszłości do zróżnicowana personelu Wnioskodawcy (podmiotu realizującego projekt). W podmiotach, w których pracują/zaangażowane są osoby wyłącznie jednej płci tym bardziej warto przenalizować przyczyny takiej sytuacji (audyt, doradztwo).
2. w przypadku produktu – możliwe jest wskazanie jego neutralnego charakteru wobec zasady równości szans i niedyskryminacji, odwołując się w szczególności do faktu, iż nie mają one „(…) swoich bezpośrednich użytkowników/użytkowniczek (np. trakcje kolejowe, instalacje elektryczne, linie przesyłowe, automatyczne linie produkcyjne, zbiorniki retencyjne, nowe lub usprawnione procesy technologiczne (…)”.

Podsumowując, niezależnie od tego czy w opinii Wnioskodawcy projekt lub produkt (rozumiany również jako usługa) są neutralne, powinien we wniosku o dofinansowanie uzasadnić swoje stanowisko, odnosząc się do kwestii płci. Tym samym, nawet wówczas, gdy uznaje projekt/produkt za neutralny powinien przedstawić odpowiednie argumenty dlaczego:
- projekt nie ma/może mieć charakteru pozytywnego – co stoi na przeszkodzie braku uwzględnienia aspektu płci w projekcie, przynajmniej w ramach zarządzania projektem;
- produkt (usługa) jest neutralny w stosunku do zasady równości kobiet i mężczyzn – na jakiej podstawie Wnioskodawca uznał np., że dany produkt jest wykorzystywany/użytkowany w ten sam sposób przez kobiety i mężczyzn; parametry/funkcjonalności danego produktu są obojętne (tożsame) dla kobiet i mężczyzn, itd. – w kontekście (ewentualnie) różnych potrzeb obu płci.

Pytanie 1.  Szkolenia otwarte - zapisy pojedynczych uczestników - czy i jak wybrać wykonawcę, czy zgodnie z zasadą konkurencyjności? 

Odpowiedź:

1) Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 (sekcja 3.2.2 pkt 2): Podmioty będące zamawiającymi w rozumieniu Pzp w pierwszej kolejności dokonują szacowania wartości zamówienia zgodnie z przepisami tej ustawy, natomiast po stwierdzeniu, że szacunkowa wartość zamówienia ustalona na podstawie Pzp nie przekracza wartości, od której istnieje obowiązek stosowania Pzp, ustalają wartość zamówienia w ramach projektu.
W projekcie, w przypadku zamówień powyżej 50 000 zł netto, zastosowanie ma procedura wyboru wykonawców określona w podrozdziale 3.2 Wytycznych – zasada konkurencyjności. Jeżeli w podmiocie będącym zamawiającym w rozumieniu Pzp funkcjonują procedury wyboru wykonawców o wartości niższej, niż 50 000 zł netto – również powinny być stosowane w odniesieniu do zamówień realizowanych w projekcie, zgodnie z przyjętymi regulacjami
wewnętrznymi.
2) Podmioty niebędące zamawiającymi w rozumieniu Pzp dokonują szacowania wartości zamówienia w danym projekcie i w przypadku zamówień powyżej 50 000 zł netto zastosowanie ma procedura wyboru wykonawców określona w podrozdziale 3.2 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 – zasada konkurencyjności.
Niezależnie od statusu Beneficjenta – zamawiającego – w celu oszacowania wartości zamówienia, należy wziąć pod uwagę konieczność łącznego spełnienia trzech przesłanek (tożsamości):
a) usługi, dostawy oraz roboty budowlane są tożsame rodzajowo lub funkcjonalnie (tożsamość przedmiotowa), przy czym tożsamość rodzajowa dostaw obejmuje dostawy podobne,
b) możliwe jest udzielenie zamówienia w tym samym czasie (tożsamość czasowa),
c) możliwe jest wykonanie zamówienia przez jednego wykonawcę (tożsamość podmiotowa).
Tożsamości należy rozumieć zgodnie z wykładnią przepisów Pzp dotyczących szacowania wartości zamówienia.Stąd też – w przypadku „szkoleń otwartych” – w pierwszej kolejności należy przeanalizować założenia projektu i wymogi dokumentacji konkursowej (zapisy wniosku o dofinansowanie, wymogi Regulaminu naboru projektów, SzOP itd.).
Co do zasady, jeśli w projekcie założono, że Beneficjent dysponuje ogólną kwotą przeznaczoną na szkolenia dla uczestników/czek, której wartość przekracza 50 000 zł netto, niemniej nie określono rodzaju/przedmiotu tych szkoleń, a rekrutacja przebiega w sposób ciągły – można przyjąć, że nie zaistniały przesłanki tożsamości przedmiotowej i przede wszystkim – czasowej. Wówczas wybór wykonawcy poszczególnego szkolenia następuje zgodnie z oszacowaną wartością tego szkolenia.
Należy jednak zaznaczyć, że nawet jeśli w projekcie nie określono rodzaju/przedmiotu szkoleń, ale rekrutacja przebiega w określonym – z góry znanym – czasie (jedna tura lub w turach/cyklach –z góry określonych czasowo i ilościowo, np. co kwartał rekrutujemy po 10 uczestników/czek), to Beneficjent (zamawiający) ma możliwość określenia zakresu (przedmiotu i potencjalnych wykonawców) szkoleń w danym czasie, wobec czego spełnione zostały wszystkie tożsamości niezbędne do oszacowania jednego zamówienia (sekcja 3.2.2 pkt 4 Wytycznych). Tym samym, zamawiający powinien je zsumować i wybrać wykonawców zgodnie z procedurą wynikającą z oszacowanej wartości dla tej tury/cyklu.
Co do zasady, jeśli jednak w projekcie sprecyzowano rodzaj lub przedmiot lub zakres szkoleń(np. szkolenia językowe; szkolenia z zakresu księgowości; szkolenia z zakresu rozwoju kompetencji cyfrowych; szkolenia kompetencji miękkich itp.), a grupa docelowa jest znana i określona (liczbowo i podmiotowo), Beneficjent (zamawiający) ma podstawę do zsumowania poszczególnych szkoleń w jedno zamówienie, które jednak można udzielić w częściach (sekcja 3.2.2 pkt 5 Wytycznych).

Mając na uwadze szereg możliwych przypadków związanych z wyborem wykonawców szkoleń w projektach – każdy powinien być rozpatrywany indywidualnie na podstawie założeń określonych w danym, konkretnym projekcie z uwzględnieniem obowiązujących wymogów wynikających z odpowiedniego Regulaminu naboru projektów, a także SzOP i stosownych Wytycznych (m.in.: Wytycznych dot. realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027).
Brak szczegółowych informacji dotyczących realizowanego przez Państwa projektu; statusu podmiotu, jako zamawiającego (zobowiązany do stosowania ustawy Pzp lub niezobowiązany); grupy docelowej itd. uniemożliwia udzielenia jednoznacznej odpowiedzi. Udzielona przez mnie odpowiedź odnosi się do ogólnych sytuacji i standardowych procedur wynikających z prowadzenia postępowań o udzielenie zamówienia w projektach.
Proponuję zatem, aby skonsultować się z odpowiednim działem zamówień i/lub prawnym w Państwa jednostce (o ile dotyczy) lub podmiotem/ekspertem zewnętrznym specjalizującym się w zamówieniach publicznych.

Opracowane przez Panią Dorotę Galę

Pytanie 2. Kwalifikowalność podatku VAT i możliwość jego odzyskiwania. 

Odpowiedź:

Zgodnie z podrozdziałem 3.5 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027:
1) Podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln EUR (włączając VAT), może być kwalifikowalny, z zastrzeżeniem pkt 8.
2) Podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT), jest niekwalifikowalny, z zastrzeżeniem pkt 3.
3) Podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT), może być kwalifikowalny, gdy brak jest prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego, z zastrzeżeniem pkt 8. IZ zapewnia, że załącznikiem do umowy o dofinansowanie projektu jest oświadczenie, o którym mowa w pkt 9.
Mając powyższe na uwadze, kwalifikowalność VAT w projekcie weryfikowana jest na etapie oceny wniosku o dofinansowanie oraz zawierania umowy o dofinansowanie. Podczas kontroli (weryfikacji wniosku o płatność, kontroli na miejscu itd.) kwalifikowalność VAT w projekcie, co do zasady, nie stanowi jej przedmiotu.
Niemniej, Beneficjenci w ramach prowadzonych działalności zobowiązani są do przestrzegania aktualnie obowiązujących przepisów prawa krajowego. Prawidłowość ponoszenia wydatków w projekcie, w tym możliwości stosowania ulg podatkowych, odzyskania VAT itd. mogą być przedmiotem kontroli innych instytucji do tego upoważnionych (np. KAS).
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej wyrażonym w Formularzu zgłaszania uwag do projektu Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027:
− „(…) beneficjent nie może żądać sfinansowania VAT z dwóch źródeł; otrzymanie podwójnego dofinansowania na jeden wydatek jest przestępstwem skarbowym” (uwaga nr 558),
− „(…) podwójne finansowanie to finansowanie nadmierne lub przestępstwo skarbowe” (uwaga nr 1025),
− „(…) stwierdzenie podwójnego finansowania jest przestępstwem skarbowym, po stwierdzeniu którego należy zgłosić informację do odpowiednich służb” (uwaga nr 1364).

W przypadku dalszych wątpliwości związanych z kwalifikowalnością VAT w projekcie, proponuję złożyć wniosek o podatkową interpretację indywidualną (Krajowa Informacja Skarbowa).

Opracowane przez Panią Dorotę Galę

Pytanie 3. Podpis elektroniczny w zamówieniach publicznych (ustawa Pzp).

Odpowiedź:

Zgodnie z art. 61 ust. 1 Ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1320): Komunikacja w postępowaniu o udzielenie zamówienia i w konkursie,
w tym składanie ofert, wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub konkursie, wymiana informacji oraz przekazywanie dokumentów lub oświadczeń między zamawiającym a wykonawcą,
z uwzględnieniem wyjątków określonych w ustawie, odbywa się przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.
Kwestie związane z opatrywaniem ofert podpisem elektronicznym reguluje art. 63 ustawy Pzp.
Zgodnie z ww. przepisem:
a) w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub konkursie o wartości równej lub przekraczającej progi unijne ofertę składa się, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej, tj. opatruje się
ją kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
b) w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub konkursie o wartości mniejszej niż progi unijne ofertę składa się, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej, tj.:
• opatruje się ją kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub
• w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub
• podpisem osobistym.
Szczegółowe informacje dotyczące sposobu poprawnego podpisu ofert składanych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego na podstawie przepisów ustawy Pzp opisano
w dokumencie „Jak należy podpisać ofertę w postaci elektronicznej” dostępnym na stronie Urzędu Zamówień Publicznych.

Opracowane przez Panią Dorotę Galę

Pytanie 4. Czy można umożliwić uczestnikom/uczestniczkom odmowy podania danych osobowych w dokumentacji rekrutacyjnej? 

Odpowiedź:

Zgodnie z sekcją 3.3.3 pkt 2 Wytycznych dotyczących monitorowania postępu rzeczowego realizacji programów na lata 2021-2027: W celu rozpoczęcia udziału osoby w projekcie, niezbędne jest podanie danych osobowych w zakresie wyznaczonym w niniejszych wytycznych. Uczestnika projektu należy poinformować o możliwości odmowy podania danych osobowych szczególnej kategorii, o której mowa w art. 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowychi w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólnerozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), zwanym dalej „RODO” (…).
Jednocześnie, należy mieć na uwadze, że w sekcji 3.3.3 pkt 5 ww. Wytycznych zastrzeżono, że: Odmowa podania informacji dotyczących danych osobowych szczególnej kategorii, o której mowa w art. 9 RODO w przypadku projektu skierowanego do grup charakteryzujących się przedmiotowymi cechami skutkuje brakiem możliwości weryfikacji kwalifikowalności uczestnika
oraz prowadzi do niezakwalifikowania się do udziału w projekcie. Tym samym, w dokumentacji rekrutacyjnej/uczestnictwa w projekcie Beneficjent powinien umożliwić uczestnikom/uczestniczkom wskazania opcji odmowy podania danych osobowych szczególnej kategorii, określonych w art. 9 RODO o ile przedmiotowe informacje (dane) nie warunkują udziału osoby w projekcie, np. w przypadku projektów skierowanych wyłącznie do osób z niepełnosprawnościami lub osób pochodzących z państw trzecich, itd. W przypadku projektu skierowanego do konkretnej grupy charakteryzującej się przedmiotowymi cechami, odmowa podania tych danych skutkuje brakiem możliwości uznania osoby za kwalifikowalną w projekcie.
W pozostałych przypadkach, tj. jeśli podanie danych szczególnej kategorii nie jest warunkiem kwalifikowalności uczestnika/uczestniczki w projekcie – uczestnik/uczestniczka – może odmówić
podania tych danych.
Pozostałe dane (inne, niż określone w art. 9 RODO) niezbędne do uzyskania od uczestników/uczestniczek projektu określone zostały w załączniku 1 do Wytycznych dotyczących monitorowania
postępu rzeczowego realizacji programów na lata 2021-2027. Jeżeli nie jest możliwe określenie wszystkich wymaganych danych osobowych – odnoszących się w szczególności do wspólnych
wskaźników produktu (m.in. status na rynku pracy, wiek, wykształcenie, płeć) – nie można wykazywać danej osoby jako uczestnika/uczestniczkę projektu (szczegółowe informacje: sekcja 3.3.3
Wytycznych dotyczących monitorowania postępu rzeczowego realizacji programów na lata 2021-2027).
Każdorazowo, zakres gromadzonych danych osobowych przez Beneficjenta – jako odrębnego administratora danych osobowych – powinien być indywidualnie przeanalizowany w kontekście
przepisów RODO, ww. wymogów Wytycznych, jak też warunków/kryteriów kwalifikowalności grupy docelowej w poszczególnych projektach.Proponuję zatem, aby skonsultować się z odpowiednim działem zamówień i/lub prawnym w Państwa jednostce (o ile dotyczy) lub podmiotem/ekspertem zewnętrznym specjalizującym się w zamówieniach publicznych.

Opracowane przez Panią Dorotę Galę

Pytanie 1. Kiedy zakończą się prace nad standardami dostępności dla samorządów?

Odpowiedź

Trudno dokładnie określić, kiedy zakończą się prace nad tworzeniem standardu dostępności dla samorządów, ze względu na złożoność i kompleksowość tego procesu. Dla odniesienia, prace nad standardem dostępnej szkoły trwały około 2 lata, ale warto zaznaczyć, że akceptacja ministerstwa wydłużyła ten proces. Obecnie prace nad standardem dostępnego samorządu rozpoczęły się przed wakacjami w roku 2024 i można założyć, że również będzie to dosyć długi proces. W międzyczasie odbywają się szkolenia dotyczące dostępnej administracji, gdzie można już zapoznać się z pewnymi wstępnymi rekomendacjami tego standardu. Szkolenia te organizowane są m.in. przez Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego w Krakowie.

Opracowane przez Pana Mateusza Kobryna

Pytanie 2. Rekomenduje się docelowe opracowanie przez IZ lub MFiPR podręcznika dotyczącego najczęściej występujących błędów w stosowaniu zasady dostępności. Podejście negatywne, czego w szczególności należy unikać i co zostało zakwalifikowane jako uchybienie jest bardziej sugestywne i ma szerszy wymiar praktyczny niż teoretyczne podejście pozytywne. 

Odpowiedź

Ministerstwo nie opublikowało rekomendacji dotyczących najczęściej popełnianych błędów w zakresie dostępności. Minimalne wymagania w tym obszarze są określone przez Ustawę o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami z 2019 roku. Zawiera ona wykaz minimalnych wymagań w obszarach: architektonicznym, komunikacyjnym, informacyjnym oraz cyfrowym, które są obligatoryjne. Dodatkowo,  raport o zapewnieniu dostępności, gdzie wymienione są szczegółowo poszczególne, nienegocjowalne wymagalne standardy znajdą Pańswo tutaj.

Opracowane przez Pana Mateusza Kobryna

Pytanie 1. Jakie udogodnienia budowlane, technologiczne, cyfrowe można wprowadzić w łaźniach, sanitariatach i szatniach do przebierania w pomieszczeniach budynków zamieszkania zbiorowego, halach sportowych, basenach dla osób głuchych i niewidomych?

Odpowiedź

Dla osób głuchych i niewidomych strategiczne będą informacje dotyczące nawigowania w przestrzeni (np. informacja o użytkowaniu/ rozmieszaniu domofonów/ oznakowaniu w Brajlu/ informacja o pracowniku przeszkolonym jako przewodnik Dla osób słabowidzących w nawigowaniu niezbędne będą kontrastowe oznaczenia schodów, powierzchni przeszklonych, zaś dla osób niewidomych pola uwagi.  Powinny one się znaleźć w deklaracji dostępności na dostępnej cyfrowo stronie. Oznaczenia wizualne, strategiczne dla osób głuchych powinny być z zastosowaniem wystandaryzowanych symboli i piktogramów. Dla osób słabowidzących w nawigowaniu niezbędne będą kontrastowe oznaczenia schodów, powierzchni przeszklonych, zaś dla osób niewidomych pola uwagi.

Bardzo istotne będą informacje dotyczące procedur ewakuacji (opis przebiegu ścieżek ewakuacyjnych dla osób niewidomych, czy wizualnej sygnalizacji alarmu dla osób głuchych).

Niezwykle pomocne mogą okazać się takie technologie jak „To tu point” dla osób niewidomych przed wejściem na basen, czy halę sportową. Zaś dla osób posługujących się polskim językiem migowym usługa wideotłumacza, czy pętla indukcyjna dla osób korzystających z aparatów słuchowych.

Opracowane przez Pana Mateusza Kobryna

Pytanie 1.  Czy właściwym subregionem jest subregion z uwagi na adres siedziby spółki, czy realizacji projektu?

Odpowiedź

Nabór dla przedmiotowego działania (10.06_ZIT) jest realizowany w oparciu o instrument terytorialny ZIT, a co za tym idzie, przedmiotowy projekt musiałby wynikać ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Oznacza to, że aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Zintegrowanego Rozwoju Terytorialnego Aglomeracji Beskidzkiej na lata 2021-2027 (z perspektywą do roku 2030) i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej (warunek zamieszczony w Regulaminie wyboru projektów, rozdz. 1.5, pkt 1). Teoretycznie jest możliwe aby projekt zlokalizowany poza danym Subregionem znalazł się na liście projektów ZIT praktyka natomiast wskazuje, że na listach projektów ZIT danego Subregionu są projekty zlokalizowane na terenie tego Subregionu. Do wyjaśnienia tej kwestii odpowiednim jest właściwy Subregion, na którego liście miałby być zamieszczony dany projekt.

Pytanie 2. Na liście projektów ZIT stanowiącej zał. nr 1 do ww. Strategii w ramach działania 10.6 został uwzględniony projekt Gminy pt. „X”  polegający na budowie magazynów energii dla obiektów użyteczności publicznej (administracyjnych, sportowych, oświatowych) w gminie X, jako uzupełnienie do istniejących instalacji OZE. Oprócz magazynów energii dla obiektu sportowego, gmina chce dodatkowo wykazać w tym projekcie montaż pomp ciepła. Pierwotnie  zakładano wykazanie pomp ciepła dla tego obiektu w ramach innego projektu, aktualnie analizuje możliwość wykazania pompy ciepła w projekcie z 10.6.

Czy zatem Gmina X może w ramach naboru nr FESL.10.06-IZ.01-127/24 złożyć wniosek o dofinansowanie projektu uwzględniającego oprócz magazynów energii również dodatkowy element tj. montaż pomp ciepła, bez potrzeby aktualizacji Strategii ZIT?

Odpowiedź

Ocena w ramach kryterium formalnego: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu aspektu: czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT) odbywa się na podstawie analizy zgodności informacji zamieszczonych we wniosku o dofinansowanie (i w załącznikach) z informacjami umieszczonymi na Liście projektów realizujących cele Strategii.

W trakcie oceny złożonego wniosku analizuje się zgodność danego projektu z projektem wskazanym w strategii. Aktualizacja strategii, w tym ocena czy taka aktualizacja jest możliwa, pozostaje w gestii właściciela strategii (subregionu).

Natomiast w odniesieniu do wskazanego projektu zmiana polegająca na tym, że z jednego projektu zostaje usunięty zakres natomiast w innym projekcie zakłada się dołożenie nieprzewidzianej wcześniej instalacji OZE, może spowodować m.in., że:
- projekt planowany do złożenia w naborze dla dz. 10.6 będzie częściowo rozbieżny z założeniami projektu na liście, gdyż pompa ciepła będzie nową instalacją OZE, a projekt z działania 10.6 zakłada jedynie budową magazynów energii, jako uzupełnienie do istniejących instalacji OZE. W przypadku, gdy Gmina , oprócz magazynów energii dla obiektu sportowego, chce dodatkowo wykazać w tym projekcie montaż pompy ciepła to sugeruje się, aby dokonać aktualizacji listy ZIT w tym zakresie, jak i w wartości dofinasowania w EUR (nie więcej niż) dla danego projektu, gdyż wydaje się, że np. w przypadku subregionu południowego deklarowane wartości dofinansowania wykazane na liście nie są szacunkowe (przybliżone) lecz stałe.
- okrojony zakres projektu w innym naborze będzie wymagać odpowiedniego uzasadnienia we wniosku o dofinansowanie w polu B.7, możliwe jest dołączenie do wniosku opinii właściwego subregionu, zawierającej analizę zgodności zmienionego projektu ze Strategią i celem strategicznym (niemniej opinia ta nie ma charakteru przesądzającego). Kwestia ta będzie podlegała ocenie formalnej. Koniecznym jest również zaznaczenie iż negatywnie będą oceniane takie zmiany w projektach, które skutkują brakiem osiągnięcia zintegrowania inwestycji a co za tym idzie, prowadzą do braku możliwości uznania danego projektu za możliwy do złożenia w naborach dedykowanych instrumentowi terytorialnemu ZIT.

Pytanie 3. W punkcie 1.5 Regulaminu wyboru projektów widnieje zapis:

„Wsparciem objęte zostaną projekty realizowane na obszarach transformacji obejmujących podregiony:

• katowicki, 
• sosnowiecki, 
• tyski, 
• bytomski, 
• gliwicki, 
• rybnicki,
• bielski”

Czy jako podmiot znajdujący się na terenie miasta Bielsko-Biała możemy aplikować o wsparcie? Czy dotyczy to tylko jednostek znajdujących się poza miastem na terenie powiatu?

Odpowiedź

W przypadku wskazanej jednostki znajdującej się na terenie miasta Bielsko – Biała, istniałaby możliwość aplikowania o środki, z uwagi na fakt, iż Miasto Bielsko – Biała znajduje się w jednym z siedmiu podregionów wskazanych w zapisach Regulaminu wyborów projektu, a mianowicie w podregionie Bielskim (a zatem ten aspektem związany z lokalizacją inwestycji byłby spełniony). Należy jednak mieć na uwadze, iż ogłoszone nabory z działania 10.6, są  realizowane w oparciu o instrumenty terytorialne ZIT, a co za tym idzie przedmiotowy projekt musi wynikać ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Oznacza to, że aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej (tj. subregionu właściwego względem zlokalizowania projektu, w przypadku Subregionu Południowego aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Zintegrowanego Rozwoju Terytorialnego Aglomeracji Beskidzkiej na lata 2021- 2027). Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.

Pytanie 4.  Urząd planuje  złożyć wniosek o dofinansowanie budowy odnawialnych źródeł energii na kilkunastu obiektach, takich jak: szkoły, przedszkola, MOPS, spółka miejska ze 100% udziałem gminy oraz na obiektach bezpośrednio zarządzanych przez Urząd Miejski. Budowane instalacje byłyby objęte pomocą de minimis.

Biorąc pod uwagę odpowiedź na pytanie nr 18 do naboru FESL.10.06-IZ.01-011/23 prosimy o potwierdzenie, czy dobrze rozumiemy, że:
- szkoły, przedszkola, MOPS – dysponują odrębnym limitem pomocy de minimis w wysokości 300 tys. euro dla każdej jednostki; jednostki te zostaną wskazane we wniosku jako „beneficjenci pomocowi” 
- spółka miejska ze 100% udziałem gminy, również dysponuje odrębnym limitem pomocy de minimis w wysokości 300 tys. euro
- pozostałe obiekty zarządzane przez Urząd Miejski – w tym przypadku korzystać będą z limitu pomocy de minimis dla gminy.

Odpowiedź

Każda z wymienionych jednostek będzie posiadała odrębny limit pomocy de minimis – 300  tys. euro liczony przez minione trzy lata, który dotyczy jednego przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 ust. 2 rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis. Informuję jednocześnie, że pomoc de minimis powinna być przyporządkowana do każdego beneficjenta pomocy de minimis odrębnie, zatem formularz de minimis oraz oświadczenie dot. udzielonej pomocy de minimis powinny odnosić się do każdego z beneficjentów pomocy de minimis odrębnie. W przypadku, gdy pomoc minimis będzie dotyczyć innych obiektów bezpośrednio zarządzających przez JST to beneficjentem pomocy de minimis będzie tu nie Gmina/Miasto tylko Urząd Gminy/Miasta.

Pytanie 5. Zgodnie z Przewodnikiem dla beneficjentów: Jeżeli projekt podlega zasadom pomocy publicznej, możliwość kwalifikowania wydatków pośrednich musi wynikać również z właściwych dla Ciebie przepisów stanowiących podstawę udzielenia pomocy publicznej. Jeżeli na ich podstawie nie masz możliwości kwalifikowania kosztów pośrednich, wykorzystaj do tego celu dostępny limit w ramach pomocy de minimis.
- Czy w przypadku, gdy dostępny limit de minimis dla danej jednostki jest mniejszy niż możliwe maksymalne dofinansowanie dla kosztów pośrednich, to czy możliwe jest obniżenie dofinansowania dla kosztów pośrednich?
- Czy w przypadku gdy JST nie dysponuje już żadnym limitem de minimis, to czy możliwe jest wykazanie w projekcie kosztów pośrednich (w wysokości 7%), ale z zerowym poziomem dofinansowania? Czy w takim przypadku gmina musi zabezpieczyć w budżecie miasta środki własne na pokrycie 100% kosztów pośrednich (wydatki bieżące).
- Jeżeli koszty bezpośrednie obciążają limit danych jednostek (beneficjentów pomocowych) to czy koszty pośrednie również obciążają limity tych jednostek, czy wchodzą do limitu pomocy de minimis dla gminy (beneficjenta funduszowego)?

Odpowiedź

Zgodnie z Przewodnikiem dla beneficjentów FE SL 2021-2027 (wersja 6) w sytuacji, gdy inwestycja w kosztach bezpośrednich objęta będzie zasadami pomocy publicznej/pomocy de minimis, to koszty pośrednie należy objąć pomocą de minimis do dostępnego limitu. Należy zastosować stawkę ryczałtową zgodnie ze wskazaniem w regulaminie wyboru projektów, tj. 7%.  W sytuacji braku dostępności limitu de minimis na objęcie maksymalnej wielkości dofinansowania do pośrednich kosztów kwalifikowanych należy obniżyć kwotę dofinansowania objętą pomocą de minimis, do dostępnego limitu (obniżyć poziom dofinansowania do kosztów pośrednich pozostawiając stawkę ryczałtową na poziomie jw.). Istotną kwestią jest to, że pomoc de minimis na dofinansowanie kosztów pośrednich będzie sprawozdawana na Urząd Gminy/Miasta, a nie na jej jednostki. System LSI umożliwia wskazanie beneficjenta pomocy de minimis w kosztach pośrednich, innego niż Wnioskodawca. Należy zatem kwotę dofinansowania do kosztów pośrednich objętych pomocą de minimis przypisać do Urzędu Gminy/Miasta. W przypadku, gdy Urząd Gminy/Miasta nie dysponuje już limitem pomocy de minimis, wówczas koszty pośrednie nie będą podlegały dofinansowaniu (wartość 0), natomiast będą one ponoszone ze środków własnych Wnioskodawcy, które powinny być zabezpieczone w budżecie.

Pytanie 6. W jaki sposób możemy dokonać wpisu naszego projektu na listę projektów ZIT? Jako niepubliczny zakład opieki zdrowotnej posiadający kontrakt z NFZ dla świadczeń w budynku, w którym realizowany byłby projekt podlegamy pod pkt. 10.6.

Odpowiedź

W ramach Naboru nr FESL.10.06-IZ.01-128/24 o dofinansowanie mogą ubiegać się jedynie projekty wpisane na listę zintegrowanych inwestycji terytorialnych ZIT Subregionu Zachodniego i wynikające tym samym ze Strategii Terytorialnej Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027.

Jednocześnie, w odniesieniu do planowanego projektu tj. montażu paneli PV wraz z pompą ciepła dla  niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej, który posiada kontrakt z NFZ - istnieje możliwość, zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów nr FESL.10.06-IZ.01-128/24 (https://funduszeue.slaskie.pl/lsi/nabor/168), aby wskazany podmiot ubiegał się o dofinansowanie: „(…) pkt. 1.3 Kto może ubiegać się o dofinansowanie:

1. Instytucje ochrony zdrowia. Niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej.
Wymagany jest kontrakt z NFZ dla świadczeń w budynku, w kótrym realizowany jest projket.
(…)”

W zakresie uzyskania informacji o możliwości umieszczenia Państwa projektu na liście  Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) Subregionu Zachodniego proszę o kontakt z Biurem Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego:

Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego z siedzibą w Rybniku
ul. Rudzka 13 C, 44-200 Rybnik
tel. 32 421 21 49, 32 422 24 46
e-mail: biuro@subregion.pl 
https://subregion.pl/

Pytanie 7.  Czy w tym naborze wniosków, wniosek o dofinansowanie może złożyć Zespół Szkół Rolniczych podlegający Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi (szkoła prowadzona przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi)? Z punktu formalnego jest to jednostka organizacyjna administracji rządowej, ale nie jest wprost wymieniona w katalogu uprawnionych w Regulaminie naboru. W katalogu uprawnionych mogłaby się tylko wpisać w pkt. 1 Administracja rządowa.

Czy taki podmiot jest uprawniony do złożenia wniosku o dofinansowanie?

Odpowiedź

W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.10.06-IZ.01-128/24, przeznaczonego dla ZIT Subregionu Zachodniego w ramach działania 10.06 wskazano w rozdziale 1.5.

„Warunki wsparcia:Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Terytorialnej Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej.”

Oznacza to, że projekt złożony do dofinansowania w ramach tego naboru musi być wpisany na listę projektów ZIT Subregionu Zachodniego.

Jednocześnie, jeśli planowany projekt będzie wpisany na listę ZIT Subregionu Zachodniego to zgodnie z zapisami Regulaminu naboru projektów, rozdział 1.3 - Kto może ubiegać się o dofinansowanie - typy wnioskodawcy, wydaje się, że wpisuje się on, jako zespół szkół podlegających pod administrację rządową, w następujący Typ Beneficjenta:

Dodatkowo, należy uwzględnić również kwestię wynikającą z zapisów kryterium oceny formalnej ogólnej nr 3, pn. Kwalifikowalność podmiotowa, a mianowicie Wnioskodawca w przedmiotowym naborze projektów musi posiadać osobowość prawną lub zdolność do podejmowania czynności prawnych.

Pytanie 8.
1) Gdzie znajdują się linki z których można pobrać załączniki do naboru 10.06-IZ.01-128/24   tj. [10.6]Rozwój energetyki rozproszonej opartej o odnawialne źródła energii?

2) Czy w ramach projektu FESL.10.06-IZ.01-128/24 - Rozwój energetyki rozproszonej opartej o odnawialne źródła energii dopuszczalne jest budowa Farmy fotowoltaicznej / instalacji OZE tj. Fotowoltaiki, której celem jest produkcja energii elektrycznej i odbiór przez operatora energetycznego?

Odpowiedź

Odp. 1 Załączniki do ww. naboru znajdują się pod linkiem.

Odp. 2 W ramach ww. naboru możliwa jest realizacja projektu polegającego na budowie farmy fotowoltaicznej, dla której wyprodukowana energia elektryczna będzie odbierana przez operatora energetycznego, jednak taki projekt będzie objęty pomocą publiczną lub/i pomocą de minimis.

Dodatkowo proszę mieć na względzie, że nabór FESL.10.06-IZ.01-128/24 jest realizowany w oparciu o instrument terytorialny ZIT dla Subregionu Zachodniego, a co za tym idzie przedmiotowy projekt musi wynikać ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Subregionu Zachodniego. Oznacza to, że aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej (tj. subregionu właściwego względem zlokalizowania projektu). Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.

Pytanie 1. Dalej niejasne jest dla naszego podmiotu jak dalece realizacja wszystkich zobowiązań jest dla nas obligiem a na ile możliwością, wychodzącą na przeciw odbiorców ze szczególnymi potrzebami. Jako Stowarzyszenie nie realizujemy zadań wprost delegowanych z JST w obszarach które wymienia ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Niebawem jednak podejmować będziemy projekty w zakresie EFS w ramach dofinansowania grantów podmiotów zainteresowanych wsparciem. Tak więc oprócz głównego nurtu zadań (projektów w ramach WPR), dojdzie nam również realizacja projektów z Funduszu Społecznego, a zatem w obszarze tych działań winniśmy dostosować na ile to możliwe nasze standardy dostępności?

Odpowiedź

Zasada „podwójnego podejścia” w Standardach Dostępności EFS wymaga ich realizacji również w projektach, które nie mają bezpośrednio na celu zwiększenia dostępności. Minimalne wymagania obejmują zgodność z treścią standardów: architektonicznego, cyfrowego, informacyjno-komunikacyjnego, transportowego oraz szkoleniowego. Oznacza to, że wszystkie projekty powinny być dostosowane do określonych standardów dostępności, nawet jeśli ich głównym celem nie jest zwiększenie dostępności.

Kolejnym wymogiem  obligatoryjnym (w większości pokrywającym się z poprzednimi standardami) jest zgodność z minimalnymi wymogami Ustawy o Zapewnieniu Dostępności z 2019 roku. Minimalne wymagania obejmują obszary: dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej.

Opracowane przez Pana Mateusza Kobryna

Pytanie 1. Czy oprócz funkcji sprawdzania dostępności wbudowanych np. do WORD - można sprawdzać jako (np. jako użytkownik) za pomocą telefonu komórkowego? Czy istnieje jakiś darmowy program/aplikacja, która napisany tekst przekształcałaby na język migowy? Czy dostępny jest tylko odpłatnie Pakiet Wideotłumacza?

Odpowiedź

Sprawdzanie dostępności na urządzeniach mobilnych: Na urządzeniach mobilnych nie ma standardowych, wbudowanych narzędzi do sprawdzania dostępności dokumentów tekstowych w sposób analogiczny do funkcji dostępnych w programach takich jak Microsoft Word. Najlepiej sprawdzać je na komputerze. Jednakże, istnieją aplikacje mobilne, które mogą pomóc w analizie dostępności, np. poprzez ocenę kontrastu kolorów lub czytelności tekstu. Przykłady to "Contrast Checker" czy "Accessibility Scanner" .

Aplikacje przekształcające tekst na język migowy: Obecnie trwają prace nad aplikacjami, które mogą tłumaczyć tekst na język migowy, jednak większość z nich nie oferuje w pełni dokładnego tłumaczenia, gdyż język migowy ma strukturę gramatyczną i zasady, które trudno oddać automatycznie. Przykładem darmowej aplikacji jest "SignAll", która pozwala na tłumaczenie tekstu na amerykański język migowy (ASL). Warto jednak zaznaczyć, że tłumaczenie tekstu na język migowy wymaga głębszego zrozumienia kontekstu, co sprawia, że narzędzia automatyczne są ograniczone w dokładności.

Pakiet Wideotłumacza: Wideotłumacz jest usługą oferującą tłumaczenia na żywo na język migowy przy użyciu wideokomunikacji, zazwyczaj w modelu abonamentowym. Sam abonament nie zawiera bezpłatnej wersji, jednak warto sprawdzić w sieci koordynatorów dostępności na Facebooku inicjatywy darmowego wsparcia w tym zakresie.

Opracowane przez Pana Mateusza Kobryna

Pytanie 2. Jak dobrze opisywać potrzeby osób z niepełnosprawnościami w projektach?

Odpowiedź

Najważniejsze jest zrozumienie rzeczywistych potrzeb osób z niepełnosprawnościami, co można osiągnąć poprzez bezpośrednie konsultacje z nimi lub ich reprezentantami. Istotne jest, aby opisane potrzeby były konkretne, mierzalne i realistyczne. Należy zwrócić uwagę na różne rodzaje niepełnosprawności (ruchowe, słuchowe, wzrokowe, poznawcze) i dostosować udogodnienia do każdego z tych przypadków.

Stosowanie zasad projektowania uniwersalnego (universal design) jest kluczowe, aby zapewnić, że projekty są dostępne dla jak najszerszego grona użytkowników. Oznacza to tworzenie rozwiązań, które są intuicyjne, elastyczne i użyteczne niezależnie od zdolności użytkowników.

Dobrą praktyką jest angażowanie ekspertów z zakresu dostępności oraz organizacji reprezentujących osoby z niepełnosprawnościami. Organizacje takie jak Fundacja Integracja, PFRON czy lokalne stowarzyszenia osób z niepełnosprawnościami mogą udzielić cennych wskazówek i pomóc w testowaniu rozwiązań.

Kluczowe jest także ciągłe kształcenie zespołu projektowego w zakresie dostępności i potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Szkolenia i warsztaty mogą pomóc w lepszym zrozumieniu wyzwań i wymagań tej grupy użytkowników.

Opracowane przez Pana Mateusza Kobryna

Pytanie 1. Zapisy abuzywne w umowie dotyczące odbioru końcowego. Przykładowe dobre zapisy w tym zakresie, bardzo proszę o przykładowe podanie zapisów. Z którego art. KC wynika, że skarbnik nie jest uprawniony do reprezentacji organu razem z np. wójtem? 

Odpowiedź

1. Niestety nie możemy w ramach odpowiedzi prezentować uczestnikom gotowych zapisów do umowy ze względu na to, że nie znając całości jej treści możemy zaproponować rozwiązania niespójne z pozostałymi klauzulami. Uczestnicy zostali poinformowani o zakresie klauzuli abuzywnej i ich obowiązkiem jest odpowiednie ułożenie treści umowy.

2. Zgodnie z przepisami art. 46 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oświadczenie woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobowo wójt albo działający na podstawie jego upoważnienia zastępca wójta samodzielnie albo wraz z inną upoważnioną przez wójta osobą. Zgodnie z przepisami art. 46 ust. 3 ww. ustawy Skarbnik powinien kontrasygnować umowy na podstawie których gmina zaciąga zobowiązania, co jest niezbędne dla skuteczności zawartej umowy. Powołane przepisy odróżniają prawo do kontrasygnaty od prawa do reprezentowania gminy. Kontrasygnatę należy uznać za formę wstępnej kontroli finansowej (art. 54 ustawy o finansach publicznych), potwierdzającej zabezpieczenie środków w planie finansowym lub budżecie.    


Opracowane przez Pana Krzysztofa Puchacza

Pytanie 1. Czy można składać wnioski zakładające podniesienie aktualnej wersji posiadanego oprogramowania? Obecna wersja nie spełnia potrzeb i część procesów realizowanych jest ręcznie z uwagi na ograniczenia oprogramowania. Wdrożenie nowego oprogramowania, zupełnie nowej firmy będzie wiązało się z dużo wyższymi kosztami. Czy nie byłoby to nieracjonalne wydatkowanie środków? Ten sam efekt można uzyskać podnosząc/aktualizując obecne oprogramowanie.

Odpowiedź

Katalog wydatków kwalifikowalnych dla Działania 1.4 Cyfryzacja administracji publicznej przedstawiony w Przewodniku dla beneficjentów FE SL 2021-2027, w ramach kategorii „Zakup środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych” uwzględnia m.in. wydatki na „oprogramowanie (zakup / rozbudowa / aktualizacja)”. W związku z powyższym, zasadniczo nie ma przeciwwskazań, aby w ramach projektu zaktualizować obecnie funkcjonujące oprogramowanie.

Pytanie 2. Jeśli Miasto jest wnioskodawcą, a z systemu, który planujemy wdrożyć będą korzystać również jednostki miejskie, to jak w kontekście wskaźników liczyć podmioty, czy jako JST czyli 1 czy jeśli mamy do czynienia z jednostkami organizacyjnymi to należy liczyć ich osobno?

Odpowiedź

W przypadku wskaźników odnoszących się do liczby wspartych podmiotów czy też wspartych instytucji, do wartości wskaźnika należy wliczyć wyłącznie podmioty, które będą stroną umowy o dofinansowanie, tj. beneficjenta i ewentualnego partnera / partnerów (jeśli projekt ma charakter partnerski).

Pytanie 3. Czy koszty poniesione przed złożeniem wniosku o płatność mogą być kwalifikowalne, jeśli nie zostały ogłoszone w bazie konkurencyjności?

Odpowiedź

Zamówienia o wartości szacunkowej przekraczającej 50 tys zł netto wszczęte przed ogłoszeniem regulaminu wyboru projektów (do których nie ma zastosowania ustawa PZP) należy udzielić zgodnie z procedurą właściwą dla zasady konkurencyjności (opisaną w wytycznych kwalifikowalności). Komunikacja w postępowaniu o udzielenie zamówienia, w tym ogłoszenie zapytania ofertowego, składanie ofert odbywa się pisemnie za pomocą Bazy konkurencyjności. Udzielenie zamówienia w opisany sposób jest jednym z warunków do uznania wydatku za kwalifikowalny.

Pytanie 1. Czy dokumentacja projektowa na kwotę niższą niż przetargowa, lecz droższa niż 50 000 netto, może zostać uznana za kwalifikowaną, jeżeli nie została umieszczona na bazie konkurencyjności, a procedura zamówienia została przeprowadzona zgodnie z regulaminem zamówień szkoły?

Odpowiedź

Mając na względzie zachowanie obiektywizmu, neutralności jak również bezstronności i prawości informuję, że IZ RPO WSL nie jest uprawniona do wydawania wiążących opinii, a zakres jej zadań został szczegółowo opisany w rozdziale 4 ustawy z 28 kwietnia 2022 o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 ( Dz.U. 2022 poz. 1079). Jednocześnie art. 74 ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej określa, że Instytucja Zarządzająca kontroluje, czy dofinansowane produkty i usługi zostały dostarczone, czy wydatki deklarowane przez beneficjentów spełniają obowiązujące przepisy prawa, wymagania programu operacyjnego oraz warunki wsparcia operacji Ww. przepisy powodują, że Instytucja Zarządzająca nie może pełnić funkcji doradczych, opiniujących w zakresie realizacji projektów.
Zgodnie z Wytycznymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 Zasady konkurencyjności nie stosuje się do zamówień, których wartość nie przekracza kwoty 50.000 zł netto (sekcja 3.2.1. pkt 1.a) czyli należy ją stosować do zamówień, których wartość przekracza kwotę 50 000 zł netto. Oczywiście na normy określone w Wytycznych w zakresie stosowania zasady konkurencyjności mają jeszcze wpływ różne zmienne chociażby rodzaj zamawiającego.
Podkreśla się jednocześnie, że odpowiedzialność za przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia ponosi Zamawiający, który zobligowany jest do przestrzegania ogólnie obowiązujących przepisów prawa krajowego i unijnego.

Pytanie 2. Proszę o informację czy w przypadku modernizacji i wyposażenia sal do praktycznej nauki zawodu, co jest przedmiotem projektu, każda z pracowni modernizowanych w danej szkole musi mieć trwały dostęp dla osób z niepełnosprawnością ruchową, w tym na wózkach.

Odpowiedź

Zgodnie z kryterium formalnym ogólnym nr 11. Zgodność projektu z zasadą równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, Wnioskodawca zobowiązany jest wykazać wpływ pozytywny projektu na realizację tej zasady, czyli zapewnienie dostępności infrastruktury, środków transportu, towarów, usług, technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych oraz wszelkich produktów projektów. W ślad za Wytycznymi dotyczącymi realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027, a także Modelem Dostępnej Szkoły, rozwiązania na rzecz dostępności nie mogą być tymczasowe, a osoba korzystająca ma mieć zapewnioną możliwość samodzielnej, bezpośredniej obsługi i użytkowania (bez konieczności pomocy osób trzecich).
Pytanie 3. Czy wsparcie techniczne do zakupionych programów specjalistycznych to wydatek kwalifikowalny? Czy zakup subskrypcji oprogramowania na okres realizacji projektu i okres trwałości jest kosztem kwalifikowalnym?

Odpowiedź

Aby udzielić wiążącej odpowiedzi należy przeanalizować konkretny przypadek/projekt. Należy doprecyzować co Beneficjent rozumie pod pojęciem „wsparcie techniczne”.
Co do zasady zgodnie z zapisami Szczegółowego Opisu Priorytetów Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027, projekty realizowane w ramach działania 10.14 „Infrastruktura kształcenia zawodowego” są projektami inwestycyjnymi, a co za tym idzie takie powinny też być koszty.

Zgodnie z zapisami Przewodnika dla beneficjentów FE SL 2021-2027 w ramach działania 10.14 Infrastruktura kształcenia zawodowego w ramach wydatków kwalifikowalnych wchodzą, m.in.
„Używane środki trwałe i wartości niematerialne i prawne:
    • wyposażenie ogólnodydaktyczne wykorzystywane w salach do praktycznej nauki zawodu;
    • wyposażenie do praktycznej nauki zawodu zgodne z podstawą programową kształcenia w zawodach”.

Dodatkowo należy wskazać, iż zgodnie z zapisami pkt 8.2 ww. Przewodnika w ramach zamkniętego katalogu kosztów pośrednich, w pkt h wskazano jako wydatek kwalifikowalny amortyzacja, najem lub zakup aktywów, a także koszty napraw/przeglądów/serwisu, koszty ubezpieczeń, opłaty skarbowe, notarialne dotyczące aktywów (środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych) używanych na potrzeby osób, o których mowa w lit. a – d.

Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 w podrozdziale 2.3. pkt. 1 ppkt. p „Wydatkami niekwalifikowalnymi są wydatki wskazane w art. 64 rozporządzenia ogólnego, art. 7 ust. 1 i 5 rozporządzenia EFRR i FS, art. 16 ust. 1 rozporządzenia EFS+, art. 9 rozporządzenia FST oraz:
p) koszty operacyjne projektu EFRR/FS/FST, czyli wydatki ponoszone w fazie eksploatacji inwestycji (m.in. wydatki poniesione na wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w eksploatacyjnej fazie inwestycji, wydatki na produkty podlegające szybkiemu zużyciu, wydatki na części zamienne, energię oraz środki chemiczne do wykorzystania podczas fazy eksploatacyjnej inwestycji) chyba, że zostały zatwierdzone we wniosku o dofinansowanie projektu w związku z przedmiotem i specyfiką projektu oraz poniesione w okresie kwalifikowalności wydatków określonym w umowie o dofinansowanie projektu”.

Ponadto zgodnie z ww. Wytycznymi podrozdział 2.2 pkt 1 e jest niezbędny do realizacji celów projektu i został poniesiony w związku z realizacją projektu lub jego przygotowaniem, o ile SZOP lub regulamin wyboru projektów dopuszcza kwalifikowalność kosztów związanych z przygotowaniem projektu, oraz pkt 1 f wydatek jest kwalifikowalny jeśli „został dokonany w sposób przejrzysty, racjonalny i efektywny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów.

Tym samym, zgodnie z powyższymi zapisami, aby wydatek dotyczący wsparcia technicznego, zakupu subskrypcji oprogramowania mógł stanowić wydatek kwalifikowalny w projekcie musi być przeanalizowany przez pryzmat jego zasadności w konkretnym projekcie.

Pytanie 1. Czy można dokonywać adaptacji w mieszkaniu, które nie jest własnością wnioskodawcy (np. mieszkanie w trwałym zarządzie)?

Odpowiedź

Po stronie Wnioskodawcy jest zapewnienie trwałości inwestycji w infrastrukturę objętej cross-financingiem – 5 lat od daty płatności końcowej. Należy więc we wniosku wskazać, iż forma władania nieruchomością zabezpiecza również okres trwałości.

Pytanie 2. Czy w przypadku wnoszenia wkładu własnego w postaci wypłaty świadczeń na dzieci przebywające w rodzinnej pieczy zastępczej, można wnosić wyłącznie świadczenia dla dzieci z projektu, czy wszystkich dzieci objętych pieczą przez organizatora?

Odpowiedź

Jako wkład własny można wnosić świadczenia wyłącznie dla dzieci będących uczestnikami projektu.

Pytanie 3. Czy jest możliwe wspieranie rodzin biologicznych dzieci przebywających w pieczy zastępczej w projekcie?

Odpowiedź

Możliwe jest wsparcie rodziny biologicznej w celu powrotu dziecka (zatrudnienie asystenta rodziny jest możliwe wyłącznie w przypadku miast na prawach powiatu lub gdy partnerem w projekcie jest odpowiednia gmina- finansowanie wynagrodzenia asystenta jest kwalifikowalne w wymiarze, jaki odpowiada jego pracy z rodzicami dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej, w celu ich powrotu do rodziny).

Pytanie 4. Czy w przypadku zaplanowania szkoleń wyjazdowych dla dzieci i dorosłych można finansować pobyt osób do pomocy (do opieki)?

Odpowiedź

Można, przy czym należy rozróżnić czy będzie to uczestnik (który, czy też będzie brał udział w szkoleniu), czy personel projektu (który będzie pobierał za to wynagrodzenie).

Pytanie 5. Czy z mieszkań utworzonych w ramach projektu może korzystać wyłącznie młodzież opuszczająca pieczę zastępczą, czy również inne placówki całodobowej opieki?

Odpowiedź

Formami wsparcia (w tym w postaci mieszkań treningowych lub wspomaganych) mogą zostać objęci podopieczni przebywający lub opuszczający rodzinną lub instytucjonalną pieczę zastępczą. Za instytucjonalną pieczę zastępczą uznaje się placówki opiekuńczo-wychowawcze typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1426, z późn. zm.). Zgodnie z Regulaminem naboru nie mogą być wspierane dzieci i młodzież przebywające w innych instytucjach całodobowych, takich jak, np.: dom pomocy społecznej, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę, specjalny ośrodek wychowawczy, hospicjum stacjonarne, oddział medycyny paliatywnej, areszt śledczy, schronisko dla nieletnich, zakład karny, zakład poprawczy, okręgowy ośrodek wychowawczy.

Pytanie 6. Jaka może być rola pracownika socjalnego w projekcie?

Odpowiedź

Może on świadczyć m.in. usługi  polegające na wspieraniu osób przebywających w mieszkaniach treningowych oraz świadczyć inne formy wsparcia dla osoby będącej w procesie usamodzielniania. Należy jednak pamiętać, iż charakter udzielanego przez pracownika socjalnego wsparcia musi  wykraczać poza jego podstawowy zakres obowiązków wynikający z zapisów Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Pytanie 7. Czy jeśli zaplanowano w projekcie tworzenie rodzinnego domu dziecka – to czy na późniejszym etapie można przeznaczyć wyremontowany lokal dla innego rodzaju pieczy (np. dla rodziny zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego)?

Odpowiedź

Jeżeli celem projektu jest utworzenie rodzinnego domu dziecka to co do zasady taka forma wsparcia powinna być realizowana w trakcie projektu oraz okresie trwałości wynikającej z cross-financingu. Niemniej jednak możliwe są zmiany na poziomie, który spowoduje,  iż zostaną osiągnięte główne założenia projektowe, a pierwotne cele dla Działania nie zostaną naruszone.

Pytanie 8. Jakie koszty można finansować w ramach tworzenia nowego mieszkania treningowego?

Odpowiedź

Tworząc w ramach projektu mieszkanie treningowe można uzyskać dofinansowanie na prace adaptacyjne, remontowe ( w ramach cross-financingu) oraz zwrot wydatków związanych z pobytem uczestnika w mieszkaniu np. koszty  mediów, zatrudnienie specjalistów realizujących wsparcie w postaci treningów itp.

Pytanie 9. Centra Wsparcia Rodzicielstwa Zastępczego prowadzone przez ROPS – jaka jest linia demarkacyjna między tym wsparciem a wsparciem w przedmiotowym naborze? Czy uczestnik może być jednocześnie uczestnikiem u nas i w ROPS?

Odpowiedź

Uczestnik projektu, który korzysta ze wsparcia w ramach projektu realizowanego przez ROPS może być uczestnikiem projektu w przedmiotowym naborze, jednak nie może jednocześnie korzystać z tożsamych form wsparcia realizowanych w tych projektach. Przed przystąpieniem do określonej formy wsparcia powinien  złożyć stosowne Oświadczenie potwierdzające, iż nie korzysta już z takich form w ramach projektu realizowanego przez ROPS.

Pytanie 10. Czy wyjazdy dla rodzin mogą być tylko w woj. śląskim?

Odpowiedź

Istnieje możliwość organizacji wyjazdów poza województwo śląskie jednak Wnioskodawca planując wyjazdy dla rodzin powinien przede wszystkim kierować się racjonalnością oraz potrzebą grupy, którą planuje objąć taką formą wsparcia. Należy pamiętać, iż opis wydatku powinien zawierać szczegółowe informacje zawierające plan wyjazdu , zaplanowane atrakcje oraz korzyści z niego wynikające. Wydatek powinien zawierać szczegółową metodologię poszczególnych składowych.

Pytanie 11. Czy jest możliwość zakupienia w ramach projektu testów psychologicznych do diagnozy dzieci?

Odpowiedź

TAK, jeżeli będą one wykorzystywane do działań związanych z projektem.

Pytanie 12. W jaki sposób należy zapewnić dostępność architektoniczną w przypadku mieszkań, które zlokalizowane są w budynkach zabytkowych?

Odpowiedź

Standardy dostępności dla polityki spójności 2021-2027 regulują tylko ten obszar, który podlega interwencji – to znaczy dotyczą produktów, będących przedmiotem projektu. Dlatego, jeśli dokonuje się adaptacji /remontów mieszkania – mieszkanie to musi zostać wyremontowane w taki sposób, aby spełniać standard architektoniczny. Niedostępność budynku nie wyklucza możliwości przeprowadzenia inwestycji służącej poprawie jego dostępności. Należy jednak pamiętać, że brak pełnej dostępności budynku nie może prowadzić do sytuacji, w której osoba ze względu na specjalne potrzeby nie będzie mogła skorzystać ze wsparcia projektowego.

Pytanie 13. Kto składa zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami?

Odpowiedź

Zaświadczenie składa Wnioskodawca, czyli powiat/miasto na prawach powiatu – dopiero przed podpisaniem umowy.

Pytanie 14. Czy zakup narzędzi psychologicznych jest dozwolony w projekcie. Kto może je wykorzystywać?

Odpowiedź

TAK, zakup narzędzi (testów psychologicznych) jest kwalifikowalny, jeżeli będą one wykorzystywane do działań związanych z projektem. Zakupione narzędzia mogą być wykorzystywane przez już zatrudnioną kadrę (która będzie udzielała wsparcia uczestnikom projektu), jak i nowo zatrudnionych specjalistów.

Pytanie 15. W przypadku, gdy w mieszkaniu zwiększamy liczbę mieszkańców – czy wsparcie przeznaczone jest tylko dla nowych osób w mieszkaniu, czy może obejmować również osoby tam zamieszkujące wcześniej?

Odpowiedź

Przede wszystkim należy pamiętać, iż zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027  wsparcie w ramach projektu nie może spowodować:
a) zmniejszenia dotychczasowego finansowania usług w formie mieszkań przez beneficjenta oraz
b) zastąpienia środkami projektu dotychczasowego finansowania usług ze środków innych niż europejskie.Dlatego w przypadku obejmowania wsparciem osób już zamieszkujących możliwe do sfinansowania jest wyłącznie wsparcie dotychczas nierealizowane.

Pytanie 16. Jakie wyposażenie można kupić do mieszkania?

Odpowiedź

Instytucja Organizująca Nabór nie opracowała katalogu możliwych do poniesienia wydatków w tym zakresie. Należy zatem kierować się potrzebami, zaplanowanym wsparciem oraz stanem mieszkania. Należy przy tym pamiętać, że zakup wyposażenia, co do zasady, objęty jest limitem cross-financingu. Wyjątek stanowią okoliczności wskazane w Podrozdziale 2.4 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków– w przypadku ich spełnienia, poniesione wydatki na wyposażenie są kwalifikowalne poza limitem cross-financingu. Adaptacja pomieszczeń natomiast zawsze będzie stanowiła cross-financing.

Pytanie 17. Czy w projekcie można finansować wynagrodzenie rodzin zawodowych?

Odpowiedź

W projekcie nie można finansować wynagrodzenia rodzin zawodowych.

Pytanie 18. Czy można finansować diagnozę wszystkich dzieci w pieczy?

Odpowiedź

Wsparcie zawsze powinno wynikać z przeprowadzonej analizy potrzeb.  Możliwe jest objęcie diagnozą wszystkich dzieci w pieczy, jeżeli nie była ona dla nich przeprowadzana lub jest nieaktualna.  Jeżeli dzieci posiadają aktualną diagnozę, może ona w ramach projektu zostać pogłębiona (np. o opinię dodatkowych specjalistów).

Pytanie 19. Jakie mogą być przykłady wkładu własnego w projekcie?

Odpowiedź

Wkładem własnym w projekcie mogą być świadczenia wypłacane na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Świadczenia muszą być związane wyłącznie z rodzinną pieczą zastępczą oraz usamodzielnianiem wychowanków pieczy zastępczej. Ponadto wkładem własnym mogą być np. sale wykorzystywane do działań projektowych (jednak należy pamiętać, iż nie mogły być one wcześniej remontowane/adaptowane w ramach środków unijnych), opłaty za media, praca wolontariuszy.

Pytanie 20. Czy w okresie trwałości usługa musi być w tym samym standardzie (dotyczy mieszkań treningowych)?

Odpowiedź

W przypadku przedmiotowego naboru mamy do czynienia z trwałością wynikającą z cross-financingu, a więc trwałością inwestycji, co oznacza, że weryfikowane będzie czy nadal inwestycja stanowi mieszkanie treningowe. Nie będzie weryfikowany standard usług w nim świadczonych.

Pytanie 21. Czy w naborze jest obowiązek przeszkolenia kadry w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji i uwzględniania specyficznych potrzeb osób narażonych na dyskryminację ze względu na cechy prawnie chronione?

Odpowiedź

W ramach przedmiotowego naboru nie jest obligatoryjne przeprowadzenie szkoleń w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji i uwzględniania specyficznych potrzeb osób narażonych na dyskryminację ze względu na cechy prawnie chronione dla kadry merytorycznej realizującej wsparcie dla uczestnika projektu. Niemniej jednak w przypadku zidentyfikowania takiej potrzeby można zrealizować tego typu działania w projekcie.  

Pytanie 22. Z uwagi na ograniczony zasób mieszkaniowy – nawet mieszkania na parterze maja 2 -3 schodki, co powoduje, że nie są dostępne dla wszystkich. Czy jeśli w ramach projektu są przewidziane wydatki w ramach cross – financing w mieszkaniu, to wymóg dostępności architektonicznej do budynku musi być zachowany?

Odpowiedź

Standardy dostępności dla polityki spójności 2021-2027 regulują tylko ten obszar, który podlega interwencji – to znaczy dotyczą produktów, będących przedmiotem projektu. Dlatego, jeśli dokonuje się adaptacji /remontów mieszkania – mieszkanie to musi zostać wyremontowane w taki sposób, aby spełniać standard architektoniczny. Niedostępność budynku nie wyklucza możliwości przeprowadzenia inwestycji służącej poprawie jego dostępności. Należy jednak pamiętać, że brak pełnej dostępności budynku nie może prowadzić do sytuacji, w której osoba ze względu na specjalne potrzeby nie będzie mogła skorzystać ze wsparcia projektowego.

Pytanie 23. Czy w ramach projektu można finansować kursy prawa jazdy?

Odpowiedź

Prawo jazdy kategorii B może być dopuszczalną formą wsparcia pod warunkiem odpowiedniego uzasadnienia takiego wydatku w projekcie, tzn. wyraźnego zaznaczenia, że będzie on poniesiony w związku ze wsparciem procesu usamodzielniania (nie w kontekście zawodowym) młodych osób opuszczających pieczę zastępczą, zwiększenia mobilności tych osób oraz wzmocnienia ich pewności siebie. Niedopuszczalne są wydatki związane z uzyskaniem prawa jazdy innych kategorii, które ewidentnie kojarzą się z ich wykorzystaniem w celach zawodowych, np. C,D, CE i inne.

Pytanie 24. Czy jest możliwość finansowania remontu istniejących mieszkań, dla obecnych mieszkańców (mieszkania są już mocno wyeksploatowane) w sytuacji, kiedy wsparcie odbywałoby się poza mieszkaniami.

Odpowiedź

Wszystkie wydatki wykazywane w projekcie muszą być związane z jego realizacją. Dlatego nie jest możliwe finansowanie remontu pomieszczeń, w których nie będzie odbywało się wsparcie projektowe.

Pytanie 25. Czy wydatek dotyczący wypłaty świadczenia na rzecz dziecka przebywającego w rodzinnej pieczy zastępczej, będzie stanowił wkład własny do projektu - czy odpowiednią kategorią kosztów będzie: KAT_02 Wsparcie finansowe udzielone uczestnikom projektu?

Odpowiedź

Tak. Taki wydatek może stanowić (wyłącznie) wkład własny do projektu. Kategoria kosztu: „Wsparcie finansowe udzielone grantobiorcom i uczestnikom projektu” będzie odpowiednią dla przedmiotowego wydatku.

Pytanie 26. Kto powinien być wnioskodawcą w ramach przedmiotowego naboru- powiat, czy jednostka powiatu realizująca działania z zakresu rodzinnej pieczy zastępczej?

Odpowiedź

Wnioskodawcą w ramach naboru musi być podmiot posiadający osobowość prawną, a więc powiat lub miasto na prawach powiatu. Natomiast, jako podmiot realizujący projekt może zostać wskazana jednostka organizacyjna wnioskodawcy realizująca zadania organizatora rodzinnej pieczy zastępczej.

 Pytanie 27. Czy zakładając w projekcie realizację działań informujących o rodzinnej pieczy zastępczej i promujących ideę rodzicielstwa zastępczego musimy we wskaźniku rezultatu: Liczba utworzonych w programie miejsc świadczenia usług wspierania rodziny i pieczy zastępczej istniejących po zakończeniu projektu (WLWK-PLKLCR06) założyć efekt w postaci liczby rodzin-kandydatów na rodziny zastępcze?

Odpowiedź

W sytuacji, kiedy w projekcie realizowane są działania informujące o rodzinnej pieczy zastępczej i promujące ideę rodzicielstwa zastępczego, jednak same szkolenia dla kandydatów na rodziców zastępczych odbywają się poza projektem, nie ma konieczności wykazywania rezultatu w postaci liczby przeszkolonych kandydatów/utworzonych rodzin. Jeżeli jednak przedmiotowe szkolenia finansowane jest w ramach projektu należy wykazać przeszkolonych kandydatów w ramach wskaźnika.

Pytanie 28. Czy wskaźnik WLWK-PLKLCR01 Liczba dzieci i młodzieży, które opuściły opiekę instytucjonalną dzięki wsparciu w programie odnosi się wyłącznie do dzieci i młodzieży, które opuściły opiekę instytucjonalną? Nazwa wskaźnika wskazywałaby, że tak, ale przez wskazanie w kolumnie dot. charakteru wskaźnika typu 4,5, przestaje być to oczywiste. Typ 5 zgodnie z regulaminem odnosi się do rodzinnej pieczy zastępczej, a dzieci ją opuszczające są więc dziećmi i młodzieżą opuszczającą rodzinną, a nie instytucjonalną pieczę zastępczą.

Odpowiedź

Tak. Wskaźnik odnosi się wyłącznie do dzieci i młodzieży, które opuściły opiekę instytucjonalną. Natomiast typ 5 projektu nie odnosi się wyłącznie do dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej- w ramach tego typu projektu mogą być również realizowane formy wsparcia dedykowane dzieciom przebywających w różnych formach opieki (zarówno instytucjonalnej jak i rodzinnej) stąd przyporządkowano wskaźnik zarówno do 4, jak i 5 typu projekt.

Pytanie 29. Czy w ramach typu 5 jest możliwość zatrudnienia lub zwiększenia liczby godzin finansowanych w ramach projektu dla osób zatrudnionych do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi w rodzinach zastępczych zawodowych?

Odpowiedź

W ramach naboru w typie nr 5 jest możliwość zatrudnienia lub zwiększenia liczby godzin finansowanych w ramach projektu dla osób zatrudnionych do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi w rodzinach zastępczych, jeżeli nie stanowi to zastąpienia finansowania tego typu wsparcia realizowanego do tej pory przez organizatora (lub wsparcia, które organizator ma obowiązek zapewnić zgodnie z ustawą).

Pytanie 30. Jeżeli zakładamy zatrudnienie personelu w projekcie, chcemy uniknąć zarzutu zastępowania środków, to do którego momentu zatrudnienia pierwotnego powinnyśmy się odnieść? Do okresu przed złożeniem WOD, przed zawarciem umowy na dofinansowanie? Na koniec roku poprzedzającego realizację, miesiąc,/dzień przed rozpoczęciem realizacji projektu?
Odpowiedź

Zatrudniając personel projektu i finansując jego wynagrodzenie ze środków projektowych data rozpoczęcia jego zatrudnienia nie powinna być wcześniejsza niż data rozpoczęcia realizacji projektu.

Pytanie 31. Czy okres trwałości obejmuje mieszkania treningowe/wspomagane? Na czym ma polegać?

Odpowiedź

Beneficjent jest zobowiązany do utrzymania, objętej limitem cross-financingu, inwestycji w infrastrukturę. W przedmiotowym naborze trwałość będzie polegała przede wszystkim na utrzymaniu niezmiennego charakteru mieszkań treningowych i wspomaganych, w których sfinansowano prace remontowe/adaptacyjne.

Pytanie 32. „Finansowanie usług zdrowotnych jest możliwe uzupełniająco, wyłącznie w zakresie działań o charakterze diagnostycznym”– Czy w związku z tym - można sfinansować wizytę/konsultację/leczenie u psychiatry? Czy można – w ramach projektu – wykupić pakiet medyczny dla zawodowych rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka? (Zawodowe rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka wchodzą w skład grupy docelowej będąc jednocześnie pracownikami PCPR zatrudnionymi w oparciu o umowę zlecenie.) Ubezpieczenie (w ramach pakietu) ma uprawniać do korzystania z usług medycznych (poza NFZ) opiekunów i dzieci umieszczone u nich w ramach pieczy zastępczej.

Odpowiedź

Można sfinansować wizytę lub konsultację u psychiatry w celu postawienia diagnozy, wskazania kierunku leczenia natomiast nie można finansować samego leczenia ani terapii. Nie jest też możliwe wykupienie ze środków projektowych pakietów medycznych dla zawodowych rodzin zastępczych oraz rodzinnych domów dziecka.

Pytanie 33. Czy projektując działania na rzecz dzieci będących w procesie usamodzielniania (działając w ramach Typu 5), można uwzględnić potrzeby dzieci przebywające w instytucjonalnej pieczy zastępczej?

Odpowiedź

Tak w typie 5 można kierować wsparcie do dzieci i młodzieży przebywającej zarówno w rodzinnej, jak i instytucjonalnej pieczy zastępczej.

Pytanie 34. Czy doposażenie w ramach projektu mieszkań treningowych w meble i sprzęt jest kosztem w ramach cross financingu (zwłaszcza np. meble kuchenne wykonywane na wymiar)?

Odpowiedź

Każdorazowo należy rozpatrywać wydatek w kontekście racjonalności kosztu, a także zapisów Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 (Podrozdział 2.4 Cross – financing). Doposażenie mieszkań treningowych w meble wykonywane na wymiar będzie stanowić wydatek w ramach cross-financingu. Natomiast w Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 (Podrozdział 2.4 Cross – financing, punkt 6 c) zostały wskazane wyjątki kwalifikowania wydatków poza cross-financingiem i w oparciu o nie należy podjąć decyzję o zakwalifikowaniu wydatku (lub nie) do kategorii limitowanej.

W przypadku uznania wydatku, jako wyjątek (wynikający w Wytycznych) - w uzasadnieniu wydatku należy wskazać przesłankę na podstawie której podjęto decyzję o niezakwalifikowaniu go jako cross – financing, przy czym w odniesieniu do przesłanki: „zakup będzie najbardziej opłacalną opcją” wymagane jest przedstawienie odpowiednich danych/szacunków/kalkulacji.

odp. z dnia 16.07.2024 r.

Pytanie 35. Czy w przypadku doposażania mieszkań treningowych jest konieczność zachowania trwałości? Jeśli tak to przez jaki okres i w jakim zakresie (czy trwałość dotyczy samej usługi mieszkania treningowego czy również ilości miejsc w nim utworzonych).

Odpowiedź

Beneficjent jest zobowiązany do utrzymania trwałości, objętej limitem cross-financingu, zgodnie z zapisami umowy o dofinansowanie. W przedmiotowym naborze trwałość będzie polegała przede wszystkim na utrzymaniu niezmiennego charakteru mieszkań treningowych i wspomaganych, w których sfinansowano prace remontowe/adaptacyjne. Trwałość musi być zachowana przez okres 5 lat lub 3 lat w przypadku MŚP od daty płatności końcowej na rzecz Beneficjenta.

W przedmiotowym naborze nie ma konieczności zachowania trwałości usług społecznych.

Pytanie 36. Czy w przypadku jeśli mieszkania treningowe tworzone są w oparciu o rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społ. z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych a doposażone w ramach projektu obowiązuje zapis z regulaminu konkursu mówiący o tym że „liczbę miejsc w mieszkaniu treningowym i wspomaganym, nie może ona przekraczać 3, chyba że większa liczba miejsc wynika z faktu bycia rodziną w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, a pokoje w takim mieszkaniu powinny być 1-osobowe”?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami Regulaminu w przypadku tworzenia mieszkań treningowych/wspomaganych , liczba miejsc nie może przekraczać 3 osób , chyba że większa liczba miejsc wynika z faktu bycia rodziną w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej , a pokoje w takim mieszkaniu powinny być 1-osobowe.  Wnioskodawca planując utworzenie mieszkania treningowego lub wspomaganego ma obowiązek stosowania standardów wynikających zarówno z ww. rozporządzenia, jak i Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027.

Pytanie 37.  Czy w przypadku zaangażowania personelu w części etatu (w ramach wkładu własnego) trzeba prowadzić karty pracy?

Odpowiedź

Prowadzenia kart pracy nie jest wymagane. Beneficjent powinien dokumentować fakt świadczenia pracy w projekcie przez personel, zgodnie ze swoimi regulacjami.

Pytanie 38. Czy w ramach trwałości projektu wynikającego z zatrudnienia psychologa i koordynatora pieczy zastępczej wystarczające będzie oświadczenie o zapewnieniu gotowości do świadczenia usług po zakończeniu realizacji projektu z racji tego, że ciężko przewidzieć co będzie za 3,4 lata?

Odpowiedź

W przedmiotowym naborze nie ma konieczności zachowania trwałości usług społecznych i tym samym trwałości wynikającej z zatrudnienia psychologa czy też koordynatora pieczy zastępczej. W celu potwierdzenia zrealizowania wskaźnika rezultatu wystarczające będzie wskazane oświadczenie.

 Pytanie 39. Jaką grupę docelową należy wskazać w przypadku adaptacji lokalu na potrzeby rodzin z pieczy zastępczej?

Odpowiedź

W przypadku takich działań należy wybrać grupę:  Osoby pełniące funkcję/kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka lub prowadzących placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego oraz członkowie ich rodzin. Ważne jest również, aby osoby, które będą zamieszkiwały w zaadaptowanym mieszkaniu były uczestnikami projektu.

Pytanie 40. W ramach projektu planujemy adaptację mieszkania na potrzeby rodzin z pieczy oraz ogromną kampanię na rzecz rodzicielstwa zastępczego. Celem jest pozyskanie nowych rodzin, a jednej z nich chcielibyśmy zaoferować mieszkanie. Wiemy, że w przypadku mieszkań treningowych zakładany okres wsparcia musi wynosić min. połowę realizacji projektu. Czy analogicznie dotyczy ten zapis mieszkania dla rodziny zastępczej? Jakie wskaźniki są wymagane? Czy koszty utrzymania lokalu można w okresie realizacji projektu finansować ze środków projektu.

Odpowiedź

Przede wszystkim należy pamiętać, iż wszystkie działania podejmowane w projekcie muszą wynikać z realnych potrzeb, a więc dostosowanie mieszkania powinno wynikać np. z faktu, iż identyfikuje się rodziny, które nie podejmują roli rodziny zastępczej, ze względu na brak odpowiednich warunków mieszkaniowych lub mogłyby podjąć się opieki nad większą liczbą dzieci, gdyby te warunki im się poprawiły. Po drugie- wykonywane w projekcie remonty muszą służyć uczestnikom projektu, a więc osoby, które zamieszkają w remontowanym lokalu muszą zdążyć otrzymać również inne wsparcie w projekcie (jeśli będzie to nowa rodzina zastępcza musi ona ukończyć kurs i rozpocząć sprawowanie pieczy). Nie określiliśmy natomiast  (tak jak ma to miejsce w przypadku mieszkań treningowych), jak długo rodzina ta musi zamieszkiwać w lokalu, w trakcie trwania projektu. W związku z tym, iż mieszkanie musi być przeznaczone dla uczestników projektu należy wykazać wskaźniki, zgodnie z ich definicjami wykazanymi w załączniki nr 2 do Regulaminu wyboru projektów. Jeśli projekt miałby być rozliczany kwotami ryczałtowymi zalecamy sformułowanie wskaźnika własnego rozliczającego przeprowadzoną adaptację.

W zakresie kosztów utrzymania lokalu w okresie realizacji projektu- nie będzie to wydatek kwalifikowalny. Należy w tym zakresie stosować zapisy ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy. Pytanie 41. Czy zaświadczenie o niezaleganiu składek i podatków obowiązuje w przypadku gdy wnioskodawcą jest Miasto a realizatorem JST? Jeśli tak to jakiego okresu ma zaświadczenie dotyczyć i którego podmiotu (Miasto czy JST)?

Odpowiedź

Przedmiotowe zaświadczenia dotyczą każdej umowy podpisywanej w ramach naboru i muszą odnosić się do wnioskodawcy (powiatu/miasta na prawach powiatu) oraz ewentualnych partnerów.  Zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami na ubezpieczenie społeczne, nie może być starsze niż 1 miesiąc na dzień jego złożenia w ION, a zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu w podatkach, nie starsze niż 3 miesiące na dzień jego złożenia w ION. Dokumenty te składane są przed podpisaniem umowy o dofinansowanie.

Pytanie 42. Jakie upoważnienia należy dołączyć do wniosku o dofinansowanie?

Odpowiedź

Do wniosku o dofinansowanie nie należy dołączać upoważnień.

Odpowiedzi zostały opracowane przez pracowników Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego.

Pytanie 1. Czy trzeba wyliczyć dochód w projektach inwestycyjnych EFRR?

Odpowiedź

W perspektywie finansowej 2021-2027 nie istnieje już pojęcie dochodu po zakończeniu realizacji projektu, zostało ono usunięte na poziomie ogólnoeuropejskim. Nie wylicza się zatem dochodu w projektach EFRR czy FST.


Opracowane przez Pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. Czy w projekcie rozliczanym uproszczonymi metodami powinny się znajdować również zadania bezkosztowe?

Odpowiedź

Konstruowanie budżetu projektu polega na przypisaniu kosztów do określonych wcześniej zadań. LSI nie przewiduje zadań bezkosztowych, tym bardziej ich ujmowanie w projekcie rozliczanym uproszczonymi metodami nie jest zasadne. 


Opracowane przez Pana Michała Byliniaka

Pytanie 2. Czy pracownicy Beneficjenta otrzymujący premie/dodatki z puli kosztów pośrednich projektu stanowią personel projektu, który należy wykazywać w zakładce 'PERSONEL'?

Odpowiedź

Pracownicy beneficjenta są personelem jeśli spełnią przesłanki personelu opisane w wytycznych kwalifikowalności (słownik):
- "personel projektu – osoby zaangażowane do realizacji zadań lub czynności w ramach projektu na podstawie stosunku pracy i wolontariusze wykonujący świadczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1327, z późn. zm.), zwanej dalej: „ustawą o działalności pożytku publicznego i wolontariacie”;
- personelem projektu jest również osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą będąca beneficjentem oraz osoby z nią współpracujące w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych(...)". W perspektywie 2021-2027 dla kwalifikowalności ich wynagrodzeń nie ma już znaczenia czy są zaangażowani w kosztach pośrednich czy bezpośrednich.
Co do ich sprawozdawania w bazie personelu, to personel zatrudniony w kosztach uproszczonych nie jest sprawozdawany w bazie. Wymóg sprawozdawania wynika z punktu 12 w rozdziale 3.8 wytycznych kwalifikowalności wydatków, jednak punkt 17 wytycznych w tym samym rozdziale wyłącza obowiązki rozdziału 3.8, w tym ten opisany w pt. 12.

Podsumowując: przywołani pracownicy są personelem, jednak nie sprawozdaje się z nich w bazie personelu. 


Opracowane przez Pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. Czy w przypadku zaangażowania personelu w części etatu (w ramach wkładu własnego) trzeba prowadzić karty pracy?

Odpowiedź

Prowadzenie kart pracy nie jest wymagane. Beneficjent powinien dokumentować fakt świadczenia pracy w projekcie przez personel, zgodnie ze swoimi regulacjami.

Pytanie 2. Czy w ramach trwałości projektu wynikającego z zatrudnienia psychologa i koordynatora pieczy zastępczej wystarczające będzie oświadczenie o zapewnieniu gotowości do świadczenia usług po zakończeniu realizacji projektu z racji tego, że ciężko przewidzieć co będzie za 3,4 lata?

Odpowiedź

W przedmiotowym naborze nie ma konieczności zachowania trwałości usług społecznych i tym samym trwałości wynikającej z zatrudnienia psychologa czy też koordynatora pieczy zastępczej. W celu potwierdzenia zrealizowania wskaźnika rezultatu wystarczające będzie wskazane oświadczenie.

Pytanie 3. Jaką grupę docelową należy wskazać w przypadku adaptacji lokalu na potrzeby rodzin z pieczy zastępczej?

Odpowiedź

W przypadku takich działań należy wybrać grupę: Osoby pełniące funkcję/kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka lub prowadzących placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego oraz członkowie ich rodzin. Ważne jest również, aby osoby, które będą zamieszkiwały w zaadaptowanym mieszkaniu były uczestnikami projektu.

Pytanie 4. W ramach projektu planujemy adaptację mieszkania na potrzeby rodzin z pieczy oraz ogromną kampanię na rzecz rodzicielstwa zastępczego. Celem jest pozyskanie nowych rodzin, a jednej z nich chcielibyśmy zaoferować mieszkanie. Wiemy, że w przypadku mieszkań treningowych zakładany okres wsparcia musi wynosić min. połowę realizacji projektu. Czy analogicznie dotyczy ten zapis mieszkania dla rodziny zastępczej? Jakie wskaźniki są wymagane? Czy koszty utrzymania lokalu można w okresie realizacji projektu finansować ze środków projektu.

Odpowiedź

Przede wszystkim należy pamiętać, iż wszystkie działania podejmowane w projekcie muszą wynikać z realnych potrzeb, a więc dostosowanie mieszkania powinno wynikać np. z faktu, iż identyfikuje się rodziny, które nie podejmują roli rodziny zastępczej, ze względu na brak odpowiednich warunków mieszkaniowych lub mogłyby podjąć się opieki nad większą liczbą dzieci, gdyby te warunki im się poprawiły. Po drugie- wykonywane w projekcie remonty muszą służyć uczestnikom projektu, a więc osoby, które zamieszkają w remontowanym lokalu muszą zdążyć otrzymać również inne wsparcie w projekcie (jeśli będzie to nowa rodzina zastępcza musi ona ukończyć kurs i rozpocząć sprawowanie pieczy). Nie określiliśmy natomiast (tak jak ma to miejsce w przypadku mieszkań treningowych), jak długo rodzina ta musi zamieszkiwać w lokalu, w trakcie trwania projektu. W związku z tym, iż mieszkanie musi być przeznaczone dla uczestników projektu należy wykazać wskaźniki, zgodnie z ich definicjami wykazanymi w załączniki nr 2 do Regulaminu wyboru projektów. Jeśli projekt miałby być rozliczany kwotami ryczałtowymi zalecamy sformułowanie wskaźnika własnego rozliczającego przeprowadzoną adaptację.
W zakresie kosztów utrzymania lokalu w okresie realizacji projektu- nie będzie to wydatek kwalifikowalny. Należy w tym zakresie stosować zapisy ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy.

Pytanie 5. Czy zaświadczenie o niezaleganiu składek i podatków obowiązuje w przypadku gdy wnioskodawcą jest Miasto a realizatorem JST? Jeśli tak to jakiego okresu ma zaświadczenie dotyczyć i którego podmiotu (Miasto czy JST)?

Odpowiedź

Przedmiotowe zaświadczenia dotyczą każdej umowy podpisywanej w ramach naboru i muszą odnosić się do wnioskodawcy (powiatu/miasta na prawach powiatu) oraz ewentualnych partnerów. Zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami na ubezpieczenie społeczne, nie może być starsze niż 1 miesiąc na dzień jego złożenia w ION, a zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu w podatkach, nie starsze niż 3 miesiące na dzień jego złożenia w ION. Dokumenty te składane są przed podpisaniem umowy o dofinansowanie.

Pytanie 6. Jakie upoważnienia należy dołączyć do wniosku o dofinansowanie?

Odpowiedź

Do wniosku o dofinansowanie nie należy dołączać upoważnień.

Pytanie 1. Jak pogodzić zalecenie skierowania ogłoszenia o pracę do płci defaworyzowanej z zasadą niedyskryminacji ze względu na płeć? Jak skieruję je do kobiet, to czy nie będzie to dyskryminacja mężczyzn?

Odpowiedź

Jeśli z przeprowadzonej przez Państwa diagnozy wynika, że jedna z płci stanowi grupę niedoreprezentowaną, możliwe jest sformułowanie oferty zachęcającej do odpowiedzi na nią przez większą liczbę osób z tej właśnie grupy. Nie oznacza to jednak, że płeć ma być kryterium decydującym o przyjęciu do pracy. Kluczową kwestią są tutaj zawsze kwalifikacje i kompetencje.

Mogą Państwo wykorzystać poniższe wskazówki:
-Stosować język wrażliwy na płeć, tzn. w opisie oferty (kandydat/kandydatka, pracownik/pracowniczka itd.), a przede wszystkim w nazwie stanowiska, którego dotyczy oferta – zastosować formę męską i żeńską;
-W opisie oferty zastosować sformułowania typu: „Gorąco zapraszamy do aplikowania kobiety ….”, „Szczególnie zachęcamy do składania ofert kobiety ….”;
-Jeśli Państwa instytucja/firma ma taką możliwość, można wskazać, na jakie benefity/korzyści może liczyć dana osoba, np. elastyczne godziny pracy, praca zdalna/hybrydowa, skrócone godziny pracy lub możliwość dopasowania grafika do sytuacji prywatnej (organizacja pracy uwzględniająca różne potrzeby pracowników/pracowniczek) – wskazać działania, jakie Państwo podejmują w zakresie zapewnienia work-life balance, co może przełożyć się na większe zainteresowanie ofertą, kobiet;
-Niestereotypowe wizerunki kobiet i mężczyzn umieszczone w ofercie (szczególnie istotne jest to w przypadku prowadzenia działań rekrutacyjnych w branży/dziedzinie zdominowanej przez jedną płeć);
-Zróżnicowane kanały dotarcia do potencjalnych odbiorców/odbiorczyń Państwa oferty, np. można upublicznić ogłoszenie na stronie internetowej lub w mediach społecznościowych/grupach społecznościowych odwiedzanych częściej przez płeć niedoreprezentowaną; zamieścić ogłoszenia w miejscach, w których bardziej prawdopodobne będzie, że dotrą do danej grupy/płci.

Pytanie 2. Jeśli jest to możliwe proszę o udostępnienie przykładów w jaki sposób podczas konstruowania wniosku o dofinansowanie wypełnić potrzeby instytucji oceniającej na temat realizacji zasad równości kobiet i mężczyzn?

Odpowiedź

Niestety, nie jest możliwe wskazanie takich przykładów, które będą adekwatne do każdego projektu. Każdorazowo zapisy wniosku o dofinansowanie muszą być wynikiem zdiagnozowanych problemów, potrzeb, barier kobiet i mężczyzn na danym terenie (konkretna gmina, miasto lub większy obszar objęty działaniami projektowymi), w danym obszarze interwencji (np. edukacja, zatrudnienie, włączenie społeczne itd.) i związanych z przedmiotem/celem konkretnego projektu.

Istotne jest, aby w projekcie przeanalizować sytuację osób uczestniczących w projekcie lub korzystających z usługi/produktu, w kontekście płci:
-zebrać odpowiednie dane w podziale na płeć,
-zagregować te dane pod kątem istotnych kwestii/problemów z punktu widzenia celu i przedmiotu projektu,
-sformułować adekwatne działania w odpowiedzi na zidentyfikowane problemy/nierówności,
-zaplanować stosowne wskaźniki w podziale na płeć (o ile dotyczy).

Każdy z ww. elementów konstruowania projektu powinien być ze sobą logicznie powiązany. Jeśli przykładowo planują Państwo działania w obszarze edukacji, niecelowe może być wskazywanie w opisie sytuacji kobiet i mężczyzn, kwestii związanych ze zdrowiem; jeśli zdiagnozują Państwo sytuację, w której mężczyźni są niedoreprezentowaną grupą społeczną (np. w projekcie o charakterze zdrowotnym) – określenie wskaźników, w których przeważać będą kobiety, wydaje się mało uzasadnione. Ponadto, sam fakt opisania sytuacji kobiet i mężczyzn na danym terenie lub obszarze interwencji, bez wskazania wniosków z ww. danych i dostosowania odpowiednich działań w projekcie (w kosztach bezpośrednich lub pośrednich), również nie jest wystarczające dla pozytywnej oceny wdrażania zasad równości kobiet i mężczyzn.

W przypadku projektów realizowanych ze środków EFS+ narzędziem używanym do oceny realizacji zasady równości kobiet i mężczyzn jest Standard minimum realizacji zasady równości kobiet i mężczyzn w ramach projektów współfinansowanych z EFS+ (załącznik nr 1 do Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027). Odpowiadając na poszczególne zagadnienia, zgodnie z opisem w ww. zał. nr 1, Wnioskodawca powinien móc opisać sytuację kobiet i mężczyzn w sposób umożliwiający uzyskanie min. 3 punktów, które są wystarczające dla spełnienia wymogów w zakresie realizacji zasady równości kobiet i mężczyzn.

W projektach współfinansowanych ze środków EFRR, FS i FST nie wymaga się spełnienia ww. Standardu, niemniej może on być pomocny podczas formułowania zapisów dot. równości kobiet i mężczyzn w stosownym polu wniosku o dofinansowanie. W tzw. „projektach twardych” w szczególności warto zastanowić się nad wprowadzeniem równościowych zasad zarządzania projektem: elastycznych godzin pracy, szkoleń z zakresu równości płci, wprowadzeniem polityki równości/przeciwdziałania dyskryminacji, procedur antymobbingowych itp.

W projektach tego typu istotne jest, aby nie utożsamiać charakteru całego projektu z charakterem produktu/usługi powstałych w projekcie. Najczęściej w przypadku „projektów twardych” ich produkty mogą mieć charakter neutralny (np. drogi, sieci energetyczne), jednak projekt może mieć charakter pozytywny, np. poprzez równościowe zarządzanie; zaplanowanie współpracy z ekspertami/ekspertkami zewnętrznymi (uwzględniające niedoreprezentowaną płeć w danym obszarze/branży); stosowanie zasad równości w procesie informacyjno-promocyjnym (np. stosowanie języka wrażliwego na płeć, niestereotypowych wizerunków kobiet i mężczyzn na plakatach, itd.).


Ważne jest, aby zastanowić się nad całym projektem w kontekście płci – kto z danego produktu/usługi korzysta” Kto częściej? Może mężczyźni i kobiety korzystają z produktu/usługi w inny sposób? Jeśli tak – dlaczego tak się dzieje? Czasem warto przeprowadzić konsultacje społeczne dla danego projektu, dzięki czemu uzyskają Państwo informacje bezpośrednio od kobiet i mężczyzn na dany temat.

Warto spojrzeć na kwestie wdrażania zasad równości kobiet i mężczyzn w projekcie przez pryzmat faktycznych korzyści wynikających z tego procesu, a nie tylko w kontekście  obowiązku wynikającego z konieczności wypełnienia odpowiednich pól we wniosku o dofinansowanie. Różnorodność zespołów zarządzających, merytorycznych w każdym z realizowanych projektów umożliwia szersze spojrzenie na projekt, w kontekście potrzeb lub barier danej płci. Dzięki temu działania zaplanowane w projekcie lub konkretne produkty/usługi mogą w większym stopniu minimalizować zdiagnozowane nierówności lub bariery, albo odpowiadać na potrzeby osób, uwzględniając odmienne preferencje danej płci.

Pytanie 3. Jak zbudować kwestionariusz rekrutacyjny w kontekście wymaganych danych w EFS+, ale w odniesieniu do respektowania praw osób np. transpłciowych (systemy nie dają takiej możliwości)?

Odpowiedź

Zgodnie z wymogami programu, Beneficjenci zobowiązani są gromadzić określone dane osób uczestniczących w projektach. Dlatego w kwestionariuszu/formularzu są Państwo zobowiązani do określenia niezbędnych danych do uzupełnienia, które powinny być zgodne z dokumentami, którymi posługują się osoby uczestniczące w projekcie (powinny umożliwić identyfikację danej osoby).

Mogą Państwo uzupełnić kwestionariusz/formularz o pola dotyczące preferowanych/deklarowanych przez osoby uczestniczące w projekcie danych, takich jak np. imię, zaimki, itp., które powinny być respektowane podczas realizacji projektu – przez pozostałe osoby uczestniczące, kadrę merytoryczną i zarządzającą, itd. Niemniej, niestety mając na uwadze obecny stan prawny osób, które formalnie nie zmieniły danych na podstawie orzeczenia sądu, w dokumentacji projektowej powinny być uwzględnione dane zgodne z dokumentami, którymi aktualnie posługuje się osoba uczestnicząca w projekcie.

Pytanie 1. Wpisując wydatki do wniosku o płatność wprowadzam dokument, który rozliczam, np. listę płac w pełnej kwocie. Jak wykazać pozycje listy płac, np. wynagrodzenie poszczególnych pracowników?

Odpowiedź

W zestawieniu dokumentów księgowych wprowadza się dokument, przypisuje się go do zadania, a następnie przypisuje się mu wydatek ujęty w budżecie projektu. Dzieje się to na tej samej karcie, na której wprowadza się dokument, w dolnej części. Do jednego dokumentu można przypisać wiele wydatków. Dodatkowo możliwe jest doprecyzowanie w polu Uwagi – w tej perspektywie limit znaków w tym polu wynosi 4000 – 8 razy więcej niż w poprzedniej.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 2. Czy w obecnej perspektywie finansowej sposób rozliczania zaliczki jest na zasadzie zwrotu, niewykorzystanej w przypadku nie osiągnięcia 70%, czy taką zaliczkę wydatkujemy na zasadach jak było to w poprzedniej perspektywie - tak długo posiadamy środki, aż uzyskam 70% i będzie można prosić o kolejną transzę. Gdzie znajdę informację nt. możliwości wystawienia dodatkowego wynagrodzenia w projekcie za wykonywane czynności - a dokładniej jaki przysługuje limit % do wynagrodzenia zasadniczego?

Odpowiedź

Terminy rozliczenia zaliczek określa harmonogram płatności. W bieżącej perspektywie finansowej możliwe jest wzięcie jednej zaliczki i rozliczanie kolejnymi wnioskami o płatność, a następnie wzięcie kolejnej po osiągnięciu 70% rozliczenia, tylko taki plan musi odzwierciedlać harmonogram płatności. W perspektywie finansowej za nierozliczenie w terminie 70% środków będą obowiązywać karne odsetki, ale termin określany jest właśnie przez harmonogram płatności. Możliwe jest również zwracanie części niewykorzystanych środków przed upływem terminu składania wniosku, tylko ten wariant w mojej ocenie jest nieco mniej wygodny dla beneficjenta.
Limit procentowy dodatków specjalnych określany jest zwykle przez odrębne akty prawne np. Ustawa o pracownikach samorządowych określa go w § 6. Ponadto taki limit może znaleźć się w regulaminie wynagradzania jednostki.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 1. Czy szpital specjalistyczny może starać się o dotację w naborze FESL.01.04-IZ.01-135/24? Placówki medyczne nie zostały wymienione w szczegółowym opisie typu wnioskodawcy, który może starać się o dofinansowanie.

Odpowiedź

Podmioty lecznicze, a więc i szpitale – nie zostały wymienione jako potencjalni beneficjenci Działania 1.4, co oznacza, że nie kwalifikują się jako wnioskodawcy w ogłoszonym naborze dla tego Działania (FESL.01.04-IZ.01-135/24). Ponadto, w ramach przedmiotowego konkursu nie przewidziano wsparcia dla projektów z zakresu e-zdrowia /co wynika z rozdz. 1.5. pkt i) Regulaminu wyboru projektów/.

Dla podmiotów leczniczych, zainteresowanych wdrażaniem rozwiązań z zakresu e-zdrowia zaplanowaliśmy nabór w Działaniu 8.5 E-zdrowie. Interwencja będzie skierowana na dofinansowanie do systemów wspierających działania związane z ochroną zdrowia, narzędzi i usług technologii informacyjnych i komunikacyjnych służących pacjentowi, aplikacji mobilnych dla ochrony zdrowia, wsparcie w zakresie integracji z krajowym systemem e-zdrowia, narzędzia umożliwiające konsultacje procesu diagnostycznego, telemedycyna etc.).

Zaprogramowana jest również interwencja w ramach Działania 1.5 Innowacyjne rozwiązania cyfrowe w ochronie zdrowia – gdzie w katalogu potencjalnych beneficjentów wskazano instytucje ochrony zdrowia – a wsparcie zostało ukierunkowane na wykorzystanie sztucznej inteligencji i/lub zbiorów danych zgromadzonych w placówkach medycznych w celu poprawy zdrowia mieszkańców poprzez (m.in.) usprawnienie procesów diagnostycznych, usprawnienie obsługi pacjentów w jednostkach ochrony zdrowia, czy też poprzez zarządzanie farmakoterapią pacjenta.

Oba nabory planujemy ogłosić w 2025 r.

Pytanie 2. Gmina planuje starać się o dofinansowanie w ramach naboru nr.: FESL.01.04-IZ.01-135/24, czy beneficjentem szczegółowym mogą być spółki gminy?

Odpowiedź

Katalog beneficjentów w rozdz. 1.3 Regulaminu wyboru projektów nr FESL.01.04-IZ.01-135/24 dopuszcza m.in. „Jednostki organizacyjne działające w imieniu jednostek samorządu terytorialnego” czy też „Podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego”, zatem co do zasady istnieje możliwość aplikowania o wsparcie w przedmiotowym naborze również przez spółki miejskie. Zwracamy uwagę, by podmiot aplikujący posiadał osobowość prawną bądź zdolność do podejmowania czynności prawnych.

Pytanie 3. Proszę o informację, jak należy interpretować zdanie na str. 22 SZOP: Ze wsparcia 1.4 są wyłączone projekty obejmujące cyfryzację zasobów w obszarze kultury?

Odpowiedź

Wskazany zapis oznacza brak możliwości dofinansowania dla digitalizacji (czyli czynności związanych z przekształceniem z wersji analogowej do wersji cyfrowej) zasobów kultury. Wsparcie instytucji kultury w pozostałym niż ww. zakresie jest możliwe, pod warunkiem wpisywania się w wybrany typ/typy projektu dla Działania 1.4.

Pytanie 4. Czy w naborze FESL.01.04-IZ.01-135/24 kosztami kwalifikowalnymi są:
- Portal e-usług dla odbiorców wody (m.in. zgłaszanie stanów wodomierzy, efaktury)
- System zdalnego odczytu stanów wodomierzy
- Nakładki na wodomierze umożliwiające zdalny odczyt
- Wodomierze
- System optymalizujący ubytki wody w sieciach zintegrowany z telemetrycznymi punktami pomiaru przepływów?

Odpowiedź

Dany wydatek można uznać za kwalifikowalny, o ile jest on m.in. niezbędny do realizacji celów projektu (które powinny być zbieżne z celami działania) i został poniesiony w związku z realizacją projektu.

Jednocześnie, w kontekście wsparcia przewidzianego w ramach działania 1.4 Cyfryzacja administracji publicznej istotne dla uznania kwalifikowalności wydatku jest co do zasady przypisanie danego zakresu inwestycji do jednego z trzech typów projektu wymienionych w SZOP oraz Regulaminie wyboru projektów, tj.: 1) Cyfryzacja procesów back-office w podmiotach świadczących usługi publiczne oraz elementy smart city, 2) Tworzenie i rozwój e-usług publicznych lub 3) Digitalizacja i udostępnianie danych.

Spośród kosztów wyszczególnionych w zapytaniu, za niekwalifikowalne należy uznać wydatek na pozycję „Wodomierze”, gdyż nie wpisuje się on w żaden z ww. typów projektu i nie ma bezpośredniego powiązania z celem szczegółowym działania 1.4 tj. Czerpanie korzyści z cyfryzacji dla obywateli, przedsiębiorstw, organizacji badawczych i instytucji publicznych.

Ostateczna weryfikacja kwalifikowalności wydatków będzie możliwa po zapoznaniu się z pełną dokumentacją aplikacyjną, po złożeniu wniosku o dofinansowanie i przeprowadzeniu oceny projektu.

Pytanie 5. Czy w naborze FESL.01.04-IZ.01-135/24 jest możliwość złożenia oddzielnych wniosków przez gminę oraz Zakład Komunalny lub Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, których właścicielem w 100% jest gmina?

Odpowiedź

Brak przeszkód formalnych do tego by wskazane podmioty złożyły odrębne wnioski w ramach naboru. Podmiot aplikujący powinien w szczególności wpisywać się w katalog beneficjentów wskazany w rozdz. 1.3 Regulaminu wyboru projektów oraz posiadać osobowość prawną bądź zdolność do podejmowania czynności prawnych.

Pytanie 6. Czy wnioskodawcą w naborze FESL.01.04-IZ.01-135/24 może być Uczelnia niepubliczna przy założeniu, że zasoby  lub e usługi, które powstaną  w ramach projektu będzie udostępniała bezpłatnie?

W grupie potencjalnych beneficjentów Działania 1.4 są ujęte uczelnie – w sposób ogólny. Słownik, z którego wybieramy rodzaje beneficjentów, nie zawiera rozróżnienia na uczelnie publiczne i prywatne.

Jednakże to tym publicznym uczelniom łatwiej będzie sprostać założeniom działania - już sama nazwa działania (Cyfryzacja administracji publicznej) oraz typy projektów, które można realizować odnoszą się do działalności publicznej. Tą działalność należy rozumieć jako taką, która jest związana z działalnością finansowaną ze środków publicznych, realizowaną w ramach zadań publicznych, wynikających z przepisów prawa czy powierzenia.

Jeśli uczelnia chce realizować projekt w działaniu 1.4, może to zrobić w ramach następujących typów projektów:
1. Cyfryzacja procesów back-office w podmiotach świadczących usługi publiczne oraz elementy smart city (można realizować inwestycje dotyczące cyfryzacji procesów w podmiotach świadczących usługi publiczne)
2. Tworzenie i rozwój e-usług publicznych

Z kolei 3. typ projektu, tj. Digitalizacja i udostępnianie danych, ma na celu zwiększenie dostępności danych publicznych, które są w posiadaniu podmiotów administracji samorządowej oraz samorządowych jednostek organizacyjnych – więc raczej zasoby uczelni się w niego nie wpiszą.

A zatem, jeśli uczelnia prywatna otrzymuje jakąkolwiek dotację ze środków publicznych, potencjalnie mogłaby aplikować o środki na ten zakres działalności, o ile koresponduje on z w/w typami projektów (wówczas należy wykazać, że projekt ma związek z tą częścią działalności, która jest związana z działalnością finansowaną ze środków publicznych).

Zakres, w jakim uczelnie niepubliczne mogą być dotowane z budżetu państwa określa ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Zatem, wyłącznie w zakresie zadań, na jakie uczelnia niepubliczna może otrzymać dotacje z budżetu państwa, wykonuje ona zadania publiczne.
We wniosku należałoby wskazać, jakie zadania publiczne realizuje Wnioskodawca w ramach złożonego projektu.

Inną sprawą jest jeszcze kwestia pomocy publicznej – w przypadku prywatnej uczelni wyższej projekt raczej byłby pomocowy z uwagi na charakter działalności wnioskodawcy.

Pytanie 7.
1. Czy wybór liczby typów projektów wpływa na ogólną maksymalną sumę punktów, jaką może uzyskać dany wniosek? Czy różni się ona w zależności od liczby wybranych typów projektów?
2. W jaki sposób będą porównywane wyniki wniosków obejmujących jeden typ projektu z wynikami wniosku obejmującego trzy typy projektów?

Odpowiedź

Ad. 1. W sytuacji, gdy dany projekt realizuje jeden, dowolny typ projektu w ramach działania 1.4, jego ocena przeprowadzana jest w oparciu o kryteria przypisane do tego typu a także kryteria wspólne dla wszystkich typów projektu (informacja ta jest zamieszczona przy nazwie danego kryterium). Jednocześnie, projekty mogą w tym naborze realizować więcej niż jeden typ projektu. W takim przypadku zastosowanie znajdą zapisy metodyki przyjętej uchwałą nr 16 Komitetu Monitorującego program Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021 – 2027 z dnia 28 marca 2023 roku w sprawie przyjęcia metodyki stosowanej przy wyborze projektów w ramach działań FE SL 2021-2027 wdrażanych przez Departament Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – a konkretnie fragment: w przypadku, gdy we wniosku łączone są różne typy projektów a dla każdego typu przewidziano różne zestawy kryteriów specyficznych, projekt oceniany jest przez zestaw kryteriów specyficznych właściwy dla interwencji, która stanowi dominujący zakres w całkowitych wydatkach kwalifikowanych.

A zatem, przykładowo, jeśli wnioskodawca realizuje 1. i 2. typ projektu i wskaże w polu B.7.1 wniosku (przy kryterium Kwalifikowalność przedmiotowa), że większość wydatków z ogólnej wartości całkowitych wydatków kwalifikowanych wiąże się z wdrożeniem e-usług publicznych, tj. 2. typem projektu (Informacja z pola B.7.1 powinna być spójna z danymi z pola E.3.1 wniosku), jego wniosek zostanie oceniony tylko przez kryteria specyficzne właściwe dla 2. typu oraz wspólne dla wszystkich typów projektu.

Jednocześnie rolą kryterium nr 14. pn. Kompleksowość inwestycji jest premiowanie tych projektów (w sposób przewidziany w definicji tego kryterium), które nie ograniczają się tylko do jednego typu projektu.
Pełna treść uchwały nr 16 Komitetu Monitorującego jest możliwa do pobrania pod adresem: link.

Ad. 2. Metodyka opisana powyżej umożliwi utworzenie jednej wspólnej listy po przeprowadzeniu oceny wniosków bez konieczności rozróżniania projektów pod względem ilości realizowanych typów projektów. Zatem niezależnie od wybranego typu projektu, można uzyskać maksymalnie taką samą ilość punktów.

Natomiast w przypadku, gdy na liście rankingowej projektów dwie lub więcej inwestycji uzyskają taką samą liczbę punktów, IZ będzie stosowała kryteria rozstrzygające (o miejscu na liście rankingowej będzie decydować ilość punktów uzyskana w kryterium oznaczonym jako rozstrzygające). W ramach działania 1.4 te kryteria to: nr 1 - Dodatkowe wartości w projekcie, nr 2 – Kompleksowość inwestycji, nr 3 - Zasadność i zgodność z potrzebami odbiorców / analiza potrzeb / wybór najlepszego wariantu.

Pytanie 8.
1. Czy w ramach naboru FESL.01.04-IZ.01-135/24 kosztem kwalifikowalnym będą:
- opracowanie wniosku z załącznikami
- opracowanie dokumentacji przetargowej przez podmiot zewnętrzny
- zarządzanie projektem realizowane przez podmiot zewnętrzny
2. Czy w ramach naboru FESL.01.04-IZ.01-135/24 w zał.4f "INFORMACJA O PRAWIE DYSPONOWANIA NIERUCHOMOŚCIĄ NA CELE REALIZACJI PROJEKTU ORAZ W OKRESIE TRWAŁOŚCI" należy wykazać prawo do dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu dla lokalizacji nakładek radiowych na wodomierze?

Odpowiedź

Ad. 1. Katalog kosztów bezpośrednich w ramach Działania 1.4 (str. 100-102 Przewodnika dla Beneficjentów FE SL2021-2027) za kwalifikowalny dopuszcza m.in. „wydatek na dokumentację niezbędną do złożenia wniosku i realizacji projektu (w szczególności wymaganą przepisami prawa lub wymogami IZ FE SL)”. Do powyższej kategorii można zaliczyć koszty opracowania wniosku z załącznikami, a także koszty opracowania dokumentacji przetargowej przez podmiot zewnętrzny.

Odnośnie kosztów zarządzania projektem przez podmiot zewnętrzny, koszty z tego tytułu mogą również zostać uznane za wydatek kwalifikowalny, jednak w tym przypadku jako koszty pośrednie (w ramach naboru wnioskodawcy są zobowiązani do wykazania kosztów pośrednich w wysokości 7% kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich).

I tak, katalog kosztów pośrednich (str. 97-98 Przewodnika dla Beneficjentów) zawiera m.in.: „koszty koordynatora lub kierownika projektu oraz innego personelu, wykonującego czynności administracyjne, związane bezpośrednio z zarządzaniem, rozliczaniem i monitorowaniem projektu lub innymi działaniami administracyjnymi w projekcie, w szczególności koszty wynagrodzenia tych osób, ich delegacji służbowych i szkoleń i/ lub koszty zlecania usług w tym zakresie”, co oznacza możliwość kwalifikowania ww. wydatku.

Ad.2. Co do zasady, Informację o prawie do dysponowania nieruchomością składają Wnioskodawcy, których wnioski o dofinansowanie dotyczą projektów infrastrukturalnych. W przypadku działania 1.4, Informację o prawie do dysponowania nieruchomością należy złożyć dla lokalizacji, w których będzie znajdował się zakupywany sprzęt i oprogramowanie, albo prowadzone będą prace infrastrukturalne.

W przypadku nakładek do cyfrowego odczytu stanu wodomierzy, które montowane będą na infrastrukturze wnioskodawcy znajdującej się w mieszkaniach/domach prywatnych, dostęp do tych nieruchomości reguluje zapewne umowa pomiędzy wnioskującym przedsiębiorcą wodno-kanalizacyjnym, a użytkownikiem tej infrastruktury lub korzystającym ze świadczonych przez to przedsiębiorstwo usług.

Na potrzeby wniosku wystarczy ogólna informacja w tym zakresie w polu C.1 Założenia dot. utrzymania celów i trwałości: należy powołać się np. na umowy z klientami, które zwyczajowo gwarantują dostęp do miejsc, gdzie na infrastrukturze wnioskodawcy będą montowane nakładki cyfrowe (bez podawania spisu adresów dla montowanych nakładek). 

Ogólną informację o mieszkaniach, które będą objęte projektem należy także zawrzeć w polu B.3 Miejsce realizacji projektu (Szczegółowe informacje dotyczące miejsca realizacji projekt).

Ponadto, w INFORMACJI O PRAWIE DYSPONOWANIA NIERUCHOMOŚCIĄ NA CELE REALIZACJI PROJEKTU ORAZ W OKRESIE TRWAŁOŚCI oraz w/w polach wniosku należy odnieść się do innych lokalizacji, w których prowadzone będą pozostałe prace infrastrukturalne, tj. np. gdzie będzie znajdował się zakupiony w ramach projektu sprzęt i oprogramowanie.

Pytanie 9.
1. Czy w ramach typu projektu: Cyfryzacja procesów back-office w podmiotach świadczących usługi publiczne oraz elementy smart city publiczna uczelnia wyższa może zaplanować cyfryzację procesu back- office obejmującą następujące procesy:
- obsługi toku studiów –  czyli proces związany z obsługą poszczególnych kierunków studiów prowadzoną przez dziekanaty,
- proces związany z rekrutacją kandydatów  na poszczególne kierunki studiów,
- proces związany z raportowaniem i ewaluacją oraz oceną pracowniczą?
2.Czy w ramach typu projektu Tworzenie i rozwój e-usług publicznych publiczna uczelnia wyższa może zaplanować realizację e-usług skierowanych do szerokiego grona odbiorców zewnętrznych, nie tylko społeczności akademickiej - w tym studentów, dydaktyków, pracowników obsługi, ale także dla wszystkich zainteresowanych, tj. potencjalnych kandydatów na studia, jak i osób poszukujących specyficznych danych i informacji związanych z realizacją procesu edukacji i dydaktyki.
Planowane do tworzenia i rozwoju e -usługi obejmowałyby następujące rozwiązania / obszary:
- e usługi związane z opracowaniem i udostępnianiem niezbędnych danych i dokumentów wymaganych na etapie realizacji procesu edukacji,
- e usług związanych z udostępnianiem danych i informacji o procesach i działaniach realizowanych przez uczelnię w tym danych związanych z realizowanymi pracami badawczymi, profilami naukowców, bazą patentów, wyników prac badawczych, materiałami dydaktycznymi itp.

Odpowiedź

Ad.1 Zasadniczo przedstawione procesy nie budzą większych wątpliwości co do wpisywania się w 1. typ projektu. Natomiast zwracamy uwagę, iż – zgodnie z zapisami Szczegółowego opisu Priorytetów FE SL (dalej: SZOP) - w zakresie rozwiązań back-office wspierane będą w szczególności projekty związane z podniesieniem jakości świadczonych usług publicznych. Powyższe oznacza, że poszczególne rozwiązania przynajmniej pośrednio powinny wykazywać związek z usługami świadczonymi na rzecz swoich odbiorców (w tym przypadku mowa np. o usługach edukacyjnych / dydaktycznych). Proszę mieć na uwadze powyższy warunek przy opracowywaniu dokumentacji aplikacyjnej.

Ad.2 Odbiorcami e-usług publicznych mogą być inne osoby niż reprezentujące społeczność akademicką, przy założeniu, że działalność ta ma związek z wykonywaniem statutowych / ustawowych obowiązków uczelni. 

Natomiast odnośnie wymienionych rozwiązań - wydają się one bardziej wpisywać w 3. (a nie 2.)  typ projektu, czyli typ związany z udostępnieniem danych, co niestety wiązałoby się z pewną przeszkodą natury formalnej. Otóż jak wskazano w SZOP,  3. typ interwencji ma na celu zwiększenie dostępności danych publicznych, które są w posiadaniu podmiotów administracji samorządowej oraz samorządowych jednostek organizacyjnych. Zatem o ile nie mówimy o tego typu wnioskodawcy, projekt nie spełniłby kryterium formalnego Kwalifikowalność przedmiotowa projektu.

Aby wpisać się w 2. typ projektu, dana uczelnia musiałaby zaproponować konkretną e-usługę rozumianą jako możliwość „załatwienia sprawy”. Zatem, konieczne byłoby zidentyfikowanie (oprócz grupy odbiorców), jakiej sprawy dana e-usługa dotyczy (co umożliwi jej wdrożenie – np. możliwość uzyskania jakiegoś zaświadczenia z uczelni, czy też e-usługa związana z procesem rekrutacji). Alternatywnie, wniosek mógłby ograniczyć się tylko do rozwiązań back-office, czyli realizowałby jedynie 1. typ projektu (co jest jak najbardziej dopuszczalne).

Pytanie 10. Czy w naborze FESL.01.04-IZ.01-135/24 zadanie polegające na utworzeniu modułu systemu GIS, w tym pełna ewidencja uzbrojenia sieci, obiektów technologicznych oraz innych obiektów powiązanych w formie bazy opisowej oraz cyfrowej mapy, podlega warunkowi uzyskania opinii GGK? Mapa GIS będzie utworzona na podstawie istniejących już map cyfrowych z GESUT.

Pozytywna opinia Głównego Geodety Kraju wymagana jest zgodnie z Regulaminem wyboru projektów wobec inwestycji dotyczących danych geodezyjnych i kartograficznych. Jednocześnie, biorąc pod uwagę zapisy „Procedury opiniowania projektów w zakresie e-geodezji w ramach programów regionalnych” wskazujące, że również projekty obejmujące dane i produkty bazujące na danych referencyjnych np. mapy topograficzne, geoportale wymagają uzyskania opinii Głównego Geodety Kraju, zasadnym jest wystąpienie do GGK o informację w powyższym zakresie.

Jeżeli w wyniku konsultacji uzyskana zostanie informacja od Głównego Geodety o tym, że opinia nie dotyczy projektu, powinna być ona wówczas dołączona do wniosku o dofinansowanie – zgodnie z zapisami naszej instrukcji wypełniania wniosku: „Jeśli w wyniku konsultacji z GGK uzyskasz opinię o braku konieczności uzyskania przedmiotowej opinii, załącz do wniosku dokument z tej konsultacji”.

Pytanie 11. 
1.Proszę o interpretację definicji czwartego poziomu dojrzałości dla e-usługi opisanej poniżej.
E-usługa polegać ma na elektronicznym wypełnieniu deklaracji podatkowej (podatki miejskie) i złożeniu jej przy wykorzystaniu e-puap. Te czynności wykonywane będą w ramach jednej usługi, na jednym portalu. Usługa ta jednak nie będzie umożliwiała dokonania płatności kwoty, która może wynikać z deklaracji. Czy to oznacza, że poziom czwarty nie został osiągnięty? Czy jednak można założyć, że proces dotyczy wyłącznie samego złożenia deklaracji - biorąc pod uwagę, że nie wszystkie deklaracje łączną się z koniecznością dokonania płatności.
2.W przypadku omawianej e-usługi nie będzie konieczności stawienia się w Urzędzie (miasto nie prowadzi kas). Po złożeniu formularza w wersji elektronicznej składający będzie miał możliwości wniesienia opłaty online, ale nie w ramach przedmiotowej e-usługi, a przy użyciu innych portali (bankowości internetowej swojego banku). Czy w takiej sytuacji i przy braku konieczności stawienia się w Urzędzie ocena poziomu dojrzałości usługi pozostaje taka sama?

Odpowiedź

Ad.1. W obecnej perspektywie finansowej wsparcie kierowane jest przede wszystkim na rozwój e-usług dojrzałych, tj. w pełni dostępnych online (co zapewnia 4. i 5. poziom dojrzałości).

A zatem usługa elektroniczna polegająca na wypełnieniu i odesłaniu deklaracji podatkowej, bez możliwości zapłacenia należności podatkowej (tam, gdzie jest ona wymagana) nie jest e-usługą w pełni dostępną online, gdyż nie pozwala załatwić sprawy w sposób zdalny – zwłaszcza gdy stwarza potrzebę przyjechania do urzędu w celu uregulowania opłat podatkowych.

Wypełnienie i odesłanie formularza, wraz z zapewnieniem uwierzytelnienia przez ePUAP jedynie wszczyna sprawę, która zakończy się zapłaceniem podatku w urzędzie (to e-usługa na 3. poziomie dojrzałości).

Jeśli chodzi o e-usługi o najwyższych poziomach dojrzałości – dopuszczamy sytuacje, w których z przyczyn prawnych, bądź innych uregulowań w przepisach niemożliwe jest pełne załatwienie sprawy w sposób zdalny. Odnosząc to do opisywanego przez Panią przypadku, mielibyśmy taką sytuację wówczas, gdyby brak możliwości dokonania opłaty wynikał w jakichś przepisów, które by np. wymagały osobistego stawiennictwa w urzędzie. Wówczas opisywany przypadek można by zakwalifikować jako e-usługę maksymalnie dojrzałą i tym samym spełniającą wymogi otrzymania wsparcia.

Ad.2. Przedstawiony opis wskazuje, że raczej będzie to e-usługa w pełni dostępna online – w przypadku, gdy nie ma konieczności zapłacenia podatku – kończąca sprawę, a w sytuacji, gdy do zapłacenia będzie jakaś należność – umożliwi jej zapłacenie. Jeśli w sposób tradycyjny podatnik nie dokonuje opłaty w urzędzie i sprawa kończy się decyzją, czy innym dokumentem naliczającym opłaty lub wskazującym na ich brak, to także wersja online tej usługi kończyłaby sprawę w ten sposób i – w naszej opinii – taka e-usługa mogłaby zostać zakwalifikowana jako e-usługa na 4. Poziomie dojrzałości.

Natomiast z perspektywy podatnika (odbiorcy e-usługi) na pewno udogodnieniem jest zamieszczenie na stronie z e-usługą zakładki „dokonaj opłaty” czy „zapłać podatek” i tu już sam podatnik decydowałby, czy płacić go przez tą stronę, czy logować się osobno do swojego banku w celu dokonania opłaty, czy tez pójść do placówki i zrobić to tam.

Także, podsumowując, opisana e-usługa jest „dojrzała” i wpisuje się w definicję:
Poziom 4: transakcja - ten poziom dojrzałości zakłada, że całość usługi realizowana jest w postaci elektronicznej, w szczególności zaś:
- dostarczenie wszystkich dokumentów i doręczeń w postaci elektronicznej
-brak czynności, które obywatel lub przedsiębiorca musiałby wykonać w postaci papierowej,
- w przypadku wymagania dokonania płatności - możliwość dokonania tej płatności w postaci elektronicznej.

Można też rozważyć Poziom 5: personalizacja.

Pytanie 12. Czy w ramach naboru możemy aplikować jako Powiatowy Urząd Pracy o środki na system kolejkowy?

Projekt Zintegrowany System Kolejkowy do obsługi klientów PUP byłby odpowiedzią na potrzeby zgłaszane przez osoby bezrobotne oraz poszukujące pracy oraz przedsiębiorców, dotyczące jakości i efektywności usług świadczonych przez naszą placówkę.

Przedmiotem projektu będzie kompleksowe podejście do zarządzania kolejką klientów (osób bezrobotnych, poszukujących pracy oraz przedsiębiorców) w kluczowych działach Urzędu (Centrum Aktywizacji Zawodowej oraz Działu Ewidencji i Świadczeń). Zapewni ono klientom prostszy i szybszy dostęp do urzędu.

Zakres projektu:
1. Uruchomienie dwóch powiązanych ze sobą funkcjonalnie rozwiązań informatycznych stanowiących jako całość zintegrowany system kolejkowy, na który złożą się:
a) centralny system do zarządzania kolejką który zapewni informacje dla klienta o aktualnym stanie kolejek i ilości czynnych stanowisk oraz będzie zarządzał kolejkami
b) system obsługi elektronicznych tablic ogłoszeniowych, który umożliwi opis spraw urzędowych w podziale na kategorie i podkategorie zgodne ze strukturą zdefiniowaną w systemie do zarządzania kolejką.
2. Zakup oraz montaż wyposażenia niezbędnego do działania zintegrowanego systemu.
3. Szkolenia dla pracowników PUP opisujących sprawy na tablicach elektronicznych oraz administratorów systemów.
4. Działania promocyjne – bezkosztowe, kierowane do wszystkich grup docelowych projektu (Facebook, strona internetowa).

Odpowiedź

Odnośnie kwalifikowalności podmiotowej, tj. czy Powiatowy Urząd Pracy może aplikować o środki. Otóż, w ramach kryterium formalnego „Kwalifikowalność podmiotowa wnioskodawcy”, ocenie podlega m.in., czy wnioskodawca posiada osobowość prawną bądź zdolność do podejmowania czynności prawnych. PUP to jednostka budżetowa podlegająca bezpośrednio Prezydentowi Miasta, nie posiadająca osobowości prawnej, a ponadto, biorąc pod uwagę specyfikę jednostek budżetowych (brak zdolności prawnej ani zdolności do czynności prawnych), również tego warunku nie udałoby się spełnić.

Sugerujemy zatem, by wnioskodawcą projektu było Miasto, z kolei Urząd Pracy mógłby wówczas pełnić rolę podmiotu realizującego projekt (należy wskazać go w części A.3 wniosku). Taka konstrukcja umożliwiłaby przypisywanie poszczególnych wydatków w części budżetowej wniosku (E.3.1) bezpośrednio do Powiatowego Urzędu Pracy.

Natomiast co się tyczy przedmiotu projektu i jego zakresu, wpisuje się on w cel działania 1.4, tj.: Czerpanie korzyści z cyfryzacji dla obywateli, przedsiębiorstw, organizacji badawczych i instytucji publicznych. Projekt dotyczący zintegrowanego systemu kolejkowego niewątpliwie przyczyni się do uproszczenia i usprawnienia oferowanych usług publicznych – a więc mógłby wpisać się w  1. typ projektu, tj. Cyfryzacja procesów back-office w podmiotach świadczących usługi publiczne oraz elementy smart city.

Jeśli chodzi o wydatek na system kolejkowy, to nie będzie on wydatkiem ograniczonym limitem 15%, gdyż tego typu wydatki nie są objęte mechanizmem cross-financingu w ramach działania 1.4. Zgodnie z zapisami „Przewodnika dla beneficjentów FE SL 2021-2027” w ramach działania 1.4 cross-financingiem objęte są wydatki dotyczące podniesienia kompetencji cyfrowych pracowników, w zakresie związanym z przedmiotem projektu a także w zakresie cyberbezpieczeństwa. A zatem jedynie wydatki na szkolenia (które także zostały w projekcie zaplanowane) podlegałyby temu limitowi.

Odnośnie pozycji „Działania promocyjne – bezkosztowe, kierowane do wszystkich grup docelowych projektu (Facebook, strona internetowa)” zwracamy uwagę, że każdy wnioskodawca jest zobowiązany do stosowania zasad dotyczących promocji przedstawionych w „Podręczniku wnioskodawcy i beneficjenta Funduszy Europejskich na lata 2021-2027 w zakresie informacji i promocji”. Kwestia ta jest weryfikowana na podstawie kryterium formalnego pn. Poprawność określenia działań informacyjno - promocyjnych w projekcie. Dodam, że ewentualne wydatki dot. działań promocyjnych (inne niż bezkosztowe) mogą uzyskać dofinansowanie w ramach kosztów pośrednich projektu (więcej informacji na temat kosztów pośrednich można znaleźć w rozdz. 8.2 „Przewodnika dla beneficjentów FE SL 2021-2027”).

Osobną kategorią wydatków, tym razem już bezpośrednich, może być kampania edukacyjno-informacyjna budująca lub zwiększająca popyt obywateli na korzystanie z rozwiązań cyfrowych będących przedmiotem projektu (taki zakres można realizować jako element uzupełniający projektu - nie jest on obligatoryjny).

Zachęcamy jednocześnie by przed opracowywaniem wniosku aplikacyjnego przeanalizować poszczególne kryteria wyboru projektów dla działania 1.4 (zał. nr 1 do Regulaminu wyboru projektów) w szczególności kryteria specyficzne dla 1. typu projektu.

Pytanie 13. Czy w naborze nr FESL.01.04-IZ.01-135/24 beneficjentem/partnerem projektu może być każda spółka gminna, w której samorząd posiada ponad 50% udziałów (tak jak funkcjonuje to w innych ogłoszonych naborach w ramach FE SL), np. w ramach typu beneficjenta: Podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego?
Do tej pory w regulaminach innych działań funkcjonował zapis: „Przedsiębiorca realizujący cele publiczne – oznacza spółkę z większościowym udziałem jst”.
Czy też nabór w tym Działania przypadku spółek JST jest ograniczony wyłącznie dla spółek realizujących zadania publiczne typu: transport, wod-kan, odpady i inne zlecone przez JST?

Odpowiedź

Regulamin wyboru projektów dla naboru nr FESL.01.04-IZ.01-135/24 nie ogranicza wsparcia w ramach kategorii „Podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego” tylko do spółek z większościowym udziałem JST.
Istotne jest natomiast, by podmiot wnioskujący posiadał osobowość prawną bądź zdolność do podejmowania czynności prawnych (co podlega weryfikacji w trakcie ocenie formalnej), a także spełniał pozostałe warunki przewidziane dla tego naboru (np. konkurs nie przewiduje wsparcia dla projektów z zakresu e-zdrowia i cyfryzacji zasobów kultury). Zakres wsparcia musi dotyczyć usług publicznych, czy to w sposób pośredni - poprzez usprawnienie procedur/procesów po stronie danej instytucji (1. typ projektu), czy też bezpośredni – poprzez dostarczenie w pełni zdalnych e-usług publicznych dla określonych odbiorców zewnętrznych (2. typ projektu) albo zwiększenie dostępności danych publicznych, które są w posiadaniu podmiotów administracji samorządowej oraz samorządowych jednostek organizacyjnych (3. typ projektu).
 
Pytanie 14. Czy uwierzytelnianie danych może nastąpić przez dane systemowe czy tylko przez węzeł krajowy? Jest to oceniane w ramach kryteriów merytorycznych specyficznych – Kryterium 10 Dodatkowe wartości w projekcie (kryterium wspólne dla 1, 2 i 3 typu) gdzie oceniane jest m.in. zastosowanie dla projektu odpowiedniej dla projektu formy uwierzytelniania danych (3 pkt.).  

Odpowiedź

W związku z tym, że definicja kryterium nie precyzuje powyższej kwestii, należy przyjąć rozwiązanie adekwatne dla konkretnego projektu (innymi słowy, dopuszczalne są obydwa sposoby wymienione w pytaniu); ocena tego elementu pozostanie w gestii oceniających (jako że jest to ocena merytoryczna – ekspertów powołanych do Komisji Oceny Projektów).

Pytanie 15. Co należy rozumieć pod pojęciem masowość/powtarzalność wykorzystania usług, które jest oceniane w ramach kryterium merytorycznego specyficznego Kryterium 12 Wdrażanie e-usług publicznych – dotyczy 2 typu projektów.  

Odpowiedź

Przez masowość/powtarzalność wykorzystania usług należałoby rozumieć wysoki stopień powszechności korzystania z e-usługi (biorąc pod uwagę społeczność, do której jest ona skierowana).

Pytanie 16. Czy w ramach przedmiotowego projektu możliwe jest nabycie w ramach kosztów kwalifikowanych systemu kolejkowego, za pomocą którego petenci mogą umawiać się na wizyty w urzędzie. System ten usprawni pracę pracowników Urzędu. System wyposażony jest w aplikację mobilną. W ramach systemu nastąpiłby również zakup infokiosków.

Odpowiedź

Tego typu system jest kwalifikowalny w ramach działania 1.4 FE SL. Jako jego element możliwy jest także zakup infokiosków (zakładając, że ma on związek z wdrażanym systemem kolejkowym).

Pytanie 17. Czy w ramach przedmiotowego konkursu możliwe jest wdrożenie przez Urząd Miasta e-usługi polegającej na rezerwacji obiektów sportowych (np. boiska, sale gimnastyczne, baseny, korty tenisowe, orliki) oraz sal dydaktycznych. E-usługa na 5 poziomie dojrzałości. Skierowana do mieszkańców jak i firm. Formularze rezerwacji w tym systemie rezerwacji obiektów sportowych/ sal dydaktycznych wypełniane będą danymi obywatela/firmy zachowanymi w Urzędzie. Płatność za najmowany obiekt odbywa się za pomocą operatora zewnętrznego do którego zostanie przekierowany dany obywatel.
oraz
Czy ramach konkursu możliwe jest wdrożenie przez np. Domy Kultury, Szkoły, Urzędy Gminy e-usługi polegającej na zapisie na obozy, kolonie, półkolonie, zajęcia pozalekcyjne, które są organizowane przez te podmioty. E-usługa na 5 poziomie dojrzałości. Skierowana do mieszkańców. Formularze zapisu w tym systemie zapisu na obozy, kolonie, półkolonie, zajęcia pozalekcyjne wypełniane będą danymi obywatela zachowanymi w tym podmiocie. Płatność za kolonie, obóz, zajęcia odbywa się za pomocą operatora zewnętrznego do którego zostanie przekierowany dany obywatel. 

Odpowiedź

Podstawową kwestią jest określenie, czy wymienione działania podmiotów publicznych wynikają z wykonywania przez nie zadań wynikających z określonych przepisów prawa. Działanie 1.4 Cyfryzacja administracji publicznej ukierunkowane jest zasadniczo na wspieranie podmiotów sektora publicznego w wykonywaniu ich ustawowych / statutowych funkcji, czy to w sposób pośredni - poprzez usprawnienie procedur/procesów po stronie danej instytucji (1. typ projektu), czy też bezpośredni – poprzez dostarczenie w pełni zdalnych e-usług publicznych dla określonych odbiorców zewnętrznych (2. typ projektu) albo zwiększenie dostępności danych publicznych, które są w posiadaniu podmiotów administracji samorządowej oraz samorządowych jednostek organizacyjnych (3. typ projektu). Zatem, odnośnie możliwości wdrożenia wymienionych w zapytaniach e-usług, podstawowa wątpliwość dotyczy przyczyn dla których publiczne podmioty podejmują tego rodzaju działania (z czego wynika konieczność realizacji tego typu e-usług).
Niezależnie od powyższego, w przypadku opisanych e-usług, tego typu działania mają charakter działalności gospodarczej, co oznacza wysokie prawdopodobieństwo objęcia tego typu projektów regułami pomocy publicznej.

Pytanie 18. Biorąc pod uwagę, że jednostki budżetowe nie posiadają osobowości prawnej i wnioskodawcą musiałaby być gmina - czy w tej sytuacji gmina może na jednym wniosku wnioskować o wsparcie na dwa odrębne projekty?

Odpowiedź

Zasadniczo nie ma przeciwwskazań formalnych, aby gmina złożyła wniosek obejmujący obydwie jednostki. Jednocześnie, wskazane jest by pojawił się jakiś „wspólny mianownik”, łączący obydwa podmioty, gdyż wniosek dotyczy projektu, a projekt wiąże się z osiągnięciem określonego celu. Jeśli zatem przedmiotem projektu w każdej z tych jednostek będzie zupełnie inny zakres, sugerujemy złożenie odrębnych wniosków o dofinansowanie. Dodatkowo, objęcie jednym wnioskiem dwóch różnych jednostek wiąże się z pewnym ryzykiem – otóż wniosek oceniany będzie przez poszczególne kryteria jako całość (czyli ocena nie będzie odrębnie przeprowadzana dla każdej z jednostek) a więc jeśli dane kryterium zostanie spełnione tylko przez jeden podmiot (a przez drugi nie), wówczas projekt nie otrzyma oceny pozytywnej. Przykładowo – jeśli oceniający stwierdzą, że rozwiązania wdrożone przez wnioskodawcę w zakresie interoperacyjności albo cyberbezpieczeństwa w jednej jednostce są zgodne z przepisami, ale podważą je w drugiej jednostce (zakładając że są one tam inne), projekt jak całość nie spełni ww. kryteriów.

Pytanie 19. Gmina ma możliwość odzyskania podatku VAT zgodnie z prewspółczynnikiem mieszczącym się w przedziale 2-20%, ale całkowity koszt projektu nie przekracza 5 mln Euro, czy w takiej sytuacji całość podatku VAT może być kwalifikowana w projekcie? Czy VAT będzie kwalifikowalny, jeśli już na etapie przygotowania wniosku wiadomo, że Gmina ma możliwość odzyskania podatku VAT naliczonego w związku z inną opodatkowaną działalnością Gminy?

Odpowiedź

W opisanym przypadku do rozważenia pozostają dwie możliwości.
Zgodnie z zapisami rozporządzenia ogólnego, jeśli projekt ma łączny koszt do 5 mln euro, to podatek VAT będzie wydatkiem kwalifikowanym, zgodnie z brzmieniem art. 64 ustęp 1 lit. c) pkt (i) - nie przeprowadzamy wówczas analizy możliwości odzyskania podatku VAT, korzystając z uprawnienia wynikającego z przepisu prawa unijnego.
Niemniej jednak dopuszczalne są sytuacje, że w projekcie o łącznym koszcie do 5 mln euro, podatek VAT będzie niekwalifikowany w oparciu o przepisy krajowe, które wnioskodawca zobowiązany jest przestrzegać (m.in. Ustawa o finansach publicznych, Ustawa o podatku od towarów i usług).
W sytuacji, gdy wnioskodawca ma możliwość odzyskania podatku VAT powyżej 2% do 20% (włącznie), podatek VAT kwalifikowany będzie według stałych wartości procentowych, tzn. 80% podatku VAT zostanie uznane jako kwalifikowalne w projekcie, a 20% będzie niekwalifikowane. Wartości procentowe będą niezmienne i będą niezależne od rzeczywistego rozliczenia z urzędem skarbowym.
Ponadto, w przypadku projektów objętych pomocą publiczną nie mają zastosowania progi wartości operacji, o których mowa w art. 64 ust. 1 lit. c) rozporządzenia ogólnego. Zatem możliwość odzyskania podatku VAT należy zbadać niezależnie od wielkości kosztów całkowitych projektu.

Pytanie 20. Ile wniosków o dofinansowanie w ramach naboru może złożyć jeden Beneficjent?
Dodatkowo, czy jest jakieś ograniczenie np. dot. typów projektów, o których dofinansowanie można się ubiegać?
Przykładowo, czy Beneficjent może złożyć tylko jeden wniosek dla każdego typu projektu czy np. można złożyć dwa wnioski o dofinansowanie dla dwóch projektów tego samego typu ( np. JST składa 2 wnioski o dofinansowanie dot. dwóch różnych projektów obejmujących cyfryzację procesów back-office).

Odpowiedź

Nabór nr FESL.01.04-IZ.01-135/24 Cyfryzacja administracji publicznej nie przewiduje ograniczeń dotyczących ilości wniosków, które może złożyć beneficjent, ani ilości dotyczących typów projektów wymienionych w pytaniu (przykładowo, JST może złożyć 2 wnioski o dofinansowanie dot. dwóch różnych projektów obejmujących cyfryzację procesów back-office).

Pytanie 21. Czy kosztami kwalifikowanymi w ramach przedmiotowego projektu będą nakładki na wodomierze, które są niezbędne do tego abyśmy mogli wdrożyć e-usługę polegającą na zdalnym odczycie stanu zużycia wody przez klientów. (typ projektu 2). Jeżeli tak, to czy muszą one zostać zaewidencjonowanie jako środki trwałe, czy mogą zostać zaliczone bezpośrednio w koszty. Pragnę nadmienić, że ich wartość za jedną sztukę jest niska i wynosi poniżej 500,00 zł. Ponadto, czy w takim przypadku koszt ich montażu wykonany przez firmę zewnętrzną będzie kosztem kwalifikowanym – koszt montażu 1 szt. nakładki na wodomierz będzie wyższy niż wynosi koszt zakupu 1 szt. nakładki na wodomierz.

Odpowiedź

Zarówno koszt zakupu nakładek jak i usługa ich montażu mogą być wydatkiem kwalifikowalnym w działaniu 1.4, przy założeniu że są elementem projektu związanego z usprawnieniem procesów w ramach instytucji i/lub mają związek z uruchomieniem e-usług publicznych.
Jeśli chodzi o klasyfikację nakładek jako środka trwałego – wnioskodawca powinien postąpić zgodnie z przepisami dot. rachunkowości oraz polityką wnioskodawcy w tym zakresie. Na potrzeby wniosku, wymagana jest jedynie ogólna informacja w tym zakresie polu F.2 wniosku, gdzie wielkość dofinansowania do inwestycji należy przedstawić w podziale na środki majątkowe i bieżące. Dokumenty regulujące kwestie kwalifikowalności wydatków (Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 oraz Przewodnik dla Beneficjentów FE SL) nie wprowadzają ograniczeń w tym zakresie. W przypadku zakupu sprzętu wykorzystywanego do realizacji projektu, który nie jest środkiem trwałym zgodnie z ustawą o rachunkowości oraz z polityką rachunkowości wnioskodawcy, właściwą kategorią kosztu w polu E.3.1 wniosku (Wydatki dla zadania) będzie pozycja „Dostawy inne niż środki trwałe”.
Co do kwestii efektywności poniesionych nakładów – aspekt ten będzie weryfikowany w ramach kryterium merytorycznego pn. Efektywność inwestycji Zakładamy, że nakładki na wodomierze będą merytorycznie jedynie uzupełnieniem projektu (bo nie wspieramy w działaniu cyfrowych nakładek tylko konkretne typy projektów). Eksperci ocenią, czy wybrana operacja odzwierciedla najkorzystniejszą relację między kwotą wsparcia, podejmowanymi działaniami i osiąganymi celami. Kryterium ma charakter 0/1.

Pytanie 22. Czy kosztem kwalifikowanym w ramach projektu będzie zakup systemu kontroli dostępu, który chroniłby przed niepowołanym dostępem np. do serwerowni, czy innych pomieszczeń, co w rezultacie przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa.

Odpowiedź

Tego typu wydatek może zostać uznany za wydatek kwalifikowalny (jako element związany z zapewnieniem cyberbezpieczeństwa infrastruktury).

Pytanie 23. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 24. Czy w ramach 1. typu projektu w zakresie rozwiązań typu smart city kwalifikowalnym wydatkiem będzie zadanie polegające na:
Modernizacji i rozbudowie miejskiego systemu monitoringu wizyjnego, z rozszerzeniem o system identyfikacji numerów rejestracyjnych pojazdów na drogach wjazdowych do miasta, obsługiwany przy wsparciu systemu opartego na sztucznej inteligencji (AI) do analizy nietypowych zachowań. Dzięki zastosowaniu zaawansowanego oprogramowania, operator monitoringu będzie otrzymywał elektroniczne powiadomienia w przypadku wykrycia nietypowych zachowań w danym miejscu, dzięki analizie AI. Rozwiązanie to obejmuje elementy technologii IoT (Internet of Things) poprzez zdalne monitorowanie i przetwarzanie obrazu w czasie rzeczywistym.

Odpowiedź

Tego typu zakres wpisuje się potencjalnie w 1. typ projektu działania 1.4 przynosząc korzyści z cyfryzacji w postaci zwiększenia bezpieczeństwa publicznego na obszarze gminy z wykorzystaniem elementów smart city. Zwracamy jednocześnie uwagę, że ocena kwalifikowalności dotyczyć może konkretnych wydatków a nie zadania jako całości (wstępna opinia na poziomie opisu zadania nie budzi zastrzeżeń pod kątem wpisywania w cele działania 1.4).

Pytanie 25. Czy w naborze FESL.01.04-IZ.01-135/24 kosztem kwalifikowanym i w jakim wymiarze jest montaż nakładek radiowych niezbędnych do tworzenia i rozwoju e-usług publicznych?
Montaż nakładek radiowych będzie polegał na:
 • dojeździe do posesji
 • demontażu istniejącej nakładki
 • zamontowaniu oraz zaprogramowaniu nowej.
Zabudowa nakładek radiowych umożliwi nam rozbudowę e-usług o nową funkcjonalność. Klient będzie miał dostęp do informacji o swoim zużyciu wody w poszczególnych godzinach doby. Umożliwi to szybką interwencję w przypadku wycieku wody na instalacji. Pozwoli na zbilansowanie w czasie rzeczywistym obszaru zasilania wodą, co w znacznym stopniu ułatwi zarządzanie siecią oraz wykrywanie awarii na sieciach wodociągowych.
Zgodnie z udzielonymi odpowiedziami na Państwa stronie nakładki są kosztem kwalifikowanym. Dlatego pytanie dotyczy tylko ich montażu.
Jeżeli montaż będzie kosztem kwalifikowany to jedynie przez firmę zewnętrzną czy siły własne też można rozliczyć?

Odpowiedź

Montaż nakładek może stanowić koszt kwalifikowalny, gdyż katalog wydatków kwalifikowalnych dla działania 1.4 uwzględnia m.in. prace budowlane, instalacyjne i adaptacyjne, m.in.: rozbudowa i/lub przebudowa, jak również dzierżawa pomieszczeń i infrastruktury technicznej niezbędnej dla realizacji projektu. Natomiast ocena kwalifikowalności wydatku jest niezależna od oceny efektywności poniesionych nakładów – aspekt ten nie podlega ocenie formalnej, natomiast będzie on weryfikowany w ramach kryterium merytorycznego pn. Efektywność inwestycji.
Natomiast co do formy realizacji takiego zakresu prac (firma zewnętrzna czy własny personel), ww. katalog wydatków dla dz. 1.4 dopuszcza jako kwalifikowalne również „Koszty personelu bezpośrednio zaangażowanego w prace merytoryczne nad projektem”, zatem daje to możliwość realizacji tego zadania „siłami własnymi”. Jednakże w przypadku wyboru takiej formy realizacji tego zadania, należy mieć na uwadze wymogi dotyczące kwalifikowania kosztów personelu zawarte w szczególności w rozdz. 3.8 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027.

Pytanie 26. Czy w ramach działania 1.4. FESL Cyfryzacja administracji publicznej, wpisuje się zadanie polegające na zakupie i wdrożeniu Portalu Pracowniczego, będący system usprawniającym przepływ informacji (zarządzaniem personelem) wraz z doposażeniem w dwa czytniki do kart RCP? Portal opiera się o dane gromadzone z programach: Kadry, Płace oraz RCP (rejestracja czasu pracy). 

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami SZOP: „w zakresie rozwiązań back-office wspierane będą w szczególności projekty związane z podniesieniem jakości świadczonych usług publicznych, w tym - dotyczące systemów usprawniających przepływ informacji w organizacji (obieg dokumentów), systemów obejmujących zarządzanie wybranymi aspektami funkcjonowania organizacji (np. zarządzanie personelem, zarządzanie częścią finansowo-księgową) oraz innych systemów, usprawniających istniejące w organizacji procedury i podnoszących poziom cyfryzacji procesów oraz usług”.
W świetle przytoczonych zapisów, Portal Pracowniczy zasadniczo wpisuje się w założenia działania 1.4, w szczególności 1. typ projektu (Cyfryzacja procesów back-office w podmiotach świadczących usługi publiczne oraz elementy smart city).
Jednocześnie należy mieć na uwadze pozostałe zapisy SZOP dla dz. 1.4 jak również wymogi wynikające z zał. 4.a do instrukcji wypełniania wniosku, które wskazują, że w przypadku realizacji 1. typu projektu opis projektu powinien dostarczać także informacji, jak zaplanowane działania wpłyną na uproszczenia i usprawnienia lub podniesienie jakości oferowanych usług publicznych.

Pytanie 27.

Planujemy złożyć wniosek o dofinansowanie w ramach naboru nr FESL.01.04-IZ.01-135/24. Projekt skierowany będzie do powiatowych jednostek organizacyjnych w tym do:

1. Centrum Administracyjnego Obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych - jest budżetową jednostką organizacyjną JST, której przedmiotem działalności jest obsługa administracyjno – ekonomiczna i organizacyjna Domu Dziecka
2. Domu Pomocy Społecznej.

Mając na uwadze powyższe proszę o informację czy wyżej wymienione jednostki organizacyjne JST mogą być objęte wsparciem w ramach wniosku?

Odpowiedź 2024-09-04

Zgodnie z Warunkami specyficznymi dla naboru do działania 1.4” – kryteria i warunki dostępu ad. „Zgodność projektu z zasadą deinstytucjonalizacji”: jeśli inwestycja dotyczy placówki opiekuńczo – pobytowej działającej w obszarach: usług edukacyjnych, społecznych i zdrowotnych, gdzie usługi świadczone są w formie instytucjonalnej (patrz: definicja wskazana w Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027) nie ma możliwości dofinansowania takiej inwestycji. Przedmiotową definicję (tj. opieka instytucjonalna) przytoczono także w regulaminie naboru FESL.01.04-IZ.01-135/24.

Pytanie 28.

Spółka jako typ Beneficjenta: „przedsiębiorstwo realizujące cele publiczne – przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne” realizuje cele publiczne, a także komercyjne.
Czy wydatki w projekcie mogą być uznane za kwalifikowane bez pomocy publicznej (z wyodrębnioną rachunkowością dla części komercyjnej), pomocą inną niż de minimis czy należy pomoc w całości zaliczyć do pomocy de minimis?

Odpowiedź 2024-09-04

W celu zbadania wystąpienia pomocy publicznej w projekcie należy przeprowadzić szczegółową analizę wykorzystania przedmiotu projektu, w tym profilu działalności wnioskodawcy (test pomocy publicznej – załącznik 4c do Instrukcji wypełniania wniosku).W celu zbadania wystąpienia pomocy publicznej w projekcie należy przeprowadzić szczegółową analizę wykorzystania przedmiotu projektu, w tym profilu działalności wnioskodawcy (test pomocy publicznej – załącznik 4c do Instrukcji wypełniania wniosku).

W przypadku podmiotów z branży wod-kan kluczowym byłoby w szczególności dowiedzenie, że projekt nie będzie zakłócał konkurencji i wywierał wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi - to pomoże określić, czy projekt byłby objęty pomocą publiczną czy też nie. Przyjmując wariant „pomocowy” – możliwą podstawą prawną do zastosowania jest Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027. Dofinansowanie w ramach tego przeznaczenia wynosi 85%, przy czym całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 300 000 EUR w okresie trzech lat.

Analizując wątek rozdziału działalności stricte publicznej od komercyjnej należy podkreślić, iż jednym z elementów analizowanych w kontekście wpływu na wymianę handlową jest kontekst działalności dotyczącej oczyszczania ścieków.

Taka działalność może mieć lokalny charakter (zatem wystąpi brak wpływu na wymianę handlową), ale przy zaistnieniu następujących warunków:
• przedsiębiorstwo prowadzi działalność wyłącznie na terenie gminy macierzystej lub ew. na terenie gmin sąsiednich na podstawie porozumienia komunalnego;
• przedsiębiorstwo jest prowadzone w formie zakładu budżetowego lub spółki kapitałowej, ale bez jakiegokolwiek udziału kapitału prywatnego i nie jest planowana sprzedaż udziałów lub akcji tej spółki podmiotom prywatnym;
• z dostępnych informacji nie wynika, aby inne podmioty prywatne prowadziły lub planowały prowadzić analogiczną działalność na terenie działalności tego rozpatrywanego przedsiębiorstwa.

Niespełnienie któregokolwiek ww. z punktów spowoduje objęcie instalacji pomocą publiczną.

A zatem, jeśli podmiot jest  spółką kapitałową, gdzie zakładany jest udział kapitału prywatnego i opcja sprzedaży udziałów lub akcji spółki podmiotom prywatnym – nie ma możliwości uznania, iż wystąpi przesłanka co do braku wpływu na wymianę handlową. Oznacza to, iż projekt objęty byłby regułami pomocy publicznej.

Pytanie 29.

Czy spółka wodna może ubiegać się o dofinansowanie do projektu w ramach naboru do działania 1.4.?

Odpowiedź 2024-09-04

W ramach naboru do działania 1.4 Cyfryzacja administracji publicznej (FESL.01.04-IZ.01-135/24) w typach beneficjentów, którzy mogą skutecznie aplikować w naborze wskazano „przedsiębiorstwa realizujące cele publiczne” (typ beneficjenta ogólny) – „przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjne” (typ beneficjenta szczegółowy). Spółki wodne nie są wymienione jako potencjalni beneficjenci w niniejszym naborze. Także w Szczegółowym Opisie Priorytetów Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 nie identyfikujemy takiego typu szczegółowego beneficjenta dla działania 1.4.

Pytanie 30.

Czy zakup i montaż studni wodomierzowych wykonanych zgodnie z technologią przedstawioną powyżej, w ramach planowanego projektu cyfryzacji systemu zdalnego odczytu stanów wodomierzy, wpisuje się w katalog wydatków kwalifikowalnych?

Odpowiedź 2024-09-04

Kwalifikowalne są wydatki niezbędne do osiągnięcia celu działania oraz wpisujące się w któryś z trzech typów projektów, możliwych do realizacji w ramach działania 1.4. Cyfryzacja administracji publicznej (opisanych szerzej w SZOP). Zakup studni wodomierzowych nie wydaje się mieć związku z cyfryzacją administracji, a zatem trudno mówić również o spełnianiu celu działania, czyli „korzyściom z cyfryzacji”, w związku z czym trudno uznać taki wydatek za kwalifikowalny.

Jako element projektu niezbędny np. do wdrożenia e-usługi publicznej polegającej na automatyzacji i usprawnieniu informowania o stanie wodomierza i związanych z tym naliczeniach, czy też o ewentualnych awariach kwalifikowalne mogą być nakładki na wodomierze, służące do zdalnego odczytu, bądź też wodomierze umożliwiające zdalny odczyt.

Pytanie 31.

W ramach naboru nr FESL.01.04-IZ.01-135/24 planujemy realizację projektu, składającego się z 3 zadań. Dla każdego z zadań przeprowadziliśmy test pomocy publicznej, który wykazał, że w przypadku zadania 1 zostają spełnione przesłanki pomocy publicznej, a w przypadku zadania 2 nie są spełnione przesłanki pomocy publicznej. W związku z powyższym prosimy o określenie:

• czy w tym przypadku pomocy publicznej podlega cały projekt czy też możemy odrębnie traktować każde zadanie odrębnie, tzn. będą równe poziomy dofinansowania dla każdego z tych zadań.
• czy w przypadku zadania 2 możemy wnioskować o dofinasowanie w wysokości 85% kosztów kwalifikowanych, natomiast o jaki procent dofinasowania możemy wnioskować w przypadku zadania 1 (które spełnia przesłanki pomocy publicznej, pragnę nadmienić, iż nie planujemy wnioskować o pomoc de minimis). Od czego są uzależnione poziomy dofinasowania w przypadku zadań podlegających pomocy publicznej.
• czy załącznik nr 4c pomoc publiczna musi zostać wypełniony osobno dla każdego zadania, czy wystarczy, że w każdym z 5 pytań szczegółowo odniesiemy się do każdego zadania – tzn. np. w jednym pytaniu w przypadku zadania 1 odpowiedź będzie twierdząca, a w przypadku zadnia 2 odpowiedź negatywna.

Zadanie 3 będzie polegało na nabyciu systemu HR, który będzie służył do obsługi kadr i płac wszystkich pracowników. W związku z powyższym proszę o wskazanie, czy w tym przypadku nabyty system HR będzie spełniał przesłanki pomocy publicznej i jaki jest możliwy poziom dofinansowania.

Odpowiedź 2024-09-04

Jeśli w projekcie mamy do czynienia z kilkoma zadaniami, które mają różne wyniki w teście pomocy publicznej (jedno zadanie jest objęte pomocą, w innym takiej pomocy się nie identyfikuje) – to ogólnie trzeba stwierdzić, że projekt jako taki jest objęty pomocą publiczną, a finalne dofinansowanie na projekcie będzie wymierną poszczególnych poziomów dofinansowania na poszczególnych wydatkach. Jeśli dany wydatek w zadaniu X będzie podlegać pomocy publicznej, poziom dofinansowania do takiego wydatku będzie pochodną podstaw pomocowych, zastosowanych dla wydatku objętego pomocą publiczną. Istotne jest też podkreślenie konieczności wykazania, iż odrębne zadania/wydatki mają rozdzielność rachunkową i tak de facto nie przenikają się w projekcie.la przejrzystości całego opisu rekomendujemy, aby test pomocy publicznej przeprowadzony był odrębnie dla zadań w których będzie pomoc publiczna.

W celu zbadania wystąpienia pomocy publicznej w projekcie należy przeprowadzić szczegółową analizę wykorzystania przedmiotu projektu, w tym profilu działalności wnioskodawcy (test pomocy publicznej – załącznik 4c do Instrukcji wypełniania wniosku).Do wniosku należy dołączyć – oprócz zał. 4c (test pomocy) także: formularze pomocy de minimis /innej pomocy niż de minimis, zaświadczenie/oświadczenie dotyczące pomocy de minimis, sprawozdania finansowe (w przypadku pomocy publicznej), pozostałe dokumenty wymagane przepisami pomocy publicznej.

Pytanie 32.

Czy w ramach podniesienia poziomu cyberbezpieczeństwa w przedsiębiorstwie wodno-kanalizacyjnym można nabyć narzędzia informatyczne wraz z oprogramowaniem oraz sprzęt niezbędne do wdrożenia Dyrektywy NIS2? Czy przeprowadzenie audytu bezpieczeństwa może być przedmiotem wniosku?

Odpowiedź 2024-09-04

W ramach działania 1.4, jako element każdej inwestycji (niezależnie od typu projektu), możliwe jest wdrożenie rozwiązań podnoszących poziom cyberbezpieczeństwa. W szczególności kwalifikowalny może być zakup niezbędnych narzędzi informatycznych wraz z oprogramowaniem oraz podniesienie kompetencji pracowników w zakresie cyberbezpieczeństwa (cross-financing). Dopuszcza się także przeprowadzenie audytu bezpieczeństwa w jednostce objętej wsparciem oraz inne wydatki, o ile wynikają z przeprowadzonego w jednostce, wspomnianego wcześniej, audytu.

Pytanie 33. Ile lat wynosi okres odniesienia dla analiz finansowych w zakresie projektów realizowanych w ramach działania 01.04 Cyfryzacja administracji publicznej?

Odpowiedź

Zgodnie z instrukcją do opracowania analizy finansowej, okres odniesienia dla sektora iT wynosi 10 lat. Taki też należy przyjąć na potrzeby przygotowania analizy w ramach działania 1.4.

Pytanie 34. Czy w przypadku projektu, w ramach którego nie będą realizowane żadne prace budowlane, modernizacyjne czy adaptacyjne a projekt będzie polegał głównie na zakupie i wdrożeniu nowego oprogramowania, aplikacji, digitalizacji zasobów i usług z obszaru cyberbezpieczeństwa organizacji, konieczne jest dołączenie zaświadczenia/deklaracji organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000 oraz dokumentu (informacja) potwierdzającego zgodność projektu z celami środowiskowymi dla jednolitej części wód?

Odpowiedź

W opisanym przypadku nie ma konieczności składania wskazanych dokumentów.

Pytanie 35. Czy wydatki dot. modernizacji sieci LAN w budynku urzędu gminy mogą zostać uznane za kwalifikowalne? 

Odpowiedź

Tego typu wydatek może zostać uznany za kwalifikowalny w ramach działania 1.4 o ile jest to niezbędny zakres do osiągnięcia założonych w projekcie celów.

Pytanie 36. Czy kosztem kwalifikowalnym będą ciepłomierze umożliwiające zdalny odczyt jako element projektu niezbędny do wdrożenia e-usługi publicznej polegającej na automatyzacji i usprawnieniu informowania o stanie ciepłomierza i związanych z tym naliczeniach?

Odpowiedź

Tego typu wydatek może zostać uznany za kwalifikowalny w ramach działania 1.4 z uwagi na pozytywny wpływ na usprawnienie oferowanych e-usług związanych z dostarczaniem ciepła mieszkańcom.

Pytanie 37. Czy przy przygotowaniu analizy potrzeb konieczne jest przeprowadzenie ankiet wśród odbiorców?

Odpowiedź

Przeprowadzenie ankiet wśród odbiorców nie jest obligatoryjnym wymogiem przy przygotowywaniu analizy potrzeb. W instrukcji wypełniania wniosku nie wskazano konkretnych narzędzi do zebrania potrzebnych informacji, natomiast wymieniono, co taka analiza powinna zawierać, aby oceniający mogli zweryfikować, czy projekt odpowiada na zapotrzebowanie potencjalnych użytkowników.

Pytanie 38. Czy kwalifikowalny jest zakup systemu elektronicznego głosowania umożliwiający radnym głosowanie podczas sesji i komisji za pomocą smartfonów tabletów czy laptopów?

Odpowiedź

Wymieniony zakres inwestycji może zostać uznany za kwalifikowalny w ramach działania 1.4.

Pytanie 39. Czy kwalifkowalne jest utworzenie wielofunkcyjnej sali multimedialnej w urzędzie (remont sali, zakup mebli oraz sprzętu informatycznego typu tablica interaktywna, projektor, ekran, głośniki)?

Odpowiedź

Aby uznać ten zakres za kwalifikowalny, konieczne jest uzasadnienie powiązania z celami działania oraz wybranym typem projektu (np. jeśli przyjąć, że jest to rozwiązanie typu back-office, kluczową kwestią jest wskazanie, jakich procesów dotyczy i jak utworzenie ww. sali przyczyni się do uproszczenia i usprawnienia oferowanych usług publicznych).

Pytanie 40. Czy koszt Inżyniera kontraktu, którego zakres obowiązków obejmować będzie: wsparcie przy przygotowaniu i przeprowadzaniu zamówień związanych z realizacją projektu, nadzór nad realizacją projektu, zgodnością prac wykonywanych przez wykonawców z zawartymi umowami i dokumentacją projektową a także weryfikację postępu prac, kontrolę jakości, wskaźników, kosztów i terminów, należy ująć w ramach kosztów pośrednich czy bezpośrednich?
 Odpowiedź

Zakres ten (i związany z nim wydatek) należy uwzględnić w kosztach pośrednich projektu, jako „czynności administracyjne, związane bezpośrednio z zarządzaniem, rozliczaniem i monitorowaniem projektu lub innymi działaniami administracyjnymi w projekcie”.

Pytanie 41. Proszę o informację, czy dysponują Państwo wytycznymi/wzorem analizy wariantowej?

Odpowiedź

Zarówno w przypadku analizy potrzeb jak i analizy wariantowej nie obowiązuje konkretny wzór dla ww. dokumentów. Istnieje zatem dowolność co do formy i objętości dokumentu (istotne jest natomiast, by zawarto w nim elementy wymienione w instrukcji a przydatne do oceny wg kryterium). Ponadto analiza wariantowa może być przedstawiona w jednym dokumencie razem z analizą potrzeb.

Pytanie 42. Jaki rodzaj działalności gospodarczej należy wybrać w polu B.4 wniosku w przypadku działania 1.4 Cyfryzacja administracji publicznej?

Odpowiedź 

Właściwym dla działania 1.4 jest rodzaj: Działalność informacyjno- komunikacyjna, w tym telekomunikacja.

Pytanie 1. Co z plakatami u realizatorów staży? Czy mają wisieć przez czas trwania projektu czy wystarczy tyko w czasie realizacji stażu? I jak z kwestią widoczności? Wiem, że wielu z nich nie umieści ich w miejscu widocznym typu przy wejściu do budynku. Mamy do zrealizowania 450 staży i nie wyobrażam sobie pisania do Państwa o zgodę w każdym takim przypadku. Po pierwszych stażach zrealizowanych już wiemy, że np. kiedy uczniowie mieli staż w restauracji hotelowej plakat powieszony był właśnie tam. I ostatnie pytanie: czy mamy mieć w dokumentacji zdjęcia powieszonych plakatów u realizatorów staży?

Odpowiedź

Plakaty muszą być wywieszone podczas realizacji stażu.
Plakat informujący powinien znajdować się w miejscu fizycznej realizacji projektu (w sali wykładowej, recepcji).
Najlepiej przechowywać w dokumentacji zdjęcia plakatów, w celu okazania ich podczas kontroli.

Pytanie 2. W związku z tym, iż osoby bezrobotne, które otrzymały środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej również mają obowiązek powiesić plakat proszę o odpowiedź: Czy w związku z tym, że uległa nam zmianie wartość projektu, czy osoby, które otrzymały dotację w zeszłym roku mają go obowiązek zmienić na aktualny?

Odpowiedź

Tak, wszelkie zmiany dot. wysokości dofinansowania muszą zostać zaktualizowane.

Pytanie 3. Będziemy realizować projekt na fotowoltaikę - czy każdy panel i urządzenia towarzyszące powinny być oklejone?

Odpowiedź

Nie, wystarczy zamieścić tablicę zgodnie z wytycznymi. Najlepiej kierować się zdrowym rozsądkiem, tym bardziej jeśli instalacja będzie zamieszczona w miejscu niedostępnym dla ludzi (np.: dach).

Pytanie 4. Czy gminy też muszą założyć profil w mediach społecznościowych?

Odpowiedź

Jeśli gmina jako beneficjent realizuje projekt, to jest zobowiązana do założenia profilu w mediach społecznościowych lub zamieszczenia opisu projektu na istniejącym profilu gminy w social mediach

Pytanie 5. Umowa o dofinansowanie projektu została podpisana w 2024 r., która obejmuje dwa etapy robót budowlanych. Pierwszy etap robót budowlanych został zakończony w 2023 r. natomiast drugi etap robót budowlanych zgodnie z zakresem rzeczowo-finansowym przewidziany jest do realizacji w latach 2025/2026. Pytanie czy tablica informacyjna projektu winna być ustawiona w terminie do 2 miesięcy od daty podpisania umowy czy po rozpoczęciu etapu drugiego robót budowlanych czyli w 2025 r. Nie było tablicy dla etapu pierwszego, gdyż umowa o dofinansowanie była podpisana w 2024 r. ?

Odpowiedź

Tablicę informacyjną musisz umieścić niezwłocznie po rozpoczęciu fizycznej realizacji projektu obejmującego inwestycje rzeczowe lub zainstalowaniu zakupionego sprzętu.
W przypadku, gdy projekt rozpoczął się przed uzyskaniem dofinansowania, tablica powinna zostać zainstalowana/ustawiona bezpośrednio po podpisaniu umowy lub uzyskaniu decyzji o dofinansowaniu (nie później niż dwa miesiące od tej daty).

Pytanie 6. Jeśli w jednej lokalizacji realizowane są 2 projekty w ramach UE oraz 1 projekt w ramach Budżetu Państwa, który jest wspólny z projektem Unii Europejskiej, to ile tablic informacyjnych powinno być zamontowanych?

Odpowiedź

Jeśli beneficjent w tym samym miejscu realizuje kilka projektów, które musi oznaczyć tablicami, może umieścić jedną, wspólną tablicę informacyjną (zgodnie z zapisami Podręcznika wnioskodawcy i beneficjenta Funduszy Europejskich na lata 2021-2027 w zakresie informacji i promocji).
Obowiązki związane z tablicami informacyjnymi dotyczącymi projektów finansowanych/dofinansowanych z budżetu państwa ujęto w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 maja 2021 r. w sprawie określenia działań informacyjnych podejmowanych przez podmioty realizujące zadania finansowane lub dofinansowane z budżetu państwa lub z państwowych funduszy celowych.

Pytanie 7. Czy Jeśli plakat jest u nas jako wnioskodawcy a u pracodawcy/realizatora stażu go nie będzie jest to uznawane za uchybienie?

Odpowiedź

Plakat informacyjny powinien znajdować się w miejscu realizacji wsparcia – w tym przypadku stażu.

Pytanie 8. Beneficjentem projektu będzie gmina, a realizatorem jednostka organizacyjna - który z podmiotów ma mieć profil w mediach społecznościowych - gmina, jednostka czy oba podmioty?

Odpowiedź

Obowiązki informacyjno-promocyjne spoczywają na beneficjencie, zatem nie ma konieczności, aby realizator posiadał profil w mediach społecznościowych. Rekomendujemy jednak – w celu dotarcia do jak największej liczby odbiorców – zamieszczenie opisu projektu także na profilu jednostki organizacyjnej, o ile go posiada.

Pytanie 9. Zgodnie z decyzją IZ obowiązuje nas oznakowanie projektu zgodnie z wymogami Podręcznika Wnioskodawcy FE 2021-2027 oraz wymogami Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 maja 2021 r. Czy to oznacza, że mamy zastosować osobne plakaty i tablice (projekt strategiczny) dla środków z UE i osobne dla środków z BP?

Odpowiedź

Tak. Plakaty i tablice nie są możliwe do edycji poza wskazanymi obszarami do uzupełnienia oraz odnoszą się one tylko i wyłącznie do dofinansowania UE (nie ma możliwości dodania do niej zapisów dot. innych źródeł finansowania).
Wobec powyższego obowiązki wynikające z otrzymania dofinansowania z budżetu państwa należy uzgodnić z odpowiednią instytucją odpowiadającą za ten proces.

Pytanie 10. Korekta 3% jest liczona od wartości całego projektu czy tylko danego działania?

Odpowiedź

W przypadku nie wywiązania się z podstawowych obowiązków informacyjnych i promocyjnych może dojść do nałożenia korekty. Pomniejszenie może wynieść do 3% kwoty dofinansowania projektu.

Pytanie 11. Czy w przypadku fotowoltaiki, która będzie umieszczona na dachach szkół każdy panel i każde urządzenie musi być oklejone?

Odpowiedź

Nie ma konieczności oklejania urządzeń, które znajdują się w niedostępnych miejscach.

Pytanie 12. Dotyczy fotowoltaiki: czy jedna tablica np. na budynku urzędu czy też oznakować każdą lokalizację u mieszkańca? 

Odpowiedź

Tablica powinna pojawić się w miejscu realizacji projektu. Ze względu na specyfikę projektów grantowych dot. OZE, możliwych jest kilka scenariuszy dot. montażu tablic informacyjnych:
1. Ostateczni odbiorcy (grantobiorcy) NIE MAJĄ obowiązku umieszczania tablic informacyjnych na swoich posesjach – obowiązek informacyjny ciąży na beneficjencie (grantodawcy), który MOŻE zobowiązać grantobiorców do umieszczenia tablic (w takim przypadku rekomendujemy najmniejszy rozmiar tablicy ¬– 80x40 cm), ale NIE MUSI tego robić.
2. Beneficjent MOŻE postawić tablicę w miejscu realizacji projektu np. na osiedlu, którego mieszkańcy skorzystali z grantów na instalację OZE, jeśli ma taka możliwość i będzie to skuteczne.
3. Beneficjent POWINIEN postawić tablicę przed swoją siedzibą w przypadku, gdy nie jest w stanie zamontować tablicy bezpośrednio w miejscu realizacji projektu, np. gdy:
  • miejsce realizacji projektu jest bardzo „rozproszone” – grantobiorcy zamieszkują liczne, oddalone od siebie lokalizacje,
  • w miejscu realizacji projektu nie ma przestrzeni ekspozycyjnej, która zagwarantowałaby odpowiednią widoczność tablicy,
  • ostateczni odbiorcy wsparcia nie zgadzają się na umieszczenie oznakowania na swoich posesjach (gdy nie są do tego zobowiązani).
4.Beneficjent realizuje lub będzie realizował więcej projektów wymagających postawienia tablicy przy swojej siedzibie – w takim przypadku MOŻE zainstalować 1 wspólną tablicę informacyjną przed swoją siedzibą, która będzie pełnić funkcję informacyjną również dla projektu grantowego w przypadku braku możliwości postawienia tablicy bezpośrednio w miejscu realizacji projektu.
Wszystkie wyżej wymienione rozwiązania są akceptowalne i będą respektowane przez Instytucję Zarządzającą. Trzeba mieć jednak na uwadze, że Podręcznik wnioskodawcy i beneficjenta nie przewiduje przypadku instalacji tablicy poza miejscem realizacji projektu. W takiej sytuacji dobrze jest zwrócić się do IZ z prośbą o wyrażenie zgody na montaż tablicy przed siedzibą beneficjenta, uzasadniając swoją prośbę stanem faktycznym, który uniemożliwia postawienie tablicy w miejscu realizacji projektu.

Pytanie 13. Jakie rozmieszczenie znaków obowiązuje na plakacie informacyjnym? Czy może być w 3 linijkach? 150 znaków? Nazwa plus tytuł 3 linijki?

Odpowiedź

150 znaków dotyczy nazwy projektu – musi on się znaleźć w jednym, dwóch lub trzech wierszach. Natomiast na nazwę beneficjenta przeznaczony jest jeden bądź dwa wiersze.
Wzory tablic znajdują się także na stronie internetowej: https://funduszeue.slaskie.pl/czytaj/zasady_promocji_oznakowania\.

Pytanie 14. Mamy 2 zadania, które realizowane będą w różnych latach (2024 oraz 2025) i lokalizacjach. Czy dla każdego zadania mamy wykonać odrębne tablice, a przy naszej siedzibie postawić 1 wspólną? Czy przy siedzibie postawić również 2 odrębne?

Odpowiedź

Tablicę należy postawić w miejscu realizacji projektu. Jeżeli siedziba beneficjenta nie jest miejscem realizacji projektu – nie ma obowiązku stawiania przed nią dodatkowej tablicy. Jeżeli projekt jest podzielony na etapy i realizowany w 2 lokalizacjach – należy postawić po 1 tablicy dla każdego etapu w każdej lokalizacji (po 2 tablice w 2 lokalizacjach).

Pytanie 15. Czy posiadają Państwo wzór posta do edycji na facebook do pobrania?

Odpowiedź

Nie, nie posiadamy takiego wzoru. Przykładowy (needytowalny) opis projektu znajduje się w Podręczniku wnioskodawcy i beneficjenta Funduszy Europejskich (str. 37).

Pytanie 16. Czy realizatorzy projektu (podmioty, które otrzymają dotacje od beneficjenta) są zobowiązani do zamieszczania informacji w mediach społecznościowych i na stronach internetowych?

Odpowiedź

Obowiązki informacyjno-promocyjne spoczywają na beneficjencie, zatem nie ma konieczności, aby realizator zamieszczał informacje w mediach społecznościowych czy na swojej stronie internetowej. Rekomendujemy jednak – dla celów dotarcia do jak największej liczby odbiorców - zamieszczenie opisu projektu także na profilu realizatora, o ile go posiada.

Pytanie 17. Jeżeli realizujemy projekt poniżej 5 000 000 euro to nie ma obowiązku umieszczania tablicy, więc należy umieścić plakat. Jeżeli instalacja fotowoltaiczna montowana jest na dachu to brak jest możliwości oklejenia paneli naklejkami, więc jak należy dochować warunków promocyjnych skoro nie ma obowiązku umieszczania tablicy? Czy jednak tablicę należy zamontować? Jeżeli tak, to czy może być mniejszego formatu skoro nie jest konieczna? Czy jednak wystarczy tylko plakat umieszczony w trakcie realizacji?

Odpowiedź

Wymóg umieszczania tablicy obowiązuje, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:
  1) projekt obejmuje prace budowlane, działania w zakresie infrastruktury, inwestycje rzeczowe lub zakup sprzętu,
  2) całkowity koszt projektu przekracza:
      -500 tys. euro (z EFRR lub FS), lub
      -100 tys. euro (z EFS+, FST, EFMRA, FAMI, FBW, IZGW).
Jeżeli wartość projektu wynosi mniej niż 500 tys. euro – wystarczy wywiesić plakat informacyjny. Jeżeli wartość projektu to mniej 5 mln euro, to nadal wymagana będzie instalacja tablicy informacyjnej.
Jeżeli tablica będzie montowana na posesji grantobiorcy, to dopuszczalny jest najmniejszy rozmiar tablicy (80x40). Jeżeli nie ma możliwości zainstalowania tablicy w miejscu realizacji projektu, wówczas tablica powinna pojawić się przed siedzibą beneficjenta w największym rozmiarze (240x120) lub średnim (120x60) za zgodą Instytucji Zarządzającej.
Jeżeli instalacja fotowoltaiczna będzie zlokalizowana na dachu budynku, to nie ma potrzeby jej oklejania (widoczność takich naklejek będzie znikoma, więc takie działanie mijałoby się z celem).

Pytanie 18. Projekt FST, powyżej 100 tys. Euro - planowany zakup 1 laptopa (sprzęt). Czy musi być tablica?

Odpowiedź

Tablicę informacyjną należy umieścić, gdy projekt obejmuje prace budowlane, działania w zakresie infrastruktury, inwestycje rzeczowe lub zakup sprzętu i jego całkowity koszt przekracza 100 tys. Euro. Jeśli zakupionym sprzętem jest laptop, to także należy umieścić tablicę informacyjną.

Pytanie 19. W ramach FE SL będziemy budować nowy obiekt ekspozycyjny i całe jego wyposażenie będzie finansowane ze środków programu. Czy w takim przypadku musimy oznaczyć każdy mebel/element wyposażenia?

Odpowiedź

Nie ma potrzeby oklejania każdego elementu wyposażenia. Zgodnie z Podręcznikiem wnioskodawcy i beneficjenta: „nie należy umieszczać naklejek na przedmiotach użytku codziennego, których znaczenie ma charakter pomocniczy/dodatkowy w projekcie (np. meble, akcesoria biurowe, np. lampki biurkowe, drobne elementy wyposażenia pomieszczeń, np. wieszaki itp.).”
W Podręczniku zostało wskazane wyposażenie, które powinno zostać oznakowane:
Naklejki należy umieścić na:
  a) sprzętach, maszynach, urządzeniach (np. maszyny i urządzenia produkcyjne, laboratoryjne, komputery, laptopy, tablety, drukarki),
  b) środkach transportu (np. samochodach, radiowozach, tramwajach, autobusach, wagonach kolejowych),
  c) aparaturze (np. laboratoryjnej, medycznej) itp.
Jeżeli zakupiony w projekcie sprzęt nie mieści się w żadnej z powyższych kategorii, tzn. że nie musi być oklejany.

Pytanie 20. Z uwagi na fakt, że w ramach projektu będzie kupowany sprzęt i wartość projektu przekracza wymagany próg, jesteśmy zobowiązani do zastosowania tablicy informacyjnej. Tablica będzie znajdowała się u beneficjenta, gdzie będzie realizowany projekt. Czy w pozostałych miejscach realizacji (np. miejsca odbywania szkoleń czy staży dla uczestników) można zastosować w takim przypadku plakaty?

Odpowiedź

Oprócz tablicy informacyjnej u beneficjenta wystarczy, aby w miejscach realizowania form wsparcia znajdowały się plakaty.

Pytanie 21. Zwracam się do Państwa z uprzejmą prośbą o odpowiedź na poniższe pytanie, które dotyczy wypełniania obowiązków informacyjnych w projektach stricte stażowych (wyłonionych w ramach naboru: FESL.06.03-IZ.01-014/23). Zgodnie z § 22 ust. 1 umowy o dofinansowanie Projektu, jako beneficjent realizujący projekt, zobowiązani jesteśmy do wypełniania obowiązków informacyjnych i promocyjnych, w tym informowania społeczeństwa o dofinansowaniu projektu przez Unię Europejską, zgodnie z rozporządzeniem ogólnym (w szczególności z załącznikiem IX – Komunikacja i Widoczność) oraz zgodnie z wyciągiem z zapisów Podręcznika wnioskodawcy i beneficjenta Funduszy Europejskich na lata 2021-2027 w zakresie informacji i promocji stanowiącym załącznik nr 5 do umowy. Oczywiste są dla nas zapisy dot. oznaczenia miejsca realizacji projektu, tj. Biura Projektu, z wykorzystaniem szablonu plakatu A3. Nie znajdujemy jednak informacji wprost czy również miejsce realizacji stażu uczniowskiego realizowanego w podmiocie zewnętrznym wymaga oznaczenia plakatem w formacie A3 wg wskazanego wzoru i czy jako miejsce realizacji powinniśmy rozumieć wejście do budynku czy stanowisko pracy stażysty? Dopytujemy o to z uwagi na fakt, iż realizacja stażu (staży) w danym podmiocie zewnętrznym stanowi tylko ułamek bieżącej działalności tego podmiotu, stąd oznaczenie samego wejścia głównego do budynku może być bardzo utrudnione, lub miejsca realizacji stażu formatem A3 również. Z góry dziękuję za odpowiedź.

Odpowiedź

Plakat powinien znajdować się przede wszystkim na stanowisku, na którym organizowany jest staż. Dopuszczana jest możliwość, aby umieścić go na innym, dostępnym miejscu, np. w holu głównym lub na recepcji.

Pytanie 22. Mieliśmy sytuację, że w gotowym pliku - tablica informacyjna - nie zmieściła się nazwa beneficjenta w przygotowanych do wypełnienia linijkach. Przy najbliższym projekcie prawdopodobnie nie zmieści nam się nazwa projektu. Co wtedy, skoro mamy nie ingerować w inny sposób?

Odpowiedź

Należy w takim przypadku zastosować skróconą wersję tytułu i nazwy.

Pytanie 23. Czy w przypadku zmiany kwoty dofinansowania po postawieniu tablicy informacyjnej, beneficjent ma obowiązek postawienia nowej tablicy?

Odpowiedź

Tablica nie zawiera kwoty, więc nie trzeba jej zmieniać, natomiast kwoty zawiera plakat i należy go zaktualizować.

Pytanie 1. Czy Zamawiający sektorowy również musi przeprowadzać konkurs na zaprojektowanie Obiektu kubaturowego? Czy jako Zamawiający sektorowy (nie mamy narzuconego kryterium 60% i 40%) prowadząc Dialog Techniczny musi korzystać z pozacenowych kryteriów? Czy sektorówka musi uzasadniać brak podziału na części?

Odpowiedź

Zamawiający sektorowy nie musi przeprowadzać konkursu na usługi projektowania architektonicznego lub architektoniczno-budowlanego. Przepis obligujący do tego Zamawiających (art. 325 ust. 2 ustawy Pzp) jest wyłączony na mocy art. 362 pkt 2) ustawy Pzp. Konkurs pozostaje dla zamawiającego sektorowego możliwością, nie obowiązkiem. Dodatkowo art. 362 pkt 2) wyłącza obowiązek uzasadniania braku podziału zamówienia na części.
W przypadku pytania o Dialog konkurencyjny (błędnie chyba nazwany Dialogiem technicznym) należy pamiętać, że zamówienia sektorowe korzystają z pewnej specyfiki stosowania poszczególnych trybów, zgodnie z Działem V ustawy Prawo zamówień publicznych. Zgodnie z art. 382 do dialogu konkurencyjnego stosuje się przepisy art. 169, art. 171-175, art. 176 ust. 2 i 3 i art. 177-188. Obowiązek stosowania kryteriów jakościowych wynika z art. 171 ust. 1 ustawy Pzp, więc ma zastosowanie w przypadku zamówień sektorowych.


Opracowane przez Pana Konrada Cichonia

Pytanie 1. Jaka jest zasada obliczania terminu przy gwarancji należytego wykonania umowy wniesionej w formie gwarancji ubezpieczeniowej - rozpoczęcie biegu terminu (roboty budowlane), kontrakt np. 8 miesięcy na wykonanie roboty budowlanej, gwarancja przedłożona do 5 lat?

Odpowiedź

Obliczając termin obowiązywania zabezpieczenia należytego wykonania umowy, wnoszonego w formie dokumentowej, należy najpierw ustalić, jakie zdarzenie stanowi koniec terminu realizacji robót. Typowo wyróżnia się dwa takie zdarzenia, tj.:
a) termin wykonania umowy to termin odbioru końcowego (w 8 miesięcy wykonawca ma nie tylko wykonać roboty, ale również zgłosić ich zakończenie oraz uzyskać pozytywny odbiór),
b) termin wykonania umowy to termin zgłoszenia gotowości robót do odbioru (w 8 miesięcy wykonawca ma jedynie wykonać roboty i zgłosić ich zakończenie. Odbiór nastąpi w terminach wynikających z umowy).
Jest to istotne z uwagi na to, że gwarancja ma obowiązywać w zakresie należytego wykonania od dnia zawarcia umowy do dnia odbioru końcowego, który w przypadku wariantu b) co do zasady nastąpi później niż data wskazana w umowie jako data realizacji, ponieważ po zgłoszeniu gotowości robót do odbioru, Zamawiający będzie miał (powinno to zostać określone precyzyjnie w umowie) określony czas na dokonanie odbioru.

Obliczając termin obowiązywania zabezpieczenia w zakresie należytego wykonania w wariancie a) wystarczy przyjąć datę końcową wykonania umowy i powiększyć ją o 30 dni (termin wynikający z ustawy, który Zamawiający ma na ewentualne wysunięcie roszczeń do gwaranta).
W przypadku wariantu b) ustalenie terminu wymaga dodatkowego uwzględnienia procedury odbioru w ten sposób, że do terminu wykonania umowy należy dodać ilość dni, które Zamawiający przewidział w umowie na odbiór oraz dodatkowe 30 dni wynikające z ustawy (patrz akapit wyżej). W przypadku braku takiego terminu, przyjmuje się obliczenia jak dla wariantu a) (termin końcowy + 30 dni, ponieważ Zamawiający nie jest uprawniony do tworzenia na etapie zawarcia umowy zasad wcześniej nieznanych).

Termin obowiązywania zabezpieczenia w zakresie usunięcia wad i usterek ustala się od wyznaczonej daty odbioru końcowego (na moment zawarcia umowy, przyjmuje się, że odbiór nastąpi w ostatnim dopuszczalnym umową dniu), powiększając ją o termin mającej obowiązywać w umowie gwarancji lub rękojmi (liczy się termin dłuższy, chyba że Zamawiający postanowił inaczej) i dodatkowe 15 dni wynikające z ustawy (analogicznie do wcześniej wspomnianych 30 dni).
W praktyce zdarza się, że gwarancje w zakresie terminu usunięcia wad i usterek rozpoczynają swój bieg kolejnego dnia po upływie ważności gwarancji w zakresie należytego wykonania (31 dni po odbiorze), co nie stanowi wady.

Opracowane przez Pana Konrada Cichonia

Pytanie 2. Wykonawca w celu wykazania spełnienia wymogu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy osób wykonujących czynności określone przez Zamawiającego przedstawił zanonimizowane (w zakresie m.in. wymiaru czasu pracy) kopie umów o pracę . Czy w związku z powyższym Zamawiający powinien wezwać Wykonawcę do ujawnienia wymiaru czasu pracy przy założeniu, że jest to informacja niezbędna do weryfikacji zatrudnienia pracowników?. Jeżeli tak to czy w przypadku nie ujawnienia powyższych informacji przez Wykonawcę Zamawiający powinien nałożyć karę za niespełnienie wymagania określonego w art. 95 uPzp? Czy żądać innych dokumentów na spełnienie powyższego?

Odpowiedź

Problematyka naliczania i ściągania kar umownych wymaga analizy konkretnych zapisów umowy. Kary umowne jako mechanizmy sankcyjne nie mogą być interpretowane rozszerzająco.

Zgodnie z treścią art. 438 ust. 1 ustawy Pzp - W przypadku umowy, której przedmiotem są roboty budowlane lub usługi, przewidującej wymagania określone w art. 95 ust. 1, w jej treści zawiera się postanowienia dotyczące sposobu dokumentowania zatrudnienia oraz kontroli spełniania przez wykonawcę lub podwykonawcę wymagań dotyczących zatrudnienia na podstawie umowy o pracę oraz postanowienia dotyczące sankcji z tytułu niespełnienia wymagań określonych w art. 95 ust. 1.

Z kolei ust. 2 stanowi, że w celu weryfikacji zatrudniania, przez wykonawcę lub podwykonawcę, na podstawie umowy o pracę, osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia, umowa przewiduje możliwość żądania przez zamawiającego w szczególności:
1) oświadczenia zatrudnionego pracownika,
2) oświadczenia wykonawcy lub podwykonawcy o zatrudnieniu pracownika na podstawie umowy o pracę,
3) poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy o pracę zatrudnionego pracownika,
4) innych dokumentów
- zawierających informacje, w tym dane osobowe, niezbędne do weryfikacji zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, w szczególności imię i nazwisko zatrudnionego pracownika, datę zawarcia umowy o pracę, rodzaj umowy o pracę i zakres obowiązków pracownika.

Celem art. 95 jak i art. 438 jest wyeliminowanie z kontraktów publicznych pracy poza systemem, w oparciu o tzw. umowy śmieciowe lub "na czarno". Przez pryzmat tego celu należy przyjąć, że Zamawiający jest uprawniony do weryfikowania umowy w zakresie czasu pracy wskazanej osoby, gdyż brak takiej możliwości byłby prostą drogą do nadużyć w postaci zatrudnienia na ułamek etatu i zlecania pracy poza umową.

Sama anonimizacja umów jest w pewnym zakresie dopuszczalna, ale powinna obejmować dane wrażliwe, lecz obojętne dla oceny wykonania obowiązku, o którym mowa w art. 95 Pzp (np. numer PESEL, adres zamieszkania).

Jednak z uwagi na pozostawienie zamawiającym pewnej swobody kontraktowej w tym zakresie, końcowa ocena wymaga znajomości umowy, której dotyczy zadane pytanie. Nie można wykluczyć, że klauzula, o której mowa w art. 438 ust. 1 ustawy Pzp, nie została przez Zamawiającego sformułowana w sposób pozwalający wyciągnąć konsekwencje wobec Wykonawcy.


Opracowane przez Pana Konrada Cichonia

Pytanie 1. Proszę o udzielenie odpowiedzi na pytanie czy wnioskodawcą w naborze 2.1. Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej może być jednostka ochrony zdrowia Samorządu Województwa Śląskiego?

Odpowiedź

W odpowiedzi na zapytanie uprzejmie wyjaśniam, że w naborze FESL.02.01-IZ.01-132/24 aplikować o środki mogą wyłącznie Jednostki Samorządu Terytorialnego (w tym przypadku gminy wskazane w rozdziale 1.5 Jakie warunki musisz spełnić, w punkcie 1 regulaminu naboru): Bytom, Piekary Śląskie, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Koniecpol, Irządze, Rajcza, Ujsoły – obszary te zostały wskazane jako OSI w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030. W regulaminie wyboru projektów wskazano także wielkość alokacji przypadającą dla poszczególnych gmin.

Pytanie 1. Czy w momencie podpisywania umowy MOPS musi załączyć zaświadczenia z ZUS i Urzędu Skarbowego o niezaleganiu ze składkami i podatkami czy wystarczy samo oświadczenie, ponieważ na stronie EFS są dostępne wzory oświadczeń?

Odpowiedź

Ostateczny zakres tego wymagania zostanie przedstawiony przez instytucję zawierającą umowę z beneficjentem.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 2. Czy podłączając załączniki dotyczące rozliczenia wydatku np. fv, potwierdzenie przelewu protokół, EŚT itp można zrobić paczkę i podłączyć jeden plik, czy koniecznym jest załączanie każdego dokumentu osobno?

Odpowiedź

Aplikacja SL2021 funkcjonująca w ramach CST umożliwia przesyłanie spakowanych plików. Należy mieć jednak na uwadze możliwość i łatwość odczytu takich plików przez pracowników instytucji weryfikującej wniosek o płatność. Gdyby pracownicy instytucji nie zgodzili się na takie rozwiązanie, beneficjent ma obowiązek zastosować się do ich zaleceń. Załączając paczki trzeba mieć również na uwadze ograniczenia wielkości plików załączanych w CST.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 1. Czy w projektach w perspektywie 2021-2027 obowiązuje zasada „elastycznego budżetu”? 

Odpowiedź

Aktualne zasady dotyczące prawidłowości rozliczenia projektu, w tym: zakresu i procedur dokonywania zmian w projekcie, szczegółowo unormowane są w umowie o dofinansowanie projektu zawieranej z Beneficjentem.
Na podstawie aktualnie dostępnych wzorów umów na stronie www.funduszeue.slaskie.pl – dotyczących naborów konkurencyjnych:
1) W projektach EFS+ oraz FST, dla których Instytucją Organizującą Nabór (ION) jest Departament Europejskiego Funduszu Społecznego (§ 8):
6. Beneficjent jest rozliczany ze zrealizowanych zadań w ramach projektu.
7. Beneficjent może ponosić i rozliczać wydatki, które nie zostały uwzględnione w szczegółowym budżecie projektu pod warunkiem, że są bezpośrednio związane z realizacją zaplanowanych zadań, są efektywne, racjonalne oraz niezbędne do osiągnięcia celów projektu, przy czym nie jest możliwe przekroczenie łącznej kwoty wydatków kwalifikowalnych w ramach projektu.
8. Ocena kwalifikowalności poniesionego wydatku dokonywana jest w trakcie realizacji projektu poprzez weryfikację wniosków o płatność oraz w trakcie kontroli projektu, w szczególności kontroli w miejscu realizacji projektu lub siedzibie beneficjenta. Wstępna ocena
kwalifikowalności planowanych wydatków przeprowadzana jest na etapie oceny wniosku. Przyjęcie danego projektu do realizacji i podpisanie z beneficjentem umowy o dofinansowanie nie oznacza, że wszystkie wydatki, które beneficjent przedstawi we wniosku o płatność w trakcie realizacji projektu zostaną uznane za kwalifikowalne. Ocena kwalifikowalności wydatków jest prowadzona także po zakończeniu realizacji projektu.
2) W projektach EFS+ oraz FST, dla których Instytucją Organizującą Nabór (ION) jest Wojewódzki Urząd Pracy (§ 12):
Beneficjent jest rozliczany ze zrealizowanych zadań w ramach projektu.
3) W projektach EFRR oraz FST, dla których Instytucją Organizującą Nabór (ION) jest Śląskie Centrum Przedsiębiorczości (§ 4):
4. Beneficjent zobowiązuje się do realizacji Projektu, zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie. Zmiana wniosku o dofinansowanie wymaga akceptacji IP FE SL - ŚCP z zastrzeżeniem ustępu 3 oraz paragrafu 17 ustęp 3. (…)
6. Z zastrzeżeniem wydatków poniesionych w związku z zastosowaniem tzw. mechanizmu racjonalnych usprawnień mającego na celu zapewnienie możliwości pełnego uczestnictwa 2 osób z niepełnosprawnościami w charakterze personelu Projektu, wydatki niezaplanowane we wniosku o dofinansowanie Projektu, a także wydatki poniesione niezgodnie z zapisami Umowy, jak również wydatki wskazane jako niekwalifikowalne w Wytycznych lub w załączniku do Regulaminu wyboru projektów pod nazwą Kwalifikowalność, nie mogą zostać uznane
za kwalifikowalne.
4) W projektach EFRR oraz FST, dla których Instytucją Organizującą Nabór (ION) jest Departament Europejskiego Rozwoju Regionalnego (§ 11):
2. Wprowadzane zmiany inicjowane mogą być zarówno przez IZ FE SL jak i beneficjenta na zasadach określonych w Przewodniku dla beneficjentów FE SL 2021-2027. (…)
6. Przesunięcia środków pomiędzy wydatkami kwalifikowalnymi, są możliwe za zgodą IZ FE SL na zasadach opisanych w Przewodniku dla beneficjentów FE SL 2021-2027. Przewodnik dla beneficjentów FE SL 2021-2027 – rozdział 2 Zmiany w projekcie i umowie.
Należy podkreślić, że postanowienia zawieranych umów mogą się różnić od wskazanych powyżej wzorów, wobec czego Beneficjent każdorazowo zobowiązany jest do zapoznania się z treścią zawieranych umów i stosowania się do ich obowiązujących postanowień.

Opracowane przez panią Dorotę Gala

Pytanie 2. Kwalifkowalność podatku VAT i możliwość jego odzyskiwania.

Odpowiedź

Zgodnie z podrozdziałem 3.5 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027:
1) Podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln EUR (włączając VAT), może być kwalifikowalny, z zastrzeżeniem pkt 8.
2) Podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT), jest niekwalifikowalny, z zastrzeżeniem pkt 3.
3) Podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT), może być kwalifikowalny, gdy brak jest prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego, z zastrzeżeniem pkt 8. IZ zapewnia, że załącznikiem do umowy o dofinansowanie projektu jest oświadczenie, o którym mowa w pkt 9. Mając powyższe na uwadze, kwalifikowalność VAT w projekcie weryfikowana jest na etapie oceny wniosku o dofinansowanie oraz zawierania umowy o dofinansowanie. Podczas kontroli (weryfikacji wniosku o płatność, kontroli na miejscu itd.) kwalifikowalność VAT w projekcie, co do zasady, nie stanowi jej przedmiotu.
Niemniej, Beneficjenci w ramach prowadzonych działalności zobowiązani są do przestrzegania aktualnie obowiązujących przepisów prawa krajowego. Prawidłowość ponoszenia wydatków w projekcie, w tym możliwości stosowania ulg podatkowych, odzyskania VAT itd. mogą być przedmiotem kontroli innych instytucji do tego upoważnionych (np. KAS).
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej wyrażonym w Formularzu zgłaszania uwag do projektu Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027:
− „(…) beneficjent nie może żądać sfinansowania VAT z dwóch źródeł; otrzymanie podwójnego dofinansowania na jeden wydatek jest przestępstwem skarbowym” (uwaga nr 558),
− „(…) podwójne finansowanie to finansowanie nadmierne lub przestępstwo skarbowe” (uwaga nr 1025),
− „(…) stwierdzenie podwójnego finansowania jest przestępstwem skarbowym, po stwierdzeniu którego należy zgłosić informację do odpowiednich służb” (uwaga nr 1364).
W przypadku dalszych wątpliwości związanych z kwalifikowalnością VAT w projekcie, proponuję złożyć wniosek o podatkową interpretację indywidualną (Krajowa Informacja Skarbowa).

Opracowane przez panią Dorotę Gala

Pytanie 3. Kwestie prawidłowego oznaczania projektów. 
1) W sekcji Komunikacja i widoczność (Obowiązki informacyjne i promocyjne) § 22 ust. 7 Beneficjent zobowiązuje się stosować przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 maja 2021 r. w sprawie określenia działań informacyjnych podejmowanych przez podmioty realizujące zadania finansowane lub dofinansowane z budżetu państwa lub z państwowych funduszy celowych (jeśli dotyczy).
Jeśli projekt będzie dofinansowany ze środków UE i Budżetu Państwa, to czy Beneficjent ma obowiązek stosowania 2 różnych tablic/plakatów dla jednego projektu? Jak należy interpretować ten zapis?
2) Beneficjent w decyzji IZ jest zobowiązany do promocji środków z UE (Podręcznik) i BP (rozporządzenie). Czy to oznacza, że mamy stosować podwójne tablice/plakaty, tj. osobno dla UE i osobno dla BP? Uczestniczyłam w dwóch szkoleniach i uzyskałam sprzeczne odpowiedzi. Jakie jest stanowisko IZ?

Odpowiedź

Beneficjenci realizujący projekty finansowane/współfinansowane ze środków Funduszy Europejskich zobowiązani są do realizacji wymogów informacyjno-promocyjnych określonych w umowie o dofinansowanie projektu. Szczegółowe warunki dot. poszczególnych elementów opisane są w Podręczniku wnioskodawcy i beneficjenta Funduszy Europejskich na lata 2021-2027 w zakresie informacji i promocji. Zasady promocji projektów upublicznione są również na stronie głównej Funduszy Europejskich dla Śląskiego 2021-2027.
Niespełnienie ww. wymogów jest obostrzone ryzykiem pomniejszenia wsparcia z Funduszy dla operacji do wartości maksymalnie 3% wsparcia, zgodnie z wykazem pomniejszeń stanowiącym załącznik do umowy.
UWAGA! Po konsultacji kwestii oznaczania projektów z IZ FESL:
W przypadku projektów, w których część środków jest współfinansowana z budżetu państwa, Beneficjenci są zobowiązani również do stosowania przepisów aktualnie obowiązującego Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia działań informacyjnych podejmowanych przez podmioty realizujące zadania finansowane lub dofinansowane z budżetu państwa lub z państwowych funduszy celowych.
Podsumowując, w przypadku projektu, w którym – w umowie o dofinansowanie – wskazano, że część współfinansowania projektu pochodzi z krajowych środków budżetu państwa (BP), Beneficjent zobowiązany jest do stosowania ww. Rozporządzenia.
Tym samym, istnieje możliwość, w której Beneficjent będzie zobowiązany do stosowania różnych przepisów w ramach jednego projektu, czego efektem może być np. konieczność umieszczenia 2 tablic/plakatów itd., zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów określonych dla danego źródła finansowania.
Proszę również pamiętać, że Beneficjent zobowiązany jest to dokumentowania działań informacyjnych i promocyjnych prowadzonych w ramach projektu.

Opracowane przez panią Dorotę Gala

Pytanie 4. Czy w przypadku zapytania ofertowego na prace budowlane można stawiać warunek wizji lokalnej celem oceny miejsca prowadzenia robót budowlanych? Czy można wobec tego zastrzec, że brak udziału w wizji lokalnej powoduje odrzucenie oferty? 

Odpowiedź

Postawienie warunku wizji lokalnej, co do zasady, jest dopuszczalne. Mając na uwadze art. 131 ust. 2 Ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych:
2. W przypadku gdy zamawiający przewiduje możliwość albo, jeżeli jest to konieczne ze względu na specyfikę przedmiotu zamówienia, wymaga złożenia oferty po:
1) odbyciu przez wykonawcę wizji lokalnej lub
2) sprawdzeniu przez wykonawcę dokumentów niezbędnych do realizacji zamówienia dostępnych na miejscu u zamawiającego
− wyznacza terminy składania ofert z uwzględnieniem czasu niezbędnego do zapoznania się przez wykonawców z informacjami koniecznymi do przygotowania oferty, z tym że terminy te muszą być dłuższe od ustawowych terminów minimalnych, o ile są one określone.
Niemniej, należy podkreślić, że zobowiązanie wykonawców do wizji lokalnej jest zawsze dodatkowym utrudnieniem i kosztem związanym z przygotowaniem oferty. Zaniechanie uczestnictwa w wizji uniemożliwia złożenie ważnej oferty, wobec czego – w przypadku postawienia takiego warunku – zamawiający powinien móc obiektywnie uzasadnić powyższy wymóg specyfiką przedmiotu zamówienia. Wizja lokalna może być uzasadniona, np. gdy roboty budowlane będą wykonywane w warunkach na tyle nietypowych, że niemożliwe jest opisanie tych warunków, a ich poznanie umożliwi wykonawcom podjęcie racjonalnej decyzji o ubieganiu się o udzielenie zamówienia i złożeniu oferty. Jednakże, zobowiązanie do przeprowadzenia wizji lokalnej wykonawców nie zwalnia zamawiającego od opisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. W przypadku wymogu przeprowadzenia wizji lokalnej należy również zapewnić odpowiednie terminy składania ofert tak, aby warunek ten nie utrudniał żadnemu wykonawcy ubieganie się o udzielenie zamówienia, ani też nie obciążał wykonawcy nieuzasadnionymi kosztami jej przeprowadzenia.
Podsumowując, postawienie warunku przeprowadzenia wizji lokalnej jest dopuszczalne w uzasadnionych przypadkach (szczególną specyfiką przedmiotu zamówienia) i nie może zastępować dokładnego i szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia. Zamawiający musi uzasadnić konieczność przeprowadzenia ww. wizji obiektywnymi przesłankami w kontekście przedmiotu zamówienia, co może stanowić przedmiot kontroli, w konsekwencji której może zostać podważona zasadność zastosowania wizji lokalnej, jako warunku udziału w postępowaniu.
W pozostałych przypadkach, tj. standardowych pracach budowlanych, dla których zamawiający przewiduje wizję lokalną, jako uzupełnienie opisu przedmiotu zamówienia – np. w celu zapewnienia sprawnej realizacji prac lub uniknięcia ryzyka niewykonania prac/odstąpienia wykonawcy od umowy itp. – proponuję w zapytaniu umożliwić przeprowadzenie wizji lokalnej, jako opcji dla wykonawców (nie jako bezwzględnego warunku).
Jeśli jednak powyższe przesłanki prawidłowego zastosowania wizji lokalnej, jako warunku udziału w postępowaniu, zostaną spełnione – w przypadku braku przeprowadzenia wizji przez wykonawcę/ów – zamawiający ma prawo odrzucić ofertę, jako niespełniającej postawione warunki udziału w postępowaniu.

Opracowane przez panią Dorotę Gala

Pytanie 5. Kwestie dot. terminarza płatności
1) Jaka jest różnica pomiędzy tymi dokumentami i który z nich jest „ważniejszy”?
− „harmonogram płatności”
− „terminarz płatności”
2) Czy to oznacza, że odsetki i tak zostaną naliczone?
§ 8 Ogólne zasady płatności i rozliczenia projektu (…)
12. Terminarz płatności może być aktualizowany przed upływem okresu rozliczeniowego, którego aktualizacja dotyczy z zastrzeżeniem ust. 9 i § 10 ust. 6.
13. Akceptacja przez IZ FESL terminarza płatności za bieżący okres rozliczeniowy, nie zwalnia beneficjenta z konsekwencji określonych w art. 189 ust.3 UFP. Ponadto w trakcie szkolenia padło stwierdzenie, iż w Woj. Śl. nie ma zgody na powyższą aktualizację. Co w sytuacji, gdy jest ona konieczna np. w kontekście prowadzonych i przeciągających się postępowań?
3) Czy w nowej perspektywie finansowania, jeśli w terminarzu płatności zaplanowaliśmy w danym okresie rozliczeniowym wydatkowanie 70% pozyskanej transzy dofinansowania, a nie było to możliwe, to zwrot środków na konto IZ, w kwocie niewydatkowanej, uchroni Beneficjenta od naliczenia mu odsetek? Czy kwota zwrócona przez Beneficjenta zostanie mu ponownie udostępniona i na jakich zasadach, w szczególności w odniesieniu do JST?
4) Czy poprzez zmianę terminarza płatności (dopuszczają ją zapisy umowy) można zmienić (wydłużyć lub skrócić) okres rozliczeniowy? Czy będzie to uznane za naruszenie art. 189 ust. 3 ustawy o finansach publicznych i w konsekwencji naliczone zostaną odsetki? 

Odpowiedź

1. Harmonogram płatności oraz Terminarz płatności stanowią narzędzia planistyczne służące do prognozowania przez Beneficjenta wartości wnioskowanych transz dofinansowania oraz rozliczenia dofinansowania:
a) Harmonogram płatności:
− wypełniany i składany jest w Centralnym Systemie Teleinformatycznym (CST2021),
− wypełniany jest jednorazowo po podpisaniu umowy, a przed złożeniem pierwszego wniosku o zaliczkę;
b) Terminarz płatności:
− wypełniany i składany jest w Lokalnym Systemie Informatycznym (LSI2021);
− narzędzie planistyczne służące do prognozowania przez Beneficjenta:
• terminów złożenia wniosków o zaliczkę/płatność,
• wartości wnioskowanych transz dofinansowania,
• rozliczenia wydatków kwalifikowalnych, w tym rozliczenia zaliczki zgodnie z art. 189 ust. 3 UFP;
− stanowi załącznik do zawieranej umowy o dofinansowanie projektu;
− może podlegać aktualizacji na warunkach określonych w umowie.
2. Beneficjent ma możliwość aktualizacji Terminarza płatności w terminach określonych w umowie o dofinansowanie. Niemniej, przedmiotowe aktualizacje nie mogą powodować sytuacji, w której Beneficjent wydłuża okres rozliczenia min. 70% (kumulatywnie) zaliczki powyżej 6 miesięcy w celu uniknięcia naliczenia odsetek.
Rozliczenie zaliczki oznacza:
• złożenie wniosku o płatność na kwotę wydatków kwalifikowalnych w wysokości co najmniej 70% dotychczas otrzymanych transz dofinansowania; w terminie wynikającym z Terminarza; nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy
lub
• zwrocie zaliczki, to jest zwrocie brakującej kwoty pozostającej do rozliczenia 70% otrzymanych środków.
UWAGA! Termin 6 miesięcy jest nieprzekraczalny dla projektów rozliczanych na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków oraz projektów dot. staży uczniowskich rozliczanych na podstawie stawek jednostkowych.
W przypadku pozostałych projektów – rozliczanych na podstawie kwot ryczałtowych, pozostałych stawek jednostkowych (CIS, KIS, OWES) oraz projektów mieszanych – sposób rozliczenia zaliczek został unormowany odmiennie w poszczególnych wzorach umów o dofinansowanie.
3. W przypadku niezłożenia wniosku o płatność na kwotę wydatków kwalifikowalnych lub niezwrócenia niewykorzystanej części zaliczki w terminie 14 dni od dnia upływu terminów, o których mowa w umowie, od środków pozostałych do rozliczenia, przekazanych w ramach
zaliczki, nalicza się odsetki w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonych od dnia przekazania środków do dnia złożenia wniosku o płatność lub do dnia zwrócenia niewykorzystanej części zaliczki.
Procedura zwrotu odsetek (art. 189 ust. 3a UFP):
• odsetki podlegają zwrotowi w pełnej wysokości na rachunek IZ FESL
lub
• zwrot odsetek może nastąpić poprzez wyrażenie zgody przez Beneficjenta na pomniejszenie kolejnej transzy dofinansowania (jeżeli będzie dokonywana jeszcze płatność dla Beneficjenta).
4. Termin 6 miesięcy dla rozliczenia zaliczki jest nieprzekraczalny. Oznacza to, że nawet jeśli brak możliwości rozliczenia wynika z obiektywnych przesłanek (np. przedłużająca się procedura zamówieniowa), Beneficjent musi:
− rozliczyć w ciągu 6 miesięcy min. 70% zaliczki
lub
− w określonych w umowie, terminach – dokonać zwrotu niewydatkowanej części zaliczki (UWAGA: rozumianej jako zwrotu brakującej kwoty do 70%).
Zwrot niewydatkowanej części zaliczki w terminach określonych w umowie o dofinansowanie, nie skutkuje naliczeniem odsetek.
UWAGA! Termin 6 miesięcy jest nieprzekraczalny dla projektów rozliczanych na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków oraz projektów dot. staży uczniowskich rozliczanych na podstawie stawek jednostkowych.
W przypadku pozostałych projektów – rozliczanych na podstawie kwot ryczałtowych, pozostałych stawek jednostkowych (CIS, KIS, OWES) oraz projektów mieszanych – sposób rozliczenia zaliczek został unormowany odmiennie w poszczególnych wzorach umów o dofinansowanie.
5. W przypadku zwrotu niewydatkowanej części zaliczki, Beneficjent jest zobowiązany do ponownego zawnioskowania o wypłatę tej części, poprzez odpowiednią aktualizację Terminarza płatności. Inaczej mówiąc, w kolejnym/ch wniosku/ach Beneficjent wnioskuje o wyższą kwotę, niż pierwotnie wskazał w Terminarzu płatności.
W Terminarzu aktualizowane są wówczas:
− wartość dotychczas otrzymanej zaliczki (pomniejszana o kwotę zwrotu niewydatkowanej części),
− wartość wnioskowanej kolejnej transzy (zwiększona o kwotę zwrotu niewydatkowanej części).
W związku z powyższym, należy bardzo szczegółowo monitorować postęp finansowy realizowanego projektu.
Należy bowiem pamiętać, że w przypadku dokonywania zwrotu/ów niewydatkowanej części zaliczki, Beneficjent powinien o nią zawnioskować w kolejnym okresie/kolejnych okresach (nie jest konieczne wnioskowanie o zwróconą zaliczkę „od razu”, w najbliższym wniosku – Beneficjent decyduje kiedy zawnioskuje o niewydatkowaną część zwróconej zaliczki).
Niemniej, powyższe zmiany mogą wpłynąć na pierwotnie zakładane wartości rozliczenia w kolejnych okresach, w tym rozliczenie min. 70% zaliczki, uprawniające do wnioskowania o kolejną/e transzę/transze. W takim przypadku Beneficjent zobowiązany jest do aktualizacji
Terminarza płatności, w którym można również zaktualizować, np. przyszłe okresy rozliczeniowe, jednak przy zachowaniu zasady 6 miesięcy rozliczenia.
Co do zasady, istnieje możliwość wnioskowania o wyższą kwotę na danym okresie rozliczeniowym, jeśli jest to uzasadnione i wynika z potrzeb projektu. Zaliczka jest udzielana Beneficjentowi w wysokości nie większej i na okres nie dłuższy niż jest to niezbędne dla prawidłowej realizacji projektu.
Wartość 70% rozliczenia należy rozpatrywać w dwojakim kontekście:
− 70% rozliczenia przekazanej zaliczki (kumulatywnie) w terminie maksymalnie 6 miesięcy (z uwzględnieniem postanowień zawartej umowy – UWAGA: projekty rozliczane metodami uproszczonymi);
− 70% rozliczenia przekazanej zaliczki (kumulatywnie) uprawniające do wnioskowania o kolejną transzę (UWAGA: „limit 70% dofinansowania rozpatrywany jest kumulatywnie. IZ FESL dokonuje porównania rozliczonych dotychczas w ramach projektu wydatków, biorąc pod uwagę wydatki w zatwierdzonych uprzednio wnioskach o płatność, pomniejszonych o stwierdzone wydatki niekwalifikowalne/nieprawidłowości”).
UWAGA! Termin 6 miesięcy jest nieprzekraczalny dla projektów rozliczanych na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków oraz projektów dot. staży uczniowskich rozliczanych na podstawie stawek jednostkowych.
W przypadku pozostałych projektów – rozliczanych na podstawie kwot ryczałtowych, pozostałych stawek jednostkowych (CIS, KIS, OWES) oraz projektów mieszanych – sposób rozliczenia zaliczek został unormowany odmiennie w poszczególnych wzorach umów o dofinansowanie.
Każdorazowo kwestie rozliczenia zaliczek oraz warunki jakie należy spełnić, aby otrzymać kolejną transzę, unormowane są w zawieranej z Beneficjentem, umowie o dofinansowanie projektu. Beneficjent jest zobowiązany do zapoznania się z treścią postanowień zawieranej umowy oraz do realizacji projektu w oparciu o ww. postanowienia.
Jednocześnie, IZ organizuje spotkania po ogłoszeniu list rankingowych projektów wybranych do dofinansowania – przed zawarciem umów o dofinansowanie – dotyczące m.in. szczegółowych kwestii związanych z opracowaniem Terminarza płatności.
Dodatkowo organizowane są spotkania z opiekunami projektów w zakresie rozliczania projektów, o których Beneficjenci są indywidualnie informowani przez danego opiekuna z IZ FESL. W przypadku wątpliwości co do zapisów umowy o dofinansowanie w zakresie rozliczania zaliczki, czy też możliwości aktualizacji terminarza płatności zachęcam do bezpośredniego kontaktu z pracownikami IZ FESL, w tym zwłaszcza wyznaczonym do tego opiekunem Państwa projektu.

Opracowane przez panią Dorotę Gala

Pytanie 6. Jakie są najczęstsze uchybienia w projektach EFS? 

Odpowiedź

Najczęstsze uchybienia (tj. omyłki, błędy niepowodujące skutków finansowych) w projektach EFS, to m.in.:
− Błędne dane osób uczestniczących w projekcie wprowadzane do systemu (omyłki w imionach, nazwiskach, danych teleadresowych itp.);
− Niespójność dat w dokumentach poszczególnych procesów:
• W dokumentacji finansowej – wcześniejsze zatwierdzenie wydatku do wypłaty od sprawdzenia merytorycznego/formalno-rachunkowego;
• Rozbieżność dat składania dokumentacji rekrutacyjnej uczestników/czek – niespójne z pozostałą dokumentacją (np. pomiędzy formularzem rekrutacyjnym, a dokumentami dot. przetwarzania danych osobowych; pomiędzy dokumentacją danej osoby uczestniczącej, a dokumentacją sporządzaną przez zespół rekrutacyjny);
− Brak podpisu dokumentów przez upoważnione osoby – np. w dokumentacji finansowej, dokumentacji rekrutacyjnej;
− Niespójność zapisów pomiędzy dokumentami projektowymi – w szczególności w przypadku opracowania wielu dokumentów powielających niektóre treści;
− Niepoprawne wartości osiągniętych wskaźników – dotyczy wyłącznie sytuacji, w której faktycznie osiągnięte wskaźniki są wyższe, niż określone we wniosku o dofinansowanie/wniosku o płatność. W przypadku wykazania we wniosku o płatność zawyżonych wskaźników (brak osiągnięcia wartości docelowych z wniosku o dofinansowanie);
– niepopartych odpowiednimi dokumentami – może zostać stwierdzona nieprawidłowość (nie uchybienie): w szczególności dotyczy projektów zakończonych;
− Drobne odstępstwa na etapie realizacji projektu od zaplanowanych działań we wniosku o dofinansowanie – niemających negatywnego wpływu na ogólną realizację projektu, wysokość kwalifikowalnych wydatków oraz osiąganych wskaźników;
− Brak przekazywania lub terminowego przekazywania do IZ Harmonogramu/ów Form Wsparcia (HFW) – dotyczy sytuacji, w której zespół kontrolujący nie odbył bezpodstawnej wizyty monitoringowej. W przypadku przeprowadzenia wizyty monitoringowej zaplanowanej w oparciu o nieaktualny harmonogram IZ może obciążyć Beneficjenta kosztami delegacji służbowej pracowników IZ FESL;
− Uchybienia dot. działań informacyjno-promocyjnych – błędne logotypy lub brak logotypów w dokumentacji projektowej, brak informacji o realizowanym projekcie na stronie Beneficjenta/Partnera, brak wymaganego plakatu (2014-2020) lub plakat nie spełnia min. wymogów (format, elementy) itp.
Aktualnie, w przypadku braku realizacji przez Beneficjenta działań zaradczych wobec stwierdzonych uchybień – w terminie i na warunkach określonych w wezwaniu – IZ FESL dokonuje pomniejszeń określonych w wykazie pomniejszeń stanowiącym załącznik do umowy (stwierdza nieprawidłowość);
− Uchybienia dot. zapewnienia dostępności dla osób z niepełnosprawnością: niezgodność z wnioskiem o dofinansowanie; niezgodność z zał. nr 2 do „Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027”, np. informacja o projekcie umieszczona została na stronie internetowej niespełniającej zasad dostępności cyfrowej; dokumenty rekrutacyjne załączone na stronie Beneficjenta w formie skanu (brak dostępności cyfrowej dokumentów); zdjęcia umieszczane na stronie projektu/Beneficjenta nie posiadają odpowiednich opisów alternatywnych itp. Zależnie od charakteru stwierdzonego naruszenia, sposobu finansowania danego działania oraz indywidualnej oceny sytuacji, IZ FESL może stwierdzić w niektórych przypadkach nieprawidłowość w przedmiotowym zakresie.

Opracowane przez panią Dorotę Gala

Pytanie 1. Jakie jest rozgraniczenie w używaniu SL2021 i CST? WOD został złożony w SL2021, od którego momentu trafi on do CST?

Odpowiedź

WOD nie mógł zostać złożony w SL2021, ponieważ SL2021 jest to aplikacja służąca do rozliczania projektów, a nie do wnioskowania o dofinansowanie, nie ma w SL2021 takiej opcji. Jeśli chodzi natomiast o WOD i CST, sytuacja wygląda tak, że zakładając konto w WOD, automatycznie zakładane jest konto w CST, dlatego można zalogować się do WOD przez bramkę główną CST, klikając następnie w kafelek WOD. Na ten moment WOD jest to jedyna aplikacja, do której mamy dostęp przez bramkę logowania do CST, po samodzielnym założeniu konta. Do SL2021 (zakładka PROJEKTY) mamy dostęp po zalogowaniu przez bramkę główną CST, ale uprawnienia dla pierwszej osoby zarządzającej projektem w SL2021 (zakładka PROJEKTY), nadawane są przez instytucję, na podstawie wniosku o nadanie uprawnień dla osoby zarządzającej, składanego przy podpisywaniu umowy o dofinansowanie projektu, dlatego też, dopóki takie uprawnienia nie zostaną nadane nie mamy dostępu do SL2021 (zakładka PROJEKTY) po zalogowaniu przez bramkę główną CST. Jeśli wniosek o dofinasowanie składany był przez WOD i otrzymaliśmy dofinansowanie, to po podpisaniu umowy o dofinansowanie projektu i złożeniu wniosku o nadanie uprawnień dla osoby zarządzającej projektem, będziemy mieć dostęp do danych wniosku o dofinansowanie/umowy, które zostaną przeniesione z WOD do SL2021 (zakładka PROJEKTY).

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 2. Mój sprzeciw budzi podawanie PESEL do systemów CST i aplikacji, żeby można było je obsługiwać (mieć konto lub profil). Czy to konieczne?

Odpowiedź

Żeby mieć profil w CST podawanie nr PESEL nie jest konieczne. Natomiast żeby podpisywać dokumenty w tym wnioski o płatność, jest to konieczne. Chodzi o możliwość autoryzacji przesyłanych danych. Państwo pracują w systemie w imieniu Beneficjenta. W SM EFS, mają Państwo do czynienia z danymi podmiotów i danymi osobowymi, za których bezpieczeństwo są Państwo odpowiedzialni. Musi być jasne, że dostęp udzielony jest właściwej osobie, w tym celu identyfikacja po nr PESEL jest niezbędna. W poprzedniej perspektywie finansowej PESEL podawany był każdorazowo na wniosku o nadanie/zmianę uprawnień, w tej perspektywie, przy założeniu większej elektronizacji, dzieje się to przy zakładaniu konta, ale zasada jest dokładnie taka sama. Identyfikacja po nr PESEL jest niezbędna, chodzi o bezpieczeństwo danych, do których macie Państwo dostęp.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 3. Jakie są zasady prowadzenia projektu w tym w systemach informatycznych przez podmiot/osobę fizyczną do tego wynajętą przez Beneficjenta?

Odpowiedź

Beneficjent po podpisaniu umowy z takim podmiotem/osobą, nadaje jej uprawnienia do pracy w aplikacji/aplikacjach ( SL2021 czyli PROJEKTY lub/i SM EFS), poprzez dodanie nowego użytkownika w aplikacji. Użytkownik musi wcześniej założyć konto w CST lub/i SM EFS, żeby można było dodać go do pracy przy projekcie. W przypadku Bazy konkurencyjności BK, użytkownik zakłada konto osobiste w BK i tam podaje dane podmiotu na rzecz, którego będzie publikował ogłoszenia.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 4. Czy w sytuacji, gdy konieczna będzie modyfikacja wniosku o dofinansowanie (już na etapie realizacji) będziemy ten WOD edytować i modyfikować w CST, czy będziemy to robić w LSI2021? Na jednym ze szkoleń usłyszałam, że pracę w LSI zamykamy w chwili podpisania umowy o dofinansowanie, a wniosek "zaciąga się" do CST i tam na nim pracujemy. Ale czy tam też (w CST) modyfikujemy wniosek w razie konieczności?

Odpowiedź

Zmiany we wniosku o dofinansowanie w przypadku korzystania z generatora LSI2021 będą wprowadzane w LSI2021, takie jest założenie na ten moment. Jeśli Państwo będą aplikować o środki przy pomocy generatora SOWA2021 czy WOD2021, zmiany do wniosku wprowadzane będą w SL2021. Zapisy dotyczące zmian umowy proszę każdorazowo sprawdzać w umowie o dofinansowanie, którą podpisali Państwo na realizację danego projektu.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 1. W przypadku płatności kartą, jaka data jest datą faktycznego poniesienia kosztu? Dzień obciążenia karty czy zaksięgowania przez bank, bo nie zawsze jest to spójne?

Odpowiedź.

Zgodnie z Wytycznymi Podrozdział 3.1. Zasada faktycznego ponoszenia wydatków
pkt 7) Za datę poniesienia wydatku przyjmuje się:
a) w przypadku wydatków pieniężnych:
i) dokonanych przelewem lub obciążeniową kartą płatniczą – datę obciążenia rachunku płatniczego, tj. datę księgowania operacji.

Opracowane przez panią Ewę Gogolińską

Pytanie 2. Rozliczenie podatku VAT od projektów do 5 mln euro. Proszę o dokładne wyjaśnienie, czy w przypadku takiego projektu beneficjent może równoległe odliczyć VAT podatkowo. Informacja z zeszłotygodniowego szkolenia ( koszty kwalifikowane) brzmiała TAK. Osoba prowadząca szkolenie nt. ewidencji księgowej powiedziała "ja bym tego nie robiła". To są dwa różne stanowiska.

Odpowiedź

W trakcie szkolenia zaznaczałam, że w rozporządzeniu ogólnym w art. 64 wskazano, że:

Następujące koszty nie kwalifikują się do otrzymania wkładu z Funduszy:
• podatek od wartości dodanej (VAT), z wyjątkiem:
(i)operacji, których łączny koszt jest niższy niż 5 000 000 EUR (z VAT);
(ii)operacji, których łączny koszt wynosi co najmniej 5 000 000 EUR (z VAT),
jeżeli nie podlega zwrotowi na mocy krajowych przepisów dotyczących VAT.

Jednocześnie w Wytycznych mamy zapis w podrozdziale 3.5. Podatek od towarów i usług (VAT)

1) Podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln EUR (włączając VAT), może być kwalifikowalny, z zastrzeżeniem pkt 8 ((IZ/IP/IW w ramach EFRR/FS/FST może wyłączyć możliwość kwalifikowania podatku VAT).

Jeżeli łączny koszt w projekcie jest mniejszy niż 5 mln EUR we wskazanych powyżej przepisach nie ma żadnych dodatkowych warunków kwalifikowania podatku VAT, dlatego Beneficjent na tej podstawie mógłby kwalifikować podatek VAT i jednocześnie dokonywać odliczenia. Dlatego zaznaczyłam, że ja tego bym nie robiła.

Beneficjent ma obowiązek zweryfikować w Regulaminie naboru projektów czy Instytucja Organizująca Nabór nie wprowadziła dodatkowych obostrzeń w przedmiotowym zakresie((IZ/IP/IW w ramach EFRR/FS/FST może wyłączyć możliwość kwalifikowania podatku VAT), dlatego w dalszej części na slajdzie 111 i 112 wskazałam zasady kwalifikowania podatku 2 VAT, który znajduje się w PRZEWODNIK DLA BENEFICJENTÓW FE SL 2021-2027- wersja 5 i tak:

Jeżeli wartość realizowanego projektu jest mniejsza niż 5 000 000 euro z VAT, podatek VAT jest wydatkiem kwalifikowalnym z uwzględnieniem zasad określonych w rozporządzeniu ogólnym, przepisach dotyczących pomocy państwa, Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 oraz umowie o dofinansowanie.

Wydatki poniesione na podatek od towarów i usług będą uznane za kwalifikowalne, tylko w przypadku, jeśli Ty i inny podmiot zaangażowany w projekt, a wykorzystujący do działalności opodatkowanej produkty będące efektem realizacji projektu (zarówno w fazie realizacyjnej jak i operacyjnej) nie macie prawnej możliwości ich odzyskania.

Częściowe prawo do odliczenia

• jeśli Beneficjent ma prawną możliwość odzyskania VAT od 2% do 20% (włącznie), to podatek VAT kwalifikowany będzie według stałych wartości procentowych tzn. 80% podatku VAT uznamy jako kwalifikowalne w projekcie, a 20% będzie niekwalifikowane. Wartości procentowe będą niezmienne i będą niezależne od rzeczywistego rozliczenia z urzędem skarbowym,

• jeśli Beneficjent ma prawną możliwość odzyskania VAT powyżej 20%, to wartość wydatków kwalifikowalnych tytułem podatku VAT będzie zgodna z rzeczywistą wartością określoną na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Automatycznie kwalifikując podatek VAT nie można go równocześnie odzyskiwać.

Opracowane przez panią Ewę Gogolińską

Pytanie 3. "Interpretacja zapisu: "w przypadku, gdy dokument księgowy nie zawiera wystarczająco miejsca na kompletny opis, możesz umieścić część opisu na dodatkowej kartce złączonej w trwały sposób z oryginałem dokumentu "w zakresie "trwałego sposobu".

Odpowiedź.

W szczegółowych wytycznych w ramach EFS/EFRR i WUP brak dokładnego opisu „trwały sposób” czy „trwałe spięcie dokumentów”. Wystarczające może być zszycie zszywką. Należy jednak pamiętać, że po stronie Beneficjenta leży udowodnienie, że dany wydatek nie został przedstawiony do rozliczenia/refundacji z innych środków - w ramach innego programu/projektu. Nie wystąpiło podwójne finansowanie.

Opracowane przez panią Ewę Gogolińską

Pytanie 1. Przykłady projektów/ rozstrzygnięć sądowych/ interpretacji, gdzie rozstrzygnięcie postępowania o wybór Inżyniera Kontraktu ( nie podpisanie umowy z IK, a samo rozstrzygnięcie postępowania), po rozstrzygnięciu złożenie wniosku i dopiero podpisanie umowy z IK nie było traktowane jako złamanie efektu zachęty.

Odpowiedź.

Instytucje systemu wdrażania funduszy europejskich posługują się przyjętą powszechnie wykładnią efektu zachęty wynikającą z rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014. Zgodnie z wykładnią naruszeniem efektu zachęty jest rozpoczęcie prac, a to jest zdefiniowane w art. 2. (słownik pojęć) pkt. 23: "rozpoczęcie prac oznacza rozpoczęcie robót budowlanych związanych z inwestycją lub pierwsze prawnie wiążące zobowiązanie do zamówienia urządzeń lub inne zobowiązanie, które sprawia, że inwestycja staje się nieodwracalna, zależnie od tego, co nastąpi najpierw. Zakupu gruntów ani prac przygotowawczych, takich jak uzyskanie zezwoleń i przeprowadzenie studiów wykonalności, nie uznaje się za rozpoczęcie prac". Instytucje w systemie wdrażania funduszy uznają za wiążące, nieodwracalne zobowiązanie zawarcie umowy z wykonawcą, nie zaś jego wyłonienie, ponieważ wyłonienie wykonawcy nie musi doprowadzić do zawarcia z nim umowy. Brak rozstrzygnięć sądowych czy interpretacji w tym zakresie, ponieważ zagadnienie zgodnie z definicją rozpoczęcia nigdy nie budziło wątpliwości tej natury.

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 2. Zgodnie z Wytycznymi kwalifikowalności, wydatkiem niekwalifikowalnym jest koszt zaangażowania pracownika beneficjenta na podstawie umowy cywilnoprawnej innej niż umowa o dzieło. Czy jeżeli Wnioskodawcą projektu jest Gmina, projekt realizuje jej jednostka organizacyjna (OPS) to czy pracownicy innych jednostek Gminy np. Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej są traktowani jako pracownicy beneficjenta?"

Odpowiedź

Ostateczna decyzja w tej materii należy do instytucji ogłaszającej nabór, jednak literalna interpretacja zapisu wskazuje, że takie rozwiązanie jest dopuszczalne. Taka osoba jest pracownikiem jednostki, nie jest zaś pracownikiem beneficjenta.

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 3. Czy Karta Czasu Pracy personelu projektu ma być prowadzona w wersji papierowej/elektronicznie czy nie występuje taka konieczność?

Wytyczne kwalifikowalności wydatków w perspektywie 2021-2027 całkowicie zlikwidowały karty czasu pracy. Obowiązek dokumentowania czasu pracy pracownika wynika zatem tylko z przepisów krajowych - prawa pracy. To tam należy szukać odpowiedzi na temat formy prowadzenia kart.

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 4. Jak rozliczyć prawidłowo stawki jednostkowe na uczestnika wraz z przykładami.

Odpowiedź.


Stawki jednostkowe stanowią uproszczoną metodę rozliczania wydatków. Zgodnie z rozdziałem 3.10 wytycznych kwalifikowalności wydatków rozliczane są na podstawie zrealizowanych działań. Podstawą rozliczenia stawki są zapisy regulaminu naboru, umowy o dofinansowanie i wniosku o dofinansowanie. Aby rozliczyć stawkę jednostkową, beneficjent ma obowiązek zrealizować pełny zakres stawki - jest on każdorazowo opisany w regulaminie naboru. Składają się na niego podjęte działania oraz wymagania jakościowe wobec tych działań. Po zrealizowaniu działań w zakresie opisanym w regulaminie i udokumentowaniu tego faktu dokumentami wskazanymi w umowie o dofinansowanie, we wniosku o płatność w zakresie "uproszczone metody rozliczania" wykazuje się liczbę zrealizowanych stawek oraz wartość rozliczonych wydatków. Wartość tę określa się mnożąc wartość stawki przez liczbę zrealizowanych i udokumentowanych stawek.
  
Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 5. Czy w projekcie można realizować płatności z głównego rachunku firmowego? Czy trzeba założyć dedykowany rachunek projektowy? Firma rozpoczyna realizację projektu na własne ryzyko (przed ogłoszeniem wyników naboru), sam konkurs przewiduje zaliczki i wymaga założenia rachunku na zaliczki, jednak to będzie założone później (po rozstrzygnięciu konkursu.

Odpowiedź.

W przypadku rozpoczynania projektu przed podpisaniem umowy taka praktyka jest dozwolona. Można ją stosować do wydatków ponoszonych przed zawarciem umowy. W przypadku wydatków po zawarciu umowy ponoszenie wydatków z rachunku firmowego może być dopuszczalne tylko w przypadku refundowania wydatków, nie zaś przy zaliczkach dla beneficjenta.

   

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 6. Jak należy prawidłowo wykazać, że dwa rodzaje oprogramowania nie mogły być zakupione u jednego sprzedawcy?

Odpowiedź.

W tym celu warto porównać oferty, wykazać różnice w rodzaju oferowanego przez różnych wykonawców oprogramowania. Możliwe jest również wskazanie np. wyłączności wykonawców na sprzedaż określonego oprogramowania. Na potrzeby udzielania zamówień w projektach znacznie bezpieczniejszym, zwłaszcza ze względu na bardzo duży i stale rosnący rynek wykonawców, będzie uznanie że dwa rodzaje oprogramowania mogą jednak mieć jednego sprzedawcę.

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. Czy wniesienie lokali z przeznaczeniem na prowadzenie szkoleń jako wkład własny uniemożliwia późniejsze wykorzystywanie ich w celach komercyjnych?

Odpowiedź.

Lokale w projekcie są wnoszone jako wkład własny czasowo - w okresie ich wykorzystania do projektu. Nie ma żadnych przeciwwskazań do komercyjnego wykorzystania takich lokali poza projektem.
Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 2. Czy kryterium zielone zamówienia publiczne dotyczy już zakończonych zamówień publicznych czy zobowiązania do zastosowania zielonych zamówień publicznych w przypadku otrzymania dofinansowania?

Odpowiedź.

Kryterium zielone zamówienia określane jest w dokumentacji naboru wniosków. Dla bezpieczeństwa warto stosować je dla zamówień udzielanych po opublikowaniu dokumentacji danego naboru, ale realne zobowiązanie do jego stosowania zaciąga się podpisując umowę o dofinansowanie projektu.

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 3. Czy udział partnera, którego zadaniem będzie przeprowadzenie wybranych szkoleń dla pracowników beneficjenta, nie może zostać potraktowany jako próba "obejścia" przepisów ustawy Pzp?

Odpowiedź.

Partner jest podmiotem niezależnym od beneficjenta. Art. 39 ustawy wdrożeniowej reguluje angażowanie i funkcjonowanie partnerów w projektach. Nie ma mowy o obejściu ustawy PZP, jeśli zadania powierzone są innemu podmiotowi zgodnie z art. 39 ustawy.

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. Czy w przypadku projektu edukacyjnego, np. z 6.1, 6.1, gdzie wnioskodawcą jest organ prowadzący (GMINA), podmiotami realizującymi szczególne zadania są szkoły, np. 4 SP; w przypadku zamówień publicznych, czy zamówienia z poszczególnych placówek się łączą?

Odpowiedź.

Szkoła publiczna, funkcjonująca w formie jednostki budżetowej jest jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu art. 9 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Jako jednostka sektora finansów publicznych zaliczana jest do tzw. zamawiających publicznych w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych. Tym samym jest zobowiązana do wyboru wykonawców zamówień publicznych wykonywanych na rzecz szkoły zgodnie z przepisami PZP. Szacując wartość zamówień, nie łączy ich z zamówieniami innych jednostek posiadających status odrębnego zamawiającego (nawet jeśli zamówienia te realizowane są w ramach jednego projektu współfinansowanego z budżetu UE). Należy pamiętać, że szkoła jest zamawiającym w odniesieniu do dostaw, usług lub robót budowlanych finansowanych ze środków ujętych w planie finansowym szkoły.

Opracowane przez pana Krzysztofa Puchacza

Pytanie 1. W związku z ubieganiem się o dofinansowanie w ramach naboru nr FESL.09.01-IZ.01-104/24 zwracam się z uprzejmą prośbą o pomoc jak należy rozumieć zapis
z prezentacji szkoleniowej dot. pomocy publicznej art. 53 Pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego:
"80 % czasu lub przestrzeni tej infrastruktury jest wykorzystywane do celów związanych z kulturą – kryterium powierzchniowe = obiekt jest stale wykorzystywany do celów niezwiązanych z kulturą; kryterium czasowe = obiekt jedynie przez część czasu (okazjonalnie) jest wykorzystywany do celów innych niż kulturalny (np. okazjonalny wynajem powierzchni zabytkowej na konferencje –oba kryterium w jednym budynku."

Odpowiedź

Zapis wynika bezpośrednio z przepisu rozporządzenia GBER, gdzie w art. 53 punkt 4 gdzie zapisano:
4. W przypadku pomocy inwestycyjnej za koszty kwalifikowalne uznaje się koszty inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne, w tym:
a) koszty budowy, modernizacji, nabycia, konserwacji lub poprawy infrastruktury, jeżeli w skali roku przynajmniej 80 % czasu lub przestrzeni tej infrastruktury jest wykorzystywane do celów związanych z kulturą;
Oznacza to, że jeżeli infrastrukturę wykorzystywana będzie do celów nie tylko związanych z kulturą (np. muzeum, gdzie poza działalnością muzealną istnieje możliwość zorganizowania spotkania biznesowego lub jest prowadzona dodatkowa działalność w postaci np. restauracji), to może ona być kwalifikowalna do objęcia pomocą z art. 53 jeśli w skali roku przynajmniej 80 % czasu lub przestrzeni tej infrastruktury jest wykorzystywane do celów związanych z kulturą.

I teraz to co najistotniejsze: kiedy liczymy czas, a kiedy powierzchnię.

Jeżeli mamy coś stałego niezwiązanego z kulturą, czyli np. kawiarnia w muzeum, to liczymy powierzchnię. Muzeum ma powierzchnię np. 1000m2,  kawiarnia ma powierzchnię 100m2, 90% przestrzeni jest wykorzystywane do celów kulturalnych – warunek spełniony.

Jeżeli ma Pani coś incydentalnego np. te spotkania biznesowe / konferencje / bankiet w przestrzeni muzeum, a muzeum łącznie w ciągu roku pracuje 3500h to minimum 2800h (80% czasu działania) musi być wykorzystywane na cele kulturalne, a na te wydarzenia pozostałe - maksymalnie 20%.

Pytanie 2. Jak należy rozumieć zapis regulaminu naboru: Brak wsparcia dla państwowych instytucji kultury i instytucji kultury współprowadzonych przez administrację rządową
i samorządową (z wyłączeniem przedsięwzięć uzgodnionych w kontrakcie programowym)?

Odpowiedź

Podstawę prawną stwarzającą możliwość wspólnego prowadzenia instytucji kultury przez więcej niż jeden podmiot stanowi art. 21 ustawy z dnia 25 października 1991 r.
o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 194).

W chwili obecnej Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi jako wspólne 81 instytucji kultury. 

Lista państwowych instytucji kultury i instytucji kultury współprowadzonych przez administrację rządową i samorządową z terenu Województwa Śląskiego (wg. stanu na dzień 30.11.2023 r.):

1) Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia z siedzibą w Katowicach,
2) AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy,
3) Muzeum Śląskie w Katowicach,
4) Panteon Górnośląski w Katowicach,
5) Teatr Dzieci Zagłębia im. Jana Dormana w Będzinie,
6) Zespół Pieśni i Tańca Śląsk im. Stanisława Hadyny w Koszęcinie.

Źródło informacji na temat ww. podmiotów pochodzi ze strony https://www.gov.pl/web/kultura/instytucje-wspolprowadzone

Pytanie 1. Realizując projekt EFS to wniosek o płatność w województwie śląskim trzeba będzie robić w cst czy LSI (wniosek o dofinansowanie był składany w LSI)?

Odpowiedź

Wniosek o płatność składany będzie w CST2021 w aplikacji „SL2021 Projekty”.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 2. Wskaźnik rezultatu. Jeśli po zakończeniu projektu mamy po 12 miesiącach podać ten wskaźnik a będzie on mniejszy niż zakładano to czy trzeba zwrócić dofinansowanie? Jeśli tak, to jak to będzie liczone czy z odsetkami?

Odpowiedź

W przypadku nieosiągnięcia wskaźnika po zakończeniu realizacji projektu, zgodnie z umową dofinansowanie działać będzie tak zwana reguła proporcjonalności. Instytucja uzna za niekwalifikowalną część wydatków projektu proporcjonalną do stopnia nieosiągnięcia wskaźnika. Korekta może zostać dokonana na wydatkach związanych bezpośrednio z realizacją wskaźnika lub jeśli za jego realizację odpowiadają wszystkie wydatki - na całości projektu. Instytucja ma możliwość odstąpienia od reguły tylko w dwóch sytuacjach:
     
      1. W przypadku działania siły wyższej, która uniemożliwiła osiągnięcie wskaźnika.
      2. Gdy beneficjent pisemnie uzasadni powód nieosiągnięcia wskaźnika, udokumentuje starania w celu jego zrealizowania i zawnioskuje o odstąpienie od reguły. 

Trzeba pamiętać, że odstąpienie w drugim wypadku jest bardzo uznaniowe i instytucja może nie wyrazić zgody na taką ulgę.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 3. Czy tzw. PEFS wprowadzamy w CST? W którym miejscu?

Odpowiedź

Służy do tego aplikacja SM EFS tzn. System monitorowania EFS, która jest częścią CST2021.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 1. Gmina X, wpisana jest na listę realizujących cele Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027, którego zakresu określono następująco:
„Zakres projektu obejmuje montaż pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych, magazynów energii oraz modernizację CO w obiektach szkolnych oraz stanowiących mienie Gminy X oraz budynku Urzędu Gminy. Przedmiotowe obiekty zostały w latach poprzednich poddane termomodernizacji.”
Czy istnieje możliwość złożenia wniosku o dofinansowanie na zakres odpowiadający powyższemu jednak rozszerzony np. o ocieplenie ścian czy też wymianę stolarki okiennej? Przedmiotowe modernizacje nadal dotyczyłby budynków szkolnych.

Odpowiedź

Ewentualne zmiany dotyczące projektów umieszczonych na liście projektów w ramach strategii ZIT należałoby uzgadniać z podmiotem odpowiedzialnym za Strategię ZIT danego Subregionu.

W trakcie oceny w ramach kryterium formalnego ogólnego: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu, badany będzie aspekt:
„Czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT)”.

Oznacza to, że minimalny zakres identyfikacji będzie się opierał na tytule projektu oraz projektodawcy – wnioskodawcy oraz kwocie o ile została ona w sposób jednoznaczny dookreślona w strategii. Istotne, aby we wniosku o dofinansowanie o polu B.7 przedstawić opis, że zakres ujęty we wniosku o dofinansowanie jest tożsamy z konkretnym projektem wskazanym na liście projektów strategicznych (należy wskazać konkretną pozycję na liście projektów).

Proszę mieć również na uwadze, że zgodnie z warunkami wskazanymi w Regulaminie wyboru projektów dla naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24:
„Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.” [rozdział 1.5. Jakie warunki musisz spełniać, pkt 9].

Oznacza to, że jeśli z optymalnego wariantu audytu energetycznego wyniknie zakres modernizacji energetycznej danego budynku szerszy, niż wskazuje zakres projektu ujęty na liście projektów ZIT, to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności rozszerzenia zakresu z uwagi na efektywność energetyczną całego przedsięwzięcia, z zastrzeżeniem innych warunków konkursowych dot. np. hierarchii wymiany źródła ciepła czy kwalifikowalności wydatków (wskazanej w Przewodniku dla beneficjenta w rozdziale 8).

Pytanie 2. Na listę projektów realizujących cele Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027, z perspektywą do 2030 r., wpisany został projekt pn. Podniesienie efektywności energetycznej budynków placówek oświatowych w Mieście X. Zakres przedmiotowego projektu przewidywał realizację wsparcia w następujących placówkach oświatowych - 8 szkołach. W trakcie przygotowań do realizacji projektu okazało się, iż w Szkole X w wyniku przeprowadzonej głębokiej modernizacji energetycznej budynku, efektywność energetyczna nie zostanie zwiększona o co najmniej 30%. Czy w takim przypadku, jeśli beneficjent złoży wniosek o dofinansowanie obejmujący 7, a nie 8 placówek konieczna jest aktualizacja listy projektów realizujących cele Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027, czy też możliwe jest złożenie takiego wniosku bez aktualizacji ww. listy?

Odpowiedź

Ewentualne zmiany dotyczące projektów umieszczonych na liście projektów w ramach strategii ZIT należałoby uzgadniać z podmiotem odpowiedzialnym za Strategię ZIT danego Subregionu.

W trakcie oceny w ramach kryterium formalnego ogólnego: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu, badany będzie aspekt:
„Czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT)”.

Oznacza to, że minimalny zakres identyfikacji będzie się opierał na tytule projektu oraz projektodawcy – wnioskodawcy oraz kwocie o ile została ona w sposób jednoznaczny dookreślona w strategii. Istotne, aby we wniosku o dofinansowanie o polu B.7 przedstawić opis, że zakres ujęty we wniosku o dofinansowanie jest tożsamy z konkretnym projektem wskazanym na liście projektów strategicznych (należy wskazać konkretną pozycję na liście projektów).

Ponadto w Regulaminie wyboru projektów dookreślono w warunkach wsparcia:
„1.Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.”

Optymalnym wyjściem byłoby zatem zaktualizowanie listy projektów ZIT, będącej załącznikiem do strategii w taki sposób, aby spójność informacji zamieszczonych na liście projektów i we wniosku o dofinansowanie danego projektu nie budziła wątpliwości.

Jednocześnie zakres projektu ujęty we wniosku o dofinansowanie musi spełniać kryteria oceny projektu oraz warunki wskazane m.in. w Regulaminie wyboru projektu. Jeśli jakaś część zakresu projektu ujętego na liście projektów ZIT w Państwa ocenie nie spełnia któregoś z kryterium lub warunków to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności zawężenia zakresu projektu. Stosowne uzasadnienie należy zamieścić we wniosku o dofinansowanie w polu B.7 (Kwalifikowalność przedmiotowa projektu).

Pytanie 3. Czy analiza potrzeb i wymagań jest konieczna przy każdym realizowanym projekcie czy tylko w sytuacji, kiedy realizacja dotyczy projektu w formule PPP lub w formule ESCO? Prosimy również o wyjaśnienie punktacji, jeśli projekt nie dotyczy żadnej z powyższych formuł (PPP / ESCO).

Odpowiedź

W sprawie Analizy Potrzeb i Wymagań, informuję, iż Analiza Potrzeb i Wymagań jest załącznikiem obligatoryjnym tylko w przypadku realizacji projektów hybrydowych z zakresu poprawy efektywności energetycznej (konieczność jej przeprowadzenia wynika z art. 7 ust. 6 ustawy o efektywności energetycznej), co wybrzmiewa m.in. w kryteriach oceny oraz w zapisach instrukcji wypełniania wniosków załączonych do naborów z działania 02.02.

Punktacja za kryterium ogólne merytoryczne nr 11, pn. Realizacja projektu w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (projekt hybrydowy) lub w formule ESCO – jeśli dotyczy, dedykowana jest tylko i wyłącznie projektom hybrydowym, zarówno z zakresu efektywności energetycznej, jak i pozostałym projektom hybrydowym. Tematyka projektów hybrydowych to jest projektów realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego z dotacją UE, szerzej opisana została na stronie www: https://www.ppp.gov.pl).
Jednocześnie, istnieje możliwość skorzystania przez JST, które są zainteresowane realizacją projektu z zakresu efektywności energetycznej w formule hybrydowej, z bezpłatnej, przykładowej Analizy Potrzeb i Wymagań, dostępnej na stronie: https://www.ppp.gov.pl/przykladowe-apiw/  oraz  konsultacji z doradcami z ramienia Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie wykonania przedmiotowej APiW.

Pytanie 4. Czy budynek wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków traktowany jest jako budynek zabytkowy (objęty ochroną konserwatora zabytków), dla którego kryterium formalne specyficzne nr 4 nie musi zostać spełnione? Czy wyjątek ten dotyczy tylko obiektów wpisanych do rejestru zabytków?

Odpowiedź

W definicji kryterium formalnego specyficznego nr 4.  Poprawa efektywności energetycznej każdego budynku o co najmniej 30% pojęcie budynków zabytkowych zostało dookreślone w następujący sposób:
„Warunek nie dotyczy budynków zabytkowych, tj. objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.”

W ww. ustawie formy ochrony zabytków wskazano w art. 7:
-wpis do rejestru zabytków
-wpis na Listę Skarbów Dziedzictwa
-uznane za pomniki historii
-utworzenie parku kulturowego
-ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego.

Jednocześnie w art. 22 ust. 5 wskazano, że:
W gminnej ewidencji zabytków powinny być ujęte:
-zabytki nieruchome wpisane do rejestru;
-inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków;
-inne zabytki nieruchome wyznaczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.

Zatem jeśli Gminna Ewidencja Zabytków obejmuje budynki objęte jedną z form ochrony zabytków, wskazanych w ww. ustawie, to można przyjąć, że budynku ujętego w Gminnej Ewidencji Zabytków nie dotyczy warunek minimalnej poprawy efektywności energetycznej o co najmniej 30% (obliczanej dla energii pierwotnej)

Pytanie 5. Gdzie znajdują się załączniki do regulaminu naboru w konkursie 2.2 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT (109/24), Fundusze Europejskie dla Śląskiego, tj. Wzory audytu energetycznego:
-Szablon audytu energetycznego - wzór,
-Instrukcja wypełniania szablonu audytu,
-Karta audytu energetycznego – wzór.

Wymienione poniżej dokumenty tj.:
-Szablon audytu energetycznego - wzór,
-Instrukcja wypełniania szablonu audytu,
-Karta audytu energetycznego – wzór.

Załączone są pod ogłoszeniem o naborze nr FESL.02.02-IZ.01-109/24, na stronie www:https://funduszeue.slaskie.pl/lsi/nabor/149 i są to następujące załączniki:
zał. 9a Szablon audytu energ._2.2.xlsx
zał. 9b_Instrukcja_szablon audytu energ._2.2.docx
zał. 9c_Karta audytu energ._2.2.xlsx

Ponadto należy mieć na uwadze, że nabór nr FESL.02.02-IZ.01-109/24, jest naborem w trybie Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, co oznacza, że aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.

Pytanie 6. Czy w naborze 2.2. dla subregionu centralnego, projekt musi być wprost wpisany na „Listę projektów zintegrowanych realizujących cele Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027, z perspektywą do 2030 r.”, czy może tylko wynikać z strategii regionu?

Odpowiedź

W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24, przeznaczonego dla ZIT Subregionu Centralnego w ramach działania 02.02, wskazano w rozdziale 1.5. Jakie warunki musisz spełniać:

„Warunki wsparcia:
Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.” [s. 17]

Oznacza to, że projekt złożony do dofinansowania w ramach tego naboru musi być wpisany na listę projektów ZIT danego Subregionu.

Pytanie 7. Planujemy złożyć wniosek w ramach naboru termomodernizacji (ZIT). Analizując wzór audytu energetycznego wydział merytoryczny zauważył, że zapisy dokumentu nie zawierają jednostek dla kotłowni gazowych i w związku z tym nasze pytanie:
Czy kotłownia gazowa jest dopuszczona do realizacji i czy w związku z tym możemy sami zmienić jednostki w dokumencie?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami Szczegółowego Opisu Priorytetów Programu FE SL 2021-2027 dla działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT:
„8. W przypadku wymiany źródła ciepła należy przestrzegać poniższej hierarchii źródeł, tj.:
8.1. odnawialne źródła energii,
8.2. podłączenie do sieci ciepłowniczej,
8.3. inne dopuszczalne źródła ciepła, tj. ogrzewanie elektryczne, gaz ziemny; nie jest dopuszczalna wymiana źródła ciepła na źródło zasilane węglem kamiennym, węglem brunatnym, torfem, łupkami bitumicznymi i olejem opałowym.”

Wymiana źródła ciepła na źródło oparte o gaz ziemny jest dopuszczalnym elementem termomodernizacji pod warunkiem zachowania ww. hierarchii wymiany źródeł ciepła oraz innych warunków obowiązujących w kryteriach oceny oraz Regulaminie wyboru projektów. Uzasadnienie niezastosowania rozwiązań wskazanych wyżej w hierarchii niż gaz, należy zamieścić we wniosku o dofinansowanie w polu B.7, kwestia ta będzie jednym z elementów oceny merytorycznej (zgodnie z kryterium merytorycznym specyficznym nr 5. Zachowanie hierarchii wymiany źródeł ciepła).

W temacie szablonu audytu energetycznego informuję, że istnieje możliwość modyfikacji szablonu audytu w taki sposób, aby odpowiadał zakresowi projektu planowanego do objęcia wnioskiem o dofinansowanie. Należy przez to rozumieć również możliwość dokonywania korekt w przypadku zidentyfikowania błędów. Informację na ten temat zamieściliśmy w Instrukcji wypełniania szablonu:

"Niniejszy szablon i arkusz kalkulacyjny EXCEL opracowany został dla wybranego przykładu z możliwością ewaluacji. W przypadku innego zakresu przedsięwzięć termomodernizacyjnych należy dokonać stosownych korekt w zakładkach."

Jednocześnie informuję, że w Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24 zamieściliśmy informację o możliwości dołączenia do wniosku audytu energetycznego w jednej z dwóch form, por.

Rozdział 1.5. Jakie warunki musisz spełniać, Warunki wsparcia, pkt 9:
„9.Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.

Audyt energetyczny należy dołączyć w jednej z 2 form:
- audyt energetyczny sporządzony na szablonie (wzór załączony do Regulaminu lub (w przypadku uzasadnienia wnioskodawcy, że nie może skorzystać z szablonu audytu energetycznego np. z powodu posiadanego już aktualnego audytu lub z powodu niemożliwości modyfikacji szablonu audytu do swojego budynku):
- aktualny audyt energetyczny sporządzony zgodnie z właściwymi przepisami wraz z wypełnioną kartą audytu energetycznego (wzór karty załączony do Regulaminu wyboru projektów) oraz świadectwo charakterystyki energetycznej dla budynku przed modernizacją energetyczną.

Szablon audytu energetycznego oraz wzór karty audytu energetycznego zawierają również opracowany na potrzeby naboru podział na klasy energochłonności budynków.”

Natomiast w rozdziale 3.2. Regulaminu (Sposób, forma i termin składania załączników do WOD), wskazano odnośnie obowiązkowych załączników:
„6.Audyt energetyczny w jednej z 2 form:
6a. audyt energetyczny sporządzony na szablonie (wzór załączony do Regulaminu)
lub
6b. audyt energetyczny sporządzony zgodnie z właściwymi przepisami wraz z wypełnioną kartą audytu energetycznego (wzór załączony do Regulaminu wyboru projektów) oraz świadectwo charakterystyki energetycznej dla budynku przed modernizacją energetyczną – opcja ta wymaga uzasadnienia.”

Podsumowując – jeśli identyfikują Państwo problemy z wykorzystaniem szablonu audytu możliwe jest zastosowanie drugiej formy tj. audytu sporządzonego zgodnie Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego, oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. (Dz.U. Nr 43, poz. 364 z późn. zm.) i dołączenie go do wniosku wraz ze świadectwem charakterystyki energetycznej i wypełnioną kartą audytu energetycznego.

Pytanie 8. Na stronie Funduszu https://funduszeue.slaskie.pl/dokument/szablon_audytu_energetycznego_zalacznik_wod_020723 zamieszczony jest szablon audytu energetycznego nadal obowiązujący. W ramach ogłoszonego konkursu FESL.02.02-IZ.01-107/24 zamieszczono szablon audytu, który różni się od poprzedniego w kwestii ustaleń ogólnych tj. podstawowe akty prawne i podstawowe normy. Został już przygotowany audyt dla jednego zadania wg szablonu obowiązującego i zastanawiamy się, czy koniecznie powinniśmy go aktualizować do naboru. 

Odpowiedź

Zamieszczone na stronie internetowej:
https://funduszeue.slaskie.pl/dokument/szablon_audytu_energetycznego_zalacznik_wod_020723 informacje na temat szablonu audytu energetycznego, zostały opublikowane poglądowo. W treści publikacji zamieszczono zastrzeżenie, że ostateczny zakres wymaganych dokumentów zostanie określony w Regulaminie wyboru projektów dla przedmiotowego naboru.

W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24 wskazano, że załącznikiem wymaganym do wniosku o dofinansowanie jest (w pkt 6):
6. Audyt energetyczny w jednej z 2 form:
6a. audyt energetyczny sporządzony na szablonie (wzór załączony do Regulaminu) 
lub
6b. audyt energetyczny sporządzony zgodnie z właściwymi przepisami wraz z wypełnioną kartą audytu energetycznego (wzór załączony do Regulaminu wyboru projektów) oraz świadectwo charakterystyki energetycznej dla budynku przed modernizacją energetyczną – opcja ta wymaga uzasadnienia.

Wnioskodawca, zlecając wykonanie audytu na szablonie zgodnym z zakresem opublikowanym przed ogłoszeniem o naborze, powinien zagwarantować, że dane przedstawione w załączniku do wniosku będą również zgodne ze wzorem szablonu audytu zamieszczonym w ogłoszeniu o naborze. Należałoby zatem przeanalizować, czy dane zamieszczone w audycie planowanym do przedłożenia wraz z wnioskiem odpowiadają również szablonowi audytu, który stanowi załącznik nr 9a do Regulaminu wyboru projektów, w szczególności – czy dane są zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami a wskaźniki produktu i rezultatu wymagane do wykazania (adekwatne do przedmiotu projektu) zostały właściwe w tym szablonie wyliczone/wykazane. W przypadku zidentyfikowania różnic audyt należy zaktualizować do obowiązujących na mocy Regulaminu wymagań.

Pytanie 9. W związku z ogłoszeniem naboru wniosków o dofinansowanie w ramach Działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej - ZIT dla Subregionu Centralnego, chcielibyśmy uzyskać informację czy jako Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji (jesteśmy spółką prawa handlowego, której właścicielem 100% jest Gmina X) możemy złożyć wniosek w powyższym naborze?

Odpowiedź

W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24, przeznaczonego dla ZIT Subregionu Centralnego w ramach działania 02.02, wskazano w rozdziale 1.5.:
„Warunki wsparcia:
Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej.”

Oznacza to, że projekt złożony do dofinansowania w ramach tego naboru musi być wpisany na listę projektów ZIT danego Subregionu.

W sytuacji, gdy na liście planowanych przez ZIT projektów z działania 02.02 jako Wnioskodawca figuruje jednostka samorządu terytorialnego - np. Gmina, to możliwe jest, aby jako Wnioskodawca w ramach planowanego projektu wystąpiła również jednostka organizacyjna tej Gminy, wykonująca jej zadania własne (art. 9, oraz art. 7 ust. 1 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym), którą zgodnie z zapisami art. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o gospodarce komunalnej, w szczególności może być samorządowy zakład budżetowy lub spółka prawa handlowego, pod warunkiem, że w przypadku spółki prawa handlowego, 100 % udziałów w takiej spółce posiada JST, spółka wykonuje zadania własne JST i podlega m.in. regulacjom ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o gospodarce komunalnej, przy założeniu, że wnioskodawca posiada osobowość prawną.

Ponadto ważnym aspektem jest, iż wykazanie zgodności podmiotu wnioskującego ze strategią spoczywa na wnioskodawcy – stąd we wniosku (w polu B.7) konieczne będzie odpowiednie uzasadnienie i wyjaśnienie sytuacji.

Pytanie 10. 1) Czy Gmina posiadająca wskaźnik Gg niższy od wartości uśrednionej w zał. nr 7, ale posiadająca projekt termomodernizacji wpisany na listę podstawową ZIT może brać udział w projekcie, czy ten element ją dyskwalifikuje z konkursu?
2) W budynku objętym projektem znajduje się lokal stanowiący mieszkanie komunalne. Czy koszty dotyczące modernizacji energetycznej należy podzielić proporcjonalnie na powierzchnię dot. budynku bez mieszkania i oddzielnie mieszkania, a same koszty dot. modernizacji powierzchni mieszkania uznać za objęte pomocą publiczną lub koszty niekwalifikowalne? Czy jednak przez wzgląd na status mieszkania jako komunalne, nie powinno się dokonywać ww. podziału i jedynie zamieścić Państwu taką informację w treści WND?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami ujętymi w SZOP dla działania 02.02 jednym z obligatoryjnych warunków, które należy spełnić aby móc ubiegać się o dofinansowanie jest konieczność realizacji inwestycji na terenie Gminy, której wskaźnik dochodów podatkowych (wskaźnik Gg) jest niższy od uśrednionej wartości dla województwa, przy czym warunek ten nie dotyczy budynków zabytkowych. Mając na uwadze powyższe, bez względu na to czy projekt został wpisany na listę ZIT (jest to również jeden z warunków obligatoryjnych) musi spełnić wszystkie warunki łącznie, w tym również wartość wskaźnika Gg.

W sytuacji gdy mamy do czynienia z budynkiem użyteczności publicznej, w którym jednocześnie znajduje się mieszkanie komunalne nie będzie konieczności wydzielania kosztów czy przedstawiania obliczeń % powierzchni pod warunkiem: iż Wnioskodawca zapewni, że całość projektu spełnia warunki wsparcia dotacyjnego, wynikające z zapisów programowych zarówno:
-dla działania 02.02  (efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT) - w tym przypadku między innymi zgodnie, z zapisami SZOP, inwestycja musi być realizowana na terenie gminy, której wskaźnik dochodów podatkowych (wskaźnik Gg) jest niższy od uśrednionej wartości dla województwa (warunek nie dotyczy budynków zabytkowych) jak również wsparciem może zostać objęta głęboka i kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej (…), a co za tym idzie Wnioskodawca musi wykazać, że budynek w całości stanowi budynek użyteczności publicznej;
- jak również działania 2.4 (efektywność energetyczna budynków mieszkalnych – ZIT) – zgodnie z wymogami którego wsparciem mogą zostać objęte wielorodzinne budynki komunalne, w tym budynki zabytkowe

Pytanie 11. Czy projekty dotyczące termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej muszą spełniać warunki dostępności dla całego obiektu, a nie wyłącznie do jednej kondygnacji (np. parteru)? Czy mamy obowiązek zamontowania np. windy?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami Przewodnika dla beneficjentów FE SL 2021-2027 (wersja 4 lub 5 w zależności od naboru) w ramach działania 2.2. Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej- ZIT kwalifikowalne są bezpośrednie wydatki spełniające wymogi wskazane w części I. Wydatki i ich kwalifikowalność – zasady ogólne, które bezpośrednio wynikają z celu szczegółowego działania tj. Wspieranie efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych, i które wpisują się między innymi w kategorię: Wydatki związane z zapewnieniem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, dotyczące przedmiotu projektu.

Zasadniczym przedmiotem projektu w działaniu 2.2. są prace związane z termomodernizacją budynków użyteczności publicznej. W związku z powyższym w ww. działaniu kwalifikowalne mogą być te wydatki związane z zapewnieniem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, które dotyczą przedmiotu projektu. Tym samym, mając na uwadze zapisy Przewodnika dla beneficjentów, wydaje się, iż winda dla osób korzystających z infrastruktury jako dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych, nie jest wydatkiem związanym z pracami termomodernizacyjnymi i z tego względu nie będzie mogła być kosztem kwalifikowalnym w działaniu 2.2.

W instrukcji wypełniania wniosku są informacje dot. wpływu projektu na zasadę równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Jest tam mowa o standardach dostępności i jeśli przedmiotem projektu jest termomodernizacja budynku to należy przeanalizować standard dostępności - architektoniczny, i oczywiście inne w zależności od tego co robią Państwo w projekcie. Trzeba przeanalizować zakres prac i przyłożyć to do zapisów konkretnego standardu.

Poszczególne standardy są opisane w zał. nr 2 do Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 (link) i powinny dotyczyć produktów, będących efektem projektu.

Pytanie 12. Gmina X zgłosiła do ZIT projekt pod nazwą „ Podniesienie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej na terenie GminyX ” zakres projektu obejmuje montaż pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych, magazynów energii oraz modernizację C.O. w obiektach szkolnych oraz stanowiących mienie Gminy X oraz budynku Urzędu Gminy. Przedmiotowe obiekty zostały w latach w latach poprzednich poddane termomodernizacji.
Po przeprowadzeniu szczegółowej analizy budynków stwierdzono w niektórych budynkach potrzebę dołożenia docieplenia do ścian zewnętrznych aby osiągnąć wymagane wskaźniki audytu energetycznego.
Czy w związku z tym:
1. zakres prac w projekcie może być szerszy niż wynikający z opisu projektu zgłoszonego do ZIT oraz czy można zawęzić projekt do wybranych przez Gminę obiektów szkolnych bez budynku Urzędu Gminy?
2. Gmina, przygotowując wniosek do naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24, może uwzględnić powyższe zmiany?

Odpowiedź

Ewentualne zmiany dotyczące projektów umieszczonych na liście projektów w ramach strategii ZIT należałoby przede wszystkim uzgadniać z podmiotem odpowiedzialnym za Strategię ZIT danego Subregionu, w tym przypadku Związkiem Gmin i Powiatów Subregionu Północnego Województwa Śląskiego.

Ocena projektu zgłoszonego do naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24 w ramach kryterium formalnego ogólnego: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu, obejmować będzie zbadanie aspektu:

„Czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT)”.

Oznacza to, że minimalny zakres identyfikacji będzie się opierał na tytule projektu oraz projektodawcy – wnioskodawcy oraz kwocie o ile została ona w sposób jednoznaczny dookreślona w strategii. Istotne, aby we wniosku o dofinansowanie o polu B.7 przedstawić opis, że zakres ujęty we wniosku o dofinansowanie jest tożsamy z konkretnym projektem wskazanym na liście projektów strategicznych (należy wskazać konkretną pozycję na liście projektów).

Ponadto w Regulaminie wyboru projektów dookreślono w warunkach wsparcia:

„1. Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.”

Optymalnym wyjściem byłoby zatem zaktualizowanie listy projektów ZIT, będącej załącznikiem do strategii w taki sposób aby spójność informacji zamieszczonych na liście projektów i we wniosku o dofinansowanie danego projektu nie budziła wątpliwości.

Jednocześnie zakres projektu ujęty we wniosku o dofinansowanie musi spełniać kryteria oceny projektu oraz warunki wskazane m.in. w Regulaminie wyboru projektu.

Zgodnie z warunkami wskazanymi w Regulaminie wyboru projektów dla naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24:

„Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.” [rozdział 1.5. Jakie warunki musisz spełniać, pkt 9].

Zatem jeśli z optymalnego wariantu audytu energetycznego wyniknie zakres modernizacji energetycznej danego budynku szerszy, niż wskazuje zakres projektu ujęty na liście projektów ZIT, to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności rozszerzenia zakresu z uwagi na efektywność energetyczną całego przedsięwzięcia, z zastrzeżeniem innych warunków konkursowych dot. np. hierarchii wymiany źródła ciepła czy kwalifikowalności wydatków (wskazanej w Przewodniku dla beneficjenta w rozdziale 8). Analogicznie jeśli jakaś część zakresu projektu ujętego na liście projektów ZIT w Państwa ocenie nie spełnia któregoś z kryteriów lub warunków to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności zawężenia zakresu projektu. Stosowne uzasadnienie należy zamieścić we wniosku o dofinansowanie w polu B.7 (Kwalifikowalność przedmiotowa projektu).


Pytanie 13. Zgodnie z regulaminem naboru: "Brak wsparcia dla projektów z zakresu głębokiej modernizacji energetycznej zwiększających efektywność energetyczną (obliczaną dla energii pierwotnej) poniżej 30% liczonej dla każdego budynku w ramach projektu (warunek nie dotyczy budynków zabytkowych)."
W związku z powyższym proszę o informację jakie wartości należy przyjąć do obliczenia zwiększenia efektywności energetycznej. Jeśli bowiem za wartość bazową należy przyjąć energię pierwotną to czy po zakończeniu modernizacji także należy przyjąć wartość pierwotną? Czy w takim przypadku Beneficjent wykazując zwiększenie efektywności energetycznej budynku odnosi się do wartości rzeczywistej? Obie wartości w sposób znaczący odbiegają od siebie i nie mogą być porównane w sposób, który pozwoli na otrzymanie rzeczywistego wyniku.

Odpowiedź

Informuję, że do wyliczenia wartości poziomu poprawy efektywności energetycznej (obliczanej dla energii pierwotnej), który zgodnie z warunkiem dostępowym w ramach
naboru: FESL.02.02-IZ.01-108/24, wynosi 30%, zasadnym będzie odwołanie do definicji wskaźnika (znajdującego się w zał. 2 do Regulaminu_Wskaźniki.zip) - pn. Roczne zużycie energii pierwotnej w: budynkach publicznych, gdzie wskazano iż : „Wartość bazowa wskaźnika odnosi się do rocznego zużycia energii pierwotnej przed interwencją, a osiągnięta wartość wskaźnika odnosi się do rocznego zużycia energii pierwotnej rok po interwencji. W przypadku budynków obie wartości należy udokumentować na podstawie świadectw charakterystyki energetycznej, zgodnie z dyrektywą 2010/31/UE”.
Jednocześnie, w ramach przedmiotowego naboru dostępne do wykorzystania są narzędzia, przy pomocy których wyliczyć należy wartości wskaźników możliwych do wykazania w projekcie, takie jak :
- zał. 9a Szablon audytu energ._2.2.xlsx (załącznik obligatoryjny) oraz zał. 9b_Instrukcja_szablon audytu energ._2.2.docx ; jak również:
- zał. 9c_Karta audytu energ._2.2.xlsx (załącznik obligatoryjny, w sytuacji, gdy Wnioskodawca dołączy do wniosku o dofinansowanie wykonany wcześniej audyt energetyczny, zamiast szablonu audytu energetycznego).

Pytanie 14. Remont obejmuje dużą nieruchomość pod przychodnię zdrowia w mieście X. W porozumieniu z architektem należy wymienić okna, drzwi, ocieplić budynek, ale też zmienić dach spadzisty na płaski i przy tym dobudować piętro. Czy taka wymiana dachu ze spadzistego na płaski, gdzie dobuduję piętro i tym samym zwiększy sią kubatura budynku oraz powierzchnia będzie zasadne, żeby skorzystać z dotacji? Czy są jakieś techniczne wymogi które trzeba spełnić poza audytem energetycznym? Wg wszystkich specjalistów tego typu przebudowa spowoduje dużo mniejsze zużycie energetyczne w przyszłości. 

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów dla działania FESL.02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT projekt musi dotyczyć następujących typów projektu (nie można realizować pojedynczego typu projektu, obowiązkowe jest realizowanie w projekcie obu typów):

1. Modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej, w tym budynków zabytkowych.

2. Działania edukacyjne związane z poprawą efektywności energetycznej.
Warunki jakie musi spełniać projekt, podano w rozdziale 1.5 Regulaminu i są to m.in.:

“6. Brak wsparcia dla projektów z zakresu głębokiej modernizacji energetycznej zwiększających efektywność energetyczną (obliczaną dla energii pierwotnej) poniżej 30% liczonej dla każdego budynku w ramach projektu (warunek nie dotyczy budynków zabytkowych).
[...]
9. Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie. (…)”

W odniesieniu do planowanej modernizacji energetycznej budynku przychodni (poprzez wymianę okien, drzwi, ocieplenie) w stanie istniejącym (przed przebudową), wpisuje się w 1 typ projektu, jednakże istotną kwestią jest samo stwierdzenie, iż możliwa będzie w tym przypadku jedynie modernizacja energetyczna budynku w zakresie istniejącego budynku, ponieważ w zakresie planowanej rozbudowy sformułowanie modernizacja energetyczna nie ma zastosowania, gdyż planuje się dobudować dodatkową kondygnację do istniejącego budynku, w tym wymienić dach, zatem nie będzie to modernizacja tylko zostanie stworzone dodatkowe piętro i będzie to nowa inwestycja.

Odnosząc się do kwestii opracowania audytu energetycznego, właściwszym podejściem będzie uwzględnienie zakresu wynikającego ze stanu istniejącego budynku – przed przebudową, przy jednoczesnym wykazaniu wskaźników produktu i rezultatu również jedynie z części istniejącego budynku. W zakresie planowanej rozbudowy budynku, konieczne będzie wydzielenie do kosztów niekwalifikowanych wydatków związanych z pracami budowlanymi związanymi z planowanym, dodatkowym piętrem, w tym nowym dachem, ponieważ nie można ich traktować jako prace wchodzące w zakres modernizacji energetycznej.

Pytanie 15. Podczas spotkania konsultacyjnego dotyczącego ogłoszonych naborów do Działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT FE SL 2021-2027 uzyskaliśmy informację, że w przypadku budynku zabytkowego audyt energetyczny należy uzgodnić z konserwatorem. W dniu 25 kwietnia br. przesłaliśmy do uzgodnień audyt energetyczny dla budynku, który jest w gminnej ewidencji zabytków do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Katowicach – Delegatura w Bielsku-Białej. Otrzymaliśmy informację, iż Urząd ten nie uzgadnia audytów energetycznych. Proszę o informację w jaki sposób mamy wykonać warunek dostępowy w tym zakresie?   

Odpowiedź

Warunek, który poruszony został w pytaniu wynika z zapisów SZOP oraz Regulaminu wyboru projektów i brzmi:

„W przypadku budynków zabytkowych (objętych ochroną konserwatora zabytków), zakres wsparcia powinien wynikać z audytu energetycznego uzgodnionego z właściwym konserwatorem zabytków.”

Warunek ten ma na celu zagwarantowanie, że zakres inwestycji ujęty w audycie energetycznym, jest zgodny z zaleceniami konserwatora odnośnie zakresu ochrony budynku i nie będzie konieczności zmian w projekcie na późniejszym etapie z powodu zastrzeżeń konserwatora odnośnie zakresu zaplanowanych prac. Sposób uzgodnienia nie został doprecyzowany, pozostawiamy Państwu decyzję o sposobie przeprowadzenia uzgodnień.

Można zastosować np. tryb przewidziany w art. 39 ustawy Prawo budowlane:

Art. 39 [Obiekty zabytkowe]

1. Prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót, wydanego przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków.

2. Decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę obiektu budowlanego wpisanego do rejestru zabytków może być wydana po uzyskaniu decyzji Generalnego Konserwatora Zabytków działającego w imieniu ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego o skreśleniu tego obiektu z rejestru zabytków.

3. W stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków, pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje organ administracji architektoniczno-budowlanej w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.

4. Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany zająć stanowisko w sprawie wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektów budowlanych, o których mowa w ust. 3, w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia. Niezajęcie stanowiska w tym terminie uznaje się jako brak zastrzeżeń do przedstawionych we wniosku rozwiązań projektowych.

Oznacza to, że aby warunek wskazany w regulaminie był spełniony, podlegać uzgodnieniu nie musi bezpośrednio dokument: audyt energetyczny, ale zakres ujęty w tym audycie.

Pytanie 16. Miasto X  przygotowuje wniosek o dofinansowanie w ramach przedmiotowego naboru dla budynku wpisanego do rejestru zabytków prowadzonego przez Wojewódzkiego Konserwatora. Opracowany został audyt energetyczny, który aktualnie jest w uzgodnieniach konserwatorskich. Czy w przypadku wydania zaleceń Konserwatora zmieniających niektóre rozwiązania technologiczne, wnioskodawca powinien dokonań aktualizacji audytu? Czy też dokumentacja techniczna (PFU) zostanie opracowana w oparciu o pierwotny audyt z uwzględnieniem zaleceń konserwatorskich? Audyt ten wraz z zaleceniami zostanie dołączony do wniosku o dofinansowanie.

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami SZOOP dotyczącymi działania 2.2 efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT: Obligatoryjne warunki wsparcia, pkt 10.: „W przypadku budynków zabytkowych (objętych ochroną konserwatora zabytków), zakres wsparcia powinien wynikać z audytu energetycznego uzgodnionego z właściwym konserwatorem zabytków (…)”. Istnieje zatem możliwości wsparcia dla budynków zabytkowych w ramach działania 2.2. po wcześniejszym uzgodnieniu zakresu przedsięwzięcia wynikającego z audytu energetycznego z konserwatorem zabytków.
W związku z powyższym, w opisanej przez Panią sytuacji, w przypadku zaleceń konserwatora zmieniających niektóre rozwiązania technologiczne, konieczna będzie aktualizacja audytu w oparciu o te zalecenia, chociażby z uwagi na fakt, iż dane przedstawione w audycie energetycznym będą miały przełożenie na wskaźniki wykazywane w projekcie.

Pytanie 17. Czy wnioskodawcą może być spółka z kapitałem prywatnym, która prowadzi uzdrowisko z kontraktem z NFZ? Jakie warunki musi spełnić i na jakich zasadach może wnioskować o dofinansowanie?

Odpowiedź

Zasady ubiegania się o wsparcie w ramach działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT (Nabór nr: FESL.02.02-IZ.01-109/24)   przedstawia Regulamin wyboru projektów wraz z niezbędnymi załącznikami i dokumentami (Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027, Przewodnik dla beneficjentów FE SL 2021-2027), który opublikowany jest pod adresem: https://funduszeue.slaskie.pl/lsi/nabor/149 . Wydaję się, iż spółka z kapitałem prywatnym, która prowadzi uzdrowisko z kontraktem NFZ wpisuje się w typ beneficjenta: Przedsiębiorstwa świadczące kompleksowe usługi sanatoryjne/uzdrowiskowe/zakłady lecznictwa uzdrowiskowego.

Pytanie 18. W ramach ogłoszonego naboru nr FESL.02.02-IZ.01-109/24, Gmina X  planuje złożyć wniosek. Planowano termomodernizację 2 budynków użyteczności publicznej, w tym 1 podlegający ochronie zabytków (ujęty w Gminnej Ewidencji Zabytków). W obiekcie zabytkowym przewidziano docieplenie ściany tylnej i 2 bocznych (bez frontowej), co zostało uwzględnione w audycie energetycznym, we wniosku do RDOŚ i do Wód Polskich. Konserwator zabytków wyraził zgodę na ujęty zakres robót w audycie, jednakże nie zezwolił na docieplenie ścian bocznych warstwą styropianu.
W związku z tym proszę o informację czy:
-aby wykazać efekt ekologiczny wynikający z audytu, koniecznym jest zaktualizowanie audytu?
-koniecznym jest ponowne wystąpienie do RDOŚ i Wód Polskich uwzględniając zmianę wynikającą z uzgodnień z konserwatorem?
Posiadamy opinię RDOŚ i Wód Polskich na zakres ujęty w audycie z uwzględnieniem docieplenia ściany tylnej i 2 bocznych.

Odpowiedź

1. Odnośnie konieczności aktualizacji audytu – zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów (por. rozdział 1.5, ppkt 9 i 10):

„9. Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.
[…]

10. W przypadku budynków zabytkowych (objętych ochroną konserwatora zabytków), zakres wsparcia powinien wynikać z audytu energetycznego uzgodnionego z właściwym konserwatorem zabytków.”

Jeśli z uzgodnień z konserwatorem zabytków wynika konieczność ograniczenia zakresu pierwotnie planowanej termomodernizacji, to należy ten ograniczony zakres uwzględnić w aktualizacji audytu, w innym przypadku w audycie mielibyśmy zakres szerszy, niż faktycznie zrealizowany, a wskaźniki oszacowane w audycie/na jego podstawie – o wartościach zawyżonych w stosunku do realizowanego projektu.

2. Odnośnie konieczności aktualizacji wniosku do RDOŚ i do Wód Polskich – zasadniczo dla termomodernizacji budynków nie ma konieczności uzyskiwania decyzji środowiskowej i deklaracji wodnej/opinii Prezesa Wód Polskich (chyba, że projekt obejmuje również gruntową pompę ciepła), zatem przy zmniejszeniu zakresu termomodernizacji nie ma konieczności aktualizacji wniosków do ww. instytucji.

Pytanie 19. Zgodnie z Regulaminem wyboru projektów w sposób konkurencyjny ZIT Subregionu Zachodniego w ramach Programu FESL 2021-2027, nr FESL.02.02-IZ.01-120/24 obowiązkowe jest realizowanie w projekcie dwóch typów projektów: modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej, w tym budynków zabytkowych oraz działań edukacyjnych związanych z poprawą efektywności energetycznej.
W ramach drugiego typu projektu Miasto planuje zorganizowanie programu edukacyjnego dla mieszkańców, którego celem byłby wzrost świadomości mieszkańców w obszarze efektywności energetycznej. Zakłada się prowadzenie spotkań i spotów edukacyjnych celem zachęcenia mieszkańców do przeprowadzenia termomodernizacji własnych budynków, a tych mieszkańców którzy termomodernizację przeprowadzili do weryfikacji zrealizowanych prac termomodernizacyjnych. W związku z powyższym czy w ramach drugiego typu projektu (działania edukacyjne) Miasto może:
1.Zakupić kamerę termowizyjną dla użytku własnego Urzędu Miasta - Miasto mogłoby np. wykonywać badania termowizyjne mieszkańcom Miasta lub analizować straty ciepła w budynkach zarządzanych przez Miasto?
2. Czy Miasto może wykonać filmiki/wywiady z ekspertami dotyczące tematyki efektywności energetycznej (celem udostępnienia ich mieszkańcom Miasta na mediach społecznościowych) siłami własnych pracowników oraz nagrodzić tych pracowników np. dodatkiem do wynagrodzenia? Ewentualnie jak należy takie wydatki rozliczyć tzn. w ramach kosztów bezpośrednich czy pośrednich?
3. Czy działania edukacyjne w działaniu 02.02 FESL 2021-2027 realizowane jako drugi typ projektu muszą dotyczyć tylko tematyki efektywności energetycznej? W SZOP dla działania FESL02.02 wpisano następujące informacje: Działania edukacyjno-informacyjne, doradcze, podnoszące świadomość i wiedzę w zakresie efektywności energetycznej i wykorzystania OZE oraz zmierzające do zwiększenia świadomości i poziomu akceptacji społecznej dla polityki neutralności klimatycznej UE, w tym działania wspierające wykonanie zapisów uchwały antysmogowej, zarówno w ramach projektu modernizacji budynku jak też jako samodzielny projekt.

Odpowiedź

Ad.1 i Ad.3 – W ramach 2 typu projektu: Działania edukacyjne związane z poprawą efektywności energetycznej, zgodnie z zapisami SZOP wsparciem objęte zostaną: Działania edukacyjno-informacyjne, doradcze, podnoszące świadomość i wiedzę w zakresie efektywności energetycznej i wykorzystania OZE oraz zmierzające do zwiększenia świadomości i poziomu akceptacji społecznej dla polityki neutralności klimatycznej UE, w tym działania wspierające wykonanie zapisów uchwały antysmogowej.
Mając na uwadze powyższe wszelkie działania edukacyjne uwzględnione w projekcie muszą dotyczyć wymienionego wyżej zakresu.

Odnosząc się do pytania o zakup kamery termowizyjnej, informuję, iż w przypadku gdy wydatek ten będzie związany z realizacją drugiego typu projektu (działania edukacyjne związane z poprawą efektywności energetycznej), zostanie odpowiednio uzasadniony i opisany, w taki sposób aby nie było wątpliwości co do efektywności kosztowej przedmiotowego projektu (kryterium poddawane ocenie przez ekspertów na etapie oceny merytorycznej), to może zostać uznany za kwalifikowalny. Należy również podkreślić, fakt, iż posiadanie takiej kamery wraz ze świadczeniem usług dla mieszkańców (nawet nieodpłatnie), może wpływać na zakłócenie konkurencji na rynku w tym zakresie. Sugerujemy więc, aby analizując załącznik 4.c (wystąpienie pomocy publicznej/pomocy de minimis), wziąć pod uwagę również ten element projektu.

Ad.2 – W opisanym przypadku (w sytuacji, w której pracownicy własnymi siłami będą wykonywali filmiki/wywiady z ekspertami dotyczącymi efektywności energetycznej) koszt wynagrodzenia takiego pracownika może być kosztem kwalifikowalnym projektu (należy jednak mieć na uwadze właściwy opis wydatku odnoszący się do rodzaju zadań pracownika, ilości wykonywanej pracy itp.). Z uwagi na fakt, iż działania związane z edukacją ekologiczną, kwalifikowalne są jako wydatki bezpośrednie, to koszty związane z wynagrodzeniami dla pracownika z takiego właśnie tytułu, też powinny być wykazane w kosztach bezpośrednich. Dodatkowo koszty takie, powinny być zgodne z zasadami wynagrodzenia pracowników ujętymi w wytycznych Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej – wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021 – 2027.

Pytanie 20. Projekt dotyczy szerokiej termomodernizacji zarówno docieplenie ścian zewnętrznych, jak i wymiana stolarki okiennej, drzwiowej, modernizacja instalacji c.o. a także montaż instalacji OZE. Biorąc pod uwagę charakter prac wydaje się, iż standardy dostępności będą dotyczyły tylko tych obszarów, gdzie są one możliwe do spełnienia, czego nie da się zrealizować np. przy takich pracach jak modernizacja instalacji c.o. czy montaż instalacji OZE. Z kolei mogą one mieć znaczenie przy montażu stolarki drzwiowej czy okiennej, gdzie istotnym wydaje się np. kształt i wysokość umieszczenia klamki w drzwiach czy oknach? W związku z powyższym proszę o potwierdzenie, iż spełnienie standardów tylko tam, gdzie jest to możliwe będzie wystarczające? Równocześnie zwracam się z prośbą o udzielenie informacji, czy dokumentacja techniczna projektu powinna zawierać już szczegółowe rozwiązania w tym zakresie czy dopuszczalne jest, aby wytyczne zostały dołączone do postępowania przetargowego na wybór wykonawcy zadania?

Odpowiedź

Szczegółowe informacje na temat zasad horyzontalnych znajdują się Instrukcji wypełniania wniosków w rozdziale B.7.2. Nawiązując do treści przedmiotowego rozdziału należy w szczególności podkreślić, że zgodność projektu z zasadami horyzontalnymi realizowana jest m.in. poprzez zgodność z zasadami równości i niedyskryminacji, m.in.: Wpływ projektu na realizację zasad równości i niedyskryminacji, w tym dostępność dla osób niepełnosprawnych.

Badając zgodność projektu z zasadą równości szans i niedyskryminacji oraz zasadą równości kobiet i mężczyzn - należy kierować się „Wytycznymi dotyczącymi realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027" wraz z załącznikami.

W Państwa przypadku planowane są w ramach projektu z działania 2.2. m.in.: docieplenie ścian zewnętrznych, wymiana stolarki okiennej, drzwiowej, modernizacja instalacji c.o. a także montaż instalacji OZE. Zasadniczo wymóg dostępności należy odnosić do przedmiotu projektu (czyli tego, co jest realizowane w ramach wniosku o dofinasowanie). Standardy dostępności w ramach powyższych nowych produktów projektu opisane są dokładnie w punkcie 4.2 rozdziału B.7.2 Instrukcji wypełniania wniosków - 4.2 . Zapewnienie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Opisy poszczególnych standardów znajdują się w zał. nr 2 do wspomnianych powyżej Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 i opublikowane zostały na stronie internetowej Funduszy Europejskich (standardy dostępności).

Pytanie 21. W związku z naborem nr FESL.02.02-IZ.01-120/24 w ramach Osi Priorytetowej II Fundusze Europejskie na zielony rozwój Działanie 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT dla Subregionu Zachodniego, mamy pytanie dotyczące obowiązkowego załącznika jakim jest opinia ornitologiczna. W naszej opinii jest informacja iż planowana do termomodernizacji szkoła podstawowa jest miejscem lęgowym dla dwóch ptaków chronionych (pustułka i kopciuszek) i w związku z tym przed przystąpieniem do prac termomodernizacyjnych gmina musi "zwrócić się do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach z wnioskiem o wydanie zezwolenia na podstawie art. 56 ust. 2 w stosunku do gatunków zwierząt objętych ochroną ścisłą i częściową, na odstępstwa od zakazów wymienionych w art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody". Proszę o potwierdzenie, iż na etapie składania wniosku o dofinansowanie zezwolenie RDOŚ nie jest wymagane.

Odpowiedź

Opinia ornitologiczna jest załącznikiem obligatoryjnym i wymaganym do przedłożenia już na etapie składania wniosku o dofinansowanie z działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT dla Subregionu Zachodniego.

W sytuacji, gdy w przedmiotowej opinii pojawią się wytyczne, aby przed przystąpieniem do prac termomodernizacyjnych zgłosić się z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wykonanie termomodernizacji obiektu gminnego do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach, to obowiązkowe jest pozyskanie decyzji przed rozpoczęciem prac termomodernizacyjnych. Ponadto przedmiotowe zezwolenie powinni Państwo zachować do wglądu w całym procesie realizacji, a także na etapie trwałości projektu (szczególnie na etapie certyfikacji i kontroli, gdyż mogą państwo zostać poproszeni o przedłożenie tego dokumentu do IZ lub innych instytucji kontrolujących).

Pytanie 22. Co to znaczy, że projekt termomodernizacyjny realizuje zasadę: Projekt jest zgodny z zasadą deinstytucjonalizacji?

Odpowiedź

Kryteria jakie projekt musi spełnić w powyższym naborze, zamieściliśmy w zał. nr 1 do Regulaminu wyboru projektów. W odniesieniu do zgodności z zasadą deinstytucjonalizacji zastosowanie będzie miało kryterium formalne ogólne nr 14.

Wskazówki na ten temat, w kontekście sposobu wypełniania wniosku, zamieściliśmy także w załączniku 4a. do Regulaminu wyboru projektów: Warunki specyficzne dla naboru_2.2_ZIT.

Ponadto w Regulaminie wyboru projektów w dziale: Słownik, zamieściliśmy definicję opieki instytucjonalnej, która może okazać się pomocna przy analizie zgodności projektu z zasadą deinstytucjonalizacji.
Opieka instytucjonalna – usługi świadczone:
a) w placówce opiekuńczo-pobytowej, czyli placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu i opieki, w której liczba mieszkańców jest większa niż 8 osób, lub w której spełniona jest co najmniej jedna z poniższych przesłanek:
-usługi nie są świadczone w sposób zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby);
-wymagania organizacyjne mają pierwszeństwo przed indywidualnymi potrzebami mieszkańców;
-mieszkańcy nie mają wystarczającej kontroli nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą w zakresie funkcjonowania w ramach placówki;
-mieszkańcy są odizolowani od ogółu społeczności lub zmuszeni do mieszkania razem;
b) w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1426, z późn. zm.) lub w innej placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu lub opieki;
c) w placówce interwencyjnego zakwaterowania (m.in. noclegownie, schroniska dla osób bezdomnych, ogrzewalnie).
Opieka instytucjonalna realizowana jest w szczególności w takich instytucjach jak:
a) dom pomocy społecznej, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
b) zakład opiekuńczo-leczniczy i zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.)

Pytanie 23. Czy koszt przygotowania wniosku aplikacyjnego jest kosztem kwalifikowanym? Jeśli TAK czy należy ten wydatek ująć w kosztach pośrednich?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami zawartymi w Przewodniku dla Beneficjentów FE SL (wersja 4 lub 5 w zależności od naboru) załączonego pod naborem informuję, iż koszt wniosku aplikacyjnego jest kosztem kwalifikowanym bezpośrednim.

Pytanie 24. Czy koszt nadzoru inwestorskiego należy ująć w kosztach bezpośrednich?  czy w kosztach pośrednich (w ramach 7%)?

Odpowiedź

Koszt nadzoru inwestorskiego, jest kosztem bezpośrednim – koszt został ujęty również w Przewodniku dla Beneficjentów FE SL (wersja 4 lub 5 w zależności od naboru)

Pytanie 25. Czy "Zasady stosowania uproszczonych metod rozliczania wydatków stosowanych w programie Fundusze Europejskie dla Śląskiego na lata 2021-2027" nadal obowiązują? https://funduszeue.slaskie.pl/dokument/zasady_stosowania_uproszczonych_metod_rozliczania_wydatkow_fesl_2021_2027

Odpowiedź

Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie na samym dole powyższy dokument obowiązuje od czerwca 2023 do nadal.

Pytanie 26. Proszę o doprecyzowanie czy wydatki: przygotowanie projektu (ekspertyzy, opracowanie do przetargu, projekt budowlany i wykonawczy), nadzoru inwestorskiego, promocji projektu maja być zadaniem bezpośrednim czy pośrednim?

Odpowiedź

Odpowiadając na to pytanie, należy zwrócić uwagę, że są to kwestie, które mogą się zmieniać z naboru na nabór dlatego należy kierować się pytaniami i odpowiedziami pod konkretnym naborem zamieszczonym na stronie internetowej - https://funduszeue.slaskie.pl/ .
Precyzując - przygotowanie projektu (ekspertyzy, opracowanie do przetargu, projekt budowlany i wykonawczy), nadzoru inwestorskiego – zgodnie z zapisami w Przewodniku dla Beneficjentów FE SL (wersja 4) wpisują się w koszty bezpośrednie, natomiast promocja projektu – to koszty pośrednie.

Pytanie 27. Czy w przypadku przedsięwzięć termomodernizacyjnych 2 budynków, które nie będą obejmowały ocieplenia zewnętrznego przedmiotowa ekspertyza ornitologiczna i chiropterologiczna będzie niezbędna do wniosku?

Odpowiedź

Zgodnie z kryterium formalny specyficznym nr 8 ekspertyza ornitologiczna i chiropterologiczna jest załącznikiem obligatoryjnym, wymaganym do przedłożenia na etapie składania wniosku o dofinansowanie z działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT. Nie przewidziano odstąpienia od wymogu tych załączników z uwagi na zakres planowanej termomodernizacji.

Pytanie 28. Zgodnie z zapisami w Przewodniku dla Beneficjenta – Priorytet II Fundusze Europejskie na Zielony Rozwój 2.2 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT (str. 105) pkt. A.3. należy przeprowadzić modernizację indywidualnych źródeł ciepła zgodnie z hierarchią wymiany źródeł ciepła. Mając powyższe na uwadze proszę o informację jaki dokument będzie potwierdzał zastosowanie wskazanej powyżej hierarchii wymiany źródła? Proszę także o informację czy w dokumencie potwierdzającym powinny znaleźć się jakieś konkretne dane/informacje.

Odpowiedź

W Działaniu 2.2. Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT, w ramach głębokiej i kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej możliwa jest wymiana/modernizacja istniejącego źródła ciepła przy zachowaniu odpowiedniej hierarchii.

Zgodnie ze Szczegółowym Opisem Priorytetów Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 (wersja 008):
„W przypadku wymiany źródła ciepła należy przestrzegać poniższej hierarchii źródeł, tj.:
8.1. odnawialne źródła energii,
8.2. podłączenie do sieci ciepłowniczej,
8.3. inne dopuszczalne źródła ciepła, tj. ogrzewanie elektryczne, gaz ziemny; nie jest dopuszczalna wymiana źródła ciepła na źródło zasilane węglem kamiennym, węglem brunatnym, torfem, łupkami bitumicznymi i olejem opałowym.”

Aktualnie ani SZOP ani Regulaminy dotychczas ogłoszonych konkursów z Działania 2.2. nie precyzują sposobu wykazania przez Beneficjentów zachowania hierarchiiwymiany źródeł ciepła.

Na Wnioskodawcy spoczywa obowiązek wiarygodnego i rzetelnego wykazania, że z przyczyn niezależnych od niego montaż określonego źródła ciepła w danym przypadku nie jest możliwy lub jest niezasadny. Dołączyć można/należy wszelkie dokumenty i opinie, które pomogą uzasadnić zastosowanie wybranego przez Wnioskodawcę źródła ciepła i wykluczenie źródeł ciepła plasujących się wyżej w przedstawionej hierarchii. Mogą to być opisy stanu faktycznego uniemożliwiającego zastosowanie określonego źródła ciepła, opinie specjalistów, jak również oficjalne uzyskane od właściwych organów dokumenty. Im szerzej i bardziej wyczerpująco Wnioskodawca wykaże zastosowanie hierarchii źródeł ciepła tym lepiej. Wnioskodawca może także zawrzeć wyjaśnienia w treści wniosku o dofinansowanie. Kwestia odpowiedniego uzasadnienia będzie oceniana przez eksperta w trakcie oceny merytorycznej w kryterium merytorycznym specyficznym nr 5 Zachowanie hierarchii wymiany źródeł ciepła.

Pytanie. 29 W ramach projektu partnerskiego w Działaniu FE SL 02.02 Powiat X  planuje termomodernizację w dwóch obiektach: Szkoły  i w obiekcie PZD (Powiatowego zarządu Dróg).

Projekt w zakresie obiektu PZD obejmuje budynek biurowy i portiernię i zakłada: docieplenie ścian i stropów, wymianę okien i drzwi, wymianę oświetlenia i źródła ciepła, modernizację CO oraz montaż paneli fotowoltaicznych.

Budynek portierni o pow. użytkowej 16,75 m² nie styka się (nie jest połączony ścianą) z budynkiem biurowym, ale wszystkie instalacje są wspólne - zasilanie elektryczne cieplne i wod. kan. obiektu portierni następuje z budynku biurowego.

Budynki te stanowią infrastrukturalną całość i jeden obiekt funkcjonalny.

Wobec powyższego zwracam się z pytaniem czy rezultat projektu można obliczyć łącznie dla obiekt PZD z uwagi na funkcjonalną i techniczną integralność budynków portierni i biurowego, w kontekście zapisu regulaminu: „Brak wsparcia dla projektów z zakresu głębokiej modernizacji energetycznej zwiększających efektywność energetyczną (obliczaną dla energii pierwotnej) poniżej 30% liczonej dla każdego budynku w ramach projektu (warunek nie dotyczy budynków zabytkowych).”

Odpowiedź

Warunek poprawy efektywności energetycznej o co najmniej 30% jest weryfikowany na podstawie załączonego do wniosku audytu energetycznego. A zatem jeśli istnieją przepisy, na podstawie których można taki przypadek potraktować jako jeden budynek i jeżeli jest możliwe sporządzenie audytu energetycznego dla obu budynków/części budynku jednocześnie, wówczas warunek poprawy efektywności energetycznej będzie badany na podstawie tego jednego audytu, a budynki zostaną potraktowane jako integralna całość.

Pytanie 30. Odnosząc się do zapisu Regulaminu wyboru projektów punkt 12 do podpunktu 1.5 Informacji o naborze o treści:

12.Konieczne jest wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i/lub chiropterologicznej oraz zapewnienie odpowiedniej ochrony ptaków i nietoperzy.

Czy wykonanie „Ekspertyzy przyrodniczej dotyczącej występowania gatunków chronionych na terenie obiektu” sporządzonej przez ornitologa, dendrologa, która zawiera wyniki obserwacji dotyczące gatunków chronionych w tym ptaki, nietoperze jest tożsama i wystarczająca do spełnienia wymogu konkursu w zakresie wykonania ekspertyzy ornitologicznej i/lub chiropterologicznej oraz zapewnienia odpowiedniej ochrony ptaków i nietoperzy?

Odpowiedź

Wniosek o dofinansowanie wraz z załącznikami, będzie weryfikowany podczas oceny w ramach Działania 2.2. Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej m.in. pod kątem spełniania kryterium formalnego specyficznego „Wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i/lub chiropterologicznej oraz zapewnienie odpowiedniej ochrony ptaków i nietoperzy”.

Samo kryterium nie definiuje szerzej koniecznej do przedstawienia „ekspertyzy” ani nie podaje do niej alternatyw.

Ekspertyzę należy rozpatrywać przede wszystkim w kontekście jej funkcji i celu, jaki dzięki niej zostanie osiągnięty – czyli w kontekście zapewnienia odpowiedniej inwentaryzacji siedlisk oraz ochrony ptaków i nietoperzy.

W kontekście oceny planowanego do realizacji projektu termomodernizacyjnego interesuje nas to, co można chronić w szczelinach budynku i jego najbliższym otoczeniu oraz czy inwestycja nie koliduje z przestrzenią życiową ptaków i nietoperzy.

Z punktu widzenia wnioskodawcy, należy odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
- czy posiadany dokument zawiera zinwentaryzowane "zasoby" ptaków i/lub nietoperzy?
- czy posiadany dokument przedstawia sposoby ochrony ptaków i/lub nietoperzy w trakcie i po inwestycji?
- czy posiadany dokument został opracowany przez osobę uprawnioną do wydawania tego rodzaju opinii (ornitologia, chiropterologa)?

Pytanie 31. Gmina planuje w ramach przedsięwzięcia przeprowadzenie typowych działań termomodernizacyjnych połączonych z montażem instalacji OZE na istniejących obiektach użyteczności publicznej w mieście X  (budynki przedszkoli, hali sportowej oraz obiektu klubowego przy istniejącym boisku sportowym).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opisu we wniosku wpływu projektu na zasadę równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Zapisy instrukcji wskazują, iż „(…) w przypadku obiektów i zasobów modernizowanych (m.in. przebudowa, rozbudowa), zastosowanie standardów dostępności jest obowiązkowe - o ile pozwalają na to warunki techniczne i zakres prowadzonej modernizacji.” W związku z tym, iż zakres przedmiotowego projektu odnosi się do typowej termomodernizacji budynków użyteczności publicznej (m.in. docieplenie ścian, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, prace związane z wymianą pokryć dachowych) to czy Wnioskodawca może przyjąć założenie, iż produkty projektu mają charakter neutralny?

Idąc dalej – jeśli odpowiedź na powyższe pytanie byłaby twierdząca to czy w związku z tym Wnioskodawca nie ma obowiązku opisu zgodności projektu ze standardem architektonicznym z uwagi na fakt, iż zakres standardów nie odnosi się do niniejszej inwestycji (ze względu na neutralny charakter produktów projektu, tak jak w przypadku instalacji OZE w przypadku działania 10.06)?

Jeżeli opisana powyżej interpretacja byłaby błędna (tj. wnioskodawca jest zobowiązany do zastosowania standardów dostępności architektonicznej) uprzejmie proszę o informację jakie działania związane z wydatki związane z zapewnieniem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami mogą być kwalifikowane w ramach działania 02.02?

Czy np. jeżeli równolegle do wykonywanych prac termomodernizacyjnych obiekt hali sportowej zostałby dodatkowo rozbudowany/przebudowany celem zapewnienia dostępności pomieszczeń szatniowych dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami, to czy ten zakres wydatków może zostać uznany za kwalifikowany w ramach działania 02.02?

Odpowiedź

Szczegółowe informacje na temat zasad horyzontalnych znajdują się Instrukcji wypełniania wniosków w rozdziale B.7.2. Nawiązując do treści przedmiotowego rozdziału należy w szczególności podkreślić, że zgodność projektu z zasadami horyzontalnymi realizowana jest m.in. poprzez zgodność z zasadami równości i niedyskryminacji, m.in.: Wpływ projektu na realizację zasad równości i niedyskryminacji, w tym dostępność dla osób niepełnosprawnych.

Badając zgodność projektu z zasadą równości szans i niedyskryminacji oraz zasadą równości kobiet i mężczyzn - należy kierować się „Wytycznymi dotyczącymi realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027" wraz z załącznikami.

Pyt. 1) czy w związku z tym Wnioskodawca nie ma obowiązku opisu zgodności projektu ze standardem architektonicznym z uwagi na fakt, iż zakres standardów nie odnosi się do niniejszej inwestycji (ze względu na neutralny charakter produktów projektu, tak jak w przypadku instalacji OZE w przypadku działania 10.06)?
Odp. 1.: Wymiana stolarki okiennej i drzwiowej - jeśli w ramach prac termomodernizacyjnych są planowane tego typu prace - to tutaj nie mamy do czynienia z produktem neutralnym, ponieważ do okien i drzwi mają zastosowanie standardy. Okna i drzwi jako ta infrastruktura, w której “wystąpi kontakt użytkownika z infrastrukturą” należy wykonać z zastosowaniem standardów.

Pyt. 2) Czy np. jeżeli równolegle do wykonywanych prac termomodernizacyjnych obiekt hali sportowej zostałby dodatkowo rozbudowany/przebudowany celem zapewnienia dostępności pomieszczeń szatniowych dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami, to czy ten zakres wydatków może zostać uznany za kwalifikowany w ramach działania 02.02?
Odp. 2.: Rozbudowa obiektu hali sportowej pod kątem zapewnienia dostępności nie jest kwalifikowana w ramach działania 2.2, ponieważ przy takich pracach celem projektu nie byłaby termomodernizacja, a zapewnienie dostępności, a więc nie byłyby to prace powiązane z przedmiotem projektu tj. ze zwiększeniem efektywności energetycznej. 

Zasadniczo wymóg dostępności należy odnosić do przedmiotu projektu (czyli tego, co jest realizowane w ramach wniosku o dofinasowanie). Standardy dostępności w ramach powyższych nowych produktów projektu opisane są dokładnie w punkcie 4.2 rozdziału B.7.2 Instrukcji wypełniania wniosków -  4.2 . Zapewnienie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Opisy poszczególnych standardów znajdują się w zał. nr 2 do wspomnianych powyżej Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 i opublikowane zostały na stronie internetowej Funduszy Europejskich (standardy dostępności).

Pytanie 32. Czy szpital którego właścicielem jest Województwo może wnioskować o dofinansowanie termomodernizacji budynków, w których działają ZOL – źródło finansowania NFZ?

Jakie ma to przełożenie na spełnienie kryterium Zgodność projektu z zasadą deinstytucjonalizacji?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisem w Regulaminie wyboru projektów nr FESL.02.02-IZ.01-120/24, w słowniku pojęć zdefiniowano:

Opieka instytucjonalna – usługi świadczone:
a) w placówce opiekuńczo-pobytowej, czyli placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu i opieki, w której liczba mieszkańców jest większa niż 8 osób, lub w której spełniona jest co najmniej jedna z poniższych przesłanek:
- usługi nie są świadczone w sposób zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby);
- wymagania organizacyjne mają pierwszeństwo przed indywidualnymi potrzebami mieszkańców;
- mieszkańcy nie mają wystarczającej kontroli nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą w zakresie funkcjonowania w ramach placówki;
- mieszkańcy są odizolowani od ogółu społeczności lub zmuszeni do mieszkania razem;
b) w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1426, z późn. zm.) lub w innej placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu lub opieki;c) w placówce interwencyjnego zakwaterowania (m.in. noclegownie, schroniska dla osób bezdomnych, ogrzewalnie).

Opieka instytucjonalna realizowana jest w szczególności w takich instytucjach jak:
a) dom pomocy społecznej, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
b) zakład opiekuńczo-leczniczy i zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.) W związku z powyższym, w przypadku, gdy w budynkach szpitala planowanych do termomodernizacji działa ZOL to nie nie będzie spełniona zasada deinstytucjonalizacji.

Pytanie 33. Powiat X wspólnie z partnerami planuje złożyć wniosek o dofinansowanie w ramach naboru nr FESL.02.02-IZ.01-120/24. Przedmiotem projektu będzie termomodernizacja budynków użyteczności publicznej.

Jednym z budynków objętych działaniami związanymi z efektywnością energetyczną będzie ośrodek zdrowia (nieruchomość Powiatu X ). Wydatki związane z ośrodkiem objęte będą w dokumentacji aplikacyjnej pomocą de minimis.

Realizatorem w zakresie robót dot. m.in. ośrodka zdrowia będzie  jednostka organizacyjna Powiatu, któranie posiada osobowości prawnej. Jednostka ta administruje nieruchomością Powiatu X

Kto winien być Beneficjentem pomocowym pomocy de minimis: Powiat X czy  jednostka organizacyjna Powiatu, nieposiadająca osobowości prawnej, która administruje nieruchomością.  

Odpowiedź

W sytuacji gdy wnioskodawcą  będzie JST, a pomoc de minimis w projekcie będzie dotyczyła jednostek należących do Gminy/Powiatu (samorządowe instytucje kultury, zakłady budżetowe, jednostki budżetowe czy spółki prawa handlowego), wówczas formularz pomocy de minimis, oraz oświadczenie o pomocy de minimis powinny dotyczyć tej jednostki, a nie Gminy/Powiatu jako wnioskodawcy.  W opisanym przypadku formularz pomocy de minimis  w zakresie kosztów bezpośrednich powinien być złożony na podmiot, który będzie czerpał pożytki z udzielonej pomocy de minimis (np. niższe rachunki za ogrzewanie), wydaje się, że podmiotem tym będzie jednostka budżetowa.Jednocześnie, należy mieć na uwadze, że zgodnie z Przewodnikiem dla beneficjentów FE SL 2021-2027, w sytuacji, gdy inwestycja w kosztach bezpośrednich objęta będzie zasadami pomocy de minimis, to koszty pośrednie należy objąć pomocą de minimis do dostępnego limitu. Należy zastosować stawkę ryczałtową zgodnie ze wskazaniem w regulaminie wyboru projektów, tj. 7%. Ponad to, należy pamiętać, że pomoc de minimis na dofinansowanie kosztów pośrednich będzie sprawozdawana na Starostwo Powiatowe ponieważ w opinii UOKiK, Powiat prowadzi działalność gospodarczą za pośrednictwem swojego urzędu.

Pytanie 34. Czy w ramach wskazanego naboru załączniki wykonane przez podmioty zewnętrzne tzn. PFU, Audyty, opinię ornitologiczną muszą być podpisanie także przez Wnioskodawcę?

Wszystkie te załączniki są podpisane przez autorów czy powinny być także opatrzone podpisem kwalifikowanym  Beneficjenta?

Czy załącznik analiza finansowa powinna zostać podpisane przez Wnioskodawcę (wersja edytowalna  excel)?

Odpowiedź

Nie ma obowiązku podpisywania wniosku o dofinansowanie ani załączników do wniosku przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów, obowiązującego dla naboru nr 120/24 (rozdział 3. Wniosek o dofinansowanie, podrozdział 3.1 Sposób złożenia wniosku o dofinansowanie (WOD), str. 25):
„Wniosek o dofinansowanie projektu składasz wyłącznie elektronicznie w LSI 2021. Wniosek o dofinansowanie projektu nie jest podpisywany.”

Załączniki do wniosku stanowią jego integralną część, zatem powyższa wskazówka odnosi się również do załączników. W podrozdziale 3.2 Sposób, forma i termin składania załączników do WOD zamieszczono wykaz załączników obowiązkowych i dodatkowych oraz odesłanie do Instrukcji wypełniania wniosku w zakresie sposobu wypełnienia wzorów załączników – jeśli należy skorzystać ze wzoru, oraz formy dołączenia pozostałych załączników, jeśli stanowią np. odrębne dokumenty. W przypadku niektórych wzorów załączników zamieszczono miejsce na podpis osoby upoważnionej – należy wówczas wypełnić dane osoby upoważnionej do składania wniosku/załącznika (np. w formularzu do pomocy de minimis). Jeśli załącznikiem jest dokument sporządzony przez podmioty zewnętrzne np. dokumentacja techniczna, ekspertyza ornitologiczna, audyt energetyczny – również nie ma konieczności podpisywania ich dodatkowo przez Wnioskodawcę – wystarczy załączenie do wniosku o dofinansowanie w LSI i przesłanie wraz z wnioskiem.

Ponadto należy pamiętać, iż zgodnie z Regulaminem wyboru projektów:„Dostarczenie niewypełnionego, nieczytelnego bądź niemożliwego do odczytania/otwarcia załącznika (np. plik w formacie PDF zawierający puste strony bądź strony w jednym kolorze, uniemożliwiające odczytanie treści, arkusz kalkulacyjny niewypełniony treścią bądź niemożliwy do otwarcia/odczytania) jest równoznaczne z niedostarczeniem załącznika i może być powodem wezwania do uzupełnienia dokumentacji aplikacyjnej”.

Pytanie 1. Dotyczy standardów dostępności czy powinno być zawarte w PFU ? (Pytanie dotyczy naboru nr FESL.03.03-IZ.01-116/24)

Odpowiedź

PFU musi zawierać standardy dostępności. Zgodnie z  zapisami Przewodnika dla beneficjentów FE SL  punkt 1.1 Zasady realizacji projektów Twój projekt musi uwzględniać zasady horyzontalne, a obowiązek ich stosowania wynika z Umowy Partnerstwa, programu FE SL 2021-2027 oraz wytycznych. Wsparcie udzielane będzie wyłącznie projektom i beneficjentom, którzy przestrzegają zasad horyzontalnych, o których mowa w art. 9 rozporządzenia ogólnego. Przy konstrukcji założeń projektu należy uwzględnić uniwersalne projektowanie (np. poprzez standardy dostępności) lub jeśli to niemożliwe –racjonalne usprawnienie (oba zdefiniowane w ww. Wytycznych).

Standardy określono w zał. nr 2 do Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027.

Pytanie 1. Czy pracodawca i opiekun stażysty muszą być wykazani w SM EFS. Jeśli tak to w którym miejscu?

Odpowiedź

Nie, nie są oni uczestnikami. W SM EFS wykazuje się tylko uczestników projektu, w tym przypadku stażystę.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 2. Czy jednostka budżetowa przy posiadaniu konta oprocentowanego musi zwracać do IZ odsetki bankowe?

Odpowiedź

Nie, odsetki stanowią dochód budżetu jednostki.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 3. Czy w CST2021 jest profil organizacji oraz kto powinien założyć konto dla danej instytucji? 

Odpowiedź

To zależy od aplikacji w ramach CST 2021, z której korzystamy. W przypadku SL2021( zakładka PROJEKTY) oraz SM EFS, dostęp do projektu realizowanego na rzecz danego podmiotu dostaje osoba wskazana we wniosku o nadanie uprawnień, który składa się w dniu podpisania umowy o dofinansowanie i jest on nadawany przez właściwą instytucję z którą zawarto umowę o dofinansowanie, na podstawie tego wniosku.
Osoba, której ma być udzielony dostęp musi założyć swoje konto osobiste w CST2021, aby mieć dostęp do projektu i może ona nadawać uprawnienia kolejnym użytkownikom w ramach projektu. W przypadku kolejnych projektów tej samej organizacji procedura jest taka sama. W przypadku Bazy Konkurencyjności, użytkownik zakłada konto osobiste i w profilu użytkownika dodaje dane podmiotu, dla którego będzie publikował ogłoszenie. W przypadku żadnej z tych Aplikacji nie zakłada się konta organizacji.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 4. Proszę o podanie linków do materiałów źródłowych, o których mówiono na szkoleniu.

Odpowiedź

Baza personelu zaangażowanego w realizację projektu - FUNDUSZEUE (slaskie.pl)
Baza personelu w SL2021 – instrukcja wypełniania - FUNDUSZEUE (slaskie.pl)Harmonogram płatności projektu - FUNDUSZEUE (slaskie.pl)
Harmonogram płatności w SL2021 – instrukcja wypełniania - FUNDUSZEUE (slaskie.pl)
Instrukcja SL 2021 – Zamówienia publiczne (wersja 1.6) - FUNDUSZEUE (slaskie.pl)
Przewodnik dla beneficjentów FE SL 2021-2027 (projekty EFRR) – wersja 5 - FUNDUSZEUE (slaskie.pl)

Wszystkie powyższe dokumenty i wiele innych znajdziecie Państwo w zakładce Zapoznaj się z prawem i dokumentami na stronie
Strona główna - FUNDUSZEUE (slaskie.pl)

Bramki do logowania:
SZT2021 (cst2021.gov.pl)
SM EFS - Strona główna (instrukcja do SM znajduje się w zakładce POMOC)
Baza Konkurencyjności (funduszeeuropejskie.gov.pl) (instrukcja do BK znajduje się w zakładce Pomoc umieszczonej na dole strony)

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 5. Kiedy należy założyć konto w CST?

Odpowiedź

Konto w CST2021, można założyć w dowolnym momencie.  Należy je założyć, jeśli nasze dane zostały wskazane przez beneficjenta we wniosku o nadanie uprawnień przy podpisaniu umowy o dofinansowanie, jako dane użytkownika zarządzającego w ramach projektu, a także jeśli chcemy mieć dostęp do SL2021 czy SM EFS, który może nadać użytkownik zarządzający danym projektem na rzecz beneficjenta. Osoby nie posiadające konta w CST nie mogą uzyskać dostępu ani do SL2021 (zakładka PROJEKTY), ani do SM EFS.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 6. Czy jest gdzieś instrukcja, która opisuje jakie uprawnienia mają poszczególne role w systemie CST?

Odpowiedź

Zakres ról i przypisane im uprawnienia zależą od możliwości dostępnych w poszczególnych aplikacjach wchodzących w skład CST2021.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 7. Czy przy składaniu wniosków o płatność (FST) należy załączać dokumenty dot. zamówień publicznych jeśli Beneficjenta obowiązuje zasada konkurencyjności?

Odpowiedź

Co do zasady dokumentów dotyczących zasady konkurencyjności nie załącza się w zakładce zamówienia. Jednak instytucje mogą stosować w tym przypadku własne procedury i uszczegółowić zakres dokumentów, który ma być przekazywany instytucji w zakładce zamówienia. Dane dotyczące zakresu dokumentów, które należy przekazać znajdują się w instrukcjach, np. Przewodniku beneficjenta do SL dla poszczególnych Funduszy lub w umowie o dofinansowanie.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 8. Proszę o potwierdzenie informacji o braku konieczności skanowania faktur i innych dokumentów księgowych do wniosku.

Odpowiedź

W przypadku projektów realizowanych w ramach EFS+ nie skanuje się dokumentów finansowych do wniosku o płatność. Dokumenty wskazane przez instytucje skanuje się i załącza na wezwanie instytucji w trakcie weryfikacji wniosku o płatność. W przypadku projektów realizowanych w ramach EFRR dokumenty finansowe skanuje się i załącza do wniosku o płatność.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 9. Nie jest jasne jakie zamówienia wpisujemy do CST - czy tylko te powyżej 130 tyś czy wszystkie również te zgodnie z zasadą konkurencyjności pow. 50 tyś. ? Zgodnie z zapisami dokumentu: PRZEWODNIK DLA BENEFICJENTÓW FE SL 2021-2027, strona 76: „Zamówienia (o wartości przekraczającej 50 000 zł netto) dotyczące wydatków kwalifikowalnych należy przesyłać w CST 2021 na bieżąco (niezwłocznie po udzieleniu zamówienia, tj. po podpisaniu umowy z wykonawcą).”

Odpowiedź

Co do zasady dokumentów dotyczących zasady konkurencyjności nie załącza się w zakładce zamówienia. Jednak instytucje mogą stosować w tym przypadku własne procedury i uszczegółowić zakres dokumentów, który ma być przekazywany instytucji w zakładce zamówienia. Dane dotyczące zakresu dokumentów, które należy przekazać znajdują się w instrukcjach do SL dla poszczególnych Funduszy tj. np.: EFRR, EFS, FST, lub w umowie o dofinansowanie. Dokument, o którym mowa, tj. PRZEWODNIK DLA BENEFICJENTÓW FE SL 2021-2027 dla EFRR wskazuje, że dotyczy to również zamówień o wartości przekraczającej 50 000 zł netto, czyli zamówień przeprowadzonych zgodnie z zasadą konkurencyjności. Proszę zawsze odnosić się do dokumentów dotyczących odpowiedniego Funduszu, Naboru, Umowy o dofinansowanie

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 10. Co w sytuacji, gdy podczas wprowadzania danych UP okaże się, że bierze on udział w analogicznym projekcie?

Odpowiedź

SM EFS informuje beneficjenta wprowadzającego dane, jeśli uczestnik bierze udział w podobnym projekcie. Jeśli mimo to beneficjent zdecyduje się objąć wsparciem taką osobę, a wsparcie się zdubluje, to w projekcie, do którego osoba przystąpiła później, może być niekwalifikowalna. Sytuacje należy rozpatrzyć indywidualnie dla każdego uczestnika.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 11. Jakie możliwości wyboru są w SM z listy rozwijanej np. 1) Dla uczestnika indywidualnego osoba zatrudniona:...... 2) dla Uczestnika instytucjonalnego : typ instytucji ; w tym: ...... Czy jest możliwość przygotowania takiego zestawienia? Dane potrzebne będą do stworzenia formularza rekrutacji.

Odpowiedź

Zakres danych zbieranych w przypadku uczestników wskazany jest w umowie o dofinansowanie.
Ponadto informacje można uzyskać w zakładce POMOC na stronie SM EFS - Pomoc, gdzie znajduje się instrukcja do SM oraz filmy instruktażowe.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 1. Jak wykorzystać rekomendowany przez Zarząd Województwa Śląskiego projekt koncepcyjny Miejsca Odpoczynku Rowerzysty (MOR)?

Odpowiedź

Na podstawie zaproponowanej koncepcji można wykonać projekt budowlany i techniczny MOR. W sprawie szczegółów koncepcji należy kontaktować się z wykonawcami koncepcji.

Pytanie 2. Czy jest możliwość łączenia dofinansowania ze środkami z Funduszu Dróg Samorządowych, tzn. remont drogi odbyłyby się z wykorzystanie środków z FDS, natomiast trasa rowerowa zostałaby zgłoszona w przedmiotowym konkursie?

Odpowiedź

Zgodnie z Przewodnikiem dla beneficjentów FE SL 2021-2027 rozdz. 1.2 Źródła finansowania zapisano, że projekt finansowany może być ze środków EFRR albo FST oraz może być współfinansowany z budżetu państwa lub/i ze środków funduszy celowych. Informujemy, że zgodnie z Przewodnikiem dla beneficjentów FE SL w działaniu 3.3. Regionalne Trasy Rowerowe – Budowa/ przebudowa infrastruktury drogowej przeznaczonej dla pojazdów samochodowych jest wydatkiem niekwalifikowanym. Zwracamy szczególną uwagę, by zweryfikować czy również w Funduszu Dróg Samorządowych przewidziano taką możliwość.

Pytanie 3. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. Jak opisywać warunki niedyskryminacji w projektach twardych? (np. w remontach placówek)

Odpowiedź

Po pierwsze równościowe zasady horyzontalne (niedyskryminacji, równości szans kobiet i mężczyzn, zapewniania dostępności dla osób z niepełnosprawnościami) są zazwyczaj zawarte w ramach kryteriów formalnych oceny projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) w ramach sekcji dotyczącej zgodności projektu z politykami horyzontalnymi UE (oprócz powyższych również zasada zrównoważonego rozwoju oraz zasad "nie czyń poważnych szkód - tzw. zasada DNSH, Do No Significant Harm).
W przypadku projektów EFRR niezbędne jest "pozytywnego wpływ na politykę równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla OzN" co oznacza zapewnienie dostępności infrastruktury, środków transportu, towarów, usług, technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych oraz wszelkich produktów projektów (w tym także usług), które nie zostały uznane za neutralne, dla wszystkich ich użytkowników/użytkowniczek – zgodnie ze standardami dostępności dla polityki spójności 2021–2027.
Nowe produkty projektów (np. zasoby cyfrowe, środki transportu, infrastruktura, usługi) finansowane z programów muszą być zgodne z zasadami uniwersalnego projektowania – co oznacza co najmniej zastosowanie standardów dostępności dla polityki spójności na lata 2021-2027.
W przypadku obiektów i zasobów modernizowanych (m.in. przebudowa, rozbudowa), zastosowanie standardów dostępności jest obowiązkowe - o ile pozwalają na to warunki techniczne i zakres prowadzonej modernizacji. Decyzje w tej sprawie podejmuje IZ lub inna, właściwa instytucja.

Należy zatem najpierw przeanalizować po kolei wszystkie: elementy infrastruktury, środków transportu, towarów, usług, technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych oraz produkty projektu pod kątem tego czy mają mieć pozytywny wpływ na politykę równości szans i niedyskryminacji, czy też być może niektóre z nich mają charakter neutralny.
Na bazie tego należy:

a) w stosunku do elementów/produktów o pozytywnym wpływie na politykę równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla OzN - opisać jakie standardy dostępności oraz w jaki dokładnie sposób (im konkretniej, w ramach dostępnego miejsca we wniosku, tym lepiej) będą wdrożone w ramach określonych elementów/produktów projektu. Oznacza to określenie które standardy dostępności będą aplikowane i w jakim zakresie (np. w przypadku modernizowanego budynku XYZ zastosujemy standard infrastrukturalny, w szczególności zapewnimy: 
- w stosunku do dostępu do wejścia do budynku - zastosujemy zniwelowania róznicy poziomów bezpośrednio przed budynkiem (poprzez zastosowanie nasypu) co pozwoli wdrożyć zasady uniwersalnego projektowania do tego elementu (...) + jakie inne np. modele mogą mieć zastosowanie, np. w przypadku placówek oświatowych - Model Dostępnej Szkoły).

Jednocześnie w elementach takich jak np. zarządzanie projektem należy podkreślić jak Państwo zapewnicie niedyskryminacyjne zarządzanie w projekcie? Może to być poprzez politykę work-life balance lub zastosowanie elastycznego czasu pracy i możliwość pracy zdalnej umożliwiających łączenie ról społecznych i zawodowych, politykę antydyskryminacyjną itd. itp.

b) w stosunku do elementów/produktów projektu, które w ocenie Państwa mają charakter neutralny - uzasadnienie dlaczego elementy/produkty te mogą być uznane za neutralne, np. przebudowa ciągu kanalizacyjnego realizowanego w projekcie ma charakter neutralny w zakresie realizacji zasad równościowych ponieważ nie ma on bezpośrednich użytkowników i nie jest możliwy dostęp do niego poza charakterem ścisle interwencyjny-specjalistycznym, który jednak wymaga każdorazowo realizacji osobnych prac gruntowych. Jednocześnie pozytywny wpływ na realizację zasad równościowych będzie miało przebudowanie miejsca sterowania przepompownią
i zarządzania ciekami kanalizacyjnymi, wobec których zastosowano realizację standardu dostępności infrastruktury poprzez XYZ.

Opracowane przez Pana Adama Zawisnego

Pytanie 1. W związku z nowymi regulacjami dotyczącymi pomocy de minimis i możliwością uzyskania limitu de minimis dla każdej jednostki organizacyjnej gminy osobno (np. szkoły, zarządy dróg itd.) - proszę o informację w jaki sposób będzie sprawdzany limit pomocy w systemie SUDOP dla poszczególnych jednostek organizacyjnych, skoro obecnie obowiązuje NIP dla Miasta/Gminy, który agreguje automatycznie wszystkie jednostki miasta.

Odpowiedź

Limit pomocy de minimis udzielanej na poszczególne jednostki organizacyjne weryfikowany będzie odrębnie, na podstawie oświadczenia danej jednostki o otrzymanej/braku otrzymania pomocy de minimis, formularza pomocy de minimis dotyczącego tej jednostki oraz pomocniczo w oparciu o system SUDOP (wskazując NIP jednostki).

Jednocześnie informuję o wejściu w życie nowego Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 (Dz. U. z 2024 r. poz. 598).

Pytanie 2. Czy koszty pośrednie muszą być na poziomie 7% kosztów wydatków kwalifikowanych?

Odpowiedź

Zasady ich rozliczania określają dwa dokumenty:
I. Przewodnik dla beneficjentów (sekcja 8.2. koszty pośrednie)
II. Regulamin wyboru projektów (rozdział 2.3 Kwalifikowalność wydatków) Zgodnie z Regulaminem, Wnioskodawca zobowiązany jest do wykazania kosztów pośrednich w projekcie, niezależnie od jego całkowitego kosztu, chyba, że z innych przepisów wynika co innego.

Możliwe jest jednak dofinansowanie kosztów pośrednich do maksymalnej wysokości 85% lub zgodnie z zasadami udzielania pomocy publicznej/pomocy de minimis [1].

Oznacza to, że w formularzu wniosku w polu E.1.2. "Zadanie w projekcie - koszty pośrednie" należy wykazać je z domyślną stawką 7%. Wnioskodawca ma jednak możliwość samodzielnie określić poziom dofinansowania kosztów pośrednich, nie wyższy jednak niż 85% w polu E.3.2. Stawki ryczałtowe - Koszty pośrednie.

Należy zaznaczyć, że w projektach, w których udzielana jest pomoc publiczna na podstawie Rozporządzenia (WE) NR 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego, koszty pośrednie nie stanowią wydatku kwalifikowalnego dla operatora.

[1] Jeżeli projekt podlega zasadom pomocy publicznej, możliwość kwalifikowania wydatków pośrednich musi wynikać również z właściwych dla Ciebie przepisów stanowiących podstawę udzielenia pomocy publicznej. Jeżeli na ich podstawie nie masz możliwości kwalifikowania kosztów pośrednich, wykorzystaj do tego celu dostępny limit w ramach pomocy de minimis.
Jeżeli dostępny limit pomocy de minimis nie pozwala objąć maksymalnym dofinansowaniem kosztów pośrednich, w polu „Dofinansowanie” należy wpisać niższą kwotę – odpowiednią do posiadanego wolnego limitu.

Pytanie 1. Jak jest rozumiana kwestia wycofania / likwidacji taboru zastępowanego:
- czy konieczne jest złomowanie?
- czy liczba wycofywanych / złomowanych pojazdów musi odpowiadać 1:1 liczbie pojazdów kupowanych w ramach projektu?
- w jakim terminie należy zlikwidować / zezłomować zastępowane pojazdy?

Odpowiedź

Wycofanie rozumiane jako złomowanie nieefektywnego ekologicznie taboru, opiera się na kryterium merytorycznym specyficznym punktowanym nr 4 pn. "Wycofanie zastępowanego taboru".
Spełnienie tego kryterium nie jest obowiązkowe, co oznacza, że nie ma konieczności zezłomowania wszystkich pojazdów w ramach projektu.
Termin zezłomowania pojazdu powinien być adekwatny do uruchomienia nowego pojazdu zakupionego w ramach projektu.
Definicja kryterium nie określa wymaganej liczby zezłomowanych pojazdów. Oznacza to, że złomowanie dowolnej liczby pojazdów i ich wycofanie z floty będzie punktowane w ramach tego kryterium, będącego efektem realizowanego projektu.
Przychody z zezłomowania pojazdów należy uwzględnić w analizie finansowej projektu i kalkulacji rekompensaty.

Pytanie 2. Czy w przypadku projektu polegającego wyłącznie na zakupie nowych pojazdów należy szczegółowo odnosić się do spełnienia zasady „zanieczyszczający płaci”?

Odpowiedź

W przypadku projektu polegającego wyłącznie na zakupie taboru autobusowego zasada "zanieczyszczający płaci" nie ma zastosowania.

Pytanie 3. Czy w ramach spełnienia kryterium formalnego specyficznego nr 1 konieczne jest zadeklarowanie lektorskiej emisji nazw przystanków w językach: angielskim / ukraińskim, czy wystarczy zadeklarowanie opublikowania przetłumaczonych materiałów informacyjnych o ofercie przewozowej?

Odpowiedź

Wnioskodawca ma obowiązek zapewnić powszechnie dostępność, przejrzystość i aktualność informacji w językach obcych (angielskim/ukraińskim).
Jeśli nie jest możliwe zastosowanie takiego rozwiązania w przypadku danego projektu, należy przedstawić uzasadnienie, które zostanie ocenione przez ekspertów.

Pytanie 4. Czy w sytuacji, w której na obszarze objętym wsparciem nie ma uchwalonego programu ochrony powietrza i SEAP można odnieść się do zapisów programu właściwego dla Woj. Śląskiego?

Odpowiedź

W przypadku braku Programu SEAP/SECAP w danym mieście, należy poinformować o tym w polu B.7.1 "Uzasadnienie spełnienia kryteriów wniosku o dofinansowanie".
W przypadku Programu Ochrony Powietrza należy odnieść się do Programu Ochrony Powietrza Województwa Śląskiego i przeanalizować zgodność projektu z jego zapisami.
Link do uchwały Zarządu Województwa Śląskiego przyjmującej aktualizację programu: Program Ochrony Powietrza
Przedstawione informacje w tym zakresie będą przedmiotem oceny merytorycznej projektu.

Pytanie 5. W jaki sposób podać roczną liczbę użytkowników nowego lub zmodernizowanego transportu publicznego (kryterium merytoryczne – specyficzne punktowane nr 2):
a) Jak rozumieć „rozpoczęcie interwencji” – czy jest to rok złożenia wniosku / podpisania umowy / rozpoczęcia rzeczowej realizacji?
b) Czy wartość bazowa odnosi się do łącznej liczby osób korzystających z oferty przewozowej, czy osób korzystających z taboru zastępowanego przez kupowane pojazdy?

Odpowiedź

Ad. a)
Rozpoczęcie interwencji projektu najlepiej przyjąć zgodnie z planowaną datą rozpoczęcia projektu określoną w polu E.2. Planowana data rozpoczęcia/ zakończenia realizacji projektu we wniosku o dofinansowanie.
Pojęcie rozpoczęcia interwencji zostało określone w definicji wskaźnika „Roczna liczba użytkowników nowego lub zmodernizowanego transportu publicznego", która służy do określenia wartości bazowej wskaźnika, która jest szacowana jako liczba użytkowników usługi transportowej w roku poprzedzającym rozpoczęcie interwencji i wynosi zero
w przypadku nowych usług.

Ad. b)
Kryterium odnosi się do łącznej liczby zakładanego wzrostu liczby osób korzystających z transportu publicznego w stosunku do wariantu bezinwestycyjnego (odniesienie do całości systemu).
Natomiast wskaźnik powiązany z tym kryterium powinien dotyczyć rocznej liczby użytkowników odnoszącej się do taboru objętego zakresem projektu, w tym wycofywanego taboru autobusowego.
Informujemy, że powyższe nie stanowi oceny projektu. Ta nastąpi w oparciu o przedłożoną dokumentację aplikacyjną biorąc pod uwagę obowiązujące na ten czas przepisy prawa i zasady.

Pytanie 6. Czy dokumenty potwierdzające zabezpieczenie środków dot. wkładu własnego konieczne będą do przedłożenia po wyborze projektu do dofinansowania – na etapie podpisywania umowy o dofinansowanie?

Odpowiedź

W zależności od typu beneficjenta, które reprezentuje wnioskodawca, przed podpisaniem umowy o dofinansowanie projektodawca może być poproszony o przedstawienie jednego lub kilku z poniższych dokumentów:

- co najmniej trzymiesięczna lokata terminowa (dokument potwierdzający lokatę powinien zawierać informację o terminie założenia lokaty wraz z terminem jej zapadalności),
- promesa bankowa (w przypadku promesy warunkowej dokument będzie podlegał indywidualnej ocenie i akceptacji IZ FE SL w zakresie wskazanych przez bank warunków),
- wyciąg z wyodrębnionego na realizację projektu rachunku bankowego beneficjenta wskazujący wartość, co najmniej wkładu własnego wraz z oświadczeniem o wykorzystaniu środków na cele projektu,
- WPF lub uchwała budżetowa podjęta przez organ założycielski pełniący nadzór i kontrolę nad podmiotem realizującym zadania JST,
- uchwała (lub oświadczenie w przypadku organu jednoosobowego) właściwego organu określająca zadanie, na które przeznaczone są środki finansowe,
-umowa kredytowa, zawarta umowa ppp (dla projektów hybrydowych)

Konieczność przedstawienia dokumentów potwierdzających posiadanie środków na zabezpieczanie wkładu własnego nie dotyczy jednostek samorządu terytorialnego i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. 
W sytuacji, kiedy wnioskodawcą jest jednostka samorządu terytorialnego lub Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia a partnerem podmiot, który nie jest zwolniony z obowiązku, wartość środków otrzymanych ze źródeł zewnętrznych - z zastrzeżeniem, że muszą stanowić koszty kwalifikowalne inwestycji. Złożenia dokumentów – podmiot ten składa dokumenty potwierdzające posiadanie środków na zabezpieczanie wkładu własnego.  
W przypadku, gdy realizacja projektu rozpoczęła się i poniesiono wydatki wartość zabezpieczenia wkładu własnego może być pomniejszona o wartość tych wydatków oraz o wartość środków otrzymanych ze źródeł zewnętrznych - z zastrzeżeniem, że muszą stanowić koszty kwalifikowalne inwestycji.

Pytanie 7. Czy w myśl zapisów instrukcji wypełniania wniosku: „Wartość wkładu własnego, który musisz zabezpieczyć na realizację inwestycji stanowi różnicę między kwotą wydatków kwalifikowanych projektu a kwotą dofinansowania, zgodnie z poziomem dofinansowania dla projektu.”
należy udokumentować wkład własny wyłącznie w zakresie wydatków kwalifikowalnych?

Odpowiedź

Wnioskodawca ma obowiązek zabezpieczyć wkład własny do projektu, którego wartość będzie stanowić różnicę między wydatkami kwalifikowalnymi a dofinansowaniem. Należy jednak pamiętać, iż wydatki uznane za niekwalifikowalne, a związane z realizacją projektu, ponosi beneficjent jako strona umowy o dofinansowanie projektu

Pytanie 8. Czy nie ma obowiązku udokumentowania środków na podatek VAT, który jest możliwy do odzyskania na zasadach podatkowych i stanowi wydatek niekwalifikowalnych w projekcie?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami umowy  Beneficjent jest zobowiązany pokryć ze środków własnych wszelkie wydatki uznane za niekwalifikowalne w ramach projektu. Nie ma konieczności dokumentować posiadania środków na zabezpieczenie wydatków niekwalifikowanych w projekcie.

Pytanie 9. Organizator planuje zakupić autobusy elektryczne, które następnie będą udostępnione operatorowi (spółka w 100% własności gminnej) na podstawie umowy dzierżawy. Elementem towarzyszącym będzie rozbudowa stacji ładowania znajdującej się na terenie zajezdni o kolejne punkty ładowania autobusów elektrycznych. W celu zapewnienia odpowiedniej mocy dla rozbudowanej stacji ładowania występuje konieczność doposażenia istniejącej, będącej własnością operatora, stacji transformatorowej o dodatkowy transformator wraz z niezbędnym osprzętem (m.in. rozdzielnice niskiego i średniego napięcia).

Czy organizator ma możliwość uwzględnienia w projekcie doposażenia stacji transformatorowej i uzyskać na ten zakres dotację?

Odpowiedź

W odpowiedzi na pytanie dotyczące możliwości kwalifikowania stacji transformatorowej, będącej elementem rozbudowywanej infrastruktury do tankowania pojazdów zasilanych paliwami zeroemisyjnymi w ramach działania 03.01 Zakup taboru autobusowego/ trolejbusowego – ZIT informuję, że zgodnie z Przewodnikiem dla Beneficjentów FE SL 2021-2027 dopuszczalne są wydatki poniesione z tego tytułu z zachowaniem przepisów o pomocy publicznej.
Oczywiście proszę o opisanie we wniosku konieczności uzupełnienia stacji o brakujące elementy usprawniające możliwość ładowania zakupionego zeroemisyjnego taboru autobusowego. Ważną kwestią kwalifikowalności przedmiotowej infrastruktury jest również posiadanie prawa do dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu i zachowanie trwałości projektu minimum przez okres 5 lat przez beneficjenta.

Pytanie 10. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. Jaka dokumentacja powinna zostać składana w momencie przedstawienia wydatków do rozliczenia dla potwierdzenia zrealizowania zobowiązań Beneficjenta w zakresie polityk horyzontalnych?

Odpowiedź

Ten element nie jest jednoznacznie określony i jest ściśle zależny od charakteru projektu, zapisów konkursowych (jeśli są jakieś elementy, które to wyszczególniają,
np. w zakresie realizacji audytów) oraz konkretnych pozycji budżetowych zawartych w projekcie ramach kosztów bezpośrednich. W tym zakresie będą to najpewniej konkretne dokumenty formalne, np. umowy, protokoły, wyniki audytów, opisy procedur (np. w kontekście budżetu równościowego), uzasadnienia wykorzystania mechanizmu racjonalnych usprawnień (i w tym zakresie potwierdzenia, że osoba spełnia przesłanki dla zastosowania tego mechanizmu) oraz księgowe, np. faktury. Posiadanie dokumentów potwierdzających może być niezbędne także w zakresie udowodnienia właściwego wykorzystania kosztów pośrednich dla realizacji zobowiązań w zakresie polityk horyzontalnych. 

Opracowane przez Pana Adama Zawisnego

Pytanie 2. Czy jeśli na potrzeby projektu, już na etapie wnioskowania zostanie założone wykonanie audytu dostępności (głównie pod kątem architektonicznym i cyfrowym), audyt ten zostanie planowo wykonany, zrealizowany, rozliczony, to czy na wypadek pozytywnej opinii audytora, w przypadku wykrycia przez kontrolę projektu jakichkolwiek nieprawidłowości samorząd odpowiada za te nieprawidłowości, czy odpowiedzialność spada na firmę audytorską?

Odpowiedź

Wszelką odpowiedzialność w zakresie realizacji projektu (o ile konkretne przepisy nie stanowią inaczej) wobec Instytucji Zarządzającej (IZ) Instytucji Pośredniczącej (IP) ponosi samorząd. Poddanie jednak danego działania/inwestycji rzetelnemu audytowi dostępności w praktyce znacząco zmniejsza ryzyka wystąpienia nieprawidłowości, które wcześniej byłyby niewykryte. 

Jeśli jednak zostałyby stwierdzone jakieś nieprawidłowości to: 
a) jeśli samorząd jest przekonany co do swojej racji może na bazie audytu dostępności podjąć merytoryczną dyskusję z argumentacją IŻ/IP w zakresie nieprawidłowości, bowiem nie zawsze IZ/IP musi mieć merytorycznie rację;
b) samorząd może dochodzić swoich racji wobec podmiotu audytującego, wskazując na nierzetelność realizacji audytu i efekt tego dla samorządu od strony finansowej. Można to zrobić zawsze, na drodze sądownictwa cywilnego.
Dodatkową opcją w tym zakresie jest zapisanie w umowie, że nierzetelne wykonanie audytu, w szczególności takie, które narazi samorząd na poniesienie kosztów niekwalifikowalnych w ramach kontroli projektu, może spowodować obowiązek zapłaty odpowiedniej części wskazanych kosztów stwierdzonej niekwalifikowalności;
c) fakt zlecenia oraz zrealizowania rzetelnego audytu w zakresie danego działania/inwestycji stanowi potwierdzenie dochowania należytej staranności i ograniczenia ryzyk
w tym zakresie i może, a wręcz powinno stanowić dla IZ/IP ważny argument w ramach dyskusji nad kwestią stwierdzenia nieprawidłowości i ew. kosztami niekwalifikowalnymi wynikającymi z tego.
Jest to także bardzo ważny element w zakresie potwierdzenia dochowania należytej staranności przez pracowników urzędu odpowiedzialnych za realizacji projektu. 

Konkludując, podobnie jak we wszystkich innych obszarach realizacji projektów – tak i tutaj nie ma możliwości zapewnienia 100% pewności / gwarancji, jednakże zlecenie
i realizacja dobrego jakościowo audytu (w tym na wstępnych etapach opracowywania projektu) radykalnie zmniejsza możliwe ryzyka, jak i chroni pośrednio przed ewentualnymi konsekwencjami, jeżeli pomimo tego jakieś nieprawidłowości zostałyby stwierdzone przez IZ/IP.

Opracowane przez Pana Adama Zawisnego

Pytanie 3. Jak wypełnić wniosek? 

Odpowiedź

Dobre wskazania odnośnie tego jak ogółem wypełnić wniosek można znaleźć m.in. na stronach Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskie, przykładowo:
- Instrukcja wypełniania i składania WoD;
- Przewodnik dla beneficjentów FE SL 2021-2027.

Opracowane przez Pana Adama Zawisnego

Pytanie 1. Czy ngo powinny dysponować koordynatorem dostępności?

Odpowiedź

Ustawa o zapewnianiu Dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami nie nakłada obowiązku posiadania koordynatora dostępności przez NGO. Jednak jeśli organizacja zdiagnozuje potrzebę powołania takiej osoby, to oczywiście może.

Opracowane przez Pana Konrada Galińskiego

Pytanie 2. Wg ustawy o zapewnieniu dostępności asystenci to dostęp alternatywny, który stosuje się jedynie w uzasadnionych przypadkach ze względów technicznych, prawnych.
W Standardach dostępności '21-27 asystenci są wskazani np. przy organizowaniu wydarzeń otwartych jako konieczność, którą trzeba zapewnić. Czy asystenci to dostęp alternatywny? Jeżeli nie to kiedy powinniśmy go stosować?

Odpowiedź

Rzeczywiście w myśl ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami dedykowany asystent może być traktowany jako dostęp alternatywny. Jednak zauważmy, że dostęp jako taki jest obowiązkowy, nawet jeśli jest on w formie alternatywnej. Ustawa mówi, w jaki sposób wdrożyć dostęp alternatywny (art. 7 pkt 2) Natomiast w wydarzeniach plenerowych, gdzie mamy do czynienia ze zmiennymi warunkami, taka usługa będzie rozwiązaniem systemowym. Trudno sobie wyobrazić żeby podczas wydarzeń zapewnić np. tyflomapę, albo system wypukłego prowadzenia, który umożliwi samodzielne skorzystanie. Jeśli założymy, że asystent może pomóc każdemu odbiorcy, niezależnie od jego potrzeb (tak jest w banku Santaner) to mówimy już o rozwiązaniu systemowym, a nie alternatywnym.

Opracowane przez Pana Konrada Galińskiego

Pytanie 3. Czy cała infrastruktura sfinansowana ze środków funduszowych powinna być dostępna, tzn. czy obowiązek ten dotyczy także pomieszczeń technicznych? Na jednym
z wcześniejszych szkoleń była mowa o tym, że nawet pomieszczenia techniczne powinny być dostępne, bo np. może przyjechać na kontrolę pracownik IZ lub innej instytucji, by sprawdzić efekty realizacji projektu i z tego powodu np. kotłownia czy inne pomieszczenie techniczne musi mieć zagwarantowany dostęp. Czy nie jest to jednak nadinterpretacja?

Odpowiedź

Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami rzeczywiście wyłącza pomieszczenia techniczne z konieczności zapewniania tam dostępności. Jednak projektując przestrzeń uniwersalnie możemy zaplanować również dostępność w pomieszczeniach technicznych.

Opracowane przez Pana Konrada Galińskiego

Pytanie 1. Gmina będzie składać wniosek w ramach działania FESL.03.03 Regionalne Trasy rowerowe - ZIT. Jednym z kryteriów merytorycznych specyficznych do spełnienia jest „Zgodność projektu z programem ochrony powietrza oraz SEAP/ SECAP”. Jeżeli Miasto nie przyjęło takiego planu to czy wystarczające będzie uzasadnienie  braku sprzeczności projektu z postanowieniem planu oraz nie  podważanie celów programu ochrony powietrza i SEAP (nie  kolidowanie z innymi działaniami podejmowanymi na ich podstawie)?

Odpowiedź

W przypadku, gdy program SEAP/ SECAP i Program Ochrony Powietrza nie został przyjęty przez Państwa Miasto, to należy taką informację przedstawić w polu B.7.1 Uzasadnienie spełnienia kryteriów wniosku o dofinansowanie.
W przypadku Programu Ochrony Powietrza konieczne jest odniesienie się również do Programu Ochrony Powietrza Województwa Śląskiego i przeanalizowanie zgodności projektu z jego zapisami. 

Link do uchwały Zarządu Województwa Śląskiego przyjmującego aktualizację do programu:
https://bip.slaskie.pl/sejmik_wojewodztwa/sesje_sejmiku/uchwaly/uchwala-sejmiku-nr-vi6282023-z-dnia-2023-11-20.html

Przedstawione informacje w tym zakresie będą przedmiotem oceny merytorycznej projektu.

Pytanie 2. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. Czy nabór grantobiorców jest wymagany przed złożeniem wniosku? Czy środki ZIT subregion centralny są zapewnione dla Gminy, czy jednak punktacja będzie decydowała o otrzymaniu dofinansowania?

Odpowiedź

Nabór grantobiorców nie musi zostać przeprowadzony przed złożeniem wniosku. Jednakże za przeprowadzenie naboru przed złożeniem wniosku o dofinansowanie jest punktowane na etapie oceny merytorycznej.
Aplikować o wsparcie mogą jedynie wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Nabór jest prowadzony w trybie konkursowym, zatem jeśli wnioskowana kwota dofinansowania wybranych projektów przekroczy alokację w naborze, to nie ma gwarancji przyznania dofinansowania dla wszystkich wybranych projektów – w tej sytuacji będzie decydowała punktacja. Natomiast na etapie oceny merytorycznej nie jest wymagane otrzymanie minimalnej liczby punktów, by projekt został oceniony pozytywnie. Jeśli w wyniku oceny złożonego wniosku, projekt nie spełni kryteriów formalnych lub merytorycznych, to zostanie oceniony negatywnie, czyli nie otrzyma dofinansowania.

Pytanie 2. Zwracam się z zapytaniem czy w ramach naboru FESL.10.06-IZ.01-081/23 (projekt grantowy) Gmina może we wniosku o dofinansowanie zaplanować maksymalny dopuszczalny poziom dofinansowania kosztów kwalifikowanych do kosztów pośrednich na poziomie 80%?

Odpowiedź

W ramach naboru FESL.10.06-IZ.01-081/23 wnioskodawca może we wniosku o dofinansowanie zaplanować 80% dofinansowania dla kosztów pośrednich lub zgodnie z zasadami udzielania pomocy publicznej / pomocy de minimis.

Pytanie 3. Jak wypełnić oświadczenie dot. prawa do dysponowania nieruchomością w przypadku projektu grantowego dla którego nie wskazujemy dokładnych adresów nieruchomości?

Odpowiedź

Oświadczenie dot. prawa do dysponowania nieruchomością, w przypadku projektów grantowych, również tych, dla których nie są znane dokładne lokalizacje grantobiorców, należy wypełnić w odniesieniu do wnioskodawcy. W celu potwierdzenia, że wnioskodawca posiada prawo dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu oraz w okresie trwałości, konieczne jest wskazanie, że zgoda właścicieli nieruchomości, do dysponowania nieruchomością przez wnioskodawcę, zostanie zagwarantowana w umowie z grantobiorcami. Należy w oświadczeniu zaznaczyć punkt 7) inne (ewentualnie punkt 6) stosunek zobowiązaniowy przewidujący uprawnienie do wykonywania robót i obiektów budowlanych) oraz wskazać, że właściwa zgoda zostanie zagwarantowana umową zawieraną z mieszkańcami objętymi projektem. Należy również dołączyć do wniosku wzór umowy zawierający m.in. sposób uregulowania kwestii dysponowania nieruchomością.

Pytanie 4. Czy można realizować projekty w formule zaprojektuj i buduj?

Odpowiedź

Potwierdzam iż możliwa jest realizacja projektu w trybie „zaprojektuj i buduj”. Dla projektów realizowanych w trybie konkurencyjnym, wnioskodawca jest zobowiązany do posiadania dokumentacji technicznej na moment aplikowania, jednak nie ma obowiązku dołączania jej do wniosku o dofinansowanie. Przy czym, jeżeli zajdzie taka potrzeba wnioskodawca może zostać poproszony o jej dołączenie na etapie oceny wniosku.

Pytanie 5. Wskaźnik rezultatu "liczba przedsięwzięć proekologicznych" odnosi się do działań typu kampania proekologiczna, czy do montowanych instalacji?

Odpowiedź

Zgodnie z definicją zawartą w załączniku nr 2 do Regulaminu wyboru projektów we wskaźniku „Liczba przedsięwzięć proekologicznych” należy wykazać przedsięwzięcia proekologiczne które zostaną zrealizowane w ramach projektu a mające istotny wkład w realizację celów środowiskowych.

Przykładami takich przedsięwzięć mogą być m.in:
- montaż instalacji OZE;
- nasadzenia roślinności;
- systemy w zakresie magazynowania.

Zwracamy jednakże uwagę, że działania wykazane we wskaźniku powinny być realizowane w tej samej lokalizacji, w której planuje się montaż OZE, a zatem u mieszkańców.

W ramach naboru nr FESL.10.06-IZ.01-081/23, wskaźnikiem, który mierzy liczbę działań związanych z edukowaniem społeczeństwa, przekazywaniem wiedzy oraz promowaniem ekologicznych zachowań jest wskaźnik „Liczba przeprowadzonych kampanii informacyjno-edukacyjnych kształtujących świadomość ekologiczną”.

Wskaźniki  „Liczba przeprowadzonych kampanii informacyjno-edukacyjnych kształtujących świadomość ekologiczną” oraz „Liczba przedsięwzięć proekologicznych” są wskaźnikami, które należy rozpatrywać odrębnie.

Więcej szczegółowych informacji na temat ww. wskaźników znajduje się  w załączniku nr 2 do Regulaminu wyboru projektów.

Pytanie 6. Proszę o wskazanie informacji o zamówieniach  publicznych.

Odpowiedź

Informacje dotyczące zamówień publicznych znajdują się w  Przewodniku dla beneficjentów FE SL 2021-2027 rozdział 7.

W ramach naboru FESL.10.06-IZ.01-081/23 oraz naboru FESL.02.06-IZ.01-076/23 istnieje możliwość uzyskania dodatkowych punktów w ramach spełnienia dwóch poniższych kryteriów:
"Stopień przygotowania inwestycji do realizacji" – jeśli przeprowadzono postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego oraz "Zastosowanie w projekcie zielonych zamówień publicznych" – jeśli w projekcie zastosowano zielone zamówienia publiczne.

Więcej  informacji na temat punktacji ww. kryteriów dostarcza  załącznik nr 1 do Regulaminu naboru dla działania 10.06 oraz działania 2.06

 Pytanie 7. Czy w projektach parasolowych należy na każdej instalacji PV umieścić naklejkę promocyjną?

Odpowiedź

Zgodnie z Podręcznikiem wnioskodawcy i beneficjenta funduszy europejskich na lata 2021-2027 w zakresie Informacji i Promocji wnioskodawca zobowiązany do umieszczenia naklejek na wyposażeniu, sprzęcie i środkach transportu powstałych lub zakupionych w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich. Szczegółowe informacje dot. oznakowania urządzeń naklejkami znajdują się w ww. dokumencie. Ponadto na naszej stronie internetowej przygotowaliśmy https://funduszeue.slaskie.pl/czytaj/zasady_promocji_oznakowania, które należy zastosować w realizowanym projekcie.

Pytanie 8. Proszę o wyjaśnienie jakie warunki musi spełnić odbiorca końcowy, aby planowany w ramach projektu magazyn energii elektrycznej podłączony do istniejącej instalacji nie był objęty pomocą de minimis?

Odpowiedź

W przypadku realizacji projektu polegającego na montażu magazynu energii elektrycznej podłączonego do istniejącej instalacji fotowoltaicznej zarówno w projektach grantowych jak i parasolowych wnioskodawca powinien dokonać analizy zgodności projektu z zasadami pomocy publicznej i/lub pomocy de minimis na magazyny energii
w odniesieniu do istniejących instalacji OZE, do których zostanie podłączony magazyn energii.

Przewodnik dla beneficjentów FE SL 2021-2027, rozdz. 1.5 Udzielanie pomocy publicznej, pomocy de minimis wskazuje warunki jakie należy przenalizować w sytuacji, gdy nie planuje się objęcia magazynu energii pomocą de minimis na poziomie beneficjent-mieszkaniec. Brak występowania pomocy de minimis na tzw. drugim poziomie możliwe jest wyłącznie, jeśli zostaną spełnione łącznie 3 przesłanki weryfikowane w kontekście instalacji PV on-grid, do której podłączony jest magazyn:
- główna działalność podmiotu ma charakter niegospodarczy (np. osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej);
- energia jest zużywana głównie na potrzeby własne podmiotu, tj. maksymalnie 20% ilości energii wytworzonej w danej instalacji nie jest zużywane przez podmiot na potrzeby własne; oraz
- rozmiar (zdolność wytwórcza) instalacji nie przekracza realnego zapotrzebowania podmiotu na energię elektryczną.

Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej moc instalacji fotowoltaicznej powinna odpowiadać na realne zapotrzebowanie na energię elektryczną, co oznacza,
iż wyliczenie zapotrzebowania nie powinno przekroczyć progu konsumpcji rocznej (jeśli nie planuje się udzielania wsparcia w formie pomocy de minimis).

W sytuacji, gdy instalacja PV odbiorcy końcowego/grantobiorcy wytwarza nadwyżkę energii, która jest wprowadzana do sieci, tego rodzaju działalność gospodarcza może zostać uznana jako działalność pomocnicza przy spełnieniu powyższych warunków łącznie zarówno w okresie realizacji, jak i trwałości projektu.

Wnioskodawca w procedurach dotyczących wyboru odbiorców końcowych/grantobiorców powinien opisać, jakie warunki muszą zostać spełnione, tak aby instalacja PV spełniała przesłanki wykluczające objęcie podłączonego do niej magazynu energii pomocą de minimis, tzn. zapisy w Regulaminie naboru odbiorców końcowych/grantobiorców a także zapisy umowy powinny umożliwiać ich weryfikację pod kątem spełnienia wszystkich 3 przesłanek wskazanych wyżej. Powyższe zapisy będą wskazywać prawa i obowiązki odbiorców końcowych/grantobiorców, a jednocześnie, uregulowania dla wnioskodawcy w zakresie monitoringu, kontroli oraz rozwiązania umowy w przypadku, gdy dojdzie do naruszenia ww. przesłanek.

Zwracamy uwagę, iż w odniesieniu do relacji z użytkownikiem magazynu energii, to na wnioskodawcy spoczywa obowiązek dokonania analizy pod kątem przesłanek pomocy publicznej/pomocy de minimis.

Pytanie 1. Jednym z zadań w projekcie jako infrastrukturę towarzyszącą, wspierającą transport publiczny zaplanowano modernizację/wymianę wiat przystankowych w projekcie
(u Lidera oraz Partnerów). Czy jest to zakres kwalifikujący się do wsparcia w ramach omawianego działania 03.02.?

Odpowiedź

Uprzejmie informuję, że lokalizacja infrastruktury wspierającej transport publiczny w postaci modernizacji/wymiany wiat przystankowych w projekcie zależna jest od zidentyfikowanych potrzeb przez wnioskodawcę.  
Ważną kwestią kwalifikowalności przebudowy przystanków komunikacyjnych jest posiadanie prawa do dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu i zachowanie trwałości projektu minimum przez okres 5 lat przez beneficjenta.
Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że w ramach Działania 03.02. Zrównoważona multimodalna mobilność miejska – ZIT podstawowym elementem projektu powinna być budowa lub przebudowa zintegrowanych centrów przesiadkowych, w tym dworców autobusowych i kolejowych, wraz z infrastrukturą towarzyszącą związaną z transportem zbiorowym, w tym subregionalnym. Dopuszcza się projekty polegające na rozbudowie istniejących centrów przesiadkowych, dla których nie ma konieczności prowadzenia robót budowlanych w ramach istniejącego centrum przesiadkowego, a głównym celem projektu będzie jego uzupełnienie o brakujące elementy i usprawnienie systemu komunikacji w mieście.
W razie dalszych pytań zachęcam do kontaktu telefonicznego pod nr tel. 32 77 40 381 lub 32 77 44 636.

Pytanie 2. Czy istnieje możliwość podwyższenia udziału procentowego dofinansowania w projekcie do 85 % w ramach wydzielonej puli środków określonych w Strategii ZIT, jeżeli po przetargu wartość projektu będzie niższa?

Odpowiedź

Zgodnie z §3 ust. 8 umowy o dofinansowanie w szczególnie uzasadnionych przypadkach IZ FE SL może podjąć decyzję o zwiększeniu dofinansowania. Zwiększenie dofinansowania nie jest możliwe dla projektów objętych pomocą publiczną, jeżeli spowodowałoby naruszenie zasad dotyczących udzielania pomocy.

Szczegółowe zasady zwiększenia dofinansowania określone są w Przewodniku dla beneficjentów FE SL 2021-2027, który wskazuje na możliwość zawnioskowania o zwiększenie:
-procentu lub/i kwoty dofinansowania,
-kosztów kwalifikowalnych i kwoty dofinansowania.

Będziemy analizować możliwość zwiększenia kwoty lub/i procentu dofinansowania między innymi w przypadku, gdy:
- ponowne szacowanie wartości zamówienia lub/i
- oferta złożona przez wykonawcę/ów lub/i
- wartość podpisanej/ych umowy/umów z wykonawcą/ami, przekroczy wysokość wydatków dotyczących danego zamówienia, które zaplanowane zostało we wniosku o dofinansowanie.

W przypadku, kiedy nie wykonano części zadań lub wydatków – co nie ma wpływu na wskaźniki produktu, rezultatu i cel projektu – środki zaplanowane na ich pokrycie można przesunąć na inne zadania lub wydatki. Środki te nie pomniejszają wartości wydatków kwalifikowalnych i nie stanowią ograniczenia rzeczowego w projekcie. Każdy przypadek będzie rozpatrywany indywidualnie w zakresie wpływu na cel projektu oraz istotnego znaczenia dla projektu.
Pytanie 3. Czy w ramach zagospodarowania wody deszczowej miasto może zakwalifikować zadanie dotyczące budowy parkowej sadzawki oraz punktu poboru wody do podlewania zieleni miejskiej zlokalizowanej bezpośrednio przy ciągu pieszo-rowerowym prowadzącym do centrum przesiadkowego? (zarówno budynek centrum przesiadkowego, jak i ciąg pieszo-rowerowy będzie objęty wnioskiem o dofinansowanie).

Zakres zadania obejmuje: budowę sadzawki za istniejącym ciekiem wodnym, budowę zbiornika służącego do poboru wody do podlewania zieleni miejskiej, wykonanie zasilania zbiornika i sadzawki, budowę zatoki umożliwiającej parkowanie pojazdów uprawnionych na czas poboru wody do podlewania, wykonanie fragmentu nawierzchni ulicy wzdłuż zatoki do parkowania. Wszystkie w/w elementy stanowią całość zadania, które służy rozwiązaniu problemu zagospodarowania wody deszczowej w tym rejonie miasta.

Odpowiedź

Zgodnie z Przewodnikiem dla Beneficjentów 2021-2027 w ramach działania 03.02 Zrównoważona multimodalna mobilność miejska – ZIT przewidziano możliwość zastosowania elementów wynikających z Europejskiego Zielonego Ładu oraz rozwiązania na rzecz GOZ o ile stanowią mniej niż 50% kosztów kwalifikowanych i znajdują zastosowanie w miejscu realizacji projektu, m.in.:

- rozwiązania sprzyjające adaptacji do zmian klimatu, w tym zwiększenie powierzchni zielonych (zielone dachy, ściany, zazielenianie terenu), zagospodarowania wody deszczowej,
- rozwiązania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym,
- inne przedsięwzięcia proekologiczne – dotyczące transformacji w kierunku celów środowiskowych zrównoważonego rozwoju, w tym poprawy efektywności energetycznej, zastosowania odnawialnych źródeł energii oraz wszystkich innych działań związanych z tzw. zazielenianiem przedsiębiorstw.

Wymienione rozwiązania w zakresie zagospodarowania wody deszczowej, poprzez budowę parkowej sadzawki oraz punktu poboru wody do podlewania zieleni miejskiej zlokalizowanej bezpośrednio przy ciągu pieszo-rowerowym prowadzącym do centrum przesiadkowego, wymaga bardziej szczegółowego wyjaśnienia kwestii zależności istniejącego już cieku wodnego w kontekście zasilania planowanej infrastruktury i ewentualnego rozpatrzenia pod kątem zgodności z prawem wodnym. Kolejną wątpliwość budzi czy planowane do wykonania zbiorniki wodne tworzą jedną całość czy są osobnymi elementami, niewykorzystującymi wód opadowych, co jest istotne z punktu widzenia Europejskiego Zielonego Ładu.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że w ramach Działania 03.02. Zrównoważona multimodalna mobilność miejska – ZIT podstawowym elementem projektu powinna być budowa lub przebudowa zintegrowanych centrów przesiadkowych, w tym dworców autobusowych i kolejowych, wraz z infrastrukturą towarzyszącą związaną z transportem zbiorowym, w tym subregionalnym. Nie dopuszczalne jest finansowanie budowy/przebudowy infrastruktury liniowej, w tym drogowej, przeznaczonej dla indywidualnego ruchu zmotoryzowanego. Wykonanie fragmentu nawierzchni ulicy wzdłuż zatoki do parkowania stanowić będzie wydatek niekwalifikowany.

z dnia 18.07.2024 r. 

Pytanie 4. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. Czy w przypadku projektu z rozliczaniem na podstawie rzeczywiście poniesionych kosztów dołączamy do wniosku o płatność wszystkie dokumenty dotyczące wydatków (np. zamówienia, faktury, protokoły odbioru, listy płac, itd.) czy tylko wybrane wskazane przez Urząd Marszałkowski?

Odpowiedź

Zakres dokumentów, który załączacie Państwo do wniosku wskazany jest w umowie o dofinansowanie. Co do zasady: w EFS+ dołączamy dokumenty wskazane przez instytucje na etapie weryfikacji wniosku o płatność, w EFRR dołączamy dokumenty w zestawieniu finansowym przy wysyłaniu wniosku o płatność. W przypadku zamówień, dołączamy w zakładce zamówienia wszystkie zamówienia realizowane zgodnie z PZP, czyli powyżej 130 tys. zł netto, chyba że umowa stanowi inaczej.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 2. Czy jeżeli administratorem CST jest pracownik organizacji natomiast podpis kwalifikowalny należy do prezesa i czy taka osoba może wysyłać w imieniu organizacji harmonogramy płatności.

Odpowiedź

Harmonogram płatności w imieniu organizacji może wysłać każda osoba, która jest uprawniona do tego w systemie, w tym administrator. Informacja o tym, w jaki sposób przesyłane mają być harmonogramy płatności, zawarta jest w umowie o dofinansowanie. Będzie służyć do tego zakładka w LSI, zakładka w CST, bądź sporządzać się go będzie w pliku excell, którego wzór Państwo otrzymają.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 3.
1. Czy uprawniony przedstawiciel beneficjenta (osoba podpisująca wnioski) musi mieć konto w systemie informatycznym?
2. Czy możliwe jest podpisanie wniosku przez 2 osoby w przypadku 2- osobowej reprezentacji?

Odpowiedź

Wniosek o płatność w systemie CST może podpisać każda osoba, która jest do tego w systemie upoważniona, nie musi to być osoba reprezentująca beneficjena zgodnie z KRS. Każda osoba podpisująca wniosek o płatność musi mieć konto w systemie CST.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 4. Czy jednostka samorządu terytorialnego dokonując zakupów dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej poniżej kwoty 50 tys. netto ma obowiązek upubliczniania rozeznania ofertowego, jeżeli w wewnętrznych procedurach ma tylko rozesłania zapytania do kilku potencjalnych oferentów?

Odpowiedź

Rozumiem, że w pytaniu chodzi o rozeznanie rynku. W tej perspektywie nie ma obowiązku stosowania żadnych procedur poniżej 50 tyś zł netto, chyba, że instytucja w umowie o dofinansowanie wskaże inaczej lub jeżeli zobowiązuje Państwa do tego wewnętrzny regulamin. We wskazanym przypadku stosujecie Państwo wewnętrzne procedury, jeśli w umowie o dofinansowanie nie są nałożone dodatkowe obowiązki.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 1. Co to są logi formularza?

Odpowiedź

Logi formularza to zapis historii zdarzeń, zmian, zapisów formularza. Logi pojawiają się na poziomie uprawnień użytkowników systemu np. w SM EFS.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 2. W Instrukcji użytkownika SL 2021 wskazano, iż możliwe są 2 opcje podpisu wniosku o płatność: 1) Certyfikat kwalifikowany i infrastruktura PKI – podpis w formacie XADES, 2) Podpis niekwalifikowany – dostępny w sytuacji, kiedy podpis kwalifikowany nie jest możliwy (Aplikacja wysyła na adres e-mail użytkownika kod autoryzacyjny, który należy podać w oknie „potwierdzenie kodu jednorazowego”). Czy powyższe oznacza, iż użytkownik wybiera rodzaj podpisu i wystarczający jest podpis niekwalifikowany?

Odpowiedź

Beneficjent może wybrać rodzaj podpisu jedynie w sytuacji jeśli w umowie o dofinansowanie nie określono rodzaju podpisu jakim ma zostać podpisany wniosek o płatność. Zapis w instrukcji dopuszcza dwa rodzaje podpisu, ale instytucja może ograniczyć rodzaje podpisów - najczęściej wyłącznie do podpisu w formacie XADES.

Opracowane przez panią Martę Eisler-Wrzeszcz

Pytanie 1. Czy informacje o projekcie zamieszczane na stronie internetowej muszą być dostosowane dla osób z niepełnosprawnościami?

Odpowiedź

Tak, projekty finansowane ze środków UE podlegają standardom dostępności, które omawialiśmy na spotkaniu. Strony internetowe projektów podlegają zarówno powyższym standardom, jak również Ustawie o dostępności cyfrowej, która nakłada konieczność stosowania wytycznych WCAG 2.1.

Opracowane przez pana Konrada Galińskiego

Pytanie 2. Gdzie można się przeszkolić/ podjąć naukę np. z języka migowego? Jest zapis w dokumentacji, że w przypadku zgłoszenia takiej potrzeby mamy zapewnić pomoc w tym zakresie. Czy może to zrobić pracownik, który sam dobrowolnie podejmie naukę czy jednak jakaś inna doświadczona osoba?

Odpowiedź

Osoby głuche w większości nie znają fonicznego języka polskiego. Istnieje niewielka szansa, że sami się zgłoszą, a tym bardziej zrobią to w składni i gramatyce języka polskiego. Mówiliśmy na spotkaniu o tym, że jednostki publiczne często przepisują treść wprost z ustawy. Oczywiście jest możliwe przeszkolenie się z języka migowego, jednak jak każdy język, jeśli nie jest używany będzie się dewaluował. W takim wypadku zalecamy raczej zakup usługi tłumacza online. Jest ona tańsza od kursów językowych, i pozwala na połączenie z tłumaczem w czasie rzeczywistym w momencie przyjścia osoby głuchej. Być może w instytucji jest pracownik, który zna i używa na co dzień PJM i nie będzie potrzeby korzystania z powyższych rozwiązań.

Opracowane przez pana Konrada Galińskiego

Pytanie 1. Czy dla projektu z zakresu ITS w ramach działania FESL 03.02 Studium wykonalności jest obowiązkowym załącznikiem do wniosku?

Odpowiedź

W naborze z działania 03.02 Zrównoważona multimodalna mobilność miejska – ZIT, typ 2 Inteligentne systemy transportowe (ITS) dla rozwoju zrównoważonego transportu miejskiego - załącznikiem niezbędnym do dołączenia do wniosku o dofinansowanie będzie analiza specyficzna dla sektora, wynikająca z kryteriów wyboru projektów w ramach działania. Dokument ten może przyjąć formę Studium Wykonalności, ale oczywiście nie musi. Klasyczne Studium wykonalności nie jest wymagane w przedmiotowym naborze. Konieczność taka przewidziana została dla projektów realizowanych w trybie niekonkurencyjnym.

Niniejszą analizę należy opracować korzystając z dokumentów:

- Zał. 4.a warunki specyficzne dla naboru w Instrukcji wypełniania wniosku,
- Wytyczne dotyczące zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym hybrydowych na lata 2021-2027 (dalej wytyczne dot. przygotowania projektów),
- inne dokumenty które mogą mieć wpływ na spełnienie przez projekt kryteriów oceny projektów.

Przeprowadzenie rzetelnej analizy specyficznej może mieć kluczowe znaczenie z punktu widzenia przyznanej punktacji, dlatego nie odniesienie się do powyższych wymagań może skutkować nie przyznaniem punktów w ramach oceny kryteriów merytorycznych przez eksperta.

Pytanie 2. W ramach projektu jako dodatkowy komponent planowane jest przeprowadzenie kampanii informacyjno-promocyjnej m.in.: poprzez realizację warsztatów dla mieszkańców. Proszę o wyjaśnienie czy tego typu działanie należy zdefiniować jako wskaźnik pn. „Liczba przedsięwzięć proekologicznych”? Jeżeli tak, czy z związku z zakresem projektu należy go obligatoryjnie wykazać?

Odpowiedź

Planowane w ramach projektu warsztaty dla mieszkańców jako element kampanii informacyjno-promocyjnej nie wpisują się w definicję wskaźnika pn. „Liczba przedsięwzięć proekologicznych”. 

Wykazane przedsięwzięcie musi mieć istotny wkład w realizację celów środowiskowych określonych w Rozporządzeniu PE i Rady 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje. Opis powinien być spójny z działaniami wskazanymi we wniosku o dofinansowanie w kryterium merytorycznym ogólnym „Wpływ projektu na realizację celów środowiskowo-klimatycznych UE określonych w dokumencie Europejski Zielony Ład (zasada „Nie czyń poważnych szkód” – DNSH)”.

Wskazany wskaźnik jest obowiązkowy w projektach realizowanych w Priorytecie II Fundusze Europejskie na zielony rozwój oraz działaniach proekologicznych (np. 10.6), których cele są zgodne z celami środowiskowymi zrównoważonego rozwoju.

Pytanie 3. Czy analiza potrzeb i wymagań jest obligatoryjnym załącznikiem do wniosku o dofinansowanie?

Odpowiedź

Zgodnie zapisami Instrukcji wypełniania wniosków FE SL 2021-2027 „Analiza potrzeb i wymagań lub ocena efektywności realizacji przedsięwzięcia” jest załącznikiem obligatoryjnym wyłącznie dla projektów hybrydowych (art. 40 ustawy wdrożeniowej). Aby podmiot publiczny mógł podjąć decyzję, czy formuła PPP (w tym hybrydowa) będzie najbardziej efektywnym modelem należy przeprowadzić:

- dla projektów służących poprawie efektywności energetycznej - Analizę potrzeb i wymagań (sporządzoną w oparciu o przepisy Prawa zamówień publicznych- art. 83 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych);

- dla projektów z pozostałych obszarów - Ocenę Efektywności - konieczność jej przeprowadzenia wynika z art. 3a. Ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym.

Jeżeli więc inwestycja nie będzie realizowana w oparciu o formułę PPP – nie ma konieczności dołączania niniejszego załącznika do wniosku o dofinansowanie.

Pytanie 4. W ramach realizacji projektu planuje się m. in. rozwinięcie systemu dynamicznej informacji pasażerskiej, poprzez wyposażenie wybranych przystanków w tablice wyświetlające informacje o odjazdach autobusów w trybie on-line. Biorąc pod uwagę, że wsparta dofinansowaniem infrastruktura musi być dostosowana do zasad równości szans i niedyskryminacji, w tym w zakresie dostępności dla osób z niepełnosprawnością, proszę o wyjaśnienie czy w przypadku udzielonego wsparcia na wyposażenie przystanku w wyżej opisane tablice odjazdowe wymagane jest równocześnie wykonanie innych prac, które dostosowałyby infrastrukturę przystankową do ww. wymogów (np. wykonanie linii prowadzących i pól uwagi dla osób niedowidzących)?

Odpowiedź

W perspektywie 2021-2027 wsparcie udzielane będzie wyłącznie projektom i beneficjentom, którzy przestrzegają zasad horyzontalnych, o których mowa w art. 9 rozporządzenia ogólnego.

Dokumentem, który opisuje w jaki sposób zapewnić dostępność w różnych obszarach infrastrukturalnych są Standardy dostępności dla polityki spójności 2021-2027 (zał. nr 2 do Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027). W odniesieniu do obszaru transportu poruszają wiele kwestii i wątków, związanych z infrastrukturą komunikacji publicznej, a także taboru transportu publicznego.

Zasadniczo można przyjąć, iż zastosowanie standardów w odniesieniu do sfery transportu przyczynia się do osiągnięcia następujących efektów:
- umożliwienie swobodnego poruszania się w miejscach publicznych (poprzez budowę/wykonanie: pochylni, wind, podnośników, parkingów, tras bez przeszkód, ścieżek prowadzących, stref zagrożenia, pasów dotykowych i ostrzegawczych itd.)
- umożliwienie swobodnego korzystania ze środków transportu publicznego (poprzez stosowanie obniżenia podłogi, funkcje przyklęku, eliminację stopni lub ich minimalizowanie w zależności od możliwości (tabor niskowejściowy), wyposażenie pojazdów w podnośniki dla osób poruszających się na wózkach, rampy wjazdowe, stosowanie poręczy w kontrastowych kolorach, kasowników i automatów na odpowiedniej wysokości, system zapowiedzi głosowych w pojazdach, duże wyświetlacze elektroniczne, itd.);
-nieskrępowany i skuteczny dostęp do wszelkiej informacji przede wszystkim na temat rozkładu jazdy, kierunku jazdy i stacji/przystanków pośrednich, topografii punktu komunikacyjnego, lokalizacji zagrożeń, kierunku poruszania się itd. (informacja musi uwzględniać ograniczenia widzenia oraz słyszenia - odpowiednią wielkość komunikatów na tablicach informacyjnych np. w taborze czy odpowiedni poziom głośności umożliwiający usłyszenie komunikatu).

Mając na względzie ww. założenia, zasadnym jest, by elementy przestrzeni wokół strefy przystankowej były tak skonstruowane, aby każdy – niezależnie od dysfunkcji fizycznych, niepełnosprawności – miał możliwość skorzystania z tej infrastruktury komunikacyjnej, bez przeszkód, utrudniających poruszanie i orientowanie się w przestrzeni. Powyższe pozwoli uniknąć sytuacji, że system dynamicznej informacji pasażerskiej będzie dostępny, natomiast przestrzeń wokół tego obiektu infrastrukturalnego – będzie niedostępna, co wykluczy możliwość skorzystania z SIP.

Przypominam, iż wydatki związane z zapewnieniem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, dotyczące przedmiotu projektu – stanowią wydatki kwalifikowalne.

Odnośnie wyświetlaczy stosowanych w informacji wizualnej – standardy opisują szczegółowe parametry dotyczące wielkości komunikatów, czasu wyświetlania nazw, prędkości przesuwu tekstu. Wymogi te zaprezentowane są w rozdziale 3 „Infrastruktura transportu kolejowego – wymagania szczegółowe”, niemniej jednak ww. elementy można per analogiam (na zasadzie dobrych praktyk) zastosować w rozwiązaniach komunikacyjnych na przystankach autobusowych (przestrzeń manewrowa, pole oczekiwania, szerokość wolnego przejścia, dostęp do tablicy z rozkładem jazdy, wysokość montażu tablicy z rozkładem, dobre praktyki dotyczące systemu informacji pasażerskiej SIP).

Pytanie 5. Czy w naborze nr FESL.03.02-IZ.01-106/24 należy obligatoryjnie wybrać wskaźnik rezultatu w przypadku projektu dotyczącego tylko i wyłącznie budowy węzła przesiadkowego. Czy możliwe jest złożenie wniosku zawierającego wyłącznie osiągnięcie wskaźników produktu bez wskaźników rezultatu?

Odpowiedź

Uprzejmie informuję, że wskazane jest, aby każdy projekt miał przypisane zarówno wskaźniki produktu, jak i rezultatu, jakie planuje się osiągnąć dzięki realizacji projektu. Wskaźniki w projekcie powinny odzwierciedlać najważniejsze elementy i cele projektu.

Ogólny zakres wskazanego projektu dotyczący budowy węzła przesiadkowego w ramach działania 03.02 Zrównoważona multimodalna mobilność miejska – ZIT wskazuje na możliwość wyboru wskaźnika rezultatu pn. Roczna liczba użytkowników nowego lub zmodernizowanego transportu publicznego. Będzie to najprawdopodobniej będzie to jedyny adekwatny dla projektu wskaźnik rezultatu.

Zgodnie z zał. nr 2 do regulaminu wyboru projektów: Modernizacja transportu publicznego odnosi się do znacznych ulepszeń w zakresie infrastruktury oraz dostępu i jakości usług. Wartość bazowa wskaźnika szacowana jest jako liczba użytkowników usługi transportowej w roku poprzedzającym rozpoczęcie interwencji i wynosi zero w przypadku nowych usług.
Wydaje się zatem zasadne wykazać we wniosku powyższy wskaźnik, który będzie obrazował liczbę nowych użytkowników centrum/węzła przesiadkowego w projektowanej inwestycji.
W odniesieniu do pozostałych wymienionych wskaźników rezultatu ich wybór zależeć będzie od zakresu i szczegółowych zastosowanych rozwiązań w projekcie.

Pytanie 6. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. Czy VAT będzie wydatkiem kwalifikowanym zarówno, gdy wnioskodawcą będzie organizator czy operator?

Odpowiedź

Kwalifikowalność podatku VAT wynika z art. 64 ustęp 1 lit. c) rozporządzenia ogólnego oraz podrozdziale 3.5. Podatek od towarów i usług wytycznych kwalifikowalności. Najważniejsze założenia w zakresie kwalifikowalności VAT ujęte zostały w Przewodniku dla beneficjentów FE SL 2021-2027.

Jeśli projekt ma łączny koszt do 5 mln euro, to podatek VAT będzie wydatkiem kwalifikowanym, zgodnie z brzmieniem art. 64 ustęp 1 lit. c) pkt (i). Nie będziemy zatem dokonywać analizy możliwości odzyskania podatku VAT, korzystając z uprawnienia wynikającego z przepisu prawa unijnego. Niemniej na wnioskodawcy będzie spoczywało ryzyko nieprawidłowego kwalifikowania podatku w oparciu o przepisy krajowe, które zobowiązany jesteś przestrzegać (m.in. Ustawa o finansach publicznych, Ustawa o podatku od towarów i usług). Dopuszcza zatem sytuację, że uznasz, iż w projekcie o łącznym koszcie do 5 mln euro, podatek VAT będzie niekwalifikowany.

Regulacja ta ma zastosowanie zarówno dla projektów gdzie wnioskodawcą będzie organizator, jak i operator publicznego transportu zbiorowego.

Niemniej jednak, z doświadczenia ION wynika, że w przypadku gdy o dofinansowanie ubiega się operator transportu, ma on możliwość odzyskania podatku VAT. W związku z tym VAT nie powinien być kwalifikowany jako wydatek kwalifikowalny. Wymaga to jednak analizy i potwierdzenia przez Państwa służby księgowe.

Pytanie 2. Czy w przypadku składania wniosku o dofinansowanie przez Gminę będącą organizatorem transportu publicznego, która na moment składania wniosku ma zawarte porozumienia z innymi Gminami na terenie których będą świadczone usługi transportowe zakupionym taborem autobusowym, wymagane jest przyjęcie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP) również przez pozostałe Gminy?

Odpowiedź

Zgodnie z przyjętym Regulaminem wyboru projektów nr FESL.03.01-IZ.01-090/24 podstawowym warunkiem wsparcia jest konieczność wynikania z Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP) Subregionu Centralnego, przygotowanego zgodnie z wymogami programu, czego potwierdzeniem będzie pozytywna opinia Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT). Pozytywna opinia CUPT dot. SUMP jest wymagana na moment zakończenia naboru projektów. Na moment złożenia wniosku o dofinansowanie konieczne do uwzględnienia będą rekomendacje CUPT dotyczące JST aplikującej o dofinansowanie.

Zgodnie z wynikiem oceny dla poszczególnego Subregionu w zakresie SUMP w przypadku wnioskowania o dofinansowanie projektów w ramach SUMP, przed złożeniem wniosku o dofinansowanie wymagane jest przyjęcie SUMP uchwałą Rady Gminy wnioskującej o środki oraz wszystkich Gmin na terenie których świadczone będą usługi transportowe zakupionym w ramach dofinansowania taborem autobusowym. Spodziewamy się że SUMP dla gmin Subregionu Centralnego otrzyma podobne rekomendacje.

Pytanie 3. Czy w sytuacji, gdy wnioskodawcą będzie organizator, a po zakupie taboru autobusowego będzie chciał przekazać go operatorowi to jedyną forma przekazania może być aport? Czy dopuszczalna jest jakaś inna forma? Czy przy przekazaniu zakupionego taboru aportem (lub w innej formie) będą miały zastosowanie przepisy o pomocy publicznej lub pomocy de minimis?

Odpowiedź

Zakupiony w ramach przedmiotowego naboru tabor może być przekazany do spółki komunalnej na dwa sposoby. Pierwszy to odpłatna lub nieodpłatna umowa cywilnoprawna (najmu, dzierżawy lub użyczenia). Czas jej obowiązywania nie może być dłuższy niż okres, na który zawarto umowę o świadczeniu usług. Jeśli tabor ma się stać własnością przewoźnika, to przekazanie może nastąpić m.in. w formie aportu. Może to nastąpić w chwili tworzenia spółki (aport na pokrycie kapitału zakładowego) lub po jej utworzeniu (podwyższenie kapitału zakładowego).

Co do zasady dofinansowanie do zakupu taboru nie będzie stanowiło pomocy publicznej dla organizatora. Pomoc ta, w oparciu o rozporządzenie 1370/2007 została już udzielona w momencie powierzenia usługi operatorowi. Niemniej udostępnienie dofinansowanego taboru operatorowi powinno stanowić przysporzenie, które nie będzie powodować wzrostu rekompensaty ponad wartość wynikającą z umowy o świadczenie usług publicznych. Powinno zatem być odpowiednio uwzględnione w wyliczeniu rekompensaty. Przy czym nie zmieni się kwota rekompensaty, lecz źródło jej finansowania po stronie organizatora publicznego transportu zbiorowego. 

Pytanie 4. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. Gmina planuje złożyć wniosek o dofinansowanie projektu, którego przedmiotem będzie zakup autobusów niskoemisyjnych/zeroemisyjnych oraz stacji ładowania do zajezdni autobusowej. W związku z tym proszę o informację czy wymagane będą załączniki dotyczące deklaracji organu odpowiedzialnego za obszary Natura2000 oraz deklaracja zgodności projektu z celami środowiskowymi dla jednolitej części wód?

Odpowiedź

Decyzja o wydaniu pozwolenia wodnoprawnego:

Dla przedsięwzięcia dotyczącego zakupu taboru autobusowego wraz ze stacjami ładowania, pozwolenia wodnoprawnego nie wydaje się, nie ma obowiązku jego dołączania do wniosku.

Natura 2000:

W przypadku stacji ładowania, sytuacja jest bardziej skomplikowana. Gdyby projekt obejmował wyłącznie zakup taboru, deklaracja Natura 2000 nie byłaby wymagana.
Jednakże, ze względu na brak stacji ładowania w katalogu włączeń instrukcji, zalecamy skontaktowanie się z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska (RDOŚ) w celu wyjaśnienia, czy w tym przypadku deklaracja jest konieczna.

Pytanie 2. Czy możliwa jest zamiana rodzaju planowanego do zakupu taboru autobusowego z typu minibus na midi? Projekt znajduje się na Liście projektów realizujących cele Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 pod nazwą: Zakup minibusów elektrycznych dla Miasta Częstochowy. W związku z powyższym proszę o opinię, czy w takiej sytuacji konieczna jest aktualizacja listy projektów ZIT.

Odpowiedź

Zmiana rodzaju taboru autobusowego z minibusów na midi z napędem elektrycznym wydaje się nie skutkować koniecznością aktualizacji zapisów strategii ZIT Subregionu Północnego. Jednocześnie mając na względzie konieczność zbadania na etapie oceny formalnej zgodności złożonego projektu z listą inwestycji określoną w strategii, zasadne wydaje się opisanie w dokumentacji aplikacyjnej uzasadnienia wprowadzenia tego rodzaju zmian w projekcie względem założeń inwestycyjnych określonych na liście projektów w Strategii ZIT.  Jeżeli tego rodzaju wyjaśnienia nie znajdą się w dokumentacji aplikacyjnej, najprawdopodobniej wnioskodawca zostanie poproszony o nie w trybie uzupełnień. Jednocześnie zwracam uwagę, że na etapie oceny merytorycznej badana jest zgodność projektu z zapisami SUMP. Jeżeli więc zmiana parametrów zakupywanych autobusów może wpływać na ww. zgodność, to należy mieć na względzie, że eksperci oceniający projekt mogą zakwestionować spójność projektu z Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej.

Pytanie 3. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. Czy w przypadku realizacji projektu w formule "zaprojektuj i wybuduj" (w oparciu o PFU) na moment składania wniosku o dofinansowanie wymagane jest posiadanie prawa do dysponowania wszystkimi działkami wchodzącymi w skład przedsięwzięcia? Czy dopuszczalne jest, aby procedura uzyskiwania prawa do dysponowania nieruchomością (np. w drodze wywłaszczenia, darowizny) była w trakcie procedowania?

Odpowiedź

W ramach działania 3.2 Zrównoważona multimodalna mobilność miejska – ZIT, co do zasady, Wnioskodawca ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością,  podpisując umowę o dofinansowanie (chyba ze umowa stanowi o braku takiego obowiązku). Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Wyjątkiem są projekty dotyczące ścieżek rowerowych, gdzie (zgodnie z wzorem umowy o dofinansowanie) prawo do dysponowania nieruchomością na okres trwałości należy zapewnić przed rozliczeniem wydatków. Oznacza to, że w tym wypadku procedura uzyskiwania prawa dysponowania może być w toku procedowania wniosku. W załączniku 4f Informacja o prawie do dysponowania nieruchomością należy wskazać tytuł prawny, na podstawie którego Wnioskodawca zapewni prawo dysponowania przed rozliczeniem wydatków.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na zapisy § 19 pkt 2 Rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego, zgodnie z którym część informacyjna programu funkcjonalno-użytkowego obejmuje m. in.: oświadczenie zamawiającego o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Pytanie 2. Gmina przygotowuje wniosek o dofinansowanie. Na etapie prac okazało się, że istnieje problem w zakresie tytułu prawnego do nieruchomości, na których zlokalizowane będą dwa węzły przesiadkowe. Urząd Miasta wystąpił do Wojewody Śląskiego z wnioskiem o wyrażenie zgody na jej darowiznę na rzecz gminy (sprawa jest w toku czekamy na decyzję Wojewody). Natomiast działka 14/34 w obrębie 185 jest w użytkowaniu wieczystym spółki Polskie Koleje Państwowe SA, do której to Wydział Mienia wystąpi o aneksowanie porozumienia w zakresie nabycia prawa użytkowania wieczystego tej działki w drodze zamiany, poprzez wprowadzenie w nim zapisu w postaci zgody spółki do złożenia przez miasto oświadczenia o prawie dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu oraz w okresie trwałości, w celu złożenia wniosku o dofinansowanie inwestycji. W związku z powyższym zwracam się z pytaniem do Państwa czy zapisy w aneksie porozumienia w zakresie  zgody spółki PKP S.A, o której mowa powyżej, będą wystarczające do złożenia przez wnioskodawcę oświadczenia - Załącznika 4f na etapie składania wniosku o dofinansowanie?

Odpowiedź

Z treści przedstawionych informacji wynika, że są Państwo na etapie przygotowania dokumentów w celu uzyskania prawa do dysponowania wskazanymi działkami. W związku z tym w chwili obecnej nie posiadają Państwo prawa do dysponowania wskazywanymi nieruchomościami na cele realizacji projektu i w okresie trwałości. Jednocześnie IZ FE nie wnosi zastrzeżeń do wskazywanego tytułu do dysponowania nieruchomościami (w drodze darowizny na rzecz gminy i stosownego aneksowania porozumienia z PKP PLK).

Powinni Państwo posiadać takie prawo do dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu oraz w okresie trwałości najpóźniej na moment podpisania umowy o dofinansowanie.
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Wyjątkiem od tej zasady są projekty dotyczące m. in. ścieżek rowerowych, gdzie (zgodnie ze wzorem umowy o dofinansowanie) prawo do dysponowania nieruchomością na okres trwałości należy zapewnić przed rozliczeniem wydatków. Oznacza to, że w tym wypadku procedura uzyskiwania prawa dysponowania może być w toku procedowania wniosku. W załączniku 4f Informacja o prawie do dysponowania nieruchomością należy wskazać tytuł prawny, na podstawie którego Wnioskodawca zapewni prawo dysponowania przed rozliczeniem wydatków.

Pytanie 3. Czy w przypadku, gdy punkty ładowania pojazdów elektrycznych stanowią koszt niekwalifikowany, należy je wykazywać we wniosku o dofinansowanie w części G.1. Wskaźniki produktu: „Infrastruktura paliw alternatywnych (punkty tankowania/ładowania)" oraz w części B.7.1. Uzasadnienie spełnienia kryteriów, w ramach kryterium pn.: „Kompleksowość projektu Dotyczy 1. typu projektu": "Budowa stacji ładowania lub tankowania pojazdów zeroemisyjnych", jak również w ramach analizy finansowej (koszty i przychody wynikające z tego tytułu) oraz ekonomicznej? 

Odpowiedź

W przypadku gdy punkty ładowania pojazdów będą elementem projektu, bez wskazanego współfinansowania środków EFRR, punkty ładowania należy uwzględnić w części wskaźnikowej oraz analizie finansowej i ekonomicznej. Możliwa jest również realizacja wskazanego zakresu poza projektem, bez uwzględniania ich w analizach i w części wskaźnikowej.

Pytanie 4. Jeżeli infrastruktura będzie spełniała kryterium dostępności dla osób niepełnosprawnych, czy należy również określić wartość wskaźnika produktu pn.: Liczba projektów, w których sfinansowano koszty racjonalnych usprawnień dla osób z niepełnosprawnościami (EFRR/FST/FS) [szt.]?

Odpowiedź

Jeżeli infrastruktura objęta zakresem projektu spełnia kryteria dostępności, należy określić wskaźnik "Liczba projektów, w których sfinansowano koszty racjonalnych usprawnień dla osób z niepełnosprawnościami (EFRR/FST/FS)". Wnioskodawca zobowiązany jest do określenia wszystkich adekwatnych wskaźników.

Pytanie 5. Czy wpływ projektu na zasadę równości kobiet i mężczyzn powinien być „pozytywny", biorąc pod uwagę kryterium: Poprawa bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu „(w tym kobiet)"?

Odpowiedź

Przedstawione przez Panią kryterium „Poprawa bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu „(w tym kobiet)" stanowi kryterium dostępowe merytoryczno-specyficzne 0/1. Każdy projekt musi zakładać rozwiązania poprawiające bezpieczeństwo, np. bariery separujące rowerzystów od ruchu kołowego. Przedmiotowe kryterium nie jest skorelowane z zasadą równości kobiet i mężczyzn, której sposób oceny został opisany w Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027.

Pytanie 6. Inwestycja stanowi projekt poniżej 50 mln zł - proszę o potwierdzenie, że zgodnie z instrukcją analiza ekonomiczna może zostać opracowana w sposób uproszczony.

Odpowiedź

Potwierdzam, że pełna analiza ekonomiczna jest wymagana, gdy:
- koszt całkowity kwalifikowalny projektu wynosi co najmniej 50 mln zł;
- projekt ma strategiczne znaczenie (znajduje się na liście przedsięwzięć priorytetowych w Kontrakcie Programowym dla Województwa Śląskiego).
W przypadku braku spełnienia powyższych warunków, wymagana jest jedynie uproszczona analiza ekonomiczna.

Pytanie 7. Czy załącznik pn.: test pomocy publicznej można opracować dla każdego z partnerów indywidualnie w odniesieniu do zadań jakie realizują w projekcie?  

Odpowiedź

Test pomocy publicznej należy opracować dla każdego partnera indywidualnie, w odniesieniu do realizowanych przez niego zadań w projekcie.

Pytanie 8. Czy dla projektów w ramach naboru FESL.03.02-IZ.01-092/23 z działania 03.02. Zrównoważona multimodalna mobilność miejska - ZIT (Subregion Północny) dotyczących budowy centrów przesiadkowych wymagane jest uzyskanie i dołączenie do wniosku dokumentu pn. Deklaracja zgodności projektu z celami środowiskowymi dla jednolitej części wód?
Inwestycje obejmują przede wszystkim budowę parkingów park&ride wraz z drogami dojazdowymi, park&bike, przystanków z zatoką autobusową, ciągów pieszych, rowerowych, toalet, poczekalni, urządzenia terenów zielonych.

Odpowiedź

Deklaracja zgodności projektu z celami środowiskowymi dla jednolitej części wód (dalej: Deklaracja) jest wymagana najpóźniej do dnia podpisania umowy o dofinansowanie projektu, o ile jest ona dla niego wymagana.
Deklarację sporządza się dla przedsięwzięć, które uzyskały ostateczną ocenę wodnoprawną. Wykaz przedsięwzięć wymagających uzyskania oceny wodnoprawnej (i tym samym uzyskania przedmiotowej deklaracji) znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 27 sierpnia 2019 r. w sprawie rodzajów inwestycji i działań, które wymagają oceny wodnoprawnej.
Przedstawiony ogólny zakres projektu nie pozwala na jednoznaczne określenie, czy jest wymagane uzyskanie Deklaracji.

W przeważającej części przedsięwzięcia w ramach działania 03.02. Zrównoważona multimodalna mobilność miejska – ZIT nie będą wymagać uzyskania przedmiotowej deklaracji.
Niemniej jednak nie można wykluczyć przypadku, gdy zakres projektu będzie obejmował takie elementy jak np.:
- Wykonanie regulacji wód na długości większej niż 1000 m cieku naturalnego;
- Zmiany ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód mającej wpływ na warunki przepływu wód – zmiana na powierzchni co najmniej 1000 m2 polegająca na:
      a) Podwyższeniu terenu na gruntach przylegających do wód co najmniej o 1 m;
      b) Obniżeniu terenu na gruntach przylegających do wód co najmniej o 2 m.
- W zakresie robót i obiektów budowlanych mających wpływ na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej – wykonanie na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej przez wyłączenie z powierzchni biologicznie czynnej więcej niż 70% powierzchni nieruchomości położonej na obszarze nieujętym w system kanalizacji otwartej lub zamkniętej, zlokalizowanym na obszarach zasilania w strefie ochronnej ujęcia wód powierzchniowych lub wód podziemnych przeznaczonego do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi;
- lub inne działania określone w w/w Rozporządzeniu.

W takich sytuacjach konieczne będzie uzyskanie Deklaracji. Sposób uzyskania Deklaracji został określony na stronie: https://www.wody.gov.pl/nasze-dzialania/potwierdzenie-zgodnosc-z-celami-srodowiskowymi

Proszę o analizę czy przedsięwzięcie nie obejmuje elementów wykazanych w ww. rozporządzeniu.
Jeżeli w ramach projektu realizowane są elementy, które figurują w wykazie wskazanym w powyższym rozporządzeniu, wnioskodawca zobowiązany jest dołączyć przedmiotowy dokument.

Jeśli przedsięwzięcie wymagające uzyskania oceny wodnoprawnej jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko (w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko), ocenę wodnoprawną zastępuje się decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach lub decyzją, przed wydaniem której jest przeprowadzana ponowna ocena oddziaływania na środowisko.

Pytanie 9. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. W jaki sposób należy interpretować zapis Regulaminu wyboru projektów: „Jeżeli, to możliwe i zasadne, musisz podjąć działania zapewniające powszechnie dostępne, przejrzyste i aktualizowane przez kompetentne instytucje informacje w językach obcych (angielski/ukraiński)” – czy informacje w językach obcych mają być umieszczone zarówno w języku angielskim i ukraińskim, czy wystarczy jeżeli będzie to język angielski lub ukraiński?

Odpowiedź

Wyjaśniam, że przywołany wymóg z regulaminu wyboru projektów dla działania FESL 03.02 Zrównoważona multimodalna mobilność miejska – ZIT będzie weryfikowany  w ramach kryterium formalnego specyficznego 0/1, którego spełnienie jest konieczne do przyznania dofinansowania.

Należy zapewnić powszechną informację w językach obcych angielski/ukraiński, jeżeli jest to technicznie możliwe i zasadne do zastosowania. W takim przypadku informacje mają być prezentowane zarówno w języku angielskim jak i ukraińskim.
W przypadku braku takiej możliwości należy dokonać szczegółowego uzasadnienia z jakich przyczyn wprowadzenie takiego rozwiązania nie jest możliwe do zastosowania w projekcie.

Pytanie 2. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. Czy w przypadku montażu instalacji fotowoltaicznych na gruncie wnioskodawca winien przedłożyć Zaświadczenie/ deklarację organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000?

Odpowiedź

W instrukcji wypełniania wniosków, stanowiącej załącznik do Regulaminu projektów dla naboru nr FESL.10.06-IZ.01-082/23, znajdują się informacje dotyczące sytuacji, kiedy w danym projekcie należy ubiegać się o Zaświadczenie/ deklaracja organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000.
Z zapisów instrukcji wynika, iż dokument ten nie jest obligatoryjny m.in. dla projektów w których realizowane będę kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne na budynkach, powietrzne pompy ciepła, (…). Wydaje się zatem, że w przypadku planowanej instalacji PV na gruncie przedmiotowe zaświadczenie / deklaracja jest obligatoryjne. Należy jednak mieć na uwadze, że właściwszym organem do wydawania takich interpretacji (jakich przypadków dotyczy ww. zaświadczenie/deklaracja) jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach.

Pytanie 2. Czy w działaniu 10.6 ZIT nabór 082/23 wydatkiem, który będzie kwalifikowany podlegają carporty?

Odpowiedź

W ramach trwającego aktualnie naboru nr FESL.10.06-IZ.01-082/23 dla Działania 10.6 Rozwój energetyki rozproszonej opartej o odnawialne źródła energii (dla projektów innych niż parasolowe i grantowe) obowiązuje 4 wersja Przewodnika dla beneficjentów FE SL 2021-2027.

Zgodnie z zapisami ww. Przewodnika dla Działania 10.6 kosztami kwalifikowalnymi mogą być np. „Prace budowlane, instalacyjne i adaptacyjne, m.in.

- budowa/nabycie nowej infrastruktury oświetleniowej zintegrowanej z instalacjami OZE, budowa carportów” (strona 168 z 189).

Pytanie 3.

1. Parafia kościoła, wykonała i zakończyła inwestycję tj. instalacja fotowoltaiczna oraz pompa ciepła. Inwestycja była wykonana w 2022 roku. Czy w tym przypadku może ona się starać o dotację w Naborze FESL.10.06-IZ.01-082/23?
2. Czy parafia może się starać o dotację w wysokości 85 % jeśli prowadzi szkołę/żłobek w budynkach parafialnych? Czy na te komórki również mogą korzystać z inwestycji pozyskanych z ww. dotacji tj. instalacja fotowoltaiczna, pompa ciepła, czy też działania muszą być wyłączone z inwestycji? Parafia pobiera opłaty za te usługi, natomiast są przeznaczane na bieżące opłaty tych miejsc i nie mają na celu zwiększenie majątku parafii. 

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami rozdziału 2, podrozdział 2.1, pkt. 4 - Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027: „Dofinansowania nie może uzyskać projekt, który został fizycznie ukończony (w przypadku robót budowlanych) lub w pełni wdrożony (w przypadku dostaw i usług) przed przedłożeniem wniosku o dofinansowanie projektu właściwej instytucji, niezależnie od tego, czy wszystkie dotyczące tego projektu płatności zostały przez beneficjenta dokonane – z zastrzeżeniem zasad określonych dla pomocy publicznej. Przez projekt fizycznie ukończony lub w pełni wdrożony należy rozumieć projekt, dla którego przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie projektu nastąpił odbiór ostatnich robót, dostaw lub usług przewidzianych do realizacji w jego zakresie rzeczowym.”

Odwołując się do zapisu Wytycznych dot. kwalifikowalności, w przypadku, gdy inwestycja, polegająca ma montażu PV i pompy ciepła, została już wykonana i zakończona to taki projekt nie może być dofinansowany w ramach naboru FESL.10.06-IZ.01-082/23.

Dodatkowo na etapie oceny formalnej projektów weryfikowane będzie m.in.:

• czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT) – nabór FESL.10.06-IZ.01-082/23 dedykowany jest ZIT Subregionowi Centralnemu i zgodnie z Regulaminem wyboru projektu „Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej.”

• czy projekt nie został zakończony/lub w pełni wdrożony przed złożeniem wniosku o dofinansowanie?

W przypadku, gdy o dofinansowanie w ramach konkursu FESL.10.06-IZ.01-082/23 ubiega się parafia, która planuje montaż instalacji PV i pomp ciepła (przy spełnieniu m.in. kryterium, że projekt musi wynikać ze strategii ZIT Sub. Centralnego i nie może być zakończony/w pełni wdrożony przed złożeniem wniosku o dofinasowanie), to istotne, dla jakiego budynku planowane jest dane przedsięwzięcie. Należy podać m.in. jakie jest przeznaczenie budynku i planowanych instalacji OZE, a ponadto czy prowadzona jest w tym budynku działalność gospodarcza oraz czy instalacje OZE będą podpięte do sieci energetycznej/cieplnej. W celu określenia wysokości dofinansowania projektu niezbędne będzie przeprowadzenie przez Wnioskodawcę analizy zgodności projektu z zasadami pomocy publicznej/pomocy de minimis (obligatoryjny załącznik 4.c. do wniosku o dofinansowanie). Przy dokonywaniu analizy występowania pomocy publicznej w projekcie należy posiłkować się zapisami: Instrukcji wypełniania wniosku dla danego naboru, Załącznika 4.c.1 Instrukcja do załącznika 4.c Analiza zgodności projektu z zasadami pomocy publicznej  i / lub pomocy de minimis oraz Przewodnika dla beneficjentów.

Pytanie 4. Czy możliwe jest ujęcie budynku zarządzanego przez zespół szkół specjalnych w projekcie w ramach działania 10.6 i czy koszty związane z montażem OZE (panele PV i pompa ciepła) w tej placówce będą kosztami kwalifikowalnymi. Czy w tym przypadku ma zastosowanie zasada deinstytucjonalizacji?
Nieruchomość będąca przedmiotem projektu należy do Powiatu X i jest przekazana w trwały zarząd Zespołowi Szkół Specjalnych, który jest jednostką organizacyjną Powiatu. Obecnie budynek jest użytkowany przez dwie jednostki – Zespół Szkół Specjalnych i technikum wchodzące w skład innego zespołu szkół . Docelowo na zakończenie realizacji projektu nastąpi jednak zmiana, gdyż do 2025 r. planowana jest „wyprowadzka” technikum i ulokowanie w tym miejscu Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Niemniej posesja ciągle będzie w zarządzie szkoły specjalnej.
Czy w przypadku gdyby okazało się, iż szkoła specjalna podlega jednak deinstytucjonalizacji (bądź innym ograniczeniom), czy możliwym jest ujęcie w projekcie kosztów dotyczących technikum/poradni jako kosztów kwalifikowalnych (np. wyliczonych procentem zajmowanej powierzchni)?

Odpowiedź

W świetle interpretacji, które docierają do IZ nie ma możliwości uzyskania wsparcia na infrastrukturę OZE na potrzeby szkoły specjalnej.

Natomiast jeśli budynek jest użytkowany przez szkołę specjalną i inny podmiot, którego wsparcie nie jest wykluczone, a możliwe jest wydzielenie proporcjonalne zapotrzebowania na energię z OZE dla szkoły specjalnej i innego podmiotu, to można złożyć wniosek o dofinansowanie dla części instalacji obsługującej podmiot niewykluczony ze wsparcia. Warunki te muszą być dotrzymane w okresie trwałości.

Pytanie 5. Czy hospicjum może aplikować  w naborze FESL.10.06-IZ.01-082/23 oraz czy kwalifikowałoby się jako Instytucja ochrony zdrowia/uzdrowisko?

Odpowiedź

W naborze FESL.10.06-IZ.01-082/23 wsparcie będzie udzielane wyłącznie projektom zgodnym z zasadą deinstytucjonalizacji. 
Inwestycje infrastrukturalne w placówki świadczące całodobową opiekę długoterminową w formach instytucjonalnych (w rozumieniu Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027) nie będą wspierane.
Zgodnie z „Wytycznymi EFS + dotyczącymi realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach 2021-2027” opieka paliatywna i hospicyjna zalicza się usług w formie całodobowej nieinstytucjonalnej tj. usług świadczonych w społeczności lokalnej jednakże tylko w formach zdeinstytucjonalizowanych tj. do 8 osób oraz po spełnieniu przesłanek wynikających z definicji opieki instytucjonalnej tj.:

• usługi są świadczone w sposób zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby),
• wymagania organizacyjne nie mają pierwszeństwa przed indywidualnymi potrzebami mieszkańców,
• mieszkańcy mają wystarczającą kontrolę nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą w zakresie funkcjonowania w ramach placówki,
• mieszkańcy nie są odizolowani od ogółu społeczności lub zmuszeni do mieszkania razem.

W odniesieniu do powyższego należałoby przeanalizować, czy projekt planowany przez hospicjum w ramach naboru FESL.10.06-IZ.01-082/23 nie będzie wykluczony ze wsparcia na podstawie ww. definicji.

Ponadto należy wziąć pod uwagę to, że nabór FESL.10.06-IZ.01-082/23 dedykowany jest ZIT Subregionowi Centralnemu i zgodnie z Regulaminem wyboru projektu „Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej.”

Pytanie 6. Spółdzielnia Mieszkaniowa planuje założyć fotowoltaikę na pawilonach handlowo-usługowych, które należą do spółdzielni, w których znajdują się osiedlowe domy kultury, lokale użytkowe oraz administracja spółdzielni. Czy w związku z tym  należy dołączyć: sprawozdanie finansowe za 3 poprzednie lata, oświadczenie Spółdzielni o otrzymanej pomocy de minimis + formularz oraz oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

W pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę to, że nabór FESL.10.06-IZ.01-082/23 dedykowany jest ZIT Subregionowi Centralnemu i zgodnie z Regulaminem wyboru projektu „Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej.”

Do wniosku obowiązkowo należy dołączyć oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością – dokument składają Wnioskodawcy (w przypadku projektów partnerskich również partnerzy), których wnioski o dofinansowanie dotyczą projektów infrastrukturalnych. Oświadczenie należy złożyć zgodnie z wzorem umieszczonym pod naborem.

Nie jest natomiast możliwe jednoznaczne wypowiedzenie się na pozostałe pytania gdyż wymagane dokumenty są zależna od rodzaju projektu i sytuacji Wnioskodawcy.
W odniesieniu do procedury przetargowej wymaganej w programie FE SL 2021-2027, informacje na ten temat są zawarte w Przewodniku dla Beneficjentów (w zakresie stosowania procedury przetargowej).

Informacje dotyczące wymaganych załączników do wniosku znajdują się w Regulaminie wyboru projektów jak również w Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie. Należy mieć na uwadze, iż załączniki są również składane w zależności od specyfiki danego projektu. Inne załączniki będzie należało dołączyć np. w przypadku objęcia projektu pomocą publiczną inne natomiast w przypadku objęcia projektu pomocą de minimis. Wszystkie wskazówki i informację znajdują się  jednak w Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie (odpowiednio w części dotyczącej pomocy publicznej czy pomocy de minimis).

To, czy i jaką pomocą będzie objęty projekt, zależy od różnych czynników (między innymi od limitu jakim Wnioskodawca dysponuje w przypadku konieczności objęcia projektu pomocą de minimis), w przypadku braku dostępnego limitu pomocy de minimis projekt może zostać objęty pomocą publiczną (tutaj z  konieczne będzie wykazanie spełnienia efektu zachęty), możliwe jest również częściowe objęcie projektu pomocą zarówno publiczną jak i pomocą de minimis. Wszelkie informację na ten temat odnaleźć można i w Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie (w części dotyczącej pomocy publicznej oraz pomocy de minimis).

Pytanie 7. Czy dla Subregionów Centralny lub Zachodni ogłoszono już nabory, jeśli tak, to gdzie odnajdziemy informację na temat naborów?

Odpowiedź

Obecnie ogłoszony został nabór dla działania 10.06 dla ZIT Subregionu Centralnego. Więcej informacji dotyczących powyższego naboru znajduje się pod ogłoszeniem o naborze.

Dla ZIT Subregionu Zachodniego nabór planowany jest na maj – sierpień br., zgodnie z harmonogramem naborów.

Dookreślenie, którego ZIT dotyczy nabór, znajduje się w Regulaminie wyboru projektów, na stronie tytułowej i w rozdziale 1. Informacje o naborze.

Pytanie 8. Czy w ramach naboru wniosków nr FESL.10.6-IZ.01-082/23 dla projektu z zakresu montażu instalacji fotowoltaicznej na obiekcie jako załącznik dodatkowy należy przedłożyć Zaświadczenie/deklarację organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000?
Ponadto czy w ramach wskazanego typu projektu oprócz tablicy informacyjnej (wartość projektu przekracza 100.000 EUR) wymagane są również naklejki na zakupionych środkach trwałych?

Odpowiedź

W instrukcji wypełniania wniosków stanowiącej załącznik do Regulaminu projektów dla naboru nr FESL.10.06-IZ.01-082/23, znajdują się informacje dotyczące sytuacji, kiedy w danym projekcie należy ubiegać się o Zaświadczenie/ deklarację organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000. Z zapisów instrukcji wynika, że dokument ten nie jest obligatoryjny m.in. dla projektów w których realizowane będę kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne na budynkach, zatem w tym przypadku przedłożenie przedmiotowego załącznika nie będzie wymagane.
Jednocześnie kwestia obowiązku informacyjno- promocyjnego w zakresie planowanego  projektu opisana jest dokładnie w Podręczniku wnioskodawcy i beneficjenta Funduszy Europejskich na lata 2021-2027 w zakresie informacji i promocji.

Kwestia naklejek opisana została w rozdziale nr 10, gdzie zapisano m.in., że: „(…) Jako beneficjent, jesteś zobowiązany do umieszczenia naklejek na wyposażeniu, sprzęcie i środkach transportu powstałych lub zakupionych w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich (…)”.

Pytanie 9. Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. planuje złożenie w trwającym aktualnie naborze wniosku o dofinansowanie zakupu i montażu instalacji fotowoltaicznych w budynkach mieszkalnych TBS Sp. z o.o. dla budynków mieszkalnych znajdujących się w zasobach Spółki. Projekt objęty jest pomocą publiczną, wysokość dofinansowania stanowić będzie 45% kosztów kwalifikowanych. Koszty pośrednie dofinansowane będą z pozostałego do wykorzystania przez spółkę limitu pomocy de minimis.

Pytanie dotyczy możliwych źródeł pochodzenia wkładu własnego.

Spółka zakładała pokrycie wkładu własnego (pozostałe 55% kosztów) z własnych środków finansowych spółki zgromadzonych na rachunku bankowym.

Czy jest dozwolone i nie stanowi podwójnego finansowania (jako „jednokrotne rozliczenie tego samego wydatku albo tej samej części wydatku ze środków UE w jakiejkolwiek formie”) skorzystanie z dofinansowania dla tego samego zakresu rzeczowego- czyli dofinansowanie zakupu i montażu instalacji fotowoltaicznych w budynkach mieszkalnych  TBS Sp. z o.o. dla tych samych  budynków mieszkalnych znajdujących się w zasobach Spółki w ramach produktu – Grant OZE z innego programu.

Odpowiedź

W przypadku objęcia wydatków w projekcie, zgłoszonym do naboru 10.06, pomocą publiczną na podstawie:

• rozporządzenia o wyłączeniach blokowych, tzw. GBER [Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu z dnia 17 czerwca 2014 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 187, str. 1)], w tym na podstawie rozporządzenia krajowego dot. udzielania pomocy publicznej na OZE w ramach programów regionalnych [Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji oraz na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027 (Dz.U. z 2022 r. poz. 2693 z późn. zm.)],
przepisy dot. kumulowania pomocy znajdują się w art. 8 GBER.
Punkt 5 w art. 8 wprost odnosi się do powyższej sytuacji:
„Pomocy państwa wyłączonej na mocy niniejszego rozporządzenia nie można kumulować z pomocą de minimis w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, jeżeli skutkiem takiej kumulacji byłoby przekroczenie poziomów intensywności pomocy określonych w rozdziale III niniejszego rozporządzenia.”

Reasumując – nie ma możliwości sfinansowania tego samego wydatku z rozporządzenia na OZE (w maksymalnej możliwej intensywności) w ramach projektu zgłoszonego do naboru w działaniu 10.06  i z innych środków publicznych stanowiących pomoc de minimis w ramach wkładu własnego. Ponadto warto uwzględnić, że z przytoczonych warunków z wniosku o grant również wynika, że nie można na te same wydatki uzyskiwać wsparcia ze środków publicznych m.in. pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.

Pytanie 10. Czy zostanie spełnione kryterium: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu w zakresie wynikania projektów ze Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w sytuacji gdy, w ramach zadania pn. Zakup i montaż instalacji OZE w budynkach komunalnych w Mieście X, określonego w Strategii Rozwoju Subregionu, Gmina X oraz Szpital Specjalistyczny Y złożą 2 odrębne wnioski o dofinansowanie. Tytuły projektów będą zgodne ze strategią, zostaną tylko wyodrębnione 2 etapy. Kwoty dofinansowania dla obu projektów nie przekroczą wartości zadania określonego w strategii.

Odpowiedź

Istnieje  możliwości rozdzielenia projektu zapisanego na liście projektów ZIT Subregionu, na dwa odrębne wnioski o dofinansowanie natomiast należy mieć na uwadze, że nie może się zmienić Wnioskodawca, który figuruje przy tym projekcie na liście projektów ZIT. Z informacji mailowej wynika, że taka sytuacja miałaby miejsce - jeden projekt byłby składany przez Gminę, natomiast drugi przez szpital. Dla obu projektów Wnioskodawcą musiałby być ten sam podmiot, który jest podany na liście projektów strategicznych.  A ponadto istotne, aby poszczególne projekty nie przekroczyły alokacji dla danego projektu przewidzianego w strategii (jeśli taka została dookreślona w sposób jednoznaczny) oraz aby w każdym z tych projektów (we wniosku o dofinansowanie o polu B.7) przedstawić opis, że jest on częścią jednego projektu wskazanego na liście projektów strategicznych i określić którego.

Pytanie 11. Czy w przypadku montażu instalacji fotowoltaicznych na gruncie wnioskodawca winien przedłożyć Zaświadczenie/ deklarację organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000?

Odpowiedź

W instrukcji wypełniania wniosków, stanowiącej załącznik do Regulaminu projektów dla naboru nr FESL.10.06-IZ.01-082/23, znajdują się informacje dotyczące sytuacji, kiedy w danym projekcie należy ubiegać się o Zaświadczenie/ deklarację organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000. Z zapisów instrukcji wynika, iż dokument ten nie jest obligatoryjny m.in. dla projektów w których realizowane będą kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne na budynkach, powietrzne pompy ciepła, (…). Wydaje się zatem, że w przypadku planowanej instalacji PV na gruncie przedmiotowe zaświadczenie/ deklaracja  jest obligatoryjne. Należy jednak mieć na uwadze, że właściwszym organem do wydawania takich interpretacji (jakich przypadków dotyczy ww. zaświadczenie/deklaracja) jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach.

Pytanie 12. Czy w działaniu 10.6 ZIT nabór 082/23 wydatkiem, który będzie kwalifikowany podlegają carporty?

Odpowiedź

W ramach trwającego aktualnie naboru nr FESL.10.06-IZ.01-082/23 dla Działania10.6 Rozwój energetyki rozproszonej opartej o odnawialne źródła energii (dla projektów innych niż parasolowe i grantowe) obowiązuje 4 wersja Przewodnika dla beneficjentów FE SL 2021-2027. Zgodnie z zapisami ww. Przewodnika dla Działania 10.6 kosztami kwalifikowalnymi mogą być np. „Prace budowlane, instalacyjne i adaptacyjne, m.in. - budowa/nabycie nowej infrastruktury oświetleniowej zintegrowanej z instalacjami OZE, budowa carportów” (strona 168 z 189).

Pytanie 13.
1. Parafia kościoła, wykonała i zakończyła inwestycję tj. instalacja fotowoltaiczna oraz pompa ciepła. Inwestycja była wykonana w 2022 roku. Czy w tym przypadku może ona się starać o dotację w Naborze FESL.10.06-IZ.01-082/23?
2. Czy parafia może się starać o dotację w wysokości 85 % jeśli prowadzi szkołę/ żłobek w budynkach parafialnych? Czy te komórki również mogą korzystać z inwestycji pozyskanych z ww. dotacji tj. instalacja fotowoltaiczna, pompa ciepła, czy też działania muszą być wyłączone z inwestycji? Parafia pobiera opłaty za te usługi, natomiast są przeznaczane na bieżące opłaty tych miejsc i nie mają na celu zwiększenie majątku parafii. 

Odpowiedź

Zgodnie z z zapisami rozdziału 2, podrozdział 2.1, pkt. 4 - Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027: „Dofinansowania nie może uzyskać projekt, który został fizycznie ukończony (w przypadku robót budowlanych) lub w pełni wdrożony (w przypadku dostaw i usług) przed przedłożeniem wniosku o dofinansowanie projektu właściwej instytucji, niezależnie od tego, czy wszystkie dotyczące tego projektu płatności zostały przez beneficjenta dokonane – z zastrzeżeniem zasad określonych dla pomocy publicznej. Przez projekt fizycznie ukończony lub w pełni wdrożony należy rozumieć projekt, dla którego przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie projektu nastąpił odbiór ostatnich robót, dostaw lub usług przewidzianych do realizacji w jego zakresie rzeczowym.” 

Odwołując się do zapisu Wytycznych dot. kwalifikowalności, w przypadku, gdy inwestycja, polegająca ma montażu PV i pompy ciepła, została już wykonana i zakończona to taki projekt nie może być dofinansowany w ramach naboru FESL.10.06-IZ.01-082/23.

Dodatkowo na etapie oceny formalnej projektów weryfikowane będzie m.in.:

• czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT) – nabór FESL.10.06-IZ.01-082/23 dedykowany jest ZIT Subregionowi Centralnemu i zgodnie z Regulaminem wyboru projektu „Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej.”

• czy projekt nie został zakończony/lub w pełni wdrożony przed złożeniem wniosku o dofinansowanie?

W przypadku gdy o dofinansowanie w ramach konkursu FESL.10.06-IZ.01-082/23 ubiega się parafia, która planuje montaż instalacji PV i pomp ciepła (przy spełnieniu m.in. kryterium, że projekt musi wynikać ze strategii ZIT Sub. Centralnego i nie może być zakończony/w pełni wdrożony przed złożeniem wniosku o dofinasowanie), to istotne, dla jakiego budynku planowane jest dane przedsięwzięcie. Należy podać m.in. jakie jest przeznaczenie budynku i planowanych instalacji OZE, a ponadto czy prowadzona jest w tym budynku działalność gospodarcza oraz czy instalacje OZE będą podpięte do sieci energetycznej/cieplnej.  W celu określenia wysokości dofinansowania projektu niezbędne będzie przeprowadzenie przez Wnioskodawcę analizy zgodności projektu z zasadami pomocy publicznej/pomocy de minimis (obligatoryjny załącznik 4.c. do wniosku o dofinansowanie). Przy dokonywaniu analizy występowania pomocy publicznej w projekcie należy posiłkować się zapisami: Instrukcji wypełniania wniosku dla danego naboru, Załącznika 4.c.1 Instrukcja do załącznika 4.c Analiza zgodności projektu z zasadami pomocy publicznej  i / lub pomocy de minimis oraz Przewodnika dla beneficjentów.

Pytanie 14. Czy możliwe jest ujęcie budynku zarządzanego przez zespół szkół specjalnych w projekcie w ramach działania 10.6 i czy koszty związane z montażem OZE (panele PV i pompa ciepła) w tej placówce będą kosztami kwalifikowalnymi. Czy w tym przypadku ma zastosowanie zasada deinstytucjonalizacji?
Nieruchomość będąca przedmiotem projektu należy do Powiatu X i jest przekazana w trwały zarząd Zespołowi Szkół Specjalnych, który jest jednostką organizacyjną Powiatu. Obecnie budynek jest użytkowany przez dwie jednostki – Zespół Szkół Specjalnych i technikum wchodzące w skład innego zespołu szkół. Docelowo na zakończenie realizacji projektu nastąpi jednak zmiana, gdyż do 2025 r. planowana jest „wyprowadzka” technikum i ulokowanie w tym miejscu Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Niemniej posesja ciągle będzie w zarządzie szkoły specjalnej.
Czy w przypadku gdyby okazało się, iż szkoła specjalna podlega jednak deinstytucjonalizacji (bądź innym ograniczeniom), czy możliwym jest ujęcie w projekcie kosztów dotyczących technikum/poradni jako kosztów kwalifikowalnych (np. wyliczonych procentem zajmowanej powierzchni)?

Odpowiedź

W świetle interpretacji, którą uzyskaliśmy z referatu programującego nie ma możliwości uzyskania wsparcia na infrastrukturę OZE na potrzeby szkoły specjalnej. Natomiast jeśli budynek jest użytkowany przez szkołę specjalną i inny podmiot, którego wsparcie nie jest wykluczone, a możliwe jest wydzielenie proporcjonalne zapotrzebowania na energię z OZE dla szkoły specjalnej i innego podmiotu, to można złożyć wniosek o dofinansowanie dla części instalacji obsługującej podmiot niewykluczony ze wsparcia. Warunki te muszą być dotrzymane w okresie trwałości.

Pytanie 15. Czy hospicjum może aplikować w naborze FESL.10.06-IZ.01-082/23 oraz czy kwalifikowałoby się jako Instytucja ochrony zdrowia/uzdrowisko?

Odpowiedź

W naborze FESL.10.06-IZ.01-082/23 wsparcie będzie udzielane wyłącznie projektom zgodnym z zasadą deinstytucjonalizacji. 
Inwestycje infrastrukturalne w placówki świadczące całodobową opiekę długoterminową w formach instytucjonalnych (w rozumieniu Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027) nie będą wspierane.

Zgodnie z „Wytycznymi EFS + dotyczącymi realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach 2021-2027” opieka paliatywna i hospicyjna zalicza się usług w formie całodobowej nieinstytucjonalnej tj. usług świadczonych w społeczności lokalnej jednakże tylko w formach zdeinstytucjonalizowanych tj. do 8 osób oraz po spełnieniu przesłanek wynikających z definicji opieki instytucjonalnej tj.:
• usługi są świadczone w sposób zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby),
• wymagania organizacyjne nie mają pierwszeństwa przed indywidualnymi potrzebami mieszkańców,
• mieszkańcy mają wystarczającą kontrolę nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą w zakresie funkcjonowania w ramach placówki,
• mieszkańcy nie są odizolowani od ogółu społeczności lub zmuszeni do mieszkania razem.

W odniesieniu do powyższego należałoby przeanalizować, czy projekt planowany przez hospicjum w ramach naboru FESL.10.06-IZ.01-082/23 nie będzie wykluczony ze wsparcia na podstawie ww. definicji.

Ponadto należy wziąć pod uwagę to, że nabór FESL.10.06-IZ.01-082/23 dedykowany jest ZIT Subregionowi Centralnemu i zgodnie z Regulaminem wyboru projektu „Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej.”

Pytanie 16. Spółdzielnia Mieszkaniowa planuje założyć fotowoltaikę na pawilonach handlowo-usługowych, które należą do spółdzielni, w których znajdują się osiedlowe domy kultury, lokale użytkowe oraz administracja spółdzielni. Czy w związku z tym  należy dołączyć: sprawozdanie finansowe za 3 poprzednie lata, oświadczenie Spółdzielni o otrzymanej pomocy de minimis + formularz oraz oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

W odniesieniu do procedury przetargowej wymaganej w programie FE SL 2021-2027, informacje na ten temat są zawarte w Przewodniku dla Beneficjentów (w zakresie stosowania procedury przetargowej). Aktualny dla tego naboru Przewodnik dla Beneficjentów jest zamieszczony w ogłoszeniu pod naborem 082/23: Przewodnik dla beneficjentów.
Informacje dotyczące wymaganych załączników do wniosku znajdują się w Regulaminie wyboru projektów jak również w Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie. Należy mieć na uwadze, iż załączniki są również składane w zależności od specyfiki danego projektu. Inne załączniki będzie należało dołączyć np. w przypadku objęcia projektu pomocą publiczną inne natomiast w przypadku objęcia projektu pomocą de minimis. Wszystkie wskazówki i informację znajdują się  jednak w Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie (odpowiednio w części dotyczącej pomocy publicznej czy pomocy de minimis).

To, czy i jaką pomocą będzie objęty projekt, zależy od różnych czynników (między innymi od limitu jakim Wnioskodawca dysponuje w przypadku konieczności objęcia projektu pomocą de minimis), w przypadku braku dostępnego limitu pomocy de minimis projekt może zostać objęty pomocą publiczną (tutaj konieczne będzie wykazanie spełnienia efektu zachęty), możliwe jest również częściowe objęcie projektu pomocą zarówno publiczną jak i pomocą de minimis. Wszelkie informacje na ten temat odnaleźć można w Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie (w części dotyczącej pomocy publicznej oraz pomocy de minimis).
Do wniosku obowiązkowo należy dołączyć oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością – dokument składają Wnioskodawcy (w przypadku projektów partnerskich również partnerzy), których wnioski o dofinansowanie dotyczą projektów infrastrukturalnych. Oświadczenie należy złożyć zgodnie z wzorem umieszczonym pod naborem.

Ponadto należy wziąć pod uwagę to, że nabór FESL.10.06-IZ.01-082/23 dedykowany jest ZIT Subregionowi Centralnemu i zgodnie z Regulaminem wyboru projektu „Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej.”

Pytanie 17. Czy dla Subregionów Centralny lub Zachodni ogłoszono już nabory, jeśli tak, to gdzie odnajdziemy informację na temat naborów?

Odpowiedź

Obecnie ogłoszony został nabór z działania 10.06 dla ZIT Subregionu Centralnego. Więcej informacji dotyczących powyższego naboru znajduje się pod podanym linkiem: https://funduszeue.slaskie.pl/lsi/nabor/118.
Dla ZIT Subregionu Zachodniego nabór planowany jest na maj – sierpień br., zgodnie z harmonogramem naborów: https://funduszeue.slaskie.pl/dokument/harmonogram_naborow_2023_v2/aktualny/ .
Dookreślenie, którego ZIT dotyczy nabór, znajduje się w Regulaminie wyboru projektów, na stronie tytułowej i w rozdziale 1. Informacje o naborze.

Pytanie 18. Czy w ramach naboru wniosków nr FESL.10.6-IZ.01-082/23 dla projektu z zakresu montażu instalacji fotowoltaicznej na obiekcie jako załącznik dodatkowy należy przedłożyć Zaświadczenie/deklarację organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000?
Ponadto czy w ramach wskazanego typu projektu oprócz tablicy informacyjnej (wartość projektu przekracza 100.000 EUR) wymagane są również naklejki na zakupionych środkach trwałych?

Odpowiedź

W instrukcji wypełniania wniosku stanowiącej załącznik do Regulaminu projektów dla naboru nr  FESL.10.06-IZ.01-082/23, znajdują się informacje dotyczące sytuacji, kiedy w danym projekcie należy ubiegać się o Zaświadczenie/ deklarację organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000. Z zapisów instrukcji wynika, że dokument ten nie jest obligatoryjny m.in. dla projektów w których realizowane będę kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne na budynkach, zatem w tym przypadku przedłożenie przedmiotowego załącznika nie będzie wymagane.
Jednocześnie kwestia obowiązku informacyjno-promocyjnego w zakresie planowanego projektu opisana jest dokładnie w Podręczniku wnioskodawcy i beneficjenta Funduszy Europejskich na lata 2021-2027 w zakresie informacji i promocji, dostępnym na stronie: https://funduszeue.slaskie.pl/dokument/podrecznik_benefi_fe2021_2027_info_promo_sty2024.
Kwestia naklejek opisana została w rozdziale nr 10, gdzie zapisano m.in., że: „(…) Jako beneficjent, jesteś zobowiązany do umieszczenia naklejek na wyposażeniu, sprzęcie i środkach transportu powstałych lub zakupionych w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich (…)”.

Pytanie 19. Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. planuje złożenie w trwającym aktualnie naborze wniosku o dofinansowanie zakupu i montażu instalacji fotowoltaicznych w budynkach mieszkalnych TBS Sp. z o.o. dla budynków mieszkalnych znajdujących się w zasobach Spółki. Projekt objęty jest pomocą publiczną, wysokość dofinansowania stanowić będzie 45% kosztów kwalifikowanych. Koszty pośrednie dofinansowane będą z pozostałego do wykorzystania przez spółkę limitu pomocy de minimis.
Pytanie dotyczy możliwych źródeł pochodzenia wkładu własnego.
Spółka zakładała pokrycie wkładu własnego (pozostałe 55% kosztów) z własnych środków finansowych spółki zgromadzonych na rachunku bankowym.
Czy jest dozwolone i nie stanowi podwójnego finansowania (jako „jednokrotne rozliczenie tego samego wydatku albo tej samej części wydatku ze środków UE w jakiejkolwiek formie”) skorzystanie z dofinansowania dla tego samego zakresu rzeczowego - czyli dofinansowanie zakupu i montażu instalacji fotowoltaicznych w budynkach mieszkalnych TBS Sp. z o.o. dla tych samych budynków mieszkalnych znajdujących się w zasobach Spółki w ramach produktu? – Grant OZE z innego programu.

Odpowiedź

W przypadku objęcia wydatków w projekcie, zgłoszonym do naboru 10.06, pomocą publiczną na podstawie:
rozporządzenia o wyłączeniach blokowych, tzw. GBER [Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu z dnia 17 czerwca 2014 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 187, str. 1)], w tym na podstawie rozporządzenia krajowego dot. udzielania pomocy publicznej na OZE w ramach programów regionalnych [Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji oraz na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027 (Dz.U. z 2022 r. poz. 2693 z późn. zm.)],przepisy dot. kumulowania pomocy znajdują się w art. 8 GBER.
Punkt 5 w art. 8 wprost odnosi się do powyższej sytuacji:
„Pomocy państwa wyłączonej na mocy niniejszego rozporządzenia nie można kumulować z pomocą de minimis w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, jeżeli skutkiem takiej kumulacji byłoby przekroczenie poziomów intensywności pomocy określonych w rozdziale III niniejszego rozporządzenia.” Reasumując – nie ma możliwości sfinansowania tego samego wydatku z rozporządzenia na OZE (w maksymalnej możliwej intensywności) w ramach projektu zgłoszonego do naboru w działaniu 10.06 i z innych środków publicznych stanowiących pomoc de minimis w ramach wkładu własnego. Ponadto warto uwzględnić, że z przytoczonych warunków z wniosku o grant również wynika, że nie można na te same wydatki uzyskiwać wsparcia ze środków publicznych m.in. pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.

Pytanie 20. Czy zostanie spełnione kryterium: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu w zakresie wynikania projektów ze Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w sytuacji gdy, w ramach zadania pn. Zakup i montaż instalacji OZE w budynkach komunalnych w Mieście X, określonego w Strategii Rozwoju Subregionu, Gmina X oraz Szpital Specjalistyczny Y złożą 2 odrębne wnioski o dofinansowanie. Tytuły projektów będą zgodne ze strategią, zostaną tylko wyodrębnione 2 etapy. Kwoty dofinansowania dla obu projektów nie przekroczą wartości zadania określonego w strategii.

Odpowiedź

W kwestii możliwości rozdzielenia projektu zapisanego na liście projektów ZIT Subregionu, na dwa odrębne wnioski o dofinansowanie informuję, że jest taka możliwość, tylko należy mieć na uwadze, że nie może się zmienić Wnioskodawca, który figuruje przy tym projekcie na liście projektów ZIT. Z informacji mailowej wynika, że taka sytuacja miałaby miejsce - jeden projekt byłby składany przez Gminę, natomiast drugi przez szpital. Dla obu projektów Wnioskodawcą musiałby być ten sam podmiot, który jest podany na liście projektów strategicznych.  A ponadto istotne, aby poszczególne projekty nie przekroczyły alokacji dla danego projektu przewidzianego w strategii oraz aby w każdym z tych projektów (we wniosku o dofinansowanie o polu B.7) przedstawić opis, że jest on częścią jednego projektu wskazanego na liście projektów strategicznych i określić, którego.

Pytanie 1. Czy istnieje katalog kosztów kwalifikowanych dla działania 2.14 ochrona przyrody? Czy w ramach projektu można zrealizować zakup gruntów i pojazdów?

Odpowiedź

Katalog kosztów kwalifikowanych dla działań wdrażanych w ramach FE SL na lata 2021-2027 został określony w Przewodniku dla beneficjentów FE SL 2021-2027. Interesujący Państwa zakres opisany został na stronach 121-123.

Kwestię zakupu gruntów regulują natomiast Wytyczne dotyczące kwalifikowalności 2021-2027 (Podrozdział 3.4), w ramach programów regionalnych stosowane odpowiednio. Możliwość potwierdzenia zakupu pojazdu musiałaby zostać poprzedzona pytaniem o jego specyfikę i charakter, a także wskazaniem w jaki sposób przyczynić się on może do realizacji celów przedmiotowego Działania. Proszę zatem o przedstawienie krótkich informacji w tym względzie.

Pytanie 2. Czy można finansować działania w obszarach projektowanych form ochrony, np. rezerwatów, których produktem finalnym, oprócz działań ochronnych, będzie ich prawne ustanowienie/przygotowanie kompletnej dokumentacji dla tych form ochrony?

Odpowiedź

W zakresie przewidzianym dla interwencji regionalnej, zgodnej z warunkami określonymi w Regulaminie naboru, możliwe jest sfinansowanie działań w rezultacie, których ustanowiona zostanie forma ochrony przyrody. Element ten punktowany jest dodatkowo na etapie oceny merytorycznej (zob. Kryterium merytoryczne specyficzne punktowe nr 9.)

Pytanie 3. Czy można w montażu finansowym projektu uwzględniać środki norweskie, wskazywane jako wkład własny, z zachowaniem braku podwójnego finansowania?

Odpowiedź

Możliwe jest wskazanie jako wkładu własnego funduszy pochodzących z innych mechanizmów finansowych. Trzeba mieć jednak na uwadze, że jeżeli jest to pomoc bezzwrotna w formie dotacji to zgodnie z zapisami umowy o dofinansowanie nie może ona przekroczyć wysokości wkładu własnego. Poniżej stosowny zapis umowy:

PAR. 3 ust. 12. Beneficjent może otrzymać środki publiczne na realizację projektu na podstawie innej umowy lub umów na dofinansowanie wkładu własnego. Wysokość środków publicznych przekraczająca wartość wkładu własnego skutkuje obniżeniem wartości dofinansowania wskazanego w ustępie 2 punkt 1 i 2. Przez środki powodujące obniżenie dofinansowania rozumie się środki publiczne otrzymane bezzwrotnie, między innymi dotacje oraz umorzenia pożyczek w przypadku otrzymania dotacji na projekt w wysokości przekraczającej wartość wkładu własnego konieczne jest pomniejszenie dofinansowania na projekcie.

Tego typu dotacje Beneficjent zobowiązany jest wykazywać w montażu finansowym w innych środkach publicznych z właściwym podziałem na koszty kwalifikowalne, jak i niekwalifikowalne.

Pytanie 4. Czy w ramach działań związanych z ochroną przyrody, za kwalifikowane można uznać działania w zakresie:

1. a) wymiana starych zniszczonych ogrodzeń zewnętrznych w Rodzinnych Ogrodach Działkowych (ROD);
2. b) budowa na terenach ROD wyznaczonych miejsc do kompostowania;
3. c) budowa zamykanych wiat śmietnikowych?

Odpowiedź

W odpowiedzi na Państwa pytanie, informuję, że w ramach działania 2.14 nie są możliwe do sfinansowania projekty mające na celu powstanie/ wyposażenie infrastruktury działkowej, tj.: 

• ogrodzenia, 
• wiaty śmietnikowe,
• miejsca do kompostowania.

Głównym celem działania 2.14 Ochrona przyrody i bioróżnorodności są działania wpływające na poprawę ochrony przyrody, wsparcie rodzimych gatunków i siedlisk, poprzez: 

• introdukcję/reintrodukcję,
• przesadzanie/przesiedlanie,
• wspomaganie rozmnażania na stanowiskach dotychczasowych, 
• wyznaczanie i ochronę korytarzy migracyjnych w ramach ochrony, etc.

Wsparcie projektów infrastrukturalnych niezwiązanych z bezpośrednią ochroną gatunków i siedlisk, takich jak centra bioróżnorodności i ich wyposażenie, banki genów oraz infrastruktura związana z ukierunkowaniem turystyki, wyniesie maksymalnie 30% kosztów kwalifikowanych projektu. W tym limicie możliwa do sfinansowania jest infrastruktura, która nawiązuje do głównego celu działania i stanowi charakter pomocniczy. 
Państwa projekt ogranicza się do stworzenia infrastruktury działkowej, która nie stanowi głównego celu działania. 

Zgodnie z katalogiem kosztów, wydatkami niekwalifikowanymi są: 

• infrastruktura rekreacyjno-sportowa (baza noclegowa, baza gastronomiczna, obiekty –sportowe, w tym place zabaw, obiekty kultury),
• budowa/ zakup małej infrastruktury niezwiązanej z adaptacją do zmian klimatu i ochroną bioróżnorodności (pomnik, kapliczka, infrastruktura sportowo rekreacyjna, np. huśtawka).

W tych katalogach identyfikować można również wiaty śmietnikowe czy ogrodzenia, gdyż nie są one bezpośrednio związane z adaptacją do zmian klimatu i ochroną bioróżnorodności.
Rodzinne Ogródki Działkowe to kompleks rekreacyjny, którego wyposażenie w infrastrukturę zabezpieczającą czy porządkową, zgodnie z katalogiem kosztów stanowi wydatek niekwalifikowany.  
Podsumowując powyższe, zakres przedstawionego projektu nie wpisuje się w główny cel działania 2.14 Ochrona przyrody i bioróżnorodność, dlatego też nie jest możliwy do sfinansowania w tym obszarze. 

Pytanie 5. Czy w ramach działania 2.14 możliwy do realizacji jest ogród społeczny, który stanowi projekt infrastrukturalny związany z bezpośrednią ochroną gatunków i siedlisk i jako taki nie podlega ograniczeniu do 30% finansowania na jego infrastrukturę?

Odpowiedź

Ogrody społeczne:

• Ogrody społeczne wraz z infrastrukturą towarzyszącą, tj. grządki, rabaty, szklarnia, eliminowanie inwazyjnej roślinności (chwasty), ule, wpisują się w cel czynnej ochrony bioróżnorodności i są możliwe do kwalifikowania poza limitem 30%. Wszystkie z wymienionych działań wspierają bioróżnorodność, pozwalają wyznaczać nowe miejsca zielone i integrować oraz edukować lokalną społeczność.

• Wyznaczenie ścieżek komunikacyjnych pomiędzy rabatami czy nasadzeniami, poprzez wysypanie grysu lub innego surowca, który niejako przyczynia się do ograniczenia gatunków inwazyjnych po odpowiednim uzasadnieniu może stanowić wydatek kwalifikowany nieobjęty limitem 30%. Niemniej jednak należy udowodnić, że ten zabieg bardziej wpływa na ograniczenia powstawania/rozprzestrzeniania się inwazyjnej roślinności aniżeli wyznacza i ukierunkowuje ruch użytkowników ogrodu społecznego.

Dodatkowo należy pamiętać, że obligatoryjnym elementem projektu w ramach działania 2.14 jest kampania informacyjno-edukacyjna podnosząca świadomość ekologiczną.Zwracamy też Państwa uwagę na użycie sformułowań takich jak "siedlisko" czy "gatunek". Gdy w ramach projektu podejmowanie będą działania na ich rzecz proszę pamiętać, iż na etapie oceny interpretowane będą one zgodnie z definicjami ujętymi w Ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.

Pytanie 6. Czy projekt dotyczący zazieleniania obszarów miejskich wraz z infrastrukturą towarzyszącą może być uznawany za projekt dotyczący bezpośredniego wsparcia bioróżnorodności i być kwalifikowany poza limitem 30% na infrastrukturę niewpływającą bezpośrednio na ochronę przyrody i bioróżnorodności?

Odpowiedź

Ogólnodostępna zieleń miejska:

• Zazielenianie i wytyczanie nowych zielonych miejsc, jako wsparcie rodzimej bioróżnorodności jest możliwe do kwalifikowania poza limitem 30%. W tym wypadku odpowiednie uzasadnienie wydatków, które przyczyniają się bezpośrednio do procesów wsparcia bioróżnorodności na obszarach miejskich będzie możliwe do sfinansowania.

• Jeżeli w ramach projektu utworzone miałyby zostać nowe ścieżki komunikacyjne, w naszym odczuciu stanowiłyby wydatek objęty limitem 30%, nie wpływając bezpośrednio na ochronę przyrody a ukierunkowanie ruchu, podobnie jak wszystkie elementy małej infrastruktury, np. ławki.

Dodatkowo należy pamiętać, że obligatoryjnym elementem projektu w ramach działania 2.14 jest kampania informacyjno-edukacyjna podnosząca świadomość ekologiczną.

Pytanie 7. Proszę o wyjaśnienie zagadnienia infrastruktura. Co wchodzi w skład infrastruktury?

Odpowiedź

W odniesieniu do działania 2.14 „Ochrona przyrody i bioróżnorodność” i określonego w nim limitu 30% na infrastrukturę, wydatki infrastrukturalne to wydatki niezwiązane bezpośrednio z ochroną gatunków i siedlisk między innymi.: centra bioróżnorodności i ich wyposażenie, banki genów, infrastruktura związana z ukierunkowaniem turystyki – w tym ścieżki edukacyjne, mała architektura (ławki, kosze na śmieci, stojaki, słupki, tablice informacyjne, oznakowanie ścieżek edukacyjnych, kraty i osłony na drzewa, wiaty, kwietniki, urządzenia służące edukacji przez zabawę, punktowa infrastruktura widokowa (urządzenia służące obserwacji przyrody).

Pytanie 8. Czy ścieżki umożliwiające poruszanie się po danym terenie osobom niepełnosprawnym, pełniące tym samym funkcję ochronną gatunków i siedlisk można mimo wydatku na infrastrukturę nie wliczać do limitu 30%?

Odpowiedź

Zgodnie z Przewodnikiem dla Beneficjentów kwalifikowalne są: 

• budowa, przebudowa, remont ścieżek edukacyjnych oraz kładek w ich ciągach,
• budowa, przebudowa, remont ścieżek służących właściwemu ukierunkowaniem ruchu pieszego wyłącznie w ramach projektów dotyczących zmniejszenia presji ruchu turystycznego;

Zgodnie z Przewodnikiem dla Beneficjentów niekwalifikowalne są:

• budowa tras rowerowych, tras spacerowych i rekreacyjnych, które wprowadzają nowy ruch turystyczny;

Zgodnie z kryterium formalnym specyficznym: „Zgodność wydatków inwestycyjnych z limitami wynikającymi z FE SL” uwzględnienie limitu w zakresie wydatków infrastrukturalnych niezwiązanych z bezpośrednią ochroną gatunków i siedlisk, takich jak: centra bioróżnorodności i ich wyposażenie, banki genów, infrastruktura związana z ukierunkowaniem turystyki, mała architektura wynoszącego maksymalnie 30% kosztów kwalifikowanych projektu. 

Wydatki na zapewnienie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami stanowić mogą uzupełniającą kategorię wydatków, uzupełniającą do dominującego zakresu interwencji, a głównym założeniem działania jest ochrona gatunków i siedlisk m.in. poprzez ograniczenie antropopresji. Dopełnienie tegoż założenia wymaga zastosowania limitu 30% na wydatki infrastrukturalne tj. również na ścieżki edukacyjne oraz ścieżki, których celem jest ukierunkowanie ruchu turystycznego.

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że infrastruktura powstała w ramach Funduszy Europejskich musi spełniać Standardy dostępności dla polityki spójności 2021 – 2027.

W przypadku parków przyrodniczych wytyczne przedstawiono w "Modelu Dostępnego Parku".

Pytanie 9. Jeżeli produkt projektu (tj. ścieżka edukacyjna) nie będzie służył bezpośrednio ukierunkowaniu turystyki, koszty dotyczące infrastruktury ścieżek edukacyjnych dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami należy traktować jako koszty których nie uwzględnia się w 30% limicie kosztów kwalifikowanych projektu?

Odpowiedź

W odpowiedzi na Państwa wątpliwości informuję, że w ramach działania 2.14 Ochrona przyrody i bioróżnorodność cała infrastruktura niewpływająca bezpośrednio na ochronę przyrody i siedlisk musi znaleźć się w limicie 30% kosztów kwalifikowanych projektu.  
Głównym celem działania jest wsparcie terenów zielonych, ochrona fauny i flory poprzez, m.in. odtworzenie gatunków, nasadzenia, usuwanie inwazyjnych gatunków, wszystkie pozostałe elementy projektu niewpływające bezpośrednio na ochronę przyrody, m.in. ścieżki edukacyjne, stanowią koszt objęty limitem.

Pod pojęciem „ukierunkowanie turystyki” rozumie się wyznaczanie ścieżek dla odwiedzających (również mieszkańców), tak by ograniczyć antropopresję w miejscach zielonych, wydeptywania „dzikich ścieżek” czy niszczenia roślinności.  

Zgodnie z Przewodnikiem dla Beneficjentów kwalifikowalne są:  

  • budowa, przebudowa, remont ścieżek edukacyjnych oraz kładek w ich ciągach, 
  • budowa, przebudowa, remont ścieżek służących właściwemu ukierunkowaniem ruchu pieszego wyłącznie w ramach projektów dotyczących zmniejszenia presji ruchu turystycznego.

Zgodnie z Przewodnikiem dla Beneficjentów niekwalifikowalne są:  

  • budowa tras rowerowych, tras spacerowych i rekreacyjnych, które wprowadzają nowy ruch turystyczny.

Dodatkowo wydatki na zapewnienie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami stanowić mogą uzupełniającą kategorię kosztów względem dominującego zakresu interwencji. Takie działania identyfikuje się jako infrastrukturalne, niewpływające bezpośrednio na wsparcie bioróżnorodności, dlatego też należy objąć je limitem 30% kosztów kwalifikowanych.  

Warto zauważyć, że uwzględniając w projekcie ścieżki edukacyjne będą mogli uzyskać Państwo dodatkowe punkty na etapie oceny merytorycznej (zgodnie z Kryteriami wyboru projektów - kryterium merytoryczne specyficzne nr 7).

Pytanie 10. Jak należy rozumieć warunek ujęty w regulaminie naboru, który został sformułowany jako: W zakresie zwalczania inwazyjnych gatunków obcych możliwość realizacji działań w skali nie większej niż regionalna przez JST i podmioty inne niż wskazane w art. 21 ust. 1 pkt. 1-3, ust. 2 pkt. 1 i pkt. 2 lit. a ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych?

Odpowiedź

Przywołany warunek wprowadza dwa ograniczenia dotyczące zwalczania gatunków inwazyjnych. 

Pierwsze to ograniczenie terytorialne – działania takie możliwe będą do realizacji tylko w skali regionalnej, co należy rozumieć, że będą one ograniczone do terenu województwa (tu: śląskiego). W ujęciu tym dopuszcza się jednak działania na terenie więcej niż jednej gminy (każda z terenu województwa śląskiego).

Drugie – podmiotowe. Wnioskodawcą takich działań może być jednostka samorządu terytorialnego oraz podmioty inne niż wskazane w art. 21 ust. 1 pkt. 1-3, ust. 2 pkt. 1
i pkt. 2 lit. a ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych.
Zgodnie z przywołanym artykułem podmiotami tymi są:
- na obszarze tego parku narodowego – dyrektor parku narodowego;
- na obszarze rezerwatu przyrody, z wyłączeniem lasów stanowiących rezerwat przyrody - właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska;
- poza obszarami parku narodowego i rezerwatu przyrody: Główny Inspektor Rybołówstwa Morskiego – na obszarze morskim oraz właściwy dyrektor urzędu morskiego – na obszarze pasa technicznego;
- w lasach stanowiących rezerwat przyrody – właściwy dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe;
- poza obszarami parku narodowego i rezerwatu przyrody: zarządca nieruchomości – na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa oraz na nieruchomości stanowiącej własność państwowej osoby prawnej.

Jeśli zatem wnioskodawcą projektu dot. zwalczania gatunków inwazyjnych jest któryś z ww. podmiotów wówczas ich finansowanie nastąpić może z poziomu krajowego – program  Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027, Działanie 01.05 Ochrona przyrody i rozwój zielonej infrastruktury.

Pytanie 11. Zakup gruntów – czy na etapie składania wniosku o dofinansowanie, w celu określenia kosztu działania, wystarczy porównanie ofert sprzedaży podobnych gruntów położonych w obszarze planowanych wykupów i czy koszt wykonana operatu szacunkowego mógłby wówczas stanowić koszt kwalifikowany projektu?

Odpowiedź

Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności 2021-2027 Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej jednym z warunków uznania zakupu nieruchomości (tu: gruntu) za kwalifikowane jest potwierdzenie wartości rynkowej nieruchomości za pomocą operatu szacunkowego sporządzonego przez uprawnionego rzeczoznawcę w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami (por. szerzej podrozdział 3.4, pkt. 3 ww. Wytycznych). Nie ulega wątpliwości, że celem prawidłowego rozliczenia zakupu nieruchomości beneficjent wraz dowodem nabycia tejże nieruchomości (wydatek faktycznie poniesiony) zobowiązany będzie przedłożyć wspomniany operat szacunkowy,
o którym stanowią ww. Wytyczne. Koszt wykonania operatu szacunkowego może stanowić koszt kwalifikowany projektu. Na etapie składania wniosku o dofinansowanie,
w celu określenia kosztu kwalifikowanego zakupu gruntu, który to koszt zostanie ujęty w dalszej kolejności we wniosku o dofinansowanie, można posłużyć się porównaniem ofert sprzedaży podobnych gruntów położonych w obszarze planowanych wykupów lub inną referencyjną analizą, która pozwoli określić realną wartość takiej nieruchomości.

Pytanie 12. Czy w ramach projektu możliwy jest zakup samochodu - samochód terenowy do przemieszczania się w terenie trudno dostępnym – działaniami objęte będą zarówno tereny podmokłe jak i wyżynne (podłoże kamieniste). Projekt ma być realizowany w terenie mało zurbanizowanym, o niskiej jakości infrastruktury drogowej - sprawne poruszanie się po rozległym terenie wymaga wykorzystania pojazdu posiadającego napęd na 4 koła.

Odpowiedź

Przedstawiona charakterystyka pojazdu wskazuje, iż wykorzystanie jego ograniczać będzie się do funkcji transportowych związanych z przemieszczaniem się po terenie objętym projektem. Stąd też uzasadnienie zakup samochodu terenowego jako wydatku związanego z ochroną i regeneracją obszarów chronionych lub ochroną bioróżnorodności wydaje się być poboczne i drugorzędne, co nie pozwala uznać takiego wydatku za kwalifikowany. Warto zwrócić uwagę, iż w ramach Działania wprowadzony został limit (30% kosztów kwalifikowanych projektu na rzecz infrastrukturalnych niezwiązanych z bezpośrednią ochroną gatunków i siedlisk), co sugerować powinno, iż głównym zamierzeniem Programu jest lokowanie środków na rzecz działań związanych z czynną i bierną ochroną przyrody. Dominujący zakres projektu (również w warstwie kosztowej) powinien skupiać się na tego typu – „ochronnych” kosztach. 

Pytanie 13. Czy możliwy jest zakup traktora wraz z niezbędnym osprzętem - do poruszania się po drogach wewnętrznych w obrębie ogrodu i w celach związanych z ochroną bioróżnorodności tj. użyźnienia gleby, prac rolnych, leśnych, ogrodniczych, polowych i gospodarskich, w którym prowadzony będzie projekt?

Odpowiedź

Przedstawiona charakterystyka planowanego do zakupu traktora wskazuje, że będzie on wykorzystywany jako urządzenie techniczne służące ochronie bioróżnorodności poprzez prowadzenie prac ogrodniczych, nie zaś jako środka transportu. Pojazd ten poruszać się będzie po wewnętrznych drogach objętego projektem ogrodu, co dodatkowo wskazuje za jego specyficznym, wewnętrznym przeznaczeniem. Tak przedstawione uzasadnienie wskazywać może na rzecz potencjalnego uznania takiego wydatku za kwalifikowalny w kategorii  „Inne wydatki bezpośrednie, których nie można zaklasyfikować do żadnej z powyższych kategorii”. Wymagać to będzie jednak opisania we wniosku o dofinansowanie w jaki sposób zakup traktora realizować będzie cele działania.

Pytanie 14. Czy w przypadku wykonywania zadań nakładem pracy beneficjenta poprzez zaangażowanie pracowników własnych/działania we własnym zakresie/ zatrudnienie pracownika w ramach kosztów bezpośrednich – pracownik merytoryczny projektu, możliwy jest zwrot kosztów wykonania pracy na podstawie wyceny rynkowej i/lub innych dokumentów np. regulaminu wynagradzania?

Odpowiedź

W przypadku kwalifikowania pracy własnej Wnioskodawcy, co do zasady wydatek taki może zostać uznany za kwalifikowany w ramach kategorii kosztowej „inne wydatki bezpośrednie”. Należy zwrócić uwagę, iż w tym kontekście projekt musi być realizowany zgodnie z zasadami wynikającymi m.in. z:

  • Umowy o dofinansowanie;
  • Przewodnika dla beneficjenta FESL 2021-2027;
  • Wytycznych dotyczących kwalifikowalności 2021-2027.

Zapisy Wytycznych zobowiązują beneficjentów do ponoszenia wydatków z zachowaniem zasad kwalifikowalności wydatków m.in.:

  • wydatek musi zostać faktycznie poniesiony;
  • usługa  musi być wykonana/towar dostarczony;
  • musi zostać poniesiony w sposób przejrzysty oraz zostać należycie udokumentowany;
  • zgodny z założeniami projektu oraz umowy o dofinansowanie.

Wobec powyższego należy pamiętać, iż w przypadku realizacji części projektu „siłami własnymi” (tu: własnych pracowników merytorycznych) nie zwalnia beneficjenta
z udokumentowania spełnienia zasad kwalifikowalności wydatków. Wraz z wnioskiem o płatność beneficjent składa odwzorowanie elektroniczne dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków:

1. Faktury lub inne dokumenty o równoważnej wartości dowodowej w tym przejściowe świadectwa płatności.
2. Dokumenty potwierdzające odbiór dostaw/usług/robót budowlanych lub wykonanie prac. Dokument potwierdzający wykonanie dostaw/usług/robót budowlanych powinien wskazywać jakie elementy rozliczeniowe zostały wykonane. Powinien on zawierać również informacje w zakresie wartości oraz ilości wykonania danego elementu rozliczeniowego w stosunku do przedmiotu zamówienia.
3. W przypadku dostaw, w ramach których nie zostały wykonane roboty/usługi w zakresie montażu/instalacji - protokoły odbioru przedmiotu zamówienia, z podaniem miejsca ich składowania.
4. Wyciągi bankowe z rachunku bankowego beneficjenta lub potwierdzenie wykonania transakcji bankowej lub inne dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków.
5. Inne dokumenty potwierdzające i uzasadniające prawidłową realizację projektu.
6. Inne żądane przez IZ FE SL dokumenty lub wszelkie informacje i wyjaśnienia związane z realizacją projektu, w związku z weryfikacją wniosku o płatność, w terminie wskazanym przez IZ FE SL.

W przypadku nierzetelnego udokumentowania wydatków, niespełnione są zasady kwalifikowalności i taki wydatek nie może stanowić kosztu kwalifikowalnego w projekcie.
W takim przypadku refundacja/rozliczenie takiego kosztu nie będzie możliwe.

Pytanie 15. Czy we wniosku składanym w ramach działania 2.14, w przypadku gdy miejscem realizacji projektu jest gmina o liczbie powyżej 20 tys. mieszkańców, powinno się wykazywać wskaźniki:

• Zielona infrastruktura objęta wsparciem do celów innych niż przystosowanie się do zmian klimatu;
• Zielona infrastruktura wybudowana lub zmodernizowana w celu przystosowania się do zmian klimatu.

Odpowiedź

Z uwagi na ograniczenie wynikające z linii demarkacyjnej, a które następnie zostało przełożone na SZOP (poniżej) skutkujące brakiem możliwości realizacji działań dotyczących zielono-niebieskiej infrastruktury w gminach powyżej 20 tys. mieszkańców brak jest możliwości wykazywania wskaźnika:

- Zielona infrastruktura wybudowana lub zmodernizowana w celu przystosowania się do zmian klimatu.

Natomiast wskaźnik:

- Zielona infrastruktura objęta wsparciem do celów innych niż przystosowanie się do zmian klimatu.

Jest możliwy do wykazania.

Jest to związane z warunkiem wynikającym z SZOP:
Dla miast do 20 tys. mieszkańców (z wyłączeniem stolic powiatów z przedziałów 15-20 tys. mieszkańców oraz projektów strategicznych) przewiduje się wsparcie na przedsięwzięca służące rozwojowi zielonej i błękitnej infrastruktury w celu dostarczenia szerokiego wachlarza usług ekosystemowych oraz ochrony różnorodności biologicznej na terenach miejskich i pozamiejskich. Elementy tej infrastruktury, odpowiednio zagospodarowane poprawiają mikroklimat, wspomagają zasilanie wód gruntowych, ale przede wszystkim stanowią cenne siedliska fauny i flory. Ten element projektu kwalifikowalny jest tylko w przypadku jego uzupełniającego charakteru.

Pytanie 16. Projekt zakłada działania przyczyniające się do zwiększenia bioróżnorodności, tworzenia i odnowienia zielni oraz łagodzenia negatywnych skutków zmian klimatu na terenie zbiorników wodnych. W tym momencie na terenie zbiorników funkcjonuje koło wędkarskie, które posiada umowę użyczenia zbiorników. Czy w opinii IZ po realizacji projektu, koło wędkarskie w dalszym ciągu będzie mogło użytkować teren zbiorników ?

Odpowiedź

Na chwilę obecną wydaje się, iż koło wędkarskie będzie mogło nadal użytkować zbiornik.

Przede wszystkim należy pamiętać o głównych celach działania 2.14 czyli ochronie przyrody i wspieraniu bioróżnorodności. Jednym z pożądanych działań w projektach jest również ograniczenie antropopresji, tym samym wymagane będzie uzasadnienie udostępnienia zbiornika na cele koła wędkarskiego, a także oświadczenie, że wędkarze nie przyczynią się do rozwoju antropopresji w okolicy w skali większej niż miało to miejsce dotychczas.

Dodatkowo proszę zwrócić uwagę na limity w działaniu 2.14: cała infrastruktura niewpływająca bezpośrednio na ochronę przyrody stanowi koszt objęty limitem 30% kosztów kwalifikowanych, a zgodnie z katalogiem kosztów kwalifikowalnych infrastruktura rekreacyjna czy sportowa stanowi koszt niekwalifikowany, dlatego też wszystkie udogodnienia i infrastruktura dla wspomnianych wędkarzy nie będzie mogła być kwalifikowana w projekcie.

Pytanie 17. Projekt obejmuje utworzenie parku miejskiego, na obszarze objętym projektem planowane jest zainstalowanie szaletów miejskich w formie budynków kontenerowych. Budynki te byłyby umieszczone na skraju parku. Czy możliwy do kwalifikowania w projekcie jest koszt takich budynków kontenerowych? 

Odpowiedź

W odpowiedzi na pytanie informuję, że tak dopuszczamy możliwość realizacji takiej infrastruktury w projekcie.
W ramach działania 2.14/2.15 najważniejsza jest ochrona i wsparcie bioróżnorodności, niemniej jednak te elementy przyrodnicze mogą zostać udostępnione mieszkańcom, dlatego też wydatek dot. szaletów wydaje się uzasadniony.
Oczywiście cała infrastruktura nie wpływająca bezpośrednio na ochronę przyrody musi znaleźć się w limicie 30% kosztów kwalifikowanych i tego w projekcie należy pilnować.

Pytanie 18. W jaki sposób definiowane jest pojęcie gatunku rodzimego?
a) czy pod tym hasłem rozumie się tylko te wymienione w Krytycznej liście roślin naczyniowych Polski (wydanej przez Instytut Botaniki PAN w Krakowie) jako rodzime?
b) czy można uwzględniać w projektach również gatunki trwale zadomowione, od stuleci sadzone w parkach na terenie kraju?
c) czy gatunki Europy Środkowej, których zasięg kończy się tuż za granicami Polski, również mogą być wykorzystane w nasadzeniach?
d) czy odmiany ozdobne gatunków rodzimych mogą być uwzględniane w nasadzeniach?

Odpowiedź

Wskazany w dokumentach programowych priorytet uwzględnienia gatunków rodzimych w zakresie tworzenia miejsc ochrony różnorodności biologicznej na obszarach miejskich i pozamiejskich nie odwołuje się do konkretnej definicji „gatunku rodzimego” ani nie wprowadza zawężenia co do możliwości implementacji w projekcie danego gatunku uznawanego za rodzimy. Zważywszy na brak jednolitej definicji prawnej „gatunku rodzimego” za takowy uznany może zatem zostać każdy gatunek, którego „rodzimość” będą w stanie potwierdzić opracowania z dziedzin dendrologii, botaniki lub pokrewnych, jak np. przytoczona w zapytaniu publikacja. „Rodzimość” utożsamić można zatem właściwością występowania danego gatunku na terenie naszego kraju lub dowiedzeniem faktu jego trwałego zadomowienia się i stania się składnikiem naturalnych ekosystemów.

Element zastosowania w projekcie – wprowadzenia do środowiska – danego gatunku oraz istotności jego pojawienia się w przestrzeni podlegać będzie ocenie merytorycznej w ramach kryterium Zasadność realizacji działań ochronnych ujętych w projekcie.

Nasadzenia wprowadzane w ramach projektu mogą być dokonywane w oparciu o gatunki ozdobne. W tym przypadku również zastosowanie powinien mieć jednak priorytet gatunków (ozdobnych) rodzimych.

Niezależnie od walorów wizualnych i estetycznych niedopuszczalnym i niekwalifikowanym będzie natomiast wprowadzenie do środowiska gatunków uznawanych za inwazyjne obce.

Pytanie 1. Czy teren zdegradowany musi być wpisany do bazy OPI TPP czy wystarczy, że będzie on wynikał z planu miejscowego lub ogólnego charakteru?

Odpowiedź

Wynikanie terenu objętego projektem z bazy OPI TPP 2.0 nie jest warunkiem obligatoryjnym dla Działania 10.7. Wnioskodawca jest zobowiązany jednak dowieść, iż teren, którego dotyczyć będzie wniosek o dofinansowanie jest terenem poprzemysłowym/zdewastowanym/ zdegradowanym. Dowodzenie takie może przybrać różnoraką formę. Jedną z nich, acz nie jedyną – może być wspomniany wpis do bazy OPI TPP 2.0. Dokładne wskazania w tym zakresie ujęte zostały w definicji kryterium formalnym specyficznym „3. Lokalizacja projektu na terenie poprzemysłowym/zdegradowanym/zdewastowanym” oraz sposobie jego weryfikacji, który przytaczam poniżej:

(…)

Weryfikacja charakteru terenu będącego przedmiotem projektu następuje na podstawie informacji zamieszczonych we wniosku o dofinansowanie wraz z załącznikami z możliwością wykorzystania dostępnych przestrzennych baz danych. Wnioskodawca musi wykazać, iż w przypadku działalności przemysłowej, która spowodowała utratę albo ograniczenie wartości użytkowej gruntów została ona zakończona lub zakończy się w okresie realizacji projektu. Podejmowanie na takim terenie działalności w okresie po zakończeniu działalności przemysłowej, która spowodowała utratę albo ograniczenie wartości użytkowej gruntów  (np. częściowe wykorzystanie terenu ponownie do działalności przemysłowej lub do innych rodzajów działalności – magazynowej, usługowej, handlowej) nie powoduje, iż teren zostanie wyłączony ze wsparcia w priorytecie X FE SL. W takim przypadku dla uzyskania wsparcia konieczne jest wykazanie, iż realizacja projektu zaradzi problemom, jakie powstały w wyniku prowadzenia na tym terenie działalności przemysłowej. Jako teren poprzemysłowy nie zostaną uznane te tereny, które odzyskały już wartość użytkową (w tym zostały nadane im już nowe funkcje). W przypadku pojawienia się wątpliwości dotyczących charakteru terenu będącego przedmiotem projektu, wnioskodawca na wezwanie IZ jest obowiązany przedstawić stosowaną dokumentację potwierdzającą ten fakt, np. deklarację podatkową, mapę ewidencyjną, mapę zasadniczą, wypis i wyrys z ewidencji gruntów i budynków.

Zatem np. jeśli plan zagospodarowania przestrzennego Państwa Gminy wykaże (lub na jego podstawie będzie możliwe tego dowiedzenie), iż terem objęty projektem jest terenem poprzemysłowym/zdewastowanym/ zdegradowanym wówczas ww. kryterium formalne będzie spełnione.

 Pytanie 2. Jak rozumieć zapis, że projekt lub PFU jest załącznikiem wymaganym, ale nie załączamy go do wniosku?

Odpowiedź

W przypadku chęci realizowania projektu w takiej formie (zaprojektuj i wybuduj) Wnioskodawca powinien potwierdzić, że posiada taki dokument (PFU) na moment składania wniosku aplikacyjnego, natomiast jego fizyczne dołączenie do wniosku o dofinansowanie (jako załącznika, pliku) nie jest wymagane.

Pytanie 1. Czy w tym naborze związki wyznaniowe w rozumieniu parafii kościoła katolickiego będą przyjmowane do dofinansowania samodzielnie? Czy potrzebne są zgody kurii?

Odpowiedź

Zgodnie z brzmieniem w katalogu wnioskodawców wymienionym w Regulaminie Oceny Projektów, załączonym pod ogłoszeniem o naborze w pkt. 1.3 – kto może ubiegać się o dofinansowanie – typ wnioskodawcy (tabela 1), gdzie w pkt. 20 wymienione są jako: Typ Beneficjenta ogólny: Organizacje społecznej związki wyznaniowe, Typ Beneficjenta szczegółowy: Kościoły i związki wyznaniowe.

W związku z powyższym parafia posiadająca osobowość prawną, gdzie organem prawnym jest proboszcz lub administrator może wnioskować o dofinansowanie w przedmiotowym naborze.

Jednocześnie, niezbędnym załącznikiem do wniosku o dofinansowanie będzie w tym przypadku zgodnie z zapisami instrukcji wypełniania wniosków, statut lub inny dokument potwierdzający formę prawną wnioskodawcy. Załącznik ten jest wymagany w przypadku wszystkich wnioskodawców, a zatem również parafii. Właściwym dokumentem może być w takim przypadku zaświadczenie dot. mianowania proboszcza oraz zaświadczenie, iż parafia posiada osobowość prawną. Co istotne, jeżeli przedmiotowy dokument (dokumenty) potwierdzający formę prawną Wnioskodawcy dostępny jest w formie elektronicznej i możliwe jest podanie linku do miejsca jego publikacji, to będzie to wystarczającym działaniem. Miejscem publikacji informacji w zakresie funkcjonowania danego podmiotu może być: strona internetowa danego podmiotu, inne rejestry i ewidencje dostępne elektronicznie. W przeciwnym wypadku, konieczne będzie dołączenie właściwego dokumentu w formie np. skan, PDF.

Pytanie 2. Czy w ramach konkursu można wyposażyć w magazyny energii ujęcia wody, przepompownie ścieków i oczyszczalnie ścieków? Obiektami zarządza jednoosobowa spółka, której jedynym właścicielem jest jednostka samorządu terytorialnego- Gmina X. Nieruchomość (grunty) na której zlokalizowane są instalacje fotowoltaiczne i docelowo byłyby zlokalizowane magazyny energii jest Gmina X , natomiast właścicielem instalacji fotowoltaicznych jest spółka z 100 % udziałem Gminnym.

Spółka to Zakład Gospodarki Komunalnej, powołanym do realizacji zadań związanych z gospodarką wodno - ściekową na terenie Gminy X.

W związku z powyższym czy projekt obejmujący montaż magazynów energii na powyższych obiektach jest możliwy  do sfinansowania w ramach przedmiotowego konkursu. Jeśli tak to czy wnioskodawcą  może być Zakład Gospodarki Komunalnej czy Gmina X oraz czy poziom dofinansowania może wynosić 100 % kosztów kwalifikowanych?

Odpowiedź

W ramach działania 2.6 montaż magazynów energii elektrycznej na obiektach takich jak ujęcia wody, przepompownie ścieków i oczyszczalnie ścieków Zakładu Gospodarki Komunalnej jest możliwy, pod warunkiem, gdy te magazyny będą działały na potrzeby istniejących instalacji PV dla ww. podmiotu.

Ponadto zgodnie z regulaminem wyboru projektów limit mocy instalacji OZE (w tym przypadku instalacji PV), dla której jest planowany magazyn energii elektrycznej nie może przekroczyć 0,5 MWe. Nadmieniam, że limit dotyczy sumarycznej mocy wszystkich jednostek wytwórczych danego rodzaju OZE wchodzących w skład projektu.

Co do kwestii, kto może aplikować o środki i w jakiej wysokości dla danego projektu w ramach konkursu, to należałoby przeanalizować czy projekt będzie podlegał zasadom pomocy publicznej czy też nie (m.in. poprzez analizę występowania pomocy w odniesieniu do instalacji, do której podłączony będzie magazyn). W tym celu należy zapoznać się z dokumentami dla danego naboru, w szczególności z załącznikiem nr 4.c do wniosku - pomoc publiczna wraz z zał. 4.c.1 instrukcja do załącznika pomoc publiczna oraz sekcją A.4. SZCZEGÓŁY POMOCY PUBLICZNEJ I/LUB DE MINIMIS W PROJEKCIE w Instrukcji wypełniania wniosku, a także z rozdziałem 1.5 Udzielanie pomocy publicznej, pomocy de minimis w Przewodniku dla Beneficjentów FE SL 2021-2027- wersja 4.

W przypadku, gdy właścicielem istniejącej instalacji PV będzie Zakład Gospodarki Komunalnej wydaje się, że Wnioskodawcą danego projektu powinien być Zakład Gospodarki Komunalnej (będzie on beneficjentem funduszowym i beneficjentem pomocy publicznej/de minimis, gdy dla projektu będzie udzielana taka pomoc). W przypadku, gdy Gmina byłaby Wnioskodawcą (beneficjentem funduszowym), a beneficjentem pomocy byłby Zakład istnieje ryzyko wystąpienia pomocy publicznej na drugim poziomie, co w aktualnej perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027 jest niedopuszczalne. W odniesieniu natomiast do wysokości poziomu dofinansowania projektu, to zgodnie z Regulaminem wyboru projektów, maksymalny dopuszczalny poziom dofinansowania kosztów kwalifikowanych wynosi:
- do 100% dla kosztów bezpośrednich lub zgodnie z zasadami udzielania pomocy publicznej/pomocy de minimis (nadmieniam, że pomoc publiczna w oparciu o Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014, zgodnie z art. 41 dla magazynów energii - intensywność pomocy nie może przekraczać 30 % kosztów kwalifikowalnych),
- 85% dla kosztów pośrednich lub zgodnie z zasadami udzielania pomocy publicznej/pomocy de minimis.

W tym możliwe jest zastosowanie 10% budżetu państwa.

Pytanie 1. Proszę o wskazanie możliwości audytowania jednostek pod kątem dostępności – czy istnieje lista instytucji audytujących z akredytacją?

Odpowiedź.

Jest ministerialna mapa instytucji audytujących z akredytacją. Podejmując decyzję warto zwrócić uwagę, czy dany audytor zajmuje się wsparciem grup osób z niepełnosprawnościami (np. jest NGO o takim profilu). Załączam link z listą instrukcji wydających certyfikat dostępności oraz audytujących we wszystkich obszarach dostępności. Link do ministerialnego: Wykazu podmiotów dokonujących certyfikacji.

Opracowane przez pana Mateusza Kobryna

Pytanie 2. Co zrobić jeżeli doposażamy pracownię w starej szkole i za bardzo nie ma możliwości wprowadzenia schodołazów, czy instalacji platform. Jednocześnie instalacja samej windy albo jest kosztowna i przekracza 300 % projektu miękkiego, lub też czasem nie ma możliwości w szkole dobudowania takiego mechanizmu wraz z szybem windowym.... Co zrobić w takiej sytuacji – nadmieniam, że wykonanie audytu, który wskaże wykluczenie montaży wspomnianych "dostępności", kosztuje krocie!

Odpowiedź.

W takiej sytuacji trzeba mieć dobre uzasadnienie, dlaczego doposażona pracownia znajduje się w niedostępnej części budynku. Przy ocenie etapu planowania inwestycji może być weryfikowane, czemu nie została ona przeniesiona np. na parter. Jeśli np. budynek nie ma piętra, gdzie do zniwelowania jest bariera schodów, można szukać racjonalnego dostosowania. Musi być ono odpowiednio opisane w Deklaracji dostępności. Schodołaz to ostateczność i raczej nie jest rekomendowany (może być rozwiązaniem w przypadku wąskich schodów i braku możliwości instalacji windy zewnętrznej). Jeśli jest możliwość instalacji takiej windy, ale obecnie brak na nią środków, warto taką informację umieścić w Długoterminowym planie zapewnienia dostępności z odnośnikiem w Deklaracji dostępności. Inną opcją jest zapewnienie solidnych poręczy i dźwigu krzesełkowego. Więcej informacji i wskazówek na temat dostępność szkoły znajduje się w: Model Dostępnej Szkoły.

Opracowane przez pana Mateusza Kobryna

Pytanie 1. Co w przypadku, kiedy to niewywiązanie się z umowy dotyczy drugiej strony, czyli operatora i przyczyniło się to do braku możliwości poprawnego zrealizowania umowy i wywiązania się z terminów? Podczas szkolenia była poruszana kwestia odwołania się ale w przypadku, gdy projekt nie zostanie zakwalifikowany.

Odpowiedź.

Jeśli nieprawidłowości w realizacji projektu są spowodowane przyczynami leżącymi po stronie instytucji, z którą beneficjent zawarł umowę, jest kilka możliwości podjęcia działań:

1. Jeśli instytucja stwierdzi nieprawidłowość, to beneficjentowi przysługuje prawo zgłoszenia pisemnych zastrzeżeń w terminie wskazanym w informacji o nieprawidłowości (zwykle 14 dni kalendarzowych). W takim odwołaniu należy wskazać argumenty i fakty potwierdzające, że wina leży po stronie instytucji.

2. Jeśli przypadek dotyczy operatora (instrumenty finansowe czy projekty grantowe) można zwrócić się bezpośrednio do podmiotu powyżej - instytucji, która zawarła z operatorem/grantodawcą umowę na realizację projektu, tym sposobem spowodować reakcję podmiotu nadrzędnego.

3. W przypadku, gdy problem leży po stronie instytucji pośredniczącej, można zwrócić się pisemnie do instytucji zarządzającej (Urzędu Marszałkowskiego).

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. W projekcie 6.1 uczestnikami są przedszkolaki publicznego przedszkola. Jakie zaświadczenie o przystąpieniu do projektu powinien beneficjent pobrać od uczestnika?

Odpowiedź.

Zgodnie z zapisami 4. rozdziału wytycznych kwalifikowalności wydatków, każdorazowo w regulaminie naboru wniosków musi się znaleźć informacja, o tym jakie dokumenty potwierdzają kwalifikowalność uczestników projektu. W związku z tym nie ma ogólnych ram, które pozwolą z pewnością stwierdzić, że we wszystkich naborach działania 6.1 będzie to ten sam dokument. Można jednak domniemywać, że takim dokumentem będzie dokument będący już w posiadaniu przedszkola - rejestr jego uczniów.

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. Jeśli beneficjent rozliczający się ryczałtowo wyszkoli 50 osób z zadeklarowanych 51, to nie otrzyma dofinansowania za brak realizacji wskaźnika, ale czy te 50 przeszkolonych osób będzie się wliczać do wskaźników programowych i wskaźników na poziomie działania i poddziałania?

Odpowiedź.

Beneficjent nie otrzyma kwoty ryczałtowej za zadanie, w którym wskaźnikiem były przedmiotowe szkolenia. Ale „50” przeszkolonych osób będzie uwzględnione jako wskaźnik projektu (oczywiście jeśli takowy wskaźnik będzie w projekcie).

Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 2. Czy w tej perspektywie doszedł obowiązek promowania projektu na portalach społecznościowych (nie tylko na stronie beneficjenta)? Co w przypadku jak beneficjent nie prowadzi konta instytucji na żadnym portalu społecznościowym? Nawet jeżeli we wniosku opisaliśmy działania promocyjne jasno wskazując, że tylko promujemy na stronie.

Odpowiedź.

Analizując zapisy przykładowej umowy
Umowa o dofinansowanie projektu w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 (FST - zwykła)
§ 22. (Obowiązki informacyjne i promocyjne)
(..)
4) umieszczenia krótkiego opisu projektu na stronie internetowej beneficjenta, jeśli ją posiada, lub w jego mediach społecznościowych. Opis musi zawierać:
a) tytuł projektu,
b) najważniejsze cele, zadania/działania, które zostaną zrealizowane w projekcie oraz przewidywane efekty/rezultaty projektu (opis tego, co zostanie wykonane i/lub zakupione oraz wpływu realizacji projektu na lokalną społeczność i najbliższą okolicę),
c) grupy docelowe (do kogo skierowany jest projekt, kto z niego skorzysta),
d) wartość projektu (całkowity koszt projektu),
e) wartość dofinansowania z UE,
f) źródło finansowania (wskazanie funduszu i programu, z którego otrzymano środki na realizację projektu),
g) identyfikację wizualną (zestaw logotypów opisany w pkt 1.).

Powyższe alternatywne („lub”) zapisy znajdują się również umowach z EFRR (Urząd Marszałkowski, Śląskie Centrum Przedsiębiorczości) oraz EFS+ (Urząd Marszałkowski, Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach) wynikają one z polskiego tłumaczenia Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2021/1060z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz. Urz. UE L 231 z30.06.2021, str. 159-706) zwanego "rozporządzeniem ogólnym";

Artykuł 50
Obowiązki beneficjentów
1. Beneficjenci i podmioty wdrażające instrumenty finansowe podają informację o wsparciu operacji z Funduszy, w tym o zasobach ponownie wykorzystanych zgodnie z art. 62, poprzez:
a) zamieszczenie na oficjalnej stronie internetowej beneficjenta, jeżeli taka strona istnieje, lub na jego stronach mediów społecznościowych, krótkiego – stosownie do poziomu wsparcia – opisu operacji, w tym jej celów i rezultatów, z podkreśleniem faktu otrzymania wsparcia finansowego z Unii;

Niestety w wersji angielskiej rozporządzenia ogólnego nie pojawia się słowo „lub”, a stanowcze „and”.

Article 50 Responsibilities of beneficiaries
1. Beneficiaries and bodies implementing financial instruments shall acknowledge support from the Funds, including resources reused in accordance with Article 62, to the operation by:
(a) providing on the beneficiary’s official website, where such a site exists, and social media sites, a short description of the operation, proportionate to the level of support, including its aims and results, and highlighting the financial support from the Union;

W związku z powyższym biorąc pod uwagę różnicę w tłumaczeniach oraz zobligowanie beneficjentów do stosowania rozporządzenia ogólnego, nie zalecam korzystania z alternatywy („lub”). Jeżeli beneficjent nie prowadzi mediów społecznościowych, należy stworzyć takowe konto (nie trwa to długo) i chociażby miałoby ono zawierać tylko jeden wpis - dotyczący projektu, w ten sposób dochować również oryginalnego brzmienia rozporządzenia ogólnego (ze słowem „and”).

Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 3. A jakby Pan podszedł do sytuacji używanego środka trwałego. Rozumiem, że można by było uznać go za kwalifikowalny, jeżeli udowodnimy, że nie został on zakupiony uprzednio ze środków UE. Jakie wtedy dokumenty potwierdzające ten fakt byłyby potrzebne?

Zgodnie z wytycznymi rozliczenie zakupu używanego środka trwałego, który był uprzednio współfinansowany z udziałem środków UE jest traktowane jako podwójne finansowanie. Aktualnie nie ma już (jak to było w poprzedniej perspektywie unijnej w Polsce) cenzury 7 lat wstecz (w przypadku nieruchomości 10 lat), zatem należy traktować zapisy wytycznych jako zakaz bezterminowy.

Same wytyczne też nie wskazują sposobu weryfikacji tej kwestii. Zatem warto, jeżeli konkretny Regulamin wyboru projektów tego nie wyjaśnia, dopytać Instytucję Organizującą Nabór o tą ważną dla Państwa kwestię. Jeżeli nie ma w tym zakresie informacji, może ta kwestia wynikać z „praktyki” zespołów kontrolujących, warto ją dla Państwa bezpieczeństwa poznać (czy np. oświadczenie sprzedającego wystarczy).

Warto też pamiętać, że Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 z dnia 18 listopada 2022 r. nie mają zastosowania do:

a) wydatków ponoszonych w ramach programów Interreg,

b) wsparcia z EFS+ na przeciwdziałanie deprywacji materialnej, o którym mowa w części II rozdziału III rozporządzenia EFS+,

c) wydatków ponoszonych przez uczestników projektu oraz podmioty otrzymujące wsparcie z EFS+, niebędących grantobiorcami, z zastrzeżeniem podrozdziału 3.5 (Podatek od towarów i usług VAT),

d) wydatków ponoszonych przez ostatecznych odbiorców, z zastrzeżeniem podrozdziału 3.5 i 3.9 (Instrumenty finansowe),

e) wydatków ponoszonych przez grantobiorców, z zastrzeżeniem podrozdziału 2.2 pkt 1 lit. a i lit. e-f (Ogólne warunki kwalifikowalności), 2.3 (Wydatki niekwalifikowalne), 2.4 (Cross-financing), 2.6 (Trwałość projektu) i 3.5.

Warto zawsze sprawdzić, czy w regulaminie wyboru projektów (i załącznikach do niego) dla danego konkursu Instytucją Organizująca Nabór nie wprowadziła dodatkowych regulacji.

Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 4. Czy zakup nieruchomości nie będących gruntami jest limitowany?

Odpowiedź.

Rozporzędzenie ogólne ani wytyczne kwalifikowalności nie definiują gruntów, w Podrozdział 3.4. Zakup nieruchomości pojawia się zapis:

1) Limity określone w art. 64 ust. 1 lit. b rozporządzenia ogólnego (10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu w przypadku gruntów oraz 15% w przypadku terenów poprzemysłowych oraz terenów opuszczonych, na których znajdują się budynki) odnoszą się do łącznej kwoty:

a) wydatków poniesionych na nabycie nieruchomości,

b) wydatków poniesionych na odszkodowanie za przejęte nieruchomości,

c) wydatków poniesionych na obowiązkowy wykup nieruchomości oraz obowiązkowe odszkodowania wynikające z ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania zgodnie z art. 135 i art. 136 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2021 r. poz. 1973, z późn. zm.),

d) wydatków poniesionych na nabycie prawa użytkowania wieczystego,

e) wkładu niepieniężnego w postaci nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego,

f) wydatków poniesionych na nabycie innych tytułów prawnych do nieruchomości,

g) innych wydatków wymaganych przepisami prawa krajowego.

Co do zasady zatem warto spojrzeć na ten zapis odnosząc się próby zdefiniowania nieruchomości gruntowej w prawie polskim:

Nieruchomość gruntowa – Ustawa o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), art. 4. – przez nieruchomość gruntową należy rozumieć grunt wraz z częściami składowymi, z wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny przedmiot własności;

Kodeks cywilny, art. 46. - Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Warto również pamiętać o limicie w EFS+ cross-financingu, który dotyczy zakupu gruntu i nieruchomości (o ile warunki z podrozdziału 3.4 Zakup nieruchomości Wytycznych kwalifikowalności są spełnione). Zatem należy sprawdzić w konkretnym regulaminie wyboru projektów czy Instytucja Organizująca Nabór dopuszcza zakup nieruchomości, jeśli tak to jak ją definiuje i czy występuje limit na ten typ wydatków.
   
Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 5. Czy do obsługi projektu edukacyjnego, dla szkoły np. staże uczniowskie, mogę do obsługi zatrudnić sekretarkę pracującą w szkole, a do rozliczeń - księgową pracującą w tej szkole? Czy mogę te osoby zatrudnić na osobną umowę czy tylko na zasadzie zwiększenia obowiązków?

Odpowiedź.

W przypadku kosztów pośrednich (a takimi jest obsługa projektu) weryfikacja Instytucji Zarządzającej polega na sprawdzeniu, czy beneficjent prawidłowo zastosował określoną wysokość stawki ryczałtowej oraz czy prawidłowo wykazał kwotę wydatków będących podstawą wyliczenia stawek ryczałtowych.

Zatem na swoją potrzebę beneficjent dokumentują i rozksięgują koszty pośrednie zgodnie z ich katalogiem. Zatem beneficjent ma dowolność co wybrania rozwiązań, oczywiście będąc zgodnym z regulacjami własnymi (regulamin pracy, wynagradzania itp), prawem krajowym (m.in. kodeks pracy),wspólnotowym oraz katalogiem kosztów pośrednich.

   
Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 6. W ramach projektu będziemy kupować wyposażenie specjalistyczne (będziemy grupować tożsame zakupy pod jeden wydatek tworząc 1 komplet wyposażenia sali w specjalistyczne wyposażenie). Jeżeli po przetargu cena takiego kompletu spadnie poniżej 10 000 zł netto, czy będzie to stanowić wydatek niekwalifikowany w projekcie?

Odpowiedź.

Warto zwrócić uwagę, że kwestia czy dany zakup jest środkiem trwałym (gdy w przedmiotowym konkursie kwalifikowane są tylko takowe) wynika z uregulowań wewnętrznych jednostki np. polityki rachunkowości. Należy zatem zweryfikować, jak definiowany jest w danej jednostce środek trwały, bo nie zawsze próg 10 000 zł jest decydujący. Sama Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U.2023.0.120 t.j.) w art. 3. brzmi:

15) środkach trwałych – rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:
a) nieruchomości– w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,
d) inwentarz żywy.
Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 4;

Zatem warto tą kwestię wyjaśnić w swojej instytucji, czy finalny zakup poniżej 10 000 zł będzie przesądzał, że dany wydatek nie jest środkiem trwałym. Oczywiście też należy każdorazowo sprawdzić w konkretnym regulaminie wyboru projektów, czy Instytucja Organizująca Nabór definiuje środek trwały, czy w jakiś sposób precyzuje tą kwestię, czy pozostawia ją zgodnie z prawem krajowym i regulacjami wewnętrznymi jednostki.

Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 7. Czy w ramach kosztów pośrednich z EFRR można sfinansować całość wynagrodzenia pracownika UM zaangażowanego w realizację projektu – koszt zarządzania projektem (w okresie, kiedy trwa realizacja projektu)? Jeśli tak, to czy wiąże się to ze zmianą jego zakresu obowiązków (wykonywałby wtedy tylko obowiązki, związane z realizacją konkretnego projektu?)

Odpowiedź.

W przypadku kosztów pośrednich weryfikacja Instytucji Zarządzającej polega na sprawdzeniu, czy beneficjent prawidłowo zastosował określoną wysokość stawki ryczałtowej oraz czy prawidłowo wykazał kwotę wydatków będących podstawą wyliczenia stawek ryczałtowych.

Zatem na swoją potrzebę beneficjent dokumentuje i rozksięguje koszty pośrednie zgodnie z ich katalogiem, same wytyczne nie regulują wymagań odnośnie do zakresu obowiązków, czy jego zmiany. Należy postępować zgodnym z regulacjami własnymi (regulamin pracy, wynagradzania itp), prawem krajowym (m.in. kodeks pracy) i wspólnotowym.

Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 1. Dotyczy tajemnicy przedsiębiorstwa. Jeżeli Wykonawca złożył wraz z ofertą wydzielony dokument i oznaczył jako tajny, czy jest to już wystarczające aby uznać, że Wykonawca prawidłowo oznaczył dokument jako tajemnica przedsiębiorstwa? Czy powinien wskazać uzasadnienie takiego oznaczenia i podjęte środki w celu zachowania tajemnicy?

Odpowiedź.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2022 r. poz. 1233), jeżeli wykonawca, wraz z przekazaniem takich informacji, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Wykonawca nie może zastrzec informacji, o których mowa w art. 222 ust. 5.
Z powyższego przepisu wynika, że na gruncie przepisów p.z.p. dla skuteczności zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa konieczne jest "wykazanie" spełniania przesłanek tajemnicy przedsiębiorstwa. Dlatego samo subiektywne przekonanie wykonawcy, że dana informacja posiada walor tajemnicy przedsiębiorstwa to za mało, aby uznać, że wykonawca wykazał wartość gospodarczą. Gdyby zaakceptować taką argumentację, to każdorazowo wystarczyłoby samo oświadczenie wykonawcy w tym zakresie, co jednak nie jest zgodne z brzmieniem art. 18 ust. 3 p.z.p., nakazującym "wykazanie" przesłanek tajemnicy przedsiębiorstwa. Wykazanie przez wykonawcę, że zastrzegane informacje posiadają walor tajemnicy przedsiębiorstwa, powinno z jednej strony polegać na złożeniu wyczerpującego uzasadnienia, z treści którego będzie wynikało dlaczego określone informacje mają przymiot tajemnicy przedsiębiorstwa, ale też w przypadku gdy wykonawca powołuje się na dane okoliczności, takie jak np. że zawiera stosowne umowy z pracownikami i kontrahentami, które zobowiązują ich do zachowania w poufności przekazywanych informacji, powinien ten fakt wykazać.

Opracowane przez pana Krzysztofa Puchacza

Pytanie 1. Wyjaśnienie/ doprecyzowanie analizy celów środowiskowych dot. zasady DNSH.

Odpowiedź.

Analiza DNSH jest przejawem troski o środowisko w politykach horyzontalnych UE. Analiza opiera się o zbadanie 6 obszarów tematycznych. Zależnie od regulaminu wnioskodawca opisuje je wszystkie łącznie lub oddzielnie, może również odpowiadać na wskazane w regulaminie zagadnienia. Projekt co do zasady nie powinien wpływać znacząco na żaden z obszarów analizy.

Obszary analizy i przykładowe pytania pomocnicze, którą pomogą opisać we wniosku analizę DNSH:

a) Łagodzenie zmian klimatu: Czy oczekuje się, że środek doprowadzi do znacznych emisji gazów cieplarnianych?

b) Adaptacja do zmian klimatu: Czy oczekuje się, że środek doprowadzi do zwiększonego niekorzystnego wpływu obecnego i spodziewanego przyszłego klimatu na samo działanie lub na ludność, przyrodę lub aktywa?

c) Zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich: Czy przewiduje się, że środek będzie zagrażał:

(i) dobremu stanowi lub dobremu potencjałowi ekologicznemu jednolitych części wód, w tym wód powierzchniowych i wód gruntowych lub
(ii)dobremu stanowi środowiska wód morskich?

d) Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, w tym zapobieganie powstawaniu odpadów i ich recykling: Czy oczekuje się, że środek:

(i)prowadzi do znacznego zwiększenia wytwarzania, spalania lub unieszkodliwiania odpadów, z wyjątkiem spalania odpadów niebezpiecznych nienadających się do recyklingu lub (ii) doprowadzi do poważnej nieefektywności w zakresie bezpośredniego lub pośredniego korzystania z jakiegokolwiek zasobu naturalnego na dowolnym etapie jego cyklu życia, która nie zostanie ograniczona do minimum za pomocą odpowiednich środków lub
(iii) spowoduje poważne i długoterminowe szkody dla środowiska w kontekście gospodarki o obiegu zamkniętym?

e) Zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola: Czy oczekuje się, że środek doprowadzi do istotnego zwiększenia poziomu emisji zanieczyszczeń do powietrza, wody lub gleby?

f) Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów: Czy przewiduje się, że środek:

(i)będzie w znacznym stopniu szkodliwy dla dobrego stanu i odporności ekosystemów lub
(ii) będzie szkodliwy dla stanu zachowania siedlisk i gatunków, w tym siedlisk i gatunków objętych zakresem zainteresowania Unii?

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 2. Czy wnioskujący ma obowiązek przeprowadzić indywidualnie i posiadać analizę DNSH jako załącznik do wniosku?

Odpowiedź.

W każdym wniosku o dofinansowanie znajdzie się kryterium dotyczące zrównoważonego rozwoju i DNSH. Nie można jednak powiedzieć że oddzielna analiza (dokument) jest obowiązkiem każdego wnioskodawcy. Każdorazowo sposób odpowiedzi na kryterium DNSH opisany jest w regulaminie naboru i jego załącznikach, zatem ostateczną odpowiedź każdy wnioskodawca znajdzie w regulaminie. Program Fundusze Europejskie dla Śląskiego nie ma jednej globalnej reguły dotyczącej analizy DNSH.

Opracowane przez pana Michała Byliniaka

Pytanie 1. Czy dobrze widzę, że w nowych wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków nie ma progu 20 tys.?
Czy to oznacza, że do kwoty 50 tys. stosujemy wewnętrzny regulamin?

Odpowiedź.

Tak wytyczne nie regulują już tej kwestii w porównaniu do poprzedniej perspektywy finansowej. Zatem stosują Państwo wewnętrzny regulamin, który musi być zgodny z prawem krajowym i wspólnotowym.

Uwaga natury ogólnej dla Wnioskodawców: brak narzuconych obowiązków w wytycznych poniżej 50 000 netto nie pozwala na zawyżone wydatki, na wszelki wypadek warto pamiętać, że wspomniane wytyczne w Podrozdziale 2.2. Ogólne warunki kwalifikowalności stanowią:
1) Wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli:
(..)
f) został dokonany w sposób przejrzysty, racjonalny i efektywny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów.
Zatem, jest to potencjalna przestrzeń do zakwestionowania zawyżonych wydatków jako wydatków niekwalifikowalnych, bo niespełniających tych przesłanek.

Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 2. Z zasad kwalifikowalności wydatków wynika, że niedozwolone jest podwójne finansowanie wydatków w szczególności rozliczenie zakupu używanego środka trwałego, który był uprzednio współfinansowany z udziałem środków UE. W jaki sposób Urząd powinien weryfikować czy zakup nie był już sfinansowany ze środków UE czy wystarczające będzie oświadczenie i jaki okres powinien być brany po uwagę 7 lat? Tak jak w poprzedniej perspektywie. Czy wystarczające jest oświadczenie od ostatniego sprzedającego ? Tutejszy Urząd zajmuję się jednorazowymi środkami na działalność gospodarczą oraz wyposażeniem/doposażeniem stanowiska pracy i bardzo często uczestnicy dokonują zakupów sprzętu używanego.

Odpowiedź.

Za każdym razem na samym początku warto sprawdzić w Regulaminie wyboru projektów dla danego konkursu (czy w załączniku do niego) kwalifikowalność zakupu używanych środków trwałych. Czy Instytucja w ogóle dopuszcza zakup używanych środków trwałych, gdyż np. tak jak było w konkursie Mikroinwestycje w MŚP w ramach działania FESL10.03. Wsparcie MŚP na rzecz transformacji, kwalifikowalne były tylko nowe środki trwałe. Za każdym razem na samym początku warto sprawdzić w Regulaminie wyboru projektów dla danego konkursu (czy w załączniku do niego) kwalifikowalność zakupu używanych środków trwałych. Czy Instytucja w ogóle dopuszcza zakup używanych środków trwałych, gdyż np. tak jak było w konkursie Mikroinwestycje w MŚP w ramach działania FESL10.03. Wsparcie MŚP na rzecz transformacji, kwalifikowalne były tylko nowe środki trwałe. 

Zgodnie z wytycznymi rozliczenie zakupu używanego środka trwałego, który był uprzednio współfinansowany z udziałem środków UE jest traktowane jako podwójne finansowanie. Aktualnie nie ma już (jak to było w poprzedniej perspektywie unijnej w Polsce) cenzury 7 lat wstecz (w przypadku nieruchomości 10 lat), zatem należy traktować zapisy wytycznych jako zakaz bezterminowy. Same wytyczne też nie wskazują sposobu weryfikacji tej kwestii. Zatem warto jeżeli konkretny Regulamin wyboru projektów tego nie wyjaśnia, dopytać Instytucję Organizującą Nabór o tą ważną dla Państwa kwestię. Jeżeli nie ma w tym zakresie informacji, może ta kwestia wynikać z „praktyki” zespołów kontrolujących, warto ją dla Państwa bezpieczeństwa poznać (czy np. oświadczenie sprzedającego wystarczy).

Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 3. Mam również pytanie odnośnie transakcji gotówkowych. Czy dobrze rozumiem, że transakcja gotówkowa do 15 000 tys. zł. będzie wydatkiem kwalifikowalnym?

Co do zasady, jeżeli Instytucja Organizująca Nabór tego w Regulaminie wyboru projektów tego nie zawęzi to tak. Należy też pamiętać o brzmieniu wytycznych, że niekwalifikowalne są (..) transakcje, bez względu na liczbę wynikających z nich płatności, dokonane w gotówce, których wartość przekracza kwotę, o której mowa w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162, z późn. zm.), zatem warto sprawdzać co jakiś czas aktualność kwoty 15 000 zł w ustawie.

Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 4. Pytania dot. kosztów pośrednich. Nie do końca rozumiem wszystkie zasady, jak to wyliczać na poziomie wniosku oraz rozliczać w trakcie realizacji projektu.

Przykład – informacje o projekcie:
Projekt dot. montażu instalacji OZE (PV + magazyn energii) na terenie spółki na potrzeby ograniczenia zakupu energii z sieci.
Projekt objęty pomocą publiczną – intensywność pomocy 45%
VAT niekwalifikowany
Koszty kwalifikowane: 1 mln zł netto
Projekt będzie się odbywać na terenie funkcjonującej spółki (nie ma konieczności wynajmu dodatkowych pomieszczeń, zakupu sprzętu biurowego itp.), a projektem będą zajmować się etatowi pracownicy spółki (dyrektorzy, kierownicy, księgowi itp.) – nie będzie nikt dodatkowo zatrudniony.
Wg regulaminu koszty pośrednie to koszty do 7% kosztów kwalifikowanych, a więc w tym przypadku jest to 70 000 zł.

1. Czy 70 000 wpisujemy we wniosku o dofinansowanie, bo tak wynika z zapisów regulaminu naboru (7% od kosztów kwalifikowanych) a po prostu dostaniemy tyle ile kosztów udowodnimy w trakcie realizacji, czy do wniosku wpisujemy kwotę kosztów, które wyliczymy na etapie składania wniosku, (pamiętając, że nie może być to więcej niż 70 000 zł)?
   
   

Odpowiedź.

Kwestie kosztów pośrednich najdokładniej opisują Zasady stosowania uproszczonych metod rozliczania wydatków stosowanych w programie Fundusze Europejskie dla Śląskiego na lata 2021-2027 oraz Regulamin wyboru projektów dla przedmiotowego konkursu.

Procent stawki ryczałtowej pozostaje niezmienny przez cały okres realizacji projektu, od momentu wyboru projektu do dofinansowania, czyli dostaną Państwo 7% wydatków kwalifikowalnych bezpośrednich Jeżeli ich wartość się zmieni, to również 7% zostanie naliczone od nowej kwoty.

Wysokość kwalifikowalnych kosztów pośrednich, rozliczanych w ramach stawki ryczałtowej we wniosku o dofinansowanie, określa się wg następującego wzoru:
A = 7% stawka x C gdzie:
A – kwalifikowalne koszty pośrednie rozliczane w ramach stawki ryczałtowej % stawka –wysokość stawki ryczałtowej wyrażona w procentach, określona w naborze
C – kwalifikowalne koszty bezpośrednie, stanowiące podstawę wyliczenia stawki ryczałtowej

Czyli w Państwa przypadku 1 000 000 to kwalifikowalne koszty bezpośrednie we wniosku o dofinansowanie podczas aplikowania. Jak na koniec realizacji projektu wartość kwalifikowalnych koszty bezpośrednich będzie nadal wynosił 1 000 000 zł to 7% nadal będzie stanowiło 70 000 zł, jeżeli mniej to kwota należnych kosztów pośrednich również zmieni się.


    b. Czy dostaniemy z automatu 70 000 zł, czy dostaniemy tylko tyle, ile uda nam się wykazać?

Odpowiedź.

Mówimy o ryczałcie (a nie rozliczaniu na faktycznie poniesionych wydatkach), czyli dostaną Państwu naliczone 7% kwalifikowalnych koszty bezpośrednich.
   
    c. Jak te koszty faktycznie wyliczyć uwzględniając powyższe informacje o projekcie oraz jak należy udokumentować? – np. czas pracy takich etatowych pracowników – czy trzeba zawierać dodatkowe umowy z tymi pracownikami, czy naliczać koszty proporcjonalnie do przepracowanego na projekcie czasu (tabelki z deklaracją rbh pracowników? np. pracownik zarabia 10 000 zł i 10% czasu poświęcił na projekt, to jako koszt pośredni za jeden miesiąc wpisujemy 1000 zł), liczbę papieru zużytego na potrzeby projektu itd.? Jak wyliczyć koszty zużytego prądu, wody itp.?

Odpowiedź.

W przypadku kosztów pośrednich weryfikacja polega na sprawdzeniu, czy beneficjent prawidłowo zastosował określoną wysokość stawki ryczałtowej oraz czy prawidłowo wykazał kwotę wydatków będących podstawą wyliczenia stawek ryczałtowych. Zatem na swoją potrzebę Państwo dokumentują i rozksięgują koszty pośrednie zgodnie z ich katalogiem.

   d. Czy dla takiego projektu jest to do wyliczenia i udowodnienia, czy należy zaniechać występowania z tymi kosztami we wniosku, aby nie mieć problemów z rozliczeniem?

Odpowiedź.

Ponieważ w przypadku rozliczania kosztów pośrednich w projekcie w oparciu o stawkę ryczałtową, kontroli podlegać będzie jedynie sprawdzenie, czy udział kosztów pośrednich w całości wydatków zadeklarowanych w danym projekcie nie przekracza dopuszczalnych limitów. Zatem ryczałt na koszty pośrednie wydaje się dobrym rozwiązaniem dla beneficjentów.

Opracowane przez pana Mateusza Górę

Pytanie 1. Czy w ramach któregokolwiek programu przewidziane są długofalowe programy polegające na prowadzeniu przez jednostki służby zdrowia cyklu zajęć rehabilitacyjnych (wady postawy) dla dzieci szkół podstawowych oraz sesje psychologiczne dla dzieci szkolnych? Ponieważ rozszerzany jest nacisk na cyfryzację, szczególnie po naukach zdalnych w czasie covid, czego poważnymi konsekwencjami są wady postawy dzieci oraz ich problemy emocjonalne.

Odpowiedź.

Co do zasady działania rehabilitacyjne prowadzone przez jednostki służby zdrowia są finansowane w ramach kontraktów z NFZ. W ramach wsparcia z EFS+ przewidziano wsparcie związane z rehabilitacją takie jak:

W Programie krajowym FERS 02.02:
- podniesienie kompetencji przedstawicieli podmiotów tworzących instytucje opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz kadry sprawującej opiekę nad dziećmi. W ramach tego typu projektu realizowane będą szkolenia mające na celu zwiększenie kompetencji kadr instytucji opieki nad dziećmi w zakresie realizacji opieki dotyczące m.in. integracji sensorycznej, pomocy logopedycznej i psychologicznej, rehabilitacji, pierwszej pomocy oraz przygotowanie nowych kadr tych instytucji.

W Programie krajowym FERS 04.15:
- wzmocnienie POZ do organizacji opieki koordynowanej. Profilaktyczne świadczenia bilansowe, usługi dla pacjentów z chorobami przewlekłymi, w tym usługi diagnostyczne, konsultacje specjalistyczne oraz rehabilitacyjne - program zarządzania chorobą przewlekłą.

W Programie regionalnym FESL 07.04:
- usługi opiekuńcze, asystenckie, wytchnieniowe i wsparcie opiekunów faktycznych dedykowane są dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów. Wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych, np. teleopieki czy systemów przywoławczych, wypożyczanie sprzętu rehabilitacyjnego oraz usprawnienia w mieszkaniach.
- tworzenie nowych form mieszkalnictwa wspólnego, w tym rodzinnych domów pomocy. W ramach kompleksowego projektu możliwe będzie sfinansowanie usług rehabilitacyjnych wyłącznie w zakresie opieki długoterminowej.

W Programie regionalnym FESL 07.08:
- deinstytucjonalizacja wojewódzkiej pieczy zastępczej. Tworzenie zaplecza w postaci stałej i dostępnej pomocy specjalistów dla dzieci powierzonych do pieczy zastępczej (np. terapii, rehabilitacji) oraz szybkiej ścieżki diagnozy specjalistycznej dla dzieci wymagających niezwłocznej pomocy.

Opracowane przez pana Marka Świcia

Pytanie 1. Czy hospicjum prowadzące oddział stacjonarny (24 łóżek) może aplikować o prowadzenie dziennego domu pomocy i klubu seniora w przedmiotowym naborze?

Odpowiedź

Tak, hospicjum, oddział stacjonarny (24 łóżek) może ubiegać się o prowadzenie w ramach projektu z naboru nr FESL.07.04-IZ.01-032/23 dziennych form usług opiekuńczych w postaci Klubu seniora i dziennego domu pomocy (taką formę wsparcia wskazano w Regulaminie wyboru projektów).
Należy też pamiętać, że ww. hospicjum spełnia definicję opieki instytucjonalnej wskazanej w Regulaminie wyboru projektów (patrz: rozdział 10 - słownik pojęć str.65), w związku z powyższym samo hospicjum nie może być wspierane w projekcie. Działania w ramach projektu muszą być całkowicie oddzielone operacyjnie i finansowo od działalności podstawowej placówki.

Pytanie 2. Czy w ramach naboru można złożyć projekt na mieszkanie chronione  lub wspomagane treningowe?

Odpowiedź

Tak, w ramach tego naboru można złożyć projekt na mieszkanie chronione  lub wspomagane treningowe.

Pytanie 3. Czy mieszkanie wspomagane może być zlokalizowane w instytucji?

Odpowiedź

Nie, mieszkanie wspomagane nie może być  zlokalizowane na nieruchomości, na której znajduje się inna placówka świadcząca opiekę instytucjonalną, zgodnie z definicją zawartą w słowniku pojęć regulaminu wyboru projektów.

Pytanie 4. Czy jeżeli Wnioskodawca zleci prowadzenie szkoleń w projekcie firmie szkoleniowej zewnętrznej czy firma musi ta spełnić standard szkoleniowy?

Odpowiedź

Tak, firma szkoleniowa, której Wnioskodawca zleci prowadzenie szkoleń w projekcie musi gwarantować spełnienie standardu szkoleniowego, o którym mowa w Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 z dnia 29.12.2022 r.

Pytanie 5. Czy szkolenie dotyczące przeciwdziałania dyskryminacji i uwzględniania specyficznych potrzeb osób narażonych na dyskryminację ze względu na cechy prawnie chronione dla kadry merytorycznej można zaplanować w ramach kosztów bezpośrednich w projekcie?

Odpowiedź

Tak, takie szkolenie można zaplanować w ramach kosztów bezpośrednich, ale wyłącznie dla kadr świadczących usługi społeczne w projekcie. Wnioskodawca może również zaplanować realizację szkoleń równościowych dla kadry administracyjnej i zarządzającej projektu – w tym przypadku szkolenie takie powinno zostać sfinansowane w ramach kosztów pośrednich.

Pytanie 6. Czy w przypadku realizacji w projekcie usług sąsiedzkich można dodatkowo zapewnić z projektu teleopiekę?

Odpowiedź

Tak, teleopieka może zostać zrealizowana w projekcie, lecz wyłącznie jako uzupełnienie do głównego wsparcia – w tym przypadku sąsiedzkich usług opiekuńczych.

Pytanie 7. Czy można dostać dodatkowe punkty za partnerstwo z PES?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami Załącznika nr 1 do Regulaminu wyboru projektów pkt 1.6 Kryteria szczegółowe dodatkowe Kryterium nr 2 – jeżeli projekt realizowany jest w partnerstwie przez administrację publiczną i PES lub PES jest wnioskodawcą projektu – można otrzymać 12 dodatkowych punktów. PES – podmiot ekonomii społecznej, o którym mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej.

Pytanie 8. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) realizował w 2022 roku program opieka wytchnieniowa ze środków Funduszu Solidarnościowego polegającego na świadczeniu usług w ramach pobytu dziennego w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej – opieka ta była świadczona godzinowo. Jak Wnioskodawca ma zapewnić, że wsparcie z projektu, który złoży w tym naborze w 2023 r. dla usług opiekuńczych prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu, skoro w programie ze środków z Funduszu  Solidarnościowego wsparcie było liczone godzinowo, a w projekcie z EFS + ma nastąpić zwiększenie liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej?

Odpowiedź

Po konsultacjach z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej – Instytucja Organizująca Nabór (ION) informuje, że jeśli dana gmina lub podmiot oferowały wsparcie ze środków własnych, należy traktować je jako mianownik i od nich zaplanować zwiększenie. Jeśli natomiast podmiot ten korzystał ze środków Funduszu Solidarnościowego lub innego programu rządowego, nie należy tego traktować jako finansowanie usług przez beneficjenta i tych usług nie należy uwzględniać przy analizie dot. zwiększenia miejsc i liczby osób objętych wsparciem (m.in. z uwagi właśnie na brak możliwości przewidzenia czy wsparcie z tych programów będzie kontynuowane).

Jeśli oprócz realizacji wsparcia z Funduszu Solidarnościowego beneficjent finansował ze środków własnych te usługi, wsparcie ze środków EFS+ nie powinno doprowadzić do sytuacji, że finansowanie usług dotychczas realizowanych przez dany podmiot (beneficjenta) zostanie zmniejszone. Samo finansowanie usług z innego, rządowego programu, nie powinno być rozpatrywane jako zastąpienie finansowania, a raczej jego kontynuacja, czy w tych przypadkach, uzupełnienie.

Pytanie 9. MOPS do tej pory nie pobierał odpłatności od prowadzonych przez siebie usług opiekuńczych z teleopieką, czy w projekcie w ramach przedmiotowego naboru ma pobierać taką odpłatność od uczestników projektu?

Odpowiedź

Zgodnie z regulaminem wyboru projektów Wnioskodawca musi określić zasady odpłatności za usługi społeczne realizowane w projekcie, jednak powinny być one skorelowane z zasadami dotychczas stosowanymi przez Beneficjenta. Jeżeli więc brak odpłatności za tego typu usługi wynika z konkretnych uregulowań Wnioskodawcy (np. uchwały rady gminy) to mogą Państwo przyjąć takie rozwiązanie również w projekcie. Jeżeli jednak usługi były finansowane z funduszy zewnętrznych, które nie przewidywały odpłatności to w projekcie składanym w ramach przedmiotowego naboru należy taką odpłatność zaplanować. Należy jednak pamiętać, że odpłatność nie może być barierą w dostępie do usługi, i że Wnioskodawca musi określić również grupy uczestników, od których odpłatność nie będzie pobierana (ze względu na sytuację społeczno-ekonomiczną).

Pytanie 10. MOPS do tej pory nie realizował sąsiedzkich usług opiekuńczych, czy zakładając realizację takich usług w projekcie musi przewidzieć odpłatność od uczestników projektu?

Odpowiedź

Tak, zgodnie z regulaminem wyboru projektów Wnioskodawca musi określić zasady odpłatności w ramach sąsiedzkich usług opiekuńczych. Należy jednak pamiętać, że odpłatność nie może być barierą w dostępie do usługi, i że Wnioskodawca musi określić również grupy uczestników, od których odpłatność nie będzie pobierana (ze względu na sytuację społeczno-ekonomiczną).

Pytanie 11. Czy same usługi transportowe dla osób z niepełnosprawnościami mogą być przedmiotem projektu?

Odpowiedź

Nie, same usługi transportowe dla osób z niepełnosprawnościami nie mogą być przedmiotem projektu. Istnieje jednak możliwość sfinansowania usług transportu indywidualnego dla uczestników projektów z potrzebą wsparcia w zakresie mobilności, jako elementu kompleksowego projektu.

Pytanie 12. Czy w Regulaminie wyboru projektów wskazano okres czasu jakim ma być objęta w projekcie osoba w mieszkaniu treningowym?

Odpowiedź

Nie, w Regulaminie wyboru projektów nie wskazano okresu czasu jakim ma być objęta w projekcie osoba w mieszkaniu treningowym. W definicji mieszkania wspomaganego w pkt 10 Regulaminu wskazano tylko, że usługa ma charakter okresowy.

Pytanie 13. Prowadzimy klub seniora, czy możemy w ramach projektu stworzyć w klubie 10 nowych miejsc w nowej grupie?

Odpowiedź

Tak, prowadząc klub seniora w ramach dotychczasowej działalności można zawnioskować o utworzenie nowej grupy – 10 miejsc  z projektu i sfinansować również z projektu koszty związane z zatrudnieniem osoby prowadzącej tę nową grupę i inne koszty związane z jej prowadzeniem.

Pytanie 14. W klubie seniora, oprócz stworzenia nowych miejsc z nowego projektu, chcielibyśmy zrealizować również dodatkowe zajęcia dla osób, które są uczestnikami klubu seniora, który stworzyliśmy z projektu z poprzedniej perspektywy finansowania i który utrzymujemy w okresie trwałości – czy możemy? 

Odpowiedź

Tak, w klubie seniora,  oprócz stworzenia nowych miejsc z nowego projektu, mogą państwo sfinansować dodatkowe zajęcia dla uczestników z klubu seniora w okresie trwałości, ale muszą być to zajęcia, które wcześniej nie były jeszcze realizowane w tym klubie.

Pytanie 15. Czy odpłatność pobierana w projekcie za świadczenie usług społecznych może stanowić wkład własny do projektu?

Odpowiedź

Tak, odpłatność pobierana od uczestników projektu może stanowić wkład własny do projektu, ale nie musi. Pozostawiono tę kwestię do decyzji Wnioskodawcy.

Pytanie 16. W programie rządowym, który realizowaliśmy na usługi asystentów osób niepełnosprawnych (AON) nie było odpłatności, czy teraz w usługach asystenckich, które chcemy realizować z projektu z przedmiotowego naboru mamy wprowadzić odpłatność?

Odpowiedź

Tak, zgodnie z regulaminem wyboru projektów Wnioskodawca musi określić zasady odpłatności w ramach realizowanych usług społecznych. Należy jednak pamiętać, że odpłatność nie może być barierą w dostępie do usługi i że Wnioskodawca musi określić również grupy uczestników, od których odpłatność nie będzie pobierana (ze względu na sytuację społeczno-ekonomiczną).

Pytanie 17. MOPS z programu rządowego pozyskuje środki na świadczenie usług asystenckich dla osób z niepełnosprawnościami, jednak potrzeby pojedynczych osób są większe niż można zapewnić z tego programu. Czy możemy z projektu EFS + zrealizować usługi asystenckie dla tych samych osób?

Odpowiedź

Po konsultacjach z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej – ION informuje, że Wytyczne dotyczące realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata  2021-2027 z dnia 15.03.2023 r. nie regulują tej kwestii. ION nie widzi jednak przeciwskazań w realizacji takich założeń projektowych, jeżeli zachowana zostanie przejrzystość i jasne zasady rozliczania wydatków z poszczególnych programów. Co do zasady celem EFS+ jest zwiększenie podaży usług, a więc też liczby osób obejmowanych wsparciem, ale też należy pamiętać, że wsparcie powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb odbiorców, w tym w zakresie jego intensywności. Będzie to oczywiście indywidualnie rozpatrywane w odniesieniu do konkretnych zapisów wniosku i zasadność takiego postępowania podlegać będzie ocenie przez oceniającego wniosek pracownika ION lub eksperta.

Pytanie 18. Czy w projekcie mogą być realizowane usługi zdrowotne?

Odpowiedź

W przedmiotowym naborze finansowanie usług zdrowotnych jest możliwe w zakresie działań o charakterze diagnostycznym na etapie rekrutacji  do projektu, zaś finansowanie leczenia jest możliwe wyłącznie w ramach opieki długoterminowej, jako wsparcie towarzyszące. Dla osób objętych opieką długoterminową (co jest potwierdzone zaświadczeniem lekarskim w tym zakresie), które są objęte usługami społecznymi z projektu EFS+ uzupełniająco może zostać zaplanowane również świadczenie usług zdrowotnych:

a) długotrwałej opieki pielęgniarskiej;
b) rehabilitacji;
c) świadczeń terapeutycznych;
d) kontynuacji leczenia farmakologicznego i dietetycznego.

Pytanie 19. Czy w przypadku świadczenia usług w projekcie w postaci mieszkania wspomaganego można pobierać odpłatność od uczestników za pobyt w mieszkaniu i czy może to stanowić wkład własny Wnioskodawcy?

Odpowiedź

Tak, w przypadku świadczenia usług w projekcie w postaci mieszkania wspomaganego można pobierać odpłatność od uczestników za pobyt w mieszkaniu. W  szczególności w przypadku mieszkania wspomaganego treningowego – pobieranie odpłatności może być elementem treningu finansowego.  Odpłatność pobierana od uczestników projektu może stanowić wkład własny do projektu, ale nie musi. Pozostawiono tą kwestię do decyzji Wnioskodawcy.

Pytanie 20. Czy można realizować w projekcie w klubie seniora wyjazdy dla uczestników projektu poza województwo śląskie?  

Odpowiedź

ION rekomenduje w pierwszej kolejności organizowanie wyjazdów na terenie województwa śląskiego, ale nie wyklucza jednak możliwości realizowania dalszych wyjazdów, o ile będzie to wydatek racjonalny, efektywny i uzasadniony logiką projektową. Będzie to przedmiotem analizy na etapie oceny projektu.

Pytanie 21. MOPS w 2022 roku z programu rządowego realizował usługi asystenckie dla 20 osób. W 2023 roku również wystąpił o realizację usług asystenckich na 20 osób. W projekcie EFS+ w 2024 r. ma zamiar zrealizować usługi asystenckie dla 10 osób z niepełnosprawnościami. Co w sytuacji jeżeli w 2024 r. MOPS nie dostanie z programu rządowego dofinansowania na usługi asystenckie dla 20? 

Odpowiedź

Po konsultacjach z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej – ION informuje, że jeśli dana gmina lub podmiot oferowały wsparcie ze środków własnych, należy traktować je jako mianownik i od nich zaplanować zwiększenie. Jeśli natomiast podmiot ten korzystał ze środków Funduszu Solidarnościowego lub innego programu rządowego, nie należy tego traktować jako finansowanie usług przez beneficjenta i tych usług nie należy uwzględniać przy analizie dot. zwiększenia miejsc i liczby osób objętych wsparciem (m.in. z uwagi właśnie na brak możliwości przewidzenia czy wsparcie z tych programów będzie kontynuowane).

Jeśli oprócz realizacji wsparcia z Funduszu Solidarnościowego beneficjent finansował ze środków własnych te usługi, wsparcie ze środków EFS+ nie powinno doprowadzić do sytuacji, że finansowanie usług dotychczas realizowanych przez dany podmiot (beneficjenta) zostanie zmniejszone. Samo finansowanie usług z innego, rządowego programu, nie powinno być rozpatrywane jako zastąpienie finansowania, a raczej jego kontynuacja, czy w tych przypadkach, uzupełnienie. 

W związku z powyższym jeżeli w 2024 r. MOPS nie dostanie z programu rządowego dofinansowania na usługi asystenckie dla 20 osób – nie będzie to miało wpływu na realizowany przez MOPS projekt w ramach przedmiotowego naboru, o ile oczywiście nie realizował tych usług z własnych środków.