Fundusze Europejskie
dla Śląskiego 2021-2027

Ruda Śląska od dawna prowadzi intensywne działania rewitalizacyjne w tych rejonach miasta, które stopniowo podupadały w wyniku występujących tam problemów – bezrobocia, wykluczenia społecznego i wyludniania. Strategiczny obszar rewitalizacji stanowią dzielnice Chebzie-Nowy Bytom (Kaufhaus), na terenach których zidentyfikowano wszystkie wskazane wyżej problemy. Ponadto w Chebziu nie funkcjonowała żadna zorganizowana forma oferty kulturalnej i społecznej (w tym biblioteki). Włodarze miasta postanowili rozwiązać dwa problemy przy pomocy jednego projektu – Stacji Biblioteki, czyli zrewitalizowanego dworca kolejowego, który obecnie służy mieszkańcom Chebzia również jako wypożyczalnia książek oraz miejsce organizacji wydarzeń kulturalnych.

Chorzowski rynek pełnił niegdyś funkcję centrum społeczno-kulturalnego miasta, która zatraciła się w wyniku dynamicznego rozwoju gospodarczego regionu. Wówczas zbudowano w Chorzowie estakadę, która była i pozostaje dużym usprawnieniem komunikacyjnym do dziś, jednak jej umiejscowienie – dokładnie w połowie rynku – spowodowało utratę funkcji centrotwórczych i reprezentacyjnych tej przestrzeni. W 2019 r. przy wsparciu ze strony Funduszy Europejskich udało się przywrócić temu miejscu jego pierwotne znaczenie i chorzowianie znów mogą się cieszyć rynkiem w swoim mieście.

Powiat Wodzisławski potrzebował lokali, które mógłby użytkować jako tzw. mieszkania chronione dla osób w trudnej sytuacji życiowej. Brak takowych sprawiał, że władze powiatu musiały mieszkania wynajmować, a liczba osób chętnych do zamieszkania w takim lokalu wciąż rosła. Powiat znalazł rozwiązanie w funduszach europejskich, które w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego umożliwiają rewitalizację nieużytków na rzecz tworzenia m.in. mieszkań chronionych. Okazało się, że na terenie Wodzisławia istnieje nieużytkowany budynek, który po właściwych pracach renowacyjnych idealnie wpasuje się do pełnienia nowej funkcji.

Przedmiotem projektu była przebudowa i adaptacja pomieszczeń na cele Centrum Usług Społecznych w dwóch budynkach w Siemianowicach Śląskich. Miało to ułatwić dostęp do usług społecznych lokalnej ludności zagrożonej wykluczeniem. Infrastruktura Centrum Usług Społecznych dla dorosłych oraz Placówka Opiekuńczo–Wychowawcza wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży zapewniły szybki i jakościowy dostęp do różnorodnych typów działań społecznych kierowanych do mieszkańców gminy. Centrum będzie wspierało osoby wykluczone społecznie w ramach usług aktywnej integracji o charakterze: społecznym, edukacyjnym i zdrowotnym. Zadaniem Placówki Opiekuńczo–Wychowawczej będzie wspieranie rodziny w procesie przygotowywania dzieci i młodzieży do samodzielnego życia poprzez zajęcia edukacyjne i profilaktyczne.

Na obszarze gminy Koniecpol zlokalizowanej w powiecie częstochowskim można zaobserwować zjawisko zagrożenia wykluczeniem społecznym, w szczególności w wyniku ubóstwa i bezrobocia. Osoby zagrożone wykluczeniem mają utrudniony dostęp do usług społecznych – nie stać ich na zakup lub wynajem lokalu mieszkalnego o odpowiednim standardzie. Sytuacja ta stwarza zapotrzebowanie na mieszkania socjalne, których do niedawna w Koniecpolu nie było wcale – w tym czasie na przydział mieszkań oczekiwało aż 12 rodzin. Gmina znalazła jednak sposób na rozwiązanie sytuacji poprzez rewitalizację nieużytków.

W ostatnich latach na terenie Częstochowy zaobserwowano pogłębianie się zjawiska bezdomności. W 2010 r. na terenie miasta zarejestrowano 374 osoby bezdomne, w 2014 r. było to już 591 osób, co oznacza, że w ciągu zaledwie 4 lat liczba bezdomnych w Częstochowie wzrosła o ponad 58%. Osoby bezdomne w Częstochowie borykają się z takimi problemami jak ubóstwo (91% bezdomnych), bezrobocie (78%), uzależnienie od alkoholu (61%), niepełnosprawność (35%) czy choroby przewlekłe (15%). Dodatkowo 8% z nich trafiło na częstochowskie ulice po wyjściu z więzienia. Wymienione problemy rzadko występują w izolacji, zwykle współistnieją i nakładają się na siebie utrudniając osobom bezdomnym możliwość zmiany niekorzystnego położenia. Miasto postanowiło wyjść problemowi naprzeciw i stworzyć miejsce, w którym bezdomni będą mogli uzyskać niezbędne wsparcie, które może przywrócić ich na łono społeczeństwa.

Projekt stanowi dobry przykład wzajemnie uzupełniających się działań z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego. Katowice obrały dwa strategiczne cele – przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację oraz poprawę wizerunku Śródmieścia przez rewitalizację architektoniczną zdegradowanych budynków. Włodarze miasta podjęli decyzję o przeznaczeniu jednego z takich obiektów na miejsce wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. Decyzja ta sprawiła, że dzisiaj osoby niepełnosprawne mają do dyspozycji pięknie odrestaurowany budynek, gdzie mogą uczestniczyć w zajęciach terapeutycznych i rehabilitacyjnych, dzięki którym stają się aktywną częścią lokalnej społeczności.

Do tej pory zadania z zakresu pieczy zastępczej w powiecie kłobuckim realizowane były przez tylko dwie całodobowe placówki, z których jedna (Dom Dziecka w Kłobucku) przekraczała określoną w ustawie liczbę 14 miejsc dla wychowanków. Po przeanalizowaniu potrzeb i dostępnych możliwości, postanowiono osiągnąć wymogi dotyczące optymalnej liczby miejsc poprzez tworzenie nowych, mniejszych placówek. Do tego celu zaadaptowano budynek po dawnym Zespole Szkół w Waleńczowie, gdzie już wkrótce swoją bezpieczną przystań odnajdzie maksymalnie 14 dzieci.

Sosnowieckie Centrum Usług Społecznych jest wspaniałym przykładem tego, jak dzięki funduszowemu wsparciu miasta naszego regionu rewitalizują nieużytki i adaptują się do bieżacych potrzeb. W mieście brakowało stacjonarnej placówki, która zapewniłaby krótkoterminową opiekę dla osób nieuleczalnie chorych i niesamodzielnych – do tego właśnie celu zaadaptowano, przeznaczony do likwidacji, budynek starej szkoły górniczej.