Fundusze Europejskie
dla Śląskiego 2021-2027

Pytanie 1. W związku z nowymi regulacjami dotyczącymi pomocy de minimis i możliwością uzyskania limitu de minimis dla każdej jednostki organizacyjnej gminy osobno (np. szkoły, zarządy dróg itd.) - proszę o informację w jaki sposób będzie sprawdzany limit pomocy w systemie SUDOP dla poszczególnych jednostek organizacyjnych, skoro obecnie obowiązuje NIP dla Miasta/Gminy, który agreguje automatycznie wszystkie jednostki miasta.

Odpowiedź

Limit pomocy de minimis udzielanej na poszczególne jednostki organizacyjne weryfikowany będzie odrębnie, na podstawie oświadczenia danej jednostki o otrzymanej/braku otrzymania pomocy de minimis, formularza pomocy de minimis dotyczącego tej jednostki oraz pomocniczo w oparciu o system SUDOP (wskazując NIP jednostki).

Jednocześnie informuję o wejściu w życie nowego Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 (Dz. U. z 2024 r. poz. 598).

Pytanie 2. Czy koszty pośrednie muszą być na poziomie 7% kosztów wydatków kwalifikowanych?

Odpowiedź

Zasady ich rozliczania określają dwa dokumenty:
I. Przewodnik dla beneficjentów (sekcja 8.2. koszty pośrednie)
II. Regulamin wyboru projektów (rozdział 2.3 Kwalifikowalność wydatków) Zgodnie z Regulaminem, Wnioskodawca zobowiązany jest do wykazania kosztów pośrednich w projekcie, niezależnie od jego całkowitego kosztu, chyba, że z innych przepisów wynika co innego.

Możliwe jest jednak dofinansowanie kosztów pośrednich do maksymalnej wysokości 85% lub zgodnie z zasadami udzielania pomocy publicznej/pomocy de minimis [1].

Oznacza to, że w formularzu wniosku w polu E.1.2. "Zadanie w projekcie - koszty pośrednie" należy wykazać je z domyślną stawką 7%. Wnioskodawca ma jednak możliwość samodzielnie określić poziom dofinansowania kosztów pośrednich, nie wyższy jednak niż 85% w polu E.3.2. Stawki ryczałtowe - Koszty pośrednie.

Należy zaznaczyć, że w projektach, w których udzielana jest pomoc publiczna na podstawie Rozporządzenia (WE) NR 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego, koszty pośrednie nie stanowią wydatku kwalifikowalnego dla operatora.

[1] Jeżeli projekt podlega zasadom pomocy publicznej, możliwość kwalifikowania wydatków pośrednich musi wynikać również z właściwych dla Ciebie przepisów stanowiących podstawę udzielenia pomocy publicznej. Jeżeli na ich podstawie nie masz możliwości kwalifikowania kosztów pośrednich, wykorzystaj do tego celu dostępny limit w ramach pomocy de minimis.
Jeżeli dostępny limit pomocy de minimis nie pozwala objąć maksymalnym dofinansowaniem kosztów pośrednich, w polu „Dofinansowanie” należy wpisać niższą kwotę – odpowiednią do posiadanego wolnego limitu.

Pytanie 1. Jak jest rozumiana kwestia wycofania / likwidacji taboru zastępowanego:
- czy konieczne jest złomowanie?
- czy liczba wycofywanych / złomowanych pojazdów musi odpowiadać 1:1 liczbie pojazdów kupowanych w ramach projektu?
- w jakim terminie należy zlikwidować / zezłomować zastępowane pojazdy?

Odpowiedź

Wycofanie rozumiane jako złomowanie nieefektywnego ekologicznie taboru, opiera się na kryterium merytorycznym specyficznym punktowanym nr 4 pn. "Wycofanie zastępowanego taboru".
Spełnienie tego kryterium nie jest obowiązkowe, co oznacza, że nie ma konieczności zezłomowania wszystkich pojazdów w ramach projektu.
Termin zezłomowania pojazdu powinien być adekwatny do uruchomienia nowego pojazdu zakupionego w ramach projektu.
Definicja kryterium nie określa wymaganej liczby zezłomowanych pojazdów. Oznacza to, że złomowanie dowolnej liczby pojazdów i ich wycofanie z floty będzie punktowane w ramach tego kryterium, będącego efektem realizowanego projektu.
Przychody z zezłomowania pojazdów należy uwzględnić w analizie finansowej projektu i kalkulacji rekompensaty.

Pytanie 2. Czy w przypadku projektu polegającego wyłącznie na zakupie nowych pojazdów należy szczegółowo odnosić się do spełnienia zasady „zanieczyszczający płaci”?

Odpowiedź

W przypadku projektu polegającego wyłącznie na zakupie taboru autobusowego zasada "zanieczyszczający płaci" nie ma zastosowania.

Pytanie 3. Czy w ramach spełnienia kryterium formalnego specyficznego nr 1 konieczne jest zadeklarowanie lektorskiej emisji nazw przystanków w językach: angielskim / ukraińskim, czy wystarczy zadeklarowanie opublikowania przetłumaczonych materiałów informacyjnych o ofercie przewozowej?

Odpowiedź

Wnioskodawca ma obowiązek zapewnić powszechnie dostępność, przejrzystość i aktualność informacji w językach obcych (angielskim/ukraińskim).
Jeśli nie jest możliwe zastosowanie takiego rozwiązania w przypadku danego projektu, należy przedstawić uzasadnienie, które zostanie ocenione przez ekspertów.

Pytanie 4. Czy w sytuacji, w której na obszarze objętym wsparciem nie ma uchwalonego programu ochrony powietrza i SEAP można odnieść się do zapisów programu właściwego dla Woj. Śląskiego?

Odpowiedź

W przypadku braku Programu SEAP/SECAP w danym mieście, należy poinformować o tym w polu B.7.1 "Uzasadnienie spełnienia kryteriów wniosku o dofinansowanie".
W przypadku Programu Ochrony Powietrza należy odnieść się do Programu Ochrony Powietrza Województwa Śląskiego i przeanalizować zgodność projektu z jego zapisami.
Link do uchwały Zarządu Województwa Śląskiego przyjmującej aktualizację programu: Program Ochrony Powietrza
Przedstawione informacje w tym zakresie będą przedmiotem oceny merytorycznej projektu.

Pytanie 5. W jaki sposób podać roczną liczbę użytkowników nowego lub zmodernizowanego transportu publicznego (kryterium merytoryczne – specyficzne punktowane nr 2):
a) Jak rozumieć „rozpoczęcie interwencji” – czy jest to rok złożenia wniosku / podpisania umowy / rozpoczęcia rzeczowej realizacji?
b) Czy wartość bazowa odnosi się do łącznej liczby osób korzystających z oferty przewozowej, czy osób korzystających z taboru zastępowanego przez kupowane pojazdy?

Odpowiedź

Ad. a)
Rozpoczęcie interwencji projektu najlepiej przyjąć zgodnie z planowaną datą rozpoczęcia projektu określoną w polu E.2. Planowana data rozpoczęcia/ zakończenia realizacji projektu we wniosku o dofinansowanie.
Pojęcie rozpoczęcia interwencji zostało określone w definicji wskaźnika „Roczna liczba użytkowników nowego lub zmodernizowanego transportu publicznego", która służy do określenia wartości bazowej wskaźnika, która jest szacowana jako liczba użytkowników usługi transportowej w roku poprzedzającym rozpoczęcie interwencji i wynosi zero
w przypadku nowych usług.

Ad. b)
Kryterium odnosi się do łącznej liczby zakładanego wzrostu liczby osób korzystających z transportu publicznego w stosunku do wariantu bezinwestycyjnego (odniesienie do całości systemu).
Natomiast wskaźnik powiązany z tym kryterium powinien dotyczyć rocznej liczby użytkowników odnoszącej się do taboru objętego zakresem projektu, w tym wycofywanego taboru autobusowego.
Informujemy, że powyższe nie stanowi oceny projektu. Ta nastąpi w oparciu o przedłożoną dokumentację aplikacyjną biorąc pod uwagę obowiązujące na ten czas przepisy prawa i zasady.

Pytanie 6. Czy dokumenty potwierdzające zabezpieczenie środków dot. wkładu własnego konieczne będą do przedłożenia po wyborze projektu do dofinansowania – na etapie podpisywania umowy o dofinansowanie?

Odpowiedź

W zależności od typu beneficjenta, które reprezentuje wnioskodawca, przed podpisaniem umowy o dofinansowanie projektodawca może być poproszony o przedstawienie jednego lub kilku z poniższych dokumentów:

- co najmniej trzymiesięczna lokata terminowa (dokument potwierdzający lokatę powinien zawierać informację o terminie założenia lokaty wraz z terminem jej zapadalności),
- promesa bankowa (w przypadku promesy warunkowej dokument będzie podlegał indywidualnej ocenie i akceptacji IZ FE SL w zakresie wskazanych przez bank warunków),
- wyciąg z wyodrębnionego na realizację projektu rachunku bankowego beneficjenta wskazujący wartość, co najmniej wkładu własnego wraz z oświadczeniem o wykorzystaniu środków na cele projektu,
- WPF lub uchwała budżetowa podjęta przez organ założycielski pełniący nadzór i kontrolę nad podmiotem realizującym zadania JST,
- uchwała (lub oświadczenie w przypadku organu jednoosobowego) właściwego organu określająca zadanie, na które przeznaczone są środki finansowe,
-umowa kredytowa, zawarta umowa ppp (dla projektów hybrydowych)

Konieczność przedstawienia dokumentów potwierdzających posiadanie środków na zabezpieczanie wkładu własnego nie dotyczy jednostek samorządu terytorialnego i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. 
W sytuacji, kiedy wnioskodawcą jest jednostka samorządu terytorialnego lub Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia a partnerem podmiot, który nie jest zwolniony z obowiązku, wartość środków otrzymanych ze źródeł zewnętrznych - z zastrzeżeniem, że muszą stanowić koszty kwalifikowalne inwestycji. Złożenia dokumentów – podmiot ten składa dokumenty potwierdzające posiadanie środków na zabezpieczanie wkładu własnego.  
W przypadku, gdy realizacja projektu rozpoczęła się i poniesiono wydatki wartość zabezpieczenia wkładu własnego może być pomniejszona o wartość tych wydatków oraz o wartość środków otrzymanych ze źródeł zewnętrznych - z zastrzeżeniem, że muszą stanowić koszty kwalifikowalne inwestycji.

Pytanie 7. Czy w myśl zapisów instrukcji wypełniania wniosku: „Wartość wkładu własnego, który musisz zabezpieczyć na realizację inwestycji stanowi różnicę między kwotą wydatków kwalifikowanych projektu a kwotą dofinansowania, zgodnie z poziomem dofinansowania dla projektu.”
należy udokumentować wkład własny wyłącznie w zakresie wydatków kwalifikowalnych?

Odpowiedź

Wnioskodawca ma obowiązek zabezpieczyć wkład własny do projektu, którego wartość będzie stanowić różnicę między wydatkami kwalifikowalnymi a dofinansowaniem. Należy jednak pamiętać, iż wydatki uznane za niekwalifikowalne, a związane z realizacją projektu, ponosi beneficjent jako strona umowy o dofinansowanie projektu

Pytanie 8. Czy nie ma obowiązku udokumentowania środków na podatek VAT, który jest możliwy do odzyskania na zasadach podatkowych i stanowi wydatek niekwalifikowalnych w projekcie?

Odpowiedź

Zgodnie z zapisami umowy  Beneficjent jest zobowiązany pokryć ze środków własnych wszelkie wydatki uznane za niekwalifikowalne w ramach projektu. Nie ma konieczności dokumentować posiadania środków na zabezpieczenie wydatków niekwalifikowanych w projekcie.

Pytanie 9. Organizator planuje zakupić autobusy elektryczne, które następnie będą udostępnione operatorowi (spółka w 100% własności gminnej) na podstawie umowy dzierżawy. Elementem towarzyszącym będzie rozbudowa stacji ładowania znajdującej się na terenie zajezdni o kolejne punkty ładowania autobusów elektrycznych. W celu zapewnienia odpowiedniej mocy dla rozbudowanej stacji ładowania występuje konieczność doposażenia istniejącej, będącej własnością operatora, stacji transformatorowej o dodatkowy transformator wraz z niezbędnym osprzętem (m.in. rozdzielnice niskiego i średniego napięcia).

Czy organizator ma możliwość uwzględnienia w projekcie doposażenia stacji transformatorowej i uzyskać na ten zakres dotację?

Odpowiedź

W odpowiedzi na pytanie dotyczące możliwości kwalifikowania stacji transformatorowej, będącej elementem rozbudowywanej infrastruktury do tankowania pojazdów zasilanych paliwami zeroemisyjnymi w ramach działania 03.01 Zakup taboru autobusowego/ trolejbusowego – ZIT informuję, że zgodnie z Przewodnikiem dla Beneficjentów FE SL 2021-2027 dopuszczalne są wydatki poniesione z tego tytułu z zachowaniem przepisów o pomocy publicznej.
Oczywiście proszę o opisanie we wniosku konieczności uzupełnienia stacji o brakujące elementy usprawniające możliwość ładowania zakupionego zeroemisyjnego taboru autobusowego. Ważną kwestią kwalifikowalności przedmiotowej infrastruktury jest również posiadanie prawa do dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu i zachowanie trwałości projektu minimum przez okres 5 lat przez beneficjenta.

Pytanie 10. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. Czy VAT będzie wydatkiem kwalifikowanym zarówno, gdy wnioskodawcą będzie organizator czy operator?

Odpowiedź

Kwalifikowalność podatku VAT wynika z art. 64 ustęp 1 lit. c) rozporządzenia ogólnego oraz podrozdziale 3.5. Podatek od towarów i usług wytycznych kwalifikowalności. Najważniejsze założenia w zakresie kwalifikowalności VAT ujęte zostały w Przewodniku dla beneficjentów FE SL 2021-2027.

Jeśli projekt ma łączny koszt do 5 mln euro, to podatek VAT będzie wydatkiem kwalifikowanym, zgodnie z brzmieniem art. 64 ustęp 1 lit. c) pkt (i). Nie będziemy zatem dokonywać analizy możliwości odzyskania podatku VAT, korzystając z uprawnienia wynikającego z przepisu prawa unijnego. Niemniej na wnioskodawcy będzie spoczywało ryzyko nieprawidłowego kwalifikowania podatku w oparciu o przepisy krajowe, które zobowiązany jesteś przestrzegać (m.in. Ustawa o finansach publicznych, Ustawa o podatku od towarów i usług). Dopuszcza zatem sytuację, że uznasz, iż w projekcie o łącznym koszcie do 5 mln euro, podatek VAT będzie niekwalifikowany.

Regulacja ta ma zastosowanie zarówno dla projektów gdzie wnioskodawcą będzie organizator, jak i operator publicznego transportu zbiorowego.

Niemniej jednak, z doświadczenia ION wynika, że w przypadku gdy o dofinansowanie ubiega się operator transportu, ma on możliwość odzyskania podatku VAT. W związku z tym VAT nie powinien być kwalifikowany jako wydatek kwalifikowalny. Wymaga to jednak analizy i potwierdzenia przez Państwa służby księgowe.

Pytanie 2. Czy w przypadku składania wniosku o dofinansowanie przez Gminę będącą organizatorem transportu publicznego, która na moment składania wniosku ma zawarte porozumienia z innymi Gminami na terenie których będą świadczone usługi transportowe zakupionym taborem autobusowym, wymagane jest przyjęcie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP) również przez pozostałe Gminy?

Odpowiedź

Zgodnie z przyjętym Regulaminem wyboru projektów nr FESL.03.01-IZ.01-090/24 podstawowym warunkiem wsparcia jest konieczność wynikania z Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP) Subregionu Centralnego, przygotowanego zgodnie z wymogami programu, czego potwierdzeniem będzie pozytywna opinia Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT). Pozytywna opinia CUPT dot. SUMP jest wymagana na moment zakończenia naboru projektów. Na moment złożenia wniosku o dofinansowanie konieczne do uwzględnienia będą rekomendacje CUPT dotyczące JST aplikującej o dofinansowanie.

Zgodnie z wynikiem oceny dla poszczególnego Subregionu w zakresie SUMP w przypadku wnioskowania o dofinansowanie projektów w ramach SUMP, przed złożeniem wniosku o dofinansowanie wymagane jest przyjęcie SUMP uchwałą Rady Gminy wnioskującej o środki oraz wszystkich Gmin na terenie których świadczone będą usługi transportowe zakupionym w ramach dofinansowania taborem autobusowym. Spodziewamy się że SUMP dla gmin Subregionu Centralnego otrzyma podobne rekomendacje.

Pytanie 3. Czy w sytuacji, gdy wnioskodawcą będzie organizator, a po zakupie taboru autobusowego będzie chciał przekazać go operatorowi to jedyną forma przekazania może być aport? Czy dopuszczalna jest jakaś inna forma? Czy przy przekazaniu zakupionego taboru aportem (lub w innej formie) będą miały zastosowanie przepisy o pomocy publicznej lub pomocy de minimis?

Odpowiedź

Zakupiony w ramach przedmiotowego naboru tabor może być przekazany do spółki komunalnej na dwa sposoby. Pierwszy to odpłatna lub nieodpłatna umowa cywilnoprawna (najmu, dzierżawy lub użyczenia). Czas jej obowiązywania nie może być dłuższy niż okres, na który zawarto umowę o świadczeniu usług. Jeśli tabor ma się stać własnością przewoźnika, to przekazanie może nastąpić m.in. w formie aportu. Może to nastąpić w chwili tworzenia spółki (aport na pokrycie kapitału zakładowego) lub po jej utworzeniu (podwyższenie kapitału zakładowego).

Co do zasady dofinansowanie do zakupu taboru nie będzie stanowiło pomocy publicznej dla organizatora. Pomoc ta, w oparciu o rozporządzenie 1370/2007 została już udzielona w momencie powierzenia usługi operatorowi. Niemniej udostępnienie dofinansowanego taboru operatorowi powinno stanowić przysporzenie, które nie będzie powodować wzrostu rekompensaty ponad wartość wynikającą z umowy o świadczenie usług publicznych. Powinno zatem być odpowiednio uwzględnione w wyliczeniu rekompensaty. Przy czym nie zmieni się kwota rekompensaty, lecz źródło jej finansowania po stronie organizatora publicznego transportu zbiorowego. 

Pytanie 4. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.

Pytanie 1. Gmina planuje złożyć wniosek o dofinansowanie projektu, którego przedmiotem będzie zakup autobusów niskoemisyjnych/zeroemisyjnych oraz stacji ładowania do zajezdni autobusowej. W związku z tym proszę o informację czy wymagane będą załączniki dotyczące deklaracji organu odpowiedzialnego za obszary Natura2000 oraz deklaracja zgodności projektu z celami środowiskowymi dla jednolitej części wód?

Odpowiedź

Decyzja o wydaniu pozwolenia wodnoprawnego:

Dla przedsięwzięcia dotyczącego zakupu taboru autobusowego wraz ze stacjami ładowania, pozwolenia wodnoprawnego nie wydaje się, nie ma obowiązku jego dołączania do wniosku.

Natura 2000:

W przypadku stacji ładowania, sytuacja jest bardziej skomplikowana. Gdyby projekt obejmował wyłącznie zakup taboru, deklaracja Natura 2000 nie byłaby wymagana.
Jednakże, ze względu na brak stacji ładowania w katalogu włączeń instrukcji, zalecamy skontaktowanie się z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska (RDOŚ) w celu wyjaśnienia, czy w tym przypadku deklaracja jest konieczna.

Pytanie 2. Czy możliwa jest zamiana rodzaju planowanego do zakupu taboru autobusowego z typu minibus na midi? Projekt znajduje się na Liście projektów realizujących cele Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 pod nazwą: Zakup minibusów elektrycznych dla Miasta Częstochowy. W związku z powyższym proszę o opinię, czy w takiej sytuacji konieczna jest aktualizacja listy projektów ZIT.

Odpowiedź

Zmiana rodzaju taboru autobusowego z minibusów na midi z napędem elektrycznym wydaje się nie skutkować koniecznością aktualizacji zapisów strategii ZIT Subregionu Północnego. Jednocześnie mając na względzie konieczność zbadania na etapie oceny formalnej zgodności złożonego projektu z listą inwestycji określoną w strategii, zasadne wydaje się opisanie w dokumentacji aplikacyjnej uzasadnienia wprowadzenia tego rodzaju zmian w projekcie względem założeń inwestycyjnych określonych na liście projektów w Strategii ZIT.  Jeżeli tego rodzaju wyjaśnienia nie znajdą się w dokumentacji aplikacyjnej, najprawdopodobniej wnioskodawca zostanie poproszony o nie w trybie uzupełnień. Jednocześnie zwracam uwagę, że na etapie oceny merytorycznej badana jest zgodność projektu z zapisami SUMP. Jeżeli więc zmiana parametrów zakupywanych autobusów może wpływać na ww. zgodność, to należy mieć na względzie, że eksperci oceniający projekt mogą zakwestionować spójność projektu z Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej.

Pytanie 3. Czy na moment aplikowania o dofinansowanie konieczne jest posiadanie ostatecznego potwierdzenia prawa do dysponowania nieruchomością?

Odpowiedź

Informujemy, że Beneficjent ostatecznie potwierdza prawo do dysponowania nieruchomością, podpisując umowę o dofinansowanie (chyba, że umowa stanowi o braku takiego obowiązku).
Załącznik „informacja o prawie do dysponowania nieruchomością…” jest załącznikiem obligatoryjnym na etapie aplikowania o środki. W przypadku braku posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na moment aplikowania, Wnioskodawca zobligowany jest do opisania w niniejszym załączniku działań, które podejmie, by móc w tym zakresie podpisać umowę o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy na podpisanie umowy o dofinansowanie, zalecamy, by do oceny przedkładać inwestycje o jak największym stopniu gotowości realizacyjnej projektu i posiadać pełne prawo do dysponowania na etapie składania wniosku.