European Funds
for Silesia 2021-2027

Pytania dotyczące naboru FESL.02.02-IZ.01-209/25 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej - ZIT Subregionu Południowego Link

• 1. Gmina X przygotowuje wniosek o dofinasowanie dot. termomodernizacji krytej pływalni, która jest jednostką gminy, a funkcjonuje jako zakład budżetowy. Zastanawiamy się w jaki sposób podejść do pomocy publicznej w projekcie. Jego wartość to ok. 20 milionów zł. W strategii ZIT mamy zapisane finansowanie na poziomie 85% wartości. Zgodnie z treścią Regulaminu wyboru projektów w sposób konkurencyjny ZIT Subregionu Południowego w ramach programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 nr FESL.02.02-IZ.01-209/25, jeśli „twój projekt objęty jest pomocą publiczną, właściwymi podstawami prawnymi udzielenia pomocy mogą być w szczególności rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187/1 z 26 czerwca 2014 r. z późn.zm.)” lub szereg dalej wskazanych rozporządzeń krajowych stanowiących programy pomocowe przyjęte w ramach zwolnienia grupowego, między innymi rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 11 grudnia 2022 r. w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na infrastrukturę lokalną w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 (Dz. U. z 2022 r. poz. 2686). Gmina X planuje w ramach przedmiotowego konkursu złożyć wniosek o dofinasowanie projektu dot. termomodernizacji krytej pływalni. Infrastruktura ta stanowi wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną, o której mowa w artykule 55 rozporządzenia GBER, na którą „składa się zaplecze rekreacyjne o wielofunkcyjnym charakterze oferujące w szczególności usługi kulturalne i rekreacyjne, z wyjątkiem parków rozrywki i obiektów hotelowych.”. Wskazana wyżej krajowa podstawa prawna udzielenia pomocy, to jest rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 11 grudnia 2022 r. w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na infrastrukturę lokalną w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 (Dz. U. z 2022 r. poz. 2686) wyklucza z finansowania przedsięwzięcia, które mogą być przedmiotem dofinansowania infrastruktury będącej przedmiotem innych sekcji rozdziału III niż artykuł 56 rozporządzenie GBER. Co za tym idzie, wielofunkcyjna infrastruktura rekreacyjna nie może korzystać z finansowania na podstawie niniejszego rozporządzenia. Z kolei pozostałe podstawy prawne wymienione w regulaminie ustanawiają warunki dopuszczalności pomocy, które są niedostępne dla wnioskodawcy. Czy w ramach naboru FESL.02.02-IZ.01-209/25 możliwe jest korzystania z pomocy publicznej bezpośrednio na podstawie art. 55 rozporządzenia UE nr 651/2014, to jest pomocy indywidualnej ad hoc (nieprzyznanej na podstawie programu pomocy)? Zgodnie z treścią artykułu 3 rozporządzenia UE nr 651/2014 pomoc ad hoc jest zgodna z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu art. 107 ust. 2 lub 3 Traktatu i wyłączona z obowiązku zgłoszenia, o którym mowa w art. 108 ust. 3 Traktatu, jeżeli odnośna pomoc spełnia wszystkie warunki określone w rozdziale I niniejszego rozporządzenia oraz szczególne warunki dotyczące odnośnej kategorii pomocy ustanowione w rozdziale III niniejszego rozporządzenia. Zdaniem podmiotu ubiegającego się o wsparcie wszystkie warunki dopuszczalności pomocy ustanowione wyłączeniem grupowym są spełnione, ze szczególnym uwzględnieniem wystąpienia efektu zachęty, w tym wstrzymania się przez inwestora z rozpoczęciem realizacji inwestycji. Art. 30 ust. 5 ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2025 (Dz. U. z 2022 poz. 1079) stanowi, iż szczegółowe przeznaczenie, warunki i tryb udzielania pomocy publicznej, nieobjętej przepisami, o których mowa w ust. 4, lub innymi przepisami określa umowa o dofinansowanie projektu, decyzja o dofinansowaniu projektu lub akt będący podstawą jej udzielenia. Ustęp 4 powyższego artykułu reguluje kwestie ustanawiania programów pomocowych. Z powyższego można wywieść, iż w przypadku braku programu pomocowego, warunki udzielenia pomocy ustanawia umowa o dofinansowania projektu, pod warunkiem zachowania zgodności z przepisami Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Rozporządzenia UE nr 651/2014 dopuszcza udzielenie pomocy ad hoc na wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną. Biorąc to pod uwagę, wnioskodawca kieruje pytanie o możliwość udzielenia takiej pomocy w ramach naboru oraz wybór właściwej podstawy udzielenia pomocy w generatorze wniosków o dofinansowanie.

  Opowiedź:

  Art. 55 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187/1 z 26 czerwca 2014 r. z późn.zm.), ma swoje odwołanie w polskich przepisach, tj. w Rozporządzeniu Ministra Funduszy I Polityki Regionalnej z dnia 24 sierpnia 2023 r. w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027. Niemniej tej podstawy prawnej nie można zastosować w przypadku, gdy jedynym celem inwestycji jest poprawa efektywności energetycznej budynku. Odpowiednimi podstawami prawnymi dla tego obszaru są:
  
  •    Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 11 grudnia 2022 r. w sprawie udzielania pomocy na inwestycje wspierające  efektywność energetyczną w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 (Dz.U. 2025 poz. 152), które implementuje zapisy art. 38a rozporządzenia 651/2014
  •    Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027

  ​​​​​​W przypadku pierwszej wskazanej podstawy prawnej należy zwrócić uwagę, że pomoc nie jest przyznawana na inwestycje podejmowane w celu spełnienia przyjętych i obowiązujących norm unijnych, co oznacza, że projekt ma przyczynić się do osiągnięcia lepszych parametrów niż minimalne normy charakterystyki energetycznej budynków określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.  w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, tzw. standard WT2021. Uwzględniając tę pomoc, należy spełnić również pozostałe warunki określone w rozporządzeniu.

  
  W przypadku pomocy de minimis, najistotniejszy warunek to limit 300 000 EUR w okresie ostatnich trzech lat. Przy czym każda z jednostek Gminy ma odrębny limit.
  
  Obie podstawy prawne można uwzględnić w jednym wniosku, np. prace dotyczące termomodernizacji objąć zasadami pomocy publicznej w oparciu o art. 38a rozporządzenia 651/2014, a np. dokumentację techniczną czy nadzór pomocą de minimis. Należy pamiętać, że pomoc de minimis będzie również miała zastosowanie dla kosztów pośrednich.
  
  Opracowane przez Pracowników Departamentu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

  Opowiedź:

  Art. 55 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187/1 z 26 czerwca 2014 r. z późn.zm.), ma swoje odwołanie w polskich przepisach, tj. w Rozporządzeniu Ministra Funduszy I Polityki Regionalnej z dnia 24 sierpnia 2023 r. w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027. Niemniej tej podstawy prawnej nie można zastosować w przypadku, gdy jedynym celem inwestycji jest poprawa efektywności energetycznej budynku. Odpowiednimi podstawami prawnymi dla tego obszaru są:
  
  •    Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 11 grudnia 2022 r. w sprawie udzielania pomocy na inwestycje wspierające  efektywność energetyczną w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 (Dz.U. 2025 poz. 152), które implementuje zapisy art. 38a rozporządzenia 651/2014
  •    Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027

  ​​​​​​W przypadku pierwszej wskazanej podstawy prawnej należy zwrócić uwagę, że pomoc nie jest przyznawana na inwestycje podejmowane w celu spełnienia przyjętych i obowiązujących norm unijnych, co oznacza, że projekt ma przyczynić się do osiągnięcia lepszych parametrów niż minimalne normy charakterystyki energetycznej budynków określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.  w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, tzw. standard WT2021. Uwzględniając tę pomoc, należy spełnić również pozostałe warunki określone w rozporządzeniu.

  
  W przypadku pomocy de minimis, najistotniejszy warunek to limit 300 000 EUR w okresie ostatnich trzech lat. Przy czym każda z jednostek Gminy ma odrębny limit.
  
  Obie podstawy prawne można uwzględnić w jednym wniosku, np. prace dotyczące termomodernizacji objąć zasadami pomocy publicznej w oparciu o art. 38a rozporządzenia 651/2014, a np. dokumentację techniczną czy nadzór pomocą de minimis. Należy pamiętać, że pomoc de minimis będzie również miała zastosowanie dla kosztów pośrednich.
  
  Opracowane przez Pracowników Departamentu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

• 2. Gmina X składa wniosek o dofinasowanie pn. „Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej wraz z zastosowaniem OZE” do naboru nr FESL.02.02-IZ.01-209/25 (działanie 2.2 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT Subregionu Południowego). W ramach zadania w latach 2026-2027 planuje się wykonać kompleksową termomodernizację budynku, instalację PV wraz z magazynem energii oraz przeprowadzić działania edukacyjne związane z poprawą efektywności energetycznej. W budynku Szkoły Podstawowej prócz szkoły podstawowej z zerówką funkcjonuje też Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy ,który podlega pod Zespół Placówek Szkolno - Wychowawczo – Rewalidacyjnych. Do ośrodka w gminie X uczęszcza obecnie 8 osób, które mają zajęcia w 3 grupach. To osoby w przedziale wiekowym: 7-24 lub 25 lat (w zależności od stopnia niepełnosprawności). Pomieszczenia ośrodka zajmują dolne skrzydło budynku szkoły, gdzie mają do dyspozycji 6 sal edukacyjnych. W związku z powyższym oraz mając na uwadze zapisy regulaminu konkursu (rozdział 1.5 Warunki wsparcia- zasada deinstytucjonalizacji, edukacja włączająca), proszę o informację czy przedmiotowy budynek kwalifikuje się do wsparcia w ramach tego naboru? Jeśli nie to czy wyłączenie z kosztów kwalifikowanych części jego pomieszczeń zajmowanych przez Ośrodek w gminie X spełni powyższe warunki wsparcia? W jaki sposób należy wydzielić te koszty? Jeżeli wyłączenie kosztów jest niewystarczające to czy ewentualne przeniesienie Ośrodka do innej lokalizacji na terenie gminy np. od września 2026 r. (początek realizacji projektu to październik 2026 r.) spowoduje, że zostaną spełnione wymagania tego naboru wniosków?

  Odpowiedź:

  W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-209/25 Rozdział 1.5, pkt 17 wskazano warunek obligatoryjny wynikający z zapisów SZOP FE SL 2021-2027: Ze względu na upowszechnianie modelu edukacji włączającej (zgodnie z Konwencją ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami) szkoły specjalne i inne placówki, które prowadzą do segregacji lub utrzymania segregacji jakiejkolwiek grupy defaworyzowanej lub zagrożonej wykluczeniem społecznym, nie będą wspierane w zakresie infrastruktury i wyposażenia.

  Tym samym w oparciu o ww. zapisy wyklucza się możliwość wsparcia ze środków EFRR w zakresie infrastruktury i wyposażenia szkół specjalnych i innych placówek jako podmiotów prowadzących do segregacji lub utrzymania segregacji i w przypadku, gdy projekt obejmuje budynek, w którym zlokalizowana jest szkoła specjalna lub inna tego typu placówka.

  Z informacji wynika, że przedmiotem projektu byłby budynek szkoły podstawowej, w którym część budynku zajmuje Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy (ORW) w gminie X , który podlega pod Zespół Placówek Szkolno - Wychowawczo – Rewalidacyjnych, a zakres projektu obejmowałby termomodernizację oraz montaż instalacji fotowoltaicznej i magazyn energii. 

  W związku z powyższym, jeśli ORW posiada status szkoły specjalnej lub jest inną placówką prowadzącą do segregacji lub utrzymania segregacji, to zakres projektu, który odnosi się do zajmowanego przez niego budynku, nie może uzyskać wsparcia ze środków EFRR. 

  W sytuacji, gdy w budynku nie mieści się szkoła specjalna lub inna placówka prowadząca do segregacji lub utrzymania segregacji jakiejkolwiek grupy defaworyzowanej, wówczas budynek może zostać objęty projektem w całości. 

  Można rozważyć objęcie projektem wyłącznie zakresu w części niezajmowanej przez ORW, przy czym należy mieć na uwadze, że żadne wydatki ponoszone w projekcie nie mogą wzmacniać potencjału infrastrukturalnego części obiektu zajmowanego przez ORW. Wówczas należałoby we wniosku o dofinansowanie wydzielić koszty związane z termomodernizacją części budynku (zajmowanego przez ORW) do kosztów niekwalifikowanych i objąć projektem wyłącznie ten zakres, który nie ma wpływu na część obiektu zajmowanego przez ORW.  Kwestie dot. wydzielenia kosztów, a zwłaszcza informacje wskazujące dotrzymanie warunku braku wsparcia w zakresie infrastruktury szkoły specjalnej lub innej placówki prowadzącej do segregacji lub utrzymania segregacji, należy opisać szczegółowo we wniosku o dofinansowanie podając stosowne wyliczenia w przedmiotowym zakresie. Zakres i wydatki, które są wykazane ilościowo tj. grzejniki, okna, drzwi, można wyliczyć i przenieść do kosztów niekwalifikowalnych (wymagane jest przy tym opisanie wydzielenia). Natomiast w przypadku, gdy dla jakiegoś zakresu rzeczowego nie ma możliwości przypisania ilościowego i jego wydzielenia należy w całości uznać te wydatki za niekwalifikowalne.

  Zakres prac i koszty dotyczące instalacji fotowoltaicznej oraz podłączonego do niej magazynu energii nie mogą zostać wydzielone na zasadzie ilościowej do kosztów niekwalifikowanych, gdyż energia produkowana z instalacji PV będzie docelowo zasilała cały budynek, łącznie z częścią zajmowaną przez ORW. Tym samym wszystkie koszty dotyczące instalacji fotowoltaicznej oraz magazynu energii nie mogłyby być objęte dofinansowaniem. Chyba, że wnioskodawca wykaże na etapie wnioskowania o dofinansowanie, a następnie utrzyma w całym okresie realizacji i trwałości projektu, że energia produkowana przez instalację PV oraz magazynowana w magazynie energii będzie wykorzystywana wyłącznie na potrzeby części budynku zajmowanej przez szkołę podstawową i w żadnej sytuacji nie będzie zasilała ORW (zostaną zastosowanie rozwiązania uniemożliwiające objęcie dofinansowanim zakresu wykluczonego ze wsparcia, np.  posiadanie osobnej instalacji lub osobne liczniki energii elektrycznej dla części budynku zajmowanego przez ORW oraz części zajmowanej przez szkołę). 

  Opracowane przez Pracowników Departamentu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

   

  Odpowiedź:

  W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-209/25 Rozdział 1.5, pkt 17 wskazano warunek obligatoryjny wynikający z zapisów SZOP FE SL 2021-2027: Ze względu na upowszechnianie modelu edukacji włączającej (zgodnie z Konwencją ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami) szkoły specjalne i inne placówki, które prowadzą do segregacji lub utrzymania segregacji jakiejkolwiek grupy defaworyzowanej lub zagrożonej wykluczeniem społecznym, nie będą wspierane w zakresie infrastruktury i wyposażenia.

  Tym samym w oparciu o ww. zapisy wyklucza się możliwość wsparcia ze środków EFRR w zakresie infrastruktury i wyposażenia szkół specjalnych i innych placówek jako podmiotów prowadzących do segregacji lub utrzymania segregacji i w przypadku, gdy projekt obejmuje budynek, w którym zlokalizowana jest szkoła specjalna lub inna tego typu placówka.

  Z informacji wynika, że przedmiotem projektu byłby budynek szkoły podstawowej, w którym część budynku zajmuje Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy (ORW) w gminie X , który podlega pod Zespół Placówek Szkolno - Wychowawczo – Rewalidacyjnych, a zakres projektu obejmowałby termomodernizację oraz montaż instalacji fotowoltaicznej i magazyn energii. 

  W związku z powyższym, jeśli ORW posiada status szkoły specjalnej lub jest inną placówką prowadzącą do segregacji lub utrzymania segregacji, to zakres projektu, który odnosi się do zajmowanego przez niego budynku, nie może uzyskać wsparcia ze środków EFRR. 

  W sytuacji, gdy w budynku nie mieści się szkoła specjalna lub inna placówka prowadząca do segregacji lub utrzymania segregacji jakiejkolwiek grupy defaworyzowanej, wówczas budynek może zostać objęty projektem w całości. 

  Można rozważyć objęcie projektem wyłącznie zakresu w części niezajmowanej przez ORW, przy czym należy mieć na uwadze, że żadne wydatki ponoszone w projekcie nie mogą wzmacniać potencjału infrastrukturalnego części obiektu zajmowanego przez ORW. Wówczas należałoby we wniosku o dofinansowanie wydzielić koszty związane z termomodernizacją części budynku (zajmowanego przez ORW) do kosztów niekwalifikowanych i objąć projektem wyłącznie ten zakres, który nie ma wpływu na część obiektu zajmowanego przez ORW.  Kwestie dot. wydzielenia kosztów, a zwłaszcza informacje wskazujące dotrzymanie warunku braku wsparcia w zakresie infrastruktury szkoły specjalnej lub innej placówki prowadzącej do segregacji lub utrzymania segregacji, należy opisać szczegółowo we wniosku o dofinansowanie podając stosowne wyliczenia w przedmiotowym zakresie. Zakres i wydatki, które są wykazane ilościowo tj. grzejniki, okna, drzwi, można wyliczyć i przenieść do kosztów niekwalifikowalnych (wymagane jest przy tym opisanie wydzielenia). Natomiast w przypadku, gdy dla jakiegoś zakresu rzeczowego nie ma możliwości przypisania ilościowego i jego wydzielenia należy w całości uznać te wydatki za niekwalifikowalne.

  Zakres prac i koszty dotyczące instalacji fotowoltaicznej oraz podłączonego do niej magazynu energii nie mogą zostać wydzielone na zasadzie ilościowej do kosztów niekwalifikowanych, gdyż energia produkowana z instalacji PV będzie docelowo zasilała cały budynek, łącznie z częścią zajmowaną przez ORW. Tym samym wszystkie koszty dotyczące instalacji fotowoltaicznej oraz magazynu energii nie mogłyby być objęte dofinansowaniem. Chyba, że wnioskodawca wykaże na etapie wnioskowania o dofinansowanie, a następnie utrzyma w całym okresie realizacji i trwałości projektu, że energia produkowana przez instalację PV oraz magazynowana w magazynie energii będzie wykorzystywana wyłącznie na potrzeby części budynku zajmowanej przez szkołę podstawową i w żadnej sytuacji nie będzie zasilała ORW (zostaną zastosowanie rozwiązania uniemożliwiające objęcie dofinansowanim zakresu wykluczonego ze wsparcia, np.  posiadanie osobnej instalacji lub osobne liczniki energii elektrycznej dla części budynku zajmowanego przez ORW oraz części zajmowanej przez szkołę). 

  Opracowane przez Pracowników Departamentu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego