European Funds
for Silesia 2021-2027

Pytania dotyczące naborów 107/24, 108/24, 109/24, 120/24 z działania 2.2. Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej Link

• Pytanie 1.Gmina X, wpisana jest na listę realizujących cele Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027, którego zakresu określono następująco: „Zakres projektu obejmuje montaż pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych, magazynów energii oraz modernizację CO w obiektach szkolnych oraz stanowiących mienie Gminy X oraz budynku Urzędu Gminy. Przedmiotowe obiekty zostały w latach poprzednich poddane termomodernizacji.” Czy istnieje możliwość złożenia wniosku o dofinansowanie na zakres odpowiadający powyższemu jednak rozszerzony np. o ocieplenie ścian czy też wymianę stolarki okiennej? Przedmiotowe modernizacje nadal dotyczyłby budynków szkolnych. Odpowiedź
  
  Ewentualne zmiany dotyczące projektów umieszczonych na liście projektów w ramach strategii ZIT należałoby uzgadniać z podmiotem odpowiedzialnym za Strategię ZIT danego Subregionu.
  
  W trakcie oceny w ramach kryterium formalnego ogólnego: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu, badany będzie aspekt:
  „Czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT)”.
  
  Oznacza to, że minimalny zakres identyfikacji będzie się opierał na tytule projektu oraz projektodawcy – wnioskodawcy oraz kwocie o ile została ona w sposób jednoznaczny dookreślona w strategii. Istotne, aby we wniosku o dofinansowanie o polu B.7 przedstawić opis, że zakres ujęty we wniosku o dofinansowanie jest tożsamy z konkretnym projektem wskazanym na liście projektów strategicznych (należy wskazać konkretną pozycję na liście projektów).
  
  Proszę mieć również na uwadze, że zgodnie z warunkami wskazanymi w Regulaminie wyboru projektów dla naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24:
  „Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.” [rozdział 1.5. Jakie warunki musisz spełniać, pkt 9].
  
  Oznacza to, że jeśli z optymalnego wariantu audytu energetycznego wyniknie zakres modernizacji energetycznej danego budynku szerszy, niż wskazuje zakres projektu ujęty na liście projektów ZIT, to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności rozszerzenia zakresu z uwagi na efektywność energetyczną całego przedsięwzięcia, z zastrzeżeniem innych warunków konkursowych dot. np. hierarchii wymiany źródła ciepła czy kwalifikowalności wydatków (wskazanej w Przewodniku dla beneficjenta w rozdziale 8).

  Odpowiedź
  
  Ewentualne zmiany dotyczące projektów umieszczonych na liście projektów w ramach strategii ZIT należałoby uzgadniać z podmiotem odpowiedzialnym za Strategię ZIT danego Subregionu.
  
  W trakcie oceny w ramach kryterium formalnego ogólnego: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu, badany będzie aspekt:
  „Czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT)”.
  
  Oznacza to, że minimalny zakres identyfikacji będzie się opierał na tytule projektu oraz projektodawcy – wnioskodawcy oraz kwocie o ile została ona w sposób jednoznaczny dookreślona w strategii. Istotne, aby we wniosku o dofinansowanie o polu B.7 przedstawić opis, że zakres ujęty we wniosku o dofinansowanie jest tożsamy z konkretnym projektem wskazanym na liście projektów strategicznych (należy wskazać konkretną pozycję na liście projektów).
  
  Proszę mieć również na uwadze, że zgodnie z warunkami wskazanymi w Regulaminie wyboru projektów dla naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24:
  „Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.” [rozdział 1.5. Jakie warunki musisz spełniać, pkt 9].
  
  Oznacza to, że jeśli z optymalnego wariantu audytu energetycznego wyniknie zakres modernizacji energetycznej danego budynku szerszy, niż wskazuje zakres projektu ujęty na liście projektów ZIT, to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności rozszerzenia zakresu z uwagi na efektywność energetyczną całego przedsięwzięcia, z zastrzeżeniem innych warunków konkursowych dot. np. hierarchii wymiany źródła ciepła czy kwalifikowalności wydatków (wskazanej w Przewodniku dla beneficjenta w rozdziale 8).

• Pytanie 2.Na listę projektów realizujących cele Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027, z perspektywą do 2030 r., wpisany został projekt pn. Podniesienie efektywności energetycznej budynków placówek oświatowych w Mieście X. Zakres przedmiotowego projektu przewidywał realizację wsparcia w następujących placówkach oświatowych - 8 szkołach. W trakcie przygotowań do realizacji projektu okazało się, iż w Szkole X w wyniku przeprowadzonej głębokiej modernizacji energetycznej budynku, efektywność energetyczna nie zostanie zwiększona o co najmniej 30%. Czy w takim przypadku, jeśli beneficjent złoży wniosek o dofinansowanie obejmujący 7, a nie 8 placówek konieczna jest aktualizacja listy projektów realizujących cele Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027, czy też możliwe jest złożenie takiego wniosku bez aktualizacji ww. listy? Odpowiedź
  
  Ewentualne zmiany dotyczące projektów umieszczonych na liście projektów w ramach strategii ZIT należałoby uzgadniać z podmiotem odpowiedzialnym za Strategię ZIT danego Subregionu.
  
  W trakcie oceny w ramach kryterium formalnego ogólnego: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu, badany będzie aspekt:
  „Czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT)”.
  
  Oznacza to, że minimalny zakres identyfikacji będzie się opierał na tytule projektu oraz projektodawcy – wnioskodawcy oraz kwocie o ile została ona w sposób jednoznaczny dookreślona w strategii. Istotne, aby we wniosku o dofinansowanie o polu B.7 przedstawić opis, że zakres ujęty we wniosku o dofinansowanie jest tożsamy z konkretnym projektem wskazanym na liście projektów strategicznych (należy wskazać konkretną pozycję na liście projektów).
  
  Ponadto w Regulaminie wyboru projektów dookreślono w warunkach wsparcia:
  „1.Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.”
  
  Optymalnym wyjściem byłoby zatem zaktualizowanie listy projektów ZIT, będącej załącznikiem do strategii w taki sposób, aby spójność informacji zamieszczonych na liście projektów i we wniosku o dofinansowanie danego projektu nie budziła wątpliwości.
  
  Jednocześnie zakres projektu ujęty we wniosku o dofinansowanie musi spełniać kryteria oceny projektu oraz warunki wskazane m.in. w Regulaminie wyboru projektu. Jeśli jakaś część zakresu projektu ujętego na liście projektów ZIT w Państwa ocenie nie spełnia któregoś z kryterium lub warunków to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności zawężenia zakresu projektu. Stosowne uzasadnienie należy zamieścić we wniosku o dofinansowanie w polu B.7 (Kwalifikowalność przedmiotowa projektu).
  

  Odpowiedź
  
  Ewentualne zmiany dotyczące projektów umieszczonych na liście projektów w ramach strategii ZIT należałoby uzgadniać z podmiotem odpowiedzialnym za Strategię ZIT danego Subregionu.
  
  W trakcie oceny w ramach kryterium formalnego ogólnego: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu, badany będzie aspekt:
  „Czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT)”.
  
  Oznacza to, że minimalny zakres identyfikacji będzie się opierał na tytule projektu oraz projektodawcy – wnioskodawcy oraz kwocie o ile została ona w sposób jednoznaczny dookreślona w strategii. Istotne, aby we wniosku o dofinansowanie o polu B.7 przedstawić opis, że zakres ujęty we wniosku o dofinansowanie jest tożsamy z konkretnym projektem wskazanym na liście projektów strategicznych (należy wskazać konkretną pozycję na liście projektów).
  
  Ponadto w Regulaminie wyboru projektów dookreślono w warunkach wsparcia:
  „1.Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.”
  
  Optymalnym wyjściem byłoby zatem zaktualizowanie listy projektów ZIT, będącej załącznikiem do strategii w taki sposób, aby spójność informacji zamieszczonych na liście projektów i we wniosku o dofinansowanie danego projektu nie budziła wątpliwości.
  
  Jednocześnie zakres projektu ujęty we wniosku o dofinansowanie musi spełniać kryteria oceny projektu oraz warunki wskazane m.in. w Regulaminie wyboru projektu. Jeśli jakaś część zakresu projektu ujętego na liście projektów ZIT w Państwa ocenie nie spełnia któregoś z kryterium lub warunków to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności zawężenia zakresu projektu. Stosowne uzasadnienie należy zamieścić we wniosku o dofinansowanie w polu B.7 (Kwalifikowalność przedmiotowa projektu).
  

• Pytanie 3. Czy analiza potrzeb i wymagań jest konieczna przy każdym realizowanym projekcie czy tylko w sytuacji, kiedy realizacja dotyczy projektu w formule PPP lub w formule ESCO? Prosimy również o wyjaśnienie punktacji, jeśli projekt nie dotyczy żadnej z powyższych formuł (PPP / ESCO). Odpowiedź
  
  W sprawie Analizy Potrzeb i Wymagań, informuję, iżAnaliza Potrzeb i Wymagań jest załącznikiem obligatoryjnym tylko w przypadku realizacji projektów hybrydowych z zakresu poprawy efektywności energetycznej(konieczność jej przeprowadzenia wynika z art. 7 ust. 6 ustawy o efektywności energetycznej), co wybrzmiewa m.in. w kryteriach oceny oraz w zapisach instrukcji wypełniania wniosków załączonych do naborów z działania 02.02.
  
  Punktacja za kryterium ogólne merytoryczne nr 11, pn.Realizacja projektu w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (projekt hybrydowy) lub w formule ESCO – jeśli dotyczy, dedykowana jest tylko i wyłącznie projektom hybrydowym, zarówno z zakresu efektywności energetycznej, jak i pozostałym projektom hybrydowym. Tematyka projektów hybrydowych to jest projektów realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego z dotacją UE, szerzej opisana została na stronie www:https://www.ppp.gov.pl).
  Jednocześnie, istnieje możliwość skorzystania przez JST, które są zainteresowane realizacją projektu z zakresu efektywności energetycznej w formule hybrydowej, z bezpłatnej, przykładowej Analizy Potrzeb i Wymagań, dostępnej na stronie:https://www.ppp.gov.pl/przykladowe-apiw/ oraz konsultacji z doradcami z ramienia Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie wykonania przedmiotowej APiW.
  

  Odpowiedź
  
  W sprawie Analizy Potrzeb i Wymagań, informuję, iżAnaliza Potrzeb i Wymagań jest załącznikiem obligatoryjnym tylko w przypadku realizacji projektów hybrydowych z zakresu poprawy efektywności energetycznej(konieczność jej przeprowadzenia wynika z art. 7 ust. 6 ustawy o efektywności energetycznej), co wybrzmiewa m.in. w kryteriach oceny oraz w zapisach instrukcji wypełniania wniosków załączonych do naborów z działania 02.02.
  
  Punktacja za kryterium ogólne merytoryczne nr 11, pn.Realizacja projektu w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (projekt hybrydowy) lub w formule ESCO – jeśli dotyczy, dedykowana jest tylko i wyłącznie projektom hybrydowym, zarówno z zakresu efektywności energetycznej, jak i pozostałym projektom hybrydowym. Tematyka projektów hybrydowych to jest projektów realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego z dotacją UE, szerzej opisana została na stronie www:https://www.ppp.gov.pl).
  Jednocześnie, istnieje możliwość skorzystania przez JST, które są zainteresowane realizacją projektu z zakresu efektywności energetycznej w formule hybrydowej, z bezpłatnej, przykładowej Analizy Potrzeb i Wymagań, dostępnej na stronie:https://www.ppp.gov.pl/przykladowe-apiw/ oraz konsultacji z doradcami z ramienia Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie wykonania przedmiotowej APiW.
  

• Pytanie 4.Czy budynek wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków traktowany jest jakobudynek zabytkowy (objęty ochroną konserwatora zabytków), dla którego kryterium formalne specyficzne nr 4 nie musi zostać spełnione? Czy wyjątek ten dotyczy tylko obiektów wpisanych do rejestru zabytków? Odpowiedź
  
  W definicji kryterium formalnego specyficznego nr 4. Poprawa efektywności energetycznej każdego budynku o co najmniej 30%pojęcie budynków zabytkowych zostało dookreślone w następujący sposób:
  „Warunek nie dotyczy budynków zabytkowych, tj. objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.”
  
  W ww. ustawie formy ochrony zabytków wskazano w art. 7:
  -wpis do rejestru zabytków
  -wpis na Listę Skarbów Dziedzictwa
  -uznane za pomniki historii
  -utworzenie parku kulturowego
  -ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego.
  
  Jednocześnie w art. 22 ust. 5 wskazano, że:
  W gminnej ewidencji zabytków powinny być ujęte:
  -zabytki nieruchome wpisane do rejestru;
  -inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków;
  -inne zabytki nieruchome wyznaczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
  
  Zatem jeśli Gminna Ewidencja Zabytków obejmuje budynki objęte jedną z form ochrony zabytków, wskazanych w ww. ustawie, to można przyjąć, że budynku ujętego w Gminnej Ewidencji Zabytków nie dotyczy warunek minimalnej poprawy efektywności energetycznej o co najmniej 30% (obliczanej dla energii pierwotnej)
  

  Odpowiedź
  
  W definicji kryterium formalnego specyficznego nr 4. Poprawa efektywności energetycznej każdego budynku o co najmniej 30%pojęcie budynków zabytkowych zostało dookreślone w następujący sposób:
  „Warunek nie dotyczy budynków zabytkowych, tj. objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.”
  
  W ww. ustawie formy ochrony zabytków wskazano w art. 7:
  -wpis do rejestru zabytków
  -wpis na Listę Skarbów Dziedzictwa
  -uznane za pomniki historii
  -utworzenie parku kulturowego
  -ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego.
  
  Jednocześnie w art. 22 ust. 5 wskazano, że:
  W gminnej ewidencji zabytków powinny być ujęte:
  -zabytki nieruchome wpisane do rejestru;
  -inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków;
  -inne zabytki nieruchome wyznaczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
  
  Zatem jeśli Gminna Ewidencja Zabytków obejmuje budynki objęte jedną z form ochrony zabytków, wskazanych w ww. ustawie, to można przyjąć, że budynku ujętego w Gminnej Ewidencji Zabytków nie dotyczy warunek minimalnej poprawy efektywności energetycznej o co najmniej 30% (obliczanej dla energii pierwotnej)
  

• Pytanie 5.Gdzie znajdują się załączniki do regulaminu naboru w konkursie 2.2 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT (109/24), Fundusze Europejskie dla Śląskiego, tj. Wzory audytu energetycznego: -Szablon audytu energetycznego - wzór, -Instrukcja wypełniania szablonu audytu, -Karta audytu energetycznego – wzór. Wymienione poniżej dokumenty tj.:
  -Szablon audytu energetycznego - wzór,
  -Instrukcja wypełniania szablonu audytu,
  -Karta audytu energetycznego – wzór.
  
  Załączone są pod ogłoszeniem o naborzenr FESL.02.02-IZ.01-109/24,na stronie www:https://funduszeue.slaskie.pl/lsi/nabor/149i są to następujące załączniki:
  zał. 9a Szablon audytu energ._2.2.xlsx
  zał. 9b_Instrukcja_szablon audytu energ._2.2.docx
  zał. 9c_Karta audytu energ._2.2.xlsx
  
  Ponadto należy mieć na uwadze, że nabórnr FESL.02.02-IZ.01-109/24,jest naborem w trybie Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, co oznacza, że aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.
  

  Wymienione poniżej dokumenty tj.:
  -Szablon audytu energetycznego - wzór,
  -Instrukcja wypełniania szablonu audytu,
  -Karta audytu energetycznego – wzór.
  
  Załączone są pod ogłoszeniem o naborzenr FESL.02.02-IZ.01-109/24,na stronie www:https://funduszeue.slaskie.pl/lsi/nabor/149i są to następujące załączniki:
  zał. 9a Szablon audytu energ._2.2.xlsx
  zał. 9b_Instrukcja_szablon audytu energ._2.2.docx
  zał. 9c_Karta audytu energ._2.2.xlsx
  
  Ponadto należy mieć na uwadze, że nabórnr FESL.02.02-IZ.01-109/24,jest naborem w trybie Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, co oznacza, że aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.
  

• Pytanie 6.Czy w naborze 2.2. dla subregionu centralnego, projekt musi być wprost wpisany na „Listę projektów zintegrowanych realizujących cele Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027, z perspektywą do 2030 r.”, czy może tylko wynikać z strategii regionu? Odpowiedź
  
  W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24, przeznaczonego dla ZIT Subregionu Centralnego w ramach działania 02.02, wskazano w rozdziale 1.5.Jakie warunki musisz spełniać:
  
  „Warunki wsparcia:
  Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.” [s. 17]
  
  Oznacza to, że projekt złożony do dofinansowania w ramach tego naboru musi być wpisany na listę projektów ZIT danego Subregionu.
  

  Odpowiedź
  
  W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24, przeznaczonego dla ZIT Subregionu Centralnego w ramach działania 02.02, wskazano w rozdziale 1.5.Jakie warunki musisz spełniać:
  
  „Warunki wsparcia:
  Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.” [s. 17]
  
  Oznacza to, że projekt złożony do dofinansowania w ramach tego naboru musi być wpisany na listę projektów ZIT danego Subregionu.
  

• Pytanie 7.Planujemy złożyć wniosek w ramach naboru termomodernizacji (ZIT). Analizując wzór audytu energetycznego wydział merytoryczny zauważył, że zapisy dokumentu nie zawierają jednostek dla kotłowni gazowych i w związku z tym nasze pytanie: Czy kotłownia gazowa jest dopuszczona do realizacji i czy w związku z tym możemy sami zmienić jednostki w dokumencie? Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisami Szczegółowego Opisu Priorytetów Programu FE SL 2021-2027 dla działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT:
  „8. W przypadku wymiany źródła ciepła należy przestrzegać poniższej hierarchii źródeł, tj.:
  8.1. odnawialne źródła energii,
  8.2. podłączenie do sieci ciepłowniczej,
  8.3. inne dopuszczalne źródła ciepła, tj. ogrzewanie elektryczne, gaz ziemny; nie jest dopuszczalna wymiana źródła ciepła na źródło zasilane węglem kamiennym, węglem brunatnym, torfem, łupkami bitumicznymi i olejem opałowym.”
  
  Wymiana źródła ciepła na źródło oparte o gaz ziemny jest dopuszczalnym elementem termomodernizacji pod warunkiem zachowania ww. hierarchii wymiany źródeł ciepła oraz innych warunków obowiązujących w kryteriach oceny oraz Regulaminie wyboru projektów. Uzasadnienie niezastosowania rozwiązań wskazanych wyżej w hierarchii niż gaz, należy zamieścić we wniosku o dofinansowanie w polu B.7, kwestia ta będzie jednym z elementów oceny merytorycznej (zgodnie z kryterium merytorycznym specyficznym nr 5. Zachowanie hierarchii wymiany źródeł ciepła).
  
  W temacie szablonu audytu energetycznego informuję, że istnieje możliwość modyfikacji szablonu audytu w taki sposób, aby odpowiadał zakresowi projektu planowanego do objęcia wnioskiem o dofinansowanie. Należy przez to rozumieć również możliwość dokonywania korekt w przypadku zidentyfikowania błędów. Informację na ten temat zamieściliśmy w Instrukcji wypełniania szablonu:
  
  "Niniejszy szablon i arkusz kalkulacyjny EXCEL opracowany został dla wybranego przykładu z możliwością ewaluacji. W przypadku innego zakresu przedsięwzięć termomodernizacyjnych należy dokonać stosownych korekt w zakładkach."
  
  Jednocześnie informuję, że w Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24 zamieściliśmy informację o możliwości dołączenia do wniosku audytu energetycznego w jednej z dwóch form, por.
  
  Rozdział 1.5. Jakie warunki musisz spełniać, Warunki wsparcia, pkt 9:
  „9.Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.
  
  Audyt energetyczny należy dołączyć w jednej z 2 form:
  - audyt energetyczny sporządzony na szablonie (wzór załączony do Regulaminu lub (w przypadku uzasadnienia wnioskodawcy, że nie może skorzystać z szablonu audytu energetycznego np. z powodu posiadanego już aktualnego audytu lub z powodu niemożliwości modyfikacji szablonu audytu do swojego budynku):
  - aktualny audyt energetyczny sporządzony zgodnie z właściwymi przepisami wraz z wypełnioną kartą audytu energetycznego (wzór karty załączony do Regulaminu wyboru projektów) oraz świadectwo charakterystyki energetycznej dla budynku przed modernizacją energetyczną.
  
  Szablon audytu energetycznego oraz wzór karty audytu energetycznego zawierają również opracowany na potrzeby naboru podział na klasy energochłonności budynków.”
  
  Natomiast w rozdziale 3.2. Regulaminu (Sposób, forma i termin składania załączników do WOD), wskazano odnośnie obowiązkowych załączników:
  „6.Audyt energetyczny w jednej z 2 form:
  6a. audyt energetyczny sporządzony na szablonie (wzór załączony do Regulaminu)
  lub
  6b. audyt energetyczny sporządzony zgodnie z właściwymi przepisami wraz z wypełnioną kartą audytu energetycznego (wzór załączony do Regulaminu wyboru projektów) oraz świadectwo charakterystyki energetycznej dla budynku przed modernizacją energetyczną – opcja ta wymaga uzasadnienia.”
  
  Podsumowując – jeśli identyfikują Państwo problemy z wykorzystaniem szablonu audytu możliwe jest zastosowanie drugiej formy tj. audytu sporządzonego zgodnie Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego, oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. (Dz.U. Nr 43, poz. 364 z późn. zm.) i dołączenie go do wniosku wraz ze świadectwem charakterystyki energetycznej i wypełnioną kartą audytu energetycznego.
  

  Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisami Szczegółowego Opisu Priorytetów Programu FE SL 2021-2027 dla działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT:
  „8. W przypadku wymiany źródła ciepła należy przestrzegać poniższej hierarchii źródeł, tj.:
  8.1. odnawialne źródła energii,
  8.2. podłączenie do sieci ciepłowniczej,
  8.3. inne dopuszczalne źródła ciepła, tj. ogrzewanie elektryczne, gaz ziemny; nie jest dopuszczalna wymiana źródła ciepła na źródło zasilane węglem kamiennym, węglem brunatnym, torfem, łupkami bitumicznymi i olejem opałowym.”
  
  Wymiana źródła ciepła na źródło oparte o gaz ziemny jest dopuszczalnym elementem termomodernizacji pod warunkiem zachowania ww. hierarchii wymiany źródeł ciepła oraz innych warunków obowiązujących w kryteriach oceny oraz Regulaminie wyboru projektów. Uzasadnienie niezastosowania rozwiązań wskazanych wyżej w hierarchii niż gaz, należy zamieścić we wniosku o dofinansowanie w polu B.7, kwestia ta będzie jednym z elementów oceny merytorycznej (zgodnie z kryterium merytorycznym specyficznym nr 5. Zachowanie hierarchii wymiany źródeł ciepła).
  
  W temacie szablonu audytu energetycznego informuję, że istnieje możliwość modyfikacji szablonu audytu w taki sposób, aby odpowiadał zakresowi projektu planowanego do objęcia wnioskiem o dofinansowanie. Należy przez to rozumieć również możliwość dokonywania korekt w przypadku zidentyfikowania błędów. Informację na ten temat zamieściliśmy w Instrukcji wypełniania szablonu:
  
  "Niniejszy szablon i arkusz kalkulacyjny EXCEL opracowany został dla wybranego przykładu z możliwością ewaluacji. W przypadku innego zakresu przedsięwzięć termomodernizacyjnych należy dokonać stosownych korekt w zakładkach."
  
  Jednocześnie informuję, że w Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24 zamieściliśmy informację o możliwości dołączenia do wniosku audytu energetycznego w jednej z dwóch form, por.
  
  Rozdział 1.5. Jakie warunki musisz spełniać, Warunki wsparcia, pkt 9:
  „9.Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.
  
  Audyt energetyczny należy dołączyć w jednej z 2 form:
  - audyt energetyczny sporządzony na szablonie (wzór załączony do Regulaminu lub (w przypadku uzasadnienia wnioskodawcy, że nie może skorzystać z szablonu audytu energetycznego np. z powodu posiadanego już aktualnego audytu lub z powodu niemożliwości modyfikacji szablonu audytu do swojego budynku):
  - aktualny audyt energetyczny sporządzony zgodnie z właściwymi przepisami wraz z wypełnioną kartą audytu energetycznego (wzór karty załączony do Regulaminu wyboru projektów) oraz świadectwo charakterystyki energetycznej dla budynku przed modernizacją energetyczną.
  
  Szablon audytu energetycznego oraz wzór karty audytu energetycznego zawierają również opracowany na potrzeby naboru podział na klasy energochłonności budynków.”
  
  Natomiast w rozdziale 3.2. Regulaminu (Sposób, forma i termin składania załączników do WOD), wskazano odnośnie obowiązkowych załączników:
  „6.Audyt energetyczny w jednej z 2 form:
  6a. audyt energetyczny sporządzony na szablonie (wzór załączony do Regulaminu)
  lub
  6b. audyt energetyczny sporządzony zgodnie z właściwymi przepisami wraz z wypełnioną kartą audytu energetycznego (wzór załączony do Regulaminu wyboru projektów) oraz świadectwo charakterystyki energetycznej dla budynku przed modernizacją energetyczną – opcja ta wymaga uzasadnienia.”
  
  Podsumowując – jeśli identyfikują Państwo problemy z wykorzystaniem szablonu audytu możliwe jest zastosowanie drugiej formy tj. audytu sporządzonego zgodnie Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego, oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. (Dz.U. Nr 43, poz. 364 z późn. zm.) i dołączenie go do wniosku wraz ze świadectwem charakterystyki energetycznej i wypełnioną kartą audytu energetycznego.
  

• Pytanie 8. Na stronie Funduszuhttps://funduszeue.slaskie.pl/dokument/szablon_audytu_energetycznego_zalacznik_wod_020723 zamieszczony jest szablon audytu energetycznego nadal obowiązujący. W ramach ogłoszonego konkursu FESL.02.02-IZ.01-107/24 zamieszczono szablon audytu, który różni się od poprzedniego w kwestii ustaleń ogólnych tj. podstawowe akty prawne i podstawowe normy. Został już przygotowany audyt dla jednego zadania wg szablonu obowiązującego i zastanawiamy się, czy koniecznie powinniśmy go aktualizować do naboru. Odpowiedź
  
  Zamieszczone na stronie internetowej:
  https://funduszeue.slaskie.pl/dokument/szablon_audytu_energetycznego_zalacznik_wod_020723informacje na temat szablonu audytu energetycznego, zostały opublikowane poglądowo. W treści publikacji zamieszczono zastrzeżenie, że ostateczny zakres wymaganych dokumentów zostanie określony w Regulaminie wyboru projektów dla przedmiotowego naboru.
  
  W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24 wskazano, że załącznikiem wymaganym do wniosku o dofinansowanie jest (w pkt 6):
  6. Audyt energetyczny w jednej z 2 form:
  6a. audyt energetyczny sporządzony na szablonie (wzór załączony do Regulaminu)
  lub
  6b. audyt energetyczny sporządzony zgodnie z właściwymi przepisami wraz z wypełnioną kartą audytu energetycznego (wzór załączony do Regulaminu wyboru projektów) oraz świadectwo charakterystyki energetycznej dla budynku przed modernizacją energetyczną – opcja ta wymaga uzasadnienia.
  
  Wnioskodawca, zlecając wykonanie audytu na szablonie zgodnym z zakresem opublikowanym przed ogłoszeniem o naborze, powinien zagwarantować, że dane przedstawione w załączniku do wniosku będą również zgodne ze wzorem szablonu audytu zamieszczonym w ogłoszeniu o naborze. Należałoby zatem przeanalizować, czy dane zamieszczone w audycie planowanym do przedłożenia wraz z wnioskiem odpowiadają również szablonowi audytu, który stanowi załącznik nr 9a do Regulaminu wyboru projektów, w szczególności – czy dane są zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami a wskaźniki produktu i rezultatu wymagane do wykazania (adekwatne do przedmiotu projektu) zostały właściwe w tym szablonie wyliczone/wykazane. W przypadku zidentyfikowania różnic audyt należy zaktualizować do obowiązujących na mocy Regulaminu wymagań.
  
  

  Odpowiedź
  
  Zamieszczone na stronie internetowej:
  https://funduszeue.slaskie.pl/dokument/szablon_audytu_energetycznego_zalacznik_wod_020723informacje na temat szablonu audytu energetycznego, zostały opublikowane poglądowo. W treści publikacji zamieszczono zastrzeżenie, że ostateczny zakres wymaganych dokumentów zostanie określony w Regulaminie wyboru projektów dla przedmiotowego naboru.
  
  W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24 wskazano, że załącznikiem wymaganym do wniosku o dofinansowanie jest (w pkt 6):
  6. Audyt energetyczny w jednej z 2 form:
  6a. audyt energetyczny sporządzony na szablonie (wzór załączony do Regulaminu)
  lub
  6b. audyt energetyczny sporządzony zgodnie z właściwymi przepisami wraz z wypełnioną kartą audytu energetycznego (wzór załączony do Regulaminu wyboru projektów) oraz świadectwo charakterystyki energetycznej dla budynku przed modernizacją energetyczną – opcja ta wymaga uzasadnienia.
  
  Wnioskodawca, zlecając wykonanie audytu na szablonie zgodnym z zakresem opublikowanym przed ogłoszeniem o naborze, powinien zagwarantować, że dane przedstawione w załączniku do wniosku będą również zgodne ze wzorem szablonu audytu zamieszczonym w ogłoszeniu o naborze. Należałoby zatem przeanalizować, czy dane zamieszczone w audycie planowanym do przedłożenia wraz z wnioskiem odpowiadają również szablonowi audytu, który stanowi załącznik nr 9a do Regulaminu wyboru projektów, w szczególności – czy dane są zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami a wskaźniki produktu i rezultatu wymagane do wykazania (adekwatne do przedmiotu projektu) zostały właściwe w tym szablonie wyliczone/wykazane. W przypadku zidentyfikowania różnic audyt należy zaktualizować do obowiązujących na mocy Regulaminu wymagań.
  
  

• Pytanie 9.W związku z ogłoszeniem naboru wniosków o dofinansowanie w ramach Działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej - ZIT dla Subregionu Centralnego, chcielibyśmy uzyskać informację czy jako Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji (jesteśmy spółką prawa handlowego, której właścicielem 100% jest Gmina X) możemy złożyć wniosek w powyższym naborze? Odpowiedź
  
  W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24, przeznaczonego dla ZIT Subregionu Centralnego w ramach działania 02.02, wskazano w rozdziale 1.5.:
  „Warunki wsparcia:
  Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej.”
  
  Oznacza to, że projekt złożony do dofinansowania w ramach tego naboru musi być wpisany na listę projektów ZIT danego Subregionu.
  
  W sytuacji, gdy na liście planowanych przez ZIT projektów z działania 02.02 jako Wnioskodawca figuruje jednostka samorządu terytorialnego - np. Gmina, to możliwe jest, aby jako Wnioskodawca w ramach planowanego projektu wystąpiła równieżjednostka organizacyjna tej Gminy,wykonująca jejzadania własne(art. 9, oraz art.7 ust. 1Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym), którą zgodnie z zapisami art. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o gospodarce komunalnej, w szczególności możebyć samorządowy zakład budżetowy lub spółka prawa handlowego, pod warunkiem, że w przypadku spółki prawa handlowego, 100 % udziałów w takiej spółce posiada JST, spółka wykonuje zadania własne JST i podlega m.in. regulacjom ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o gospodarce komunalnej, przy założeniu, że wnioskodawca posiada osobowość prawną.
  
  Ponadto ważnym aspektem jest, iż wykazanie zgodności podmiotu wnioskującego ze strategią spoczywa na wnioskodawcy – stąd we wniosku (w polu B.7) konieczne będzie odpowiednie uzasadnienie i wyjaśnienie sytuacji.

  Odpowiedź
  
  W Regulaminie wyboru projektów dla naboru nr FESL.02.02-IZ.01-107/24, przeznaczonego dla ZIT Subregionu Centralnego w ramach działania 02.02, wskazano w rozdziale 1.5.:
  „Warunki wsparcia:
  Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej.”
  
  Oznacza to, że projekt złożony do dofinansowania w ramach tego naboru musi być wpisany na listę projektów ZIT danego Subregionu.
  
  W sytuacji, gdy na liście planowanych przez ZIT projektów z działania 02.02 jako Wnioskodawca figuruje jednostka samorządu terytorialnego - np. Gmina, to możliwe jest, aby jako Wnioskodawca w ramach planowanego projektu wystąpiła równieżjednostka organizacyjna tej Gminy,wykonująca jejzadania własne(art. 9, oraz art.7 ust. 1Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym), którą zgodnie z zapisami art. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o gospodarce komunalnej, w szczególności możebyć samorządowy zakład budżetowy lub spółka prawa handlowego, pod warunkiem, że w przypadku spółki prawa handlowego, 100 % udziałów w takiej spółce posiada JST, spółka wykonuje zadania własne JST i podlega m.in. regulacjom ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o gospodarce komunalnej, przy założeniu, że wnioskodawca posiada osobowość prawną.
  
  Ponadto ważnym aspektem jest, iż wykazanie zgodności podmiotu wnioskującego ze strategią spoczywa na wnioskodawcy – stąd we wniosku (w polu B.7) konieczne będzie odpowiednie uzasadnienie i wyjaśnienie sytuacji.

• Pytanie 10.1) Czy Gmina posiadająca wskaźnik Gg niższy od wartości uśrednionej w zał. nr 7, ale posiadająca projekt termomodernizacji wpisany na listę podstawową ZIT może brać udział w projekcie, czy ten element ją dyskwalifikuje z konkursu? 2) W budynku objętym projektem znajduje się lokal stanowiący mieszkanie komunalne. Czy koszty dotyczące modernizacji energetycznej należy podzielić proporcjonalnie na powierzchnię dot. budynku bez mieszkania i oddzielnie mieszkania, a same koszty dot. modernizacji powierzchni mieszkania uznać za objęte pomocą publiczną lub koszty niekwalifikowalne? Czy jednak przez wzgląd na status mieszkania jako komunalne, nie powinno się dokonywać ww. podziału i jedynie zamieścić Państwu taką informację w treści WND? Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisami ujętymi w SZOP dla działania 02.02 jednym z obligatoryjnych warunków, które należy spełnić aby móc ubiegać się o dofinansowanie jest konieczność realizacji inwestycji na terenie Gminy, której wskaźnik dochodów podatkowych (wskaźnik Gg) jest niższy od uśrednionej wartości dla województwa, przy czym warunek ten nie dotyczy budynków zabytkowych. Mając na uwadze powyższe, bez względu na to czy projekt został wpisany na listę ZIT (jest to również jeden z warunków obligatoryjnych) musi spełnić wszystkie warunki łącznie, w tym również wartość wskaźnika Gg.
  
  W sytuacji gdy mamy do czynienia z budynkiem użyteczności publicznej, w którym jednocześnie znajduje się mieszkanie komunalne nie będzie konieczności wydzielania kosztów czy przedstawiania obliczeń % powierzchni pod warunkiem: iż Wnioskodawca zapewni, że całość projektu spełnia warunki wsparcia dotacyjnego, wynikające z zapisów programowych zarówno:
  -dla działania 02.02 (efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT)- w tym przypadku między innymi zgodnie, z zapisami SZOP, inwestycja musi być realizowana na terenie gminy, której wskaźnik dochodów podatkowych (wskaźnik Gg) jest niższy od uśrednionej wartości dla województwa (warunek nie dotyczy budynków zabytkowych) jak również wsparciem może zostać objęta głęboka i kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej (…), a co za tym idzie Wnioskodawca musi wykazać, że budynek w całości stanowi budynek użyteczności publicznej;
  - jak równieżdziałania 2.4 (efektywność energetyczna budynków mieszkalnych – ZIT)– zgodnie z wymogami którego wsparciem mogą zostać objęte wielorodzinne budynki komunalne, w tym budynki zabytkowe
  

  Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisami ujętymi w SZOP dla działania 02.02 jednym z obligatoryjnych warunków, które należy spełnić aby móc ubiegać się o dofinansowanie jest konieczność realizacji inwestycji na terenie Gminy, której wskaźnik dochodów podatkowych (wskaźnik Gg) jest niższy od uśrednionej wartości dla województwa, przy czym warunek ten nie dotyczy budynków zabytkowych. Mając na uwadze powyższe, bez względu na to czy projekt został wpisany na listę ZIT (jest to również jeden z warunków obligatoryjnych) musi spełnić wszystkie warunki łącznie, w tym również wartość wskaźnika Gg.
  
  W sytuacji gdy mamy do czynienia z budynkiem użyteczności publicznej, w którym jednocześnie znajduje się mieszkanie komunalne nie będzie konieczności wydzielania kosztów czy przedstawiania obliczeń % powierzchni pod warunkiem: iż Wnioskodawca zapewni, że całość projektu spełnia warunki wsparcia dotacyjnego, wynikające z zapisów programowych zarówno:
  -dla działania 02.02 (efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT)- w tym przypadku między innymi zgodnie, z zapisami SZOP, inwestycja musi być realizowana na terenie gminy, której wskaźnik dochodów podatkowych (wskaźnik Gg) jest niższy od uśrednionej wartości dla województwa (warunek nie dotyczy budynków zabytkowych) jak również wsparciem może zostać objęta głęboka i kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej (…), a co za tym idzie Wnioskodawca musi wykazać, że budynek w całości stanowi budynek użyteczności publicznej;
  - jak równieżdziałania 2.4 (efektywność energetyczna budynków mieszkalnych – ZIT)– zgodnie z wymogami którego wsparciem mogą zostać objęte wielorodzinne budynki komunalne, w tym budynki zabytkowe
  

• Pytanie 11.Czy projekty dotyczące termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej muszą spełniać warunki dostępności dla całego obiektu, a nie wyłącznie do jednej kondygnacji (np. parteru)? Czy mamy obowiązek zamontowania np. windy? Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisamiPrzewodnika dla beneficjentów FE SL 2021-2027 (wersja 4 lub 5 w zależności od naboru)w ramach działania2.2. Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej- ZITkwalifikowalne są bezpośrednie wydatki spełniające wymogi wskazane w części I. Wydatki i ich kwalifikowalność – zasady ogólne, które bezpośrednio wynikają z celu szczegółowego działania tj. Wspieranie efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych, i które wpisują się między innymi w kategorię:Wydatki związane z zapewnieniem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, dotyczące przedmiotu projektu.
  
  Zasadniczym przedmiotem projektu w działaniu 2.2. są prace związane z termomodernizacją budynków użyteczności publicznej. W związku z powyższym w ww. działaniu kwalifikowalne mogą być te wydatki związane z zapewnieniem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, które dotyczą przedmiotu projektu. Tym samym, mając na uwadze zapisy Przewodnika dla beneficjentów, wydaje się, iż winda dla osób korzystających z infrastruktury jako dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych, nie jest wydatkiem związanym z pracami termomodernizacyjnymi i z tego względu nie będzie mogła być kosztem kwalifikowalnym w działaniu 2.2.
  
  W instrukcji wypełniania wniosku są informacje dot. wpływu projektu na zasadę równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Jest tam mowa o standardach dostępności i jeśli przedmiotem projektu jest termomodernizacja budynku to należy przeanalizować standard dostępności - architektoniczny, i oczywiście inne w zależności od tego co robią Państwo w projekcie. Trzeba przeanalizować zakres prac i przyłożyć to do zapisów konkretnego standardu.
  
  Poszczególne standardy są opisane w zał. nr 2 do Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 (link) i powinny dotyczyć produktów, będących efektem projektu.
  

  Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisamiPrzewodnika dla beneficjentów FE SL 2021-2027 (wersja 4 lub 5 w zależności od naboru)w ramach działania2.2. Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej- ZITkwalifikowalne są bezpośrednie wydatki spełniające wymogi wskazane w części I. Wydatki i ich kwalifikowalność – zasady ogólne, które bezpośrednio wynikają z celu szczegółowego działania tj. Wspieranie efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych, i które wpisują się między innymi w kategorię:Wydatki związane z zapewnieniem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, dotyczące przedmiotu projektu.
  
  Zasadniczym przedmiotem projektu w działaniu 2.2. są prace związane z termomodernizacją budynków użyteczności publicznej. W związku z powyższym w ww. działaniu kwalifikowalne mogą być te wydatki związane z zapewnieniem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, które dotyczą przedmiotu projektu. Tym samym, mając na uwadze zapisy Przewodnika dla beneficjentów, wydaje się, iż winda dla osób korzystających z infrastruktury jako dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych, nie jest wydatkiem związanym z pracami termomodernizacyjnymi i z tego względu nie będzie mogła być kosztem kwalifikowalnym w działaniu 2.2.
  
  W instrukcji wypełniania wniosku są informacje dot. wpływu projektu na zasadę równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Jest tam mowa o standardach dostępności i jeśli przedmiotem projektu jest termomodernizacja budynku to należy przeanalizować standard dostępności - architektoniczny, i oczywiście inne w zależności od tego co robią Państwo w projekcie. Trzeba przeanalizować zakres prac i przyłożyć to do zapisów konkretnego standardu.
  
  Poszczególne standardy są opisane w zał. nr 2 do Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 (link) i powinny dotyczyć produktów, będących efektem projektu.
  

• Pytanie 12.Gmina X zgłosiła do ZIT projekt pod nazwą „ Podniesienie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej na terenie GminyX ” zakres projektu obejmuje montaż pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych, magazynów energii oraz modernizację C.O. w obiektach szkolnych oraz stanowiących mienie Gminy X oraz budynku Urzędu Gminy. Przedmiotowe obiekty zostały w latach w latach poprzednich poddane termomodernizacji. Po przeprowadzeniu szczegółowej analizy budynków stwierdzono w niektórych budynkach potrzebę dołożenia docieplenia do ścian zewnętrznych aby osiągnąć wymagane wskaźniki audytu energetycznego. Czy w związku z tym: 1. zakres prac w projekcie może być szerszy niż wynikający z opisu projektu zgłoszonego do ZIT oraz czy można zawęzić projekt do wybranych przez Gminę obiektów szkolnych bez budynku Urzędu Gminy? 2. Gmina, przygotowując wniosek do naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24, może uwzględnić powyższe zmiany? Odpowiedź
  
  Ewentualne zmiany dotyczące projektów umieszczonych na liście projektów w ramach strategii ZIT należałoby przede wszystkim uzgadniać z podmiotem odpowiedzialnym za Strategię ZIT danego Subregionu, w tym przypadku Związkiem Gmin i Powiatów Subregionu Północnego Województwa Śląskiego.
  
  Ocena projektu zgłoszonego do naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24 w ramach kryterium formalnego ogólnego: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu, obejmować będzie zbadanie aspektu:
  
  „Czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT)”.
  
  Oznacza to, że minimalny zakres identyfikacji będzie się opierał na tytule projektu oraz projektodawcy – wnioskodawcy oraz kwocie o ile została ona w sposób jednoznaczny dookreślona w strategii. Istotne, aby we wniosku o dofinansowanie o polu B.7 przedstawić opis, że zakres ujęty we wniosku o dofinansowanie jest tożsamy z konkretnym projektem wskazanym na liście projektów strategicznych (należy wskazać konkretną pozycję na liście projektów).
  
  Ponadto w Regulaminie wyboru projektów dookreślono w warunkach wsparcia:
  
  „1. Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.”
  
  Optymalnym wyjściem byłoby zatem zaktualizowanie listy projektów ZIT, będącej załącznikiem do strategii w taki sposób aby spójność informacji zamieszczonych na liście projektów i we wniosku o dofinansowanie danego projektu nie budziła wątpliwości.
  
  Jednocześnie zakres projektu ujęty we wniosku o dofinansowanie musi spełniać kryteria oceny projektu oraz warunki wskazane m.in. w Regulaminie wyboru projektu.
  
  Zgodnie z warunkami wskazanymi w Regulaminie wyboru projektów dla naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24:
  
  „Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.” [rozdział 1.5. Jakie warunki musisz spełniać, pkt 9].
  
  Zatem jeśli z optymalnego wariantu audytu energetycznego wyniknie zakres modernizacji energetycznej danego budynku szerszy, niż wskazuje zakres projektu ujęty na liście projektów ZIT, to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności rozszerzenia zakresu z uwagi na efektywność energetyczną całego przedsięwzięcia, z zastrzeżeniem innych warunków konkursowych dot. np. hierarchii wymiany źródła ciepła czy kwalifikowalności wydatków (wskazanej w Przewodniku dla beneficjenta w rozdziale 8). Analogicznie jeśli jakaś część zakresu projektu ujętego na liście projektów ZIT w Państwa ocenie nie spełnia któregoś z kryteriów lub warunków to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności zawężenia zakresu projektu. Stosowne uzasadnienie należy zamieścić we wniosku o dofinansowanie w polu B.7 (Kwalifikowalność przedmiotowa projektu).
  
  

  Odpowiedź
  
  Ewentualne zmiany dotyczące projektów umieszczonych na liście projektów w ramach strategii ZIT należałoby przede wszystkim uzgadniać z podmiotem odpowiedzialnym za Strategię ZIT danego Subregionu, w tym przypadku Związkiem Gmin i Powiatów Subregionu Północnego Województwa Śląskiego.
  
  Ocena projektu zgłoszonego do naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24 w ramach kryterium formalnego ogólnego: Kwalifikowalność przedmiotowa projektu, obejmować będzie zbadanie aspektu:
  
  „Czy projekt wynika ze strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz czy jest projektem zintegrowanym lub strategii rozwoju ponadlokalnego pełniącej funkcję strategii ZIT? (dotyczy projektów realizowanych w naborach, organizowanych w oparciu o instrument terytorialny ZIT)”.
  
  Oznacza to, że minimalny zakres identyfikacji będzie się opierał na tytule projektu oraz projektodawcy – wnioskodawcy oraz kwocie o ile została ona w sposób jednoznaczny dookreślona w strategii. Istotne, aby we wniosku o dofinansowanie o polu B.7 przedstawić opis, że zakres ujęty we wniosku o dofinansowanie jest tożsamy z konkretnym projektem wskazanym na liście projektów strategicznych (należy wskazać konkretną pozycję na liście projektów).
  
  Ponadto w Regulaminie wyboru projektów dookreślono w warunkach wsparcia:
  
  „1. Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027 i są wskazane na liście projektów ZIT, zgodnie z art. 34 ust.15 pkt. 3 ustawy wdrożeniowej. Dla naboru obowiązuje lista projektów ZIT aktualna na moment zakończenia naboru.”
  
  Optymalnym wyjściem byłoby zatem zaktualizowanie listy projektów ZIT, będącej załącznikiem do strategii w taki sposób aby spójność informacji zamieszczonych na liście projektów i we wniosku o dofinansowanie danego projektu nie budziła wątpliwości.
  
  Jednocześnie zakres projektu ujęty we wniosku o dofinansowanie musi spełniać kryteria oceny projektu oraz warunki wskazane m.in. w Regulaminie wyboru projektu.
  
  Zgodnie z warunkami wskazanymi w Regulaminie wyboru projektów dla naboru FESL.02.02-IZ.01-108/24:
  
  „Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.” [rozdział 1.5. Jakie warunki musisz spełniać, pkt 9].
  
  Zatem jeśli z optymalnego wariantu audytu energetycznego wyniknie zakres modernizacji energetycznej danego budynku szerszy, niż wskazuje zakres projektu ujęty na liście projektów ZIT, to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności rozszerzenia zakresu z uwagi na efektywność energetyczną całego przedsięwzięcia, z zastrzeżeniem innych warunków konkursowych dot. np. hierarchii wymiany źródła ciepła czy kwalifikowalności wydatków (wskazanej w Przewodniku dla beneficjenta w rozdziale 8). Analogicznie jeśli jakaś część zakresu projektu ujętego na liście projektów ZIT w Państwa ocenie nie spełnia któregoś z kryteriów lub warunków to może to zostać potraktowane jako uzasadnienie konieczności zawężenia zakresu projektu. Stosowne uzasadnienie należy zamieścić we wniosku o dofinansowanie w polu B.7 (Kwalifikowalność przedmiotowa projektu).
  
  

• Pytanie 13.Zgodnie z regulaminem naboru: "Brak wsparcia dla projektów z zakresu głębokiej modernizacji energetycznej zwiększających efektywność energetyczną (obliczaną dla energii pierwotnej) poniżej 30% liczonej dla każdego budynku w ramach projektu (warunek nie dotyczy budynków zabytkowych)." W związku z powyższym proszę o informację jakie wartości należy przyjąć do obliczenia zwiększenia efektywności energetycznej. Jeśli bowiem za wartość bazową należy przyjąć energię pierwotną to czy po zakończeniu modernizacji także należy przyjąć wartość pierwotną? Czy w takim przypadku Beneficjent wykazując zwiększenie efektywności energetycznej budynku odnosi się do wartości rzeczywistej? Obie wartości w sposób znaczący odbiegają od siebie i nie mogą być porównane w sposób, który pozwoli na otrzymanie rzeczywistego wyniku. Odpowiedź
  
  Informuję, że do wyliczenia wartości poziomu poprawy efektywności energetycznej (obliczanej dla energii pierwotnej), który zgodnie z warunkiem dostępowym w ramach
  naboru:FESL.02.02-IZ.01-108/24, wynosi 30%, zasadnym będzie odwołanie do definicji wskaźnika (znajdującego się w zał. 2 do Regulaminu_Wskaźniki.zip) - pn. Roczne zużycie energii pierwotnej w: budynkach publicznych, gdzie wskazano iż : „Wartość bazowa wskaźnika odnosi się do rocznego zużycia energii pierwotnej przed interwencją, a osiągnięta wartość wskaźnika odnosi się do rocznego zużycia energii pierwotnej rok po interwencji. W przypadku budynków obie wartości należy udokumentować na podstawie świadectw charakterystyki energetycznej, zgodnie z dyrektywą 2010/31/UE”.
  Jednocześnie, w ramach przedmiotowegonaborudostępne do wykorzystania są narzędzia, przy pomocy których wyliczyć należy wartości wskaźników możliwych do wykazania w projekcie, takie jak :
  - zał. 9a Szablon audytu energ._2.2.xlsx (załącznik obligatoryjny) oraz zał. 9b_Instrukcja_szablon audytu energ._2.2.docx ; jak również:
  - zał. 9c_Karta audytu energ._2.2.xlsx (załącznik obligatoryjny, w sytuacji, gdy Wnioskodawca dołączy do wniosku o dofinansowanie wykonany wcześniej audyt energetyczny, zamiast szablonu audytu energetycznego).
  

  Odpowiedź
  
  Informuję, że do wyliczenia wartości poziomu poprawy efektywności energetycznej (obliczanej dla energii pierwotnej), który zgodnie z warunkiem dostępowym w ramach
  naboru:FESL.02.02-IZ.01-108/24, wynosi 30%, zasadnym będzie odwołanie do definicji wskaźnika (znajdującego się w zał. 2 do Regulaminu_Wskaźniki.zip) - pn. Roczne zużycie energii pierwotnej w: budynkach publicznych, gdzie wskazano iż : „Wartość bazowa wskaźnika odnosi się do rocznego zużycia energii pierwotnej przed interwencją, a osiągnięta wartość wskaźnika odnosi się do rocznego zużycia energii pierwotnej rok po interwencji. W przypadku budynków obie wartości należy udokumentować na podstawie świadectw charakterystyki energetycznej, zgodnie z dyrektywą 2010/31/UE”.
  Jednocześnie, w ramach przedmiotowegonaborudostępne do wykorzystania są narzędzia, przy pomocy których wyliczyć należy wartości wskaźników możliwych do wykazania w projekcie, takie jak :
  - zał. 9a Szablon audytu energ._2.2.xlsx (załącznik obligatoryjny) oraz zał. 9b_Instrukcja_szablon audytu energ._2.2.docx ; jak również:
  - zał. 9c_Karta audytu energ._2.2.xlsx (załącznik obligatoryjny, w sytuacji, gdy Wnioskodawca dołączy do wniosku o dofinansowanie wykonany wcześniej audyt energetyczny, zamiast szablonu audytu energetycznego).
  

• Pytanie 14.Remont obejmuje dużą nieruchomość pod przychodnię zdrowia w mieście X. W porozumieniu z architektem należy wymienić okna, drzwi, ocieplić budynek, ale też zmienić dach spadzisty na płaski i przy tym dobudować piętro. Czy taka wymiana dachu ze spadzistego na płaski, gdzie dobuduję piętro i tym samym zwiększy sią kubatura budynku oraz powierzchnia będzie zasadne, żeby skorzystać z dotacji? Czy są jakieś techniczne wymogi które trzeba spełnić poza audytem energetycznym? Wg wszystkich specjalistów tego typu przebudowa spowoduje dużo mniejsze zużycie energetyczne w przyszłości. Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów dla działania FESL.02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT projekt musi dotyczyć następujących typów projektu (nie można realizować pojedynczego typu projektu, obowiązkowe jest realizowanie w projekcie obu typów):
  
  1. Modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej, w tym budynków zabytkowych.
  
  2. Działania edukacyjne związane z poprawą efektywności energetycznej.
  Warunki jakie musi spełniać projekt, podano w rozdziale 1.5 Regulaminu i są to m.in.:
  
  “6. Brak wsparcia dla projektów z zakresu głębokiej modernizacji energetycznej zwiększających efektywność energetyczną (obliczaną dla energii pierwotnej) poniżej 30% liczonej dla każdego budynku w ramach projektu (warunek nie dotyczy budynków zabytkowych).
  [...]
  9. Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie. (…)”
  
  W odniesieniu do planowanej modernizacji energetycznej budynku przychodni (poprzez wymianę okien, drzwi, ocieplenie) w stanie istniejącym (przed przebudową), wpisuje się w 1 typ projektu, jednakże istotną kwestią jest samo stwierdzenie, iż możliwa będzie w tym przypadku jedynie modernizacja energetyczna budynku w zakresie istniejącego budynku, ponieważ w zakresie planowanej rozbudowy sformułowanie modernizacja energetyczna nie ma zastosowania, gdyż planuje się dobudować dodatkową kondygnację do istniejącego budynku, w tym wymienić dach, zatem nie będzie to modernizacja tylko zostanie stworzone dodatkowe piętro i będzie to nowa inwestycja.
  
  Odnosząc się do kwestii opracowania audytu energetycznego, właściwszym podejściem będzie uwzględnienie zakresu wynikającego ze stanu istniejącego budynku – przed przebudową, przy jednoczesnym wykazaniu wskaźników produktu i rezultatu również jedynie z części istniejącego budynku. W zakresie planowanej rozbudowy budynku, konieczne będzie wydzielenie do kosztów niekwalifikowanych wydatków związanych z pracami budowlanymi związanymi z planowanym, dodatkowym piętrem, w tym nowym dachem, ponieważ nie można ich traktować jako prace wchodzące w zakres modernizacji energetycznej.
  

  Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów dla działania FESL.02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT projekt musi dotyczyć następujących typów projektu (nie można realizować pojedynczego typu projektu, obowiązkowe jest realizowanie w projekcie obu typów):
  
  1. Modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej, w tym budynków zabytkowych.
  
  2. Działania edukacyjne związane z poprawą efektywności energetycznej.
  Warunki jakie musi spełniać projekt, podano w rozdziale 1.5 Regulaminu i są to m.in.:
  
  “6. Brak wsparcia dla projektów z zakresu głębokiej modernizacji energetycznej zwiększających efektywność energetyczną (obliczaną dla energii pierwotnej) poniżej 30% liczonej dla każdego budynku w ramach projektu (warunek nie dotyczy budynków zabytkowych).
  [...]
  9. Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie. (…)”
  
  W odniesieniu do planowanej modernizacji energetycznej budynku przychodni (poprzez wymianę okien, drzwi, ocieplenie) w stanie istniejącym (przed przebudową), wpisuje się w 1 typ projektu, jednakże istotną kwestią jest samo stwierdzenie, iż możliwa będzie w tym przypadku jedynie modernizacja energetyczna budynku w zakresie istniejącego budynku, ponieważ w zakresie planowanej rozbudowy sformułowanie modernizacja energetyczna nie ma zastosowania, gdyż planuje się dobudować dodatkową kondygnację do istniejącego budynku, w tym wymienić dach, zatem nie będzie to modernizacja tylko zostanie stworzone dodatkowe piętro i będzie to nowa inwestycja.
  
  Odnosząc się do kwestii opracowania audytu energetycznego, właściwszym podejściem będzie uwzględnienie zakresu wynikającego ze stanu istniejącego budynku – przed przebudową, przy jednoczesnym wykazaniu wskaźników produktu i rezultatu również jedynie z części istniejącego budynku. W zakresie planowanej rozbudowy budynku, konieczne będzie wydzielenie do kosztów niekwalifikowanych wydatków związanych z pracami budowlanymi związanymi z planowanym, dodatkowym piętrem, w tym nowym dachem, ponieważ nie można ich traktować jako prace wchodzące w zakres modernizacji energetycznej.
  

• Pytanie 15.Podczas spotkania konsultacyjnego dotyczącego ogłoszonych naborów do Działania02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT FE SL 2021-2027uzyskaliśmy informację, że w przypadku budynku zabytkowego audyt energetyczny należy uzgodnić z konserwatorem. W dniu 25 kwietnia br. przesłaliśmy do uzgodnień audyt energetyczny dla budynku, który jest w gminnej ewidencji zabytków do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Katowicach – Delegatura w Bielsku-Białej. Otrzymaliśmy informację, iż Urząd ten nie uzgadnia audytów energetycznych. Proszę o informację w jaki sposób mamy wykonać warunek dostępowy w tym zakresie? Odpowiedź
  
  Warunek, który poruszony został w pytaniu wynika z zapisów SZOP oraz Regulaminu wyboru projektów i brzmi:
  
  „W przypadku budynków zabytkowych (objętych ochroną konserwatora zabytków), zakres wsparcia powinien wynikać z audytu energetycznego uzgodnionego z właściwym konserwatorem zabytków.”
  
  Warunek ten ma na celu zagwarantowanie, że zakres inwestycji ujęty w audycie energetycznym, jest zgodny z zaleceniami konserwatora odnośnie zakresu ochrony budynku i nie będzie konieczności zmian w projekcie na późniejszym etapie z powodu zastrzeżeń konserwatora odnośnie zakresu zaplanowanych prac. Sposób uzgodnienia nie został doprecyzowany, pozostawiamy Państwu decyzję o sposobie przeprowadzenia uzgodnień.
  
  Można zastosować np. tryb przewidziany w art. 39 ustawy Prawo budowlane:
  
  Art. 39 [Obiekty zabytkowe]
  
  1. Prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót, wydanego przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
  
  2. Decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę obiektu budowlanego wpisanego do rejestru zabytków może być wydana po uzyskaniu decyzji Generalnego Konserwatora Zabytków działającego w imieniu ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego o skreśleniu tego obiektu z rejestru zabytków.
  
  3. W stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków, pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje organ administracji architektoniczno-budowlanej w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
  
  4. Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany zająć stanowisko w sprawie wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektów budowlanych, o których mowa w ust. 3, w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia. Niezajęcie stanowiska w tym terminie uznaje się jako brak zastrzeżeń do przedstawionych we wniosku rozwiązań projektowych.
  
  Oznacza to, że aby warunek wskazany w regulaminie był spełniony, podlegać uzgodnieniu nie musi bezpośrednio dokument: audyt energetyczny, ale zakres ujęty w tym audycie.
  

  Odpowiedź
  
  Warunek, który poruszony został w pytaniu wynika z zapisów SZOP oraz Regulaminu wyboru projektów i brzmi:
  
  „W przypadku budynków zabytkowych (objętych ochroną konserwatora zabytków), zakres wsparcia powinien wynikać z audytu energetycznego uzgodnionego z właściwym konserwatorem zabytków.”
  
  Warunek ten ma na celu zagwarantowanie, że zakres inwestycji ujęty w audycie energetycznym, jest zgodny z zaleceniami konserwatora odnośnie zakresu ochrony budynku i nie będzie konieczności zmian w projekcie na późniejszym etapie z powodu zastrzeżeń konserwatora odnośnie zakresu zaplanowanych prac. Sposób uzgodnienia nie został doprecyzowany, pozostawiamy Państwu decyzję o sposobie przeprowadzenia uzgodnień.
  
  Można zastosować np. tryb przewidziany w art. 39 ustawy Prawo budowlane:
  
  Art. 39 [Obiekty zabytkowe]
  
  1. Prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót, wydanego przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
  
  2. Decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę obiektu budowlanego wpisanego do rejestru zabytków może być wydana po uzyskaniu decyzji Generalnego Konserwatora Zabytków działającego w imieniu ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego o skreśleniu tego obiektu z rejestru zabytków.
  
  3. W stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków, pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje organ administracji architektoniczno-budowlanej w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
  
  4. Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany zająć stanowisko w sprawie wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektów budowlanych, o których mowa w ust. 3, w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia. Niezajęcie stanowiska w tym terminie uznaje się jako brak zastrzeżeń do przedstawionych we wniosku rozwiązań projektowych.
  
  Oznacza to, że aby warunek wskazany w regulaminie był spełniony, podlegać uzgodnieniu nie musi bezpośrednio dokument: audyt energetyczny, ale zakres ujęty w tym audycie.
  

• Pytanie 16. Miasto X przygotowuje wniosek o dofinansowanie w ramach przedmiotowego naboru dla budynku wpisanego do rejestru zabytków prowadzonego przez Wojewódzkiego Konserwatora. Opracowany został audyt energetyczny, który aktualnie jest w uzgodnieniach konserwatorskich. Czy w przypadku wydania zaleceń Konserwatora zmieniających niektóre rozwiązania technologiczne, wnioskodawca powinien dokonań aktualizacji audytu? Czy też dokumentacja techniczna (PFU) zostanie opracowana w oparciu o pierwotny audyt z uwzględnieniem zaleceń konserwatorskich? Audyt ten wraz z zaleceniami zostanie dołączony do wniosku o dofinansowanie. Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisami SZOOP dotyczącymi działania 2.2 efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT: Obligatoryjne warunki wsparcia, pkt 10.: „W przypadku budynków zabytkowych (objętych ochroną konserwatora zabytków), zakres wsparcia powinien wynikać z audytu energetycznego uzgodnionego z właściwym konserwatorem zabytków (…)”. Istnieje zatem możliwości wsparcia dla budynków zabytkowych w ramach działania 2.2. po wcześniejszym uzgodnieniu zakresu przedsięwzięcia wynikającego z audytu energetycznego z konserwatorem zabytków.
  W związku z powyższym, w opisanej przez Panią sytuacji, w przypadku zaleceń konserwatora zmieniających niektóre rozwiązania technologiczne, konieczna będzie aktualizacja audytu w oparciu o te zalecenia, chociażby z uwagi na fakt, iż dane przedstawione w audycie energetycznym będą miały przełożenie na wskaźniki wykazywane w projekcie.
  

  Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisami SZOOP dotyczącymi działania 2.2 efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT: Obligatoryjne warunki wsparcia, pkt 10.: „W przypadku budynków zabytkowych (objętych ochroną konserwatora zabytków), zakres wsparcia powinien wynikać z audytu energetycznego uzgodnionego z właściwym konserwatorem zabytków (…)”. Istnieje zatem możliwości wsparcia dla budynków zabytkowych w ramach działania 2.2. po wcześniejszym uzgodnieniu zakresu przedsięwzięcia wynikającego z audytu energetycznego z konserwatorem zabytków.
  W związku z powyższym, w opisanej przez Panią sytuacji, w przypadku zaleceń konserwatora zmieniających niektóre rozwiązania technologiczne, konieczna będzie aktualizacja audytu w oparciu o te zalecenia, chociażby z uwagi na fakt, iż dane przedstawione w audycie energetycznym będą miały przełożenie na wskaźniki wykazywane w projekcie.
  

• Pytanie 17.Czy wnioskodawcą może być spółka z kapitałem prywatnym, która prowadzi uzdrowisko z kontraktem z NFZ? Jakie warunki musi spełnić i na jakich zasadach może wnioskować o dofinansowanie? Odpowiedź
  
  Zasady ubiegania się o wsparcie w ramach działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT (Nabór nr:FESL.02.02-IZ.01-109/24) przedstawia Regulamin wyboru projektów wraz z niezbędnymi załącznikami i dokumentami (Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027, Przewodnik dla beneficjentów FE SL 2021-2027), który opublikowany jest pod adresem:https://funduszeue.slaskie.pl/lsi/nabor/149. Wydaję się, iż spółka z kapitałem prywatnym, która prowadzi uzdrowisko z kontraktem NFZ wpisuje się w typ beneficjenta: Przedsiębiorstwa świadczące kompleksowe usługi sanatoryjne/uzdrowiskowe/zakłady lecznictwa uzdrowiskowego.
  

  Odpowiedź
  
  Zasady ubiegania się o wsparcie w ramach działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT (Nabór nr:FESL.02.02-IZ.01-109/24) przedstawia Regulamin wyboru projektów wraz z niezbędnymi załącznikami i dokumentami (Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027, Przewodnik dla beneficjentów FE SL 2021-2027), który opublikowany jest pod adresem:https://funduszeue.slaskie.pl/lsi/nabor/149. Wydaję się, iż spółka z kapitałem prywatnym, która prowadzi uzdrowisko z kontraktem NFZ wpisuje się w typ beneficjenta: Przedsiębiorstwa świadczące kompleksowe usługi sanatoryjne/uzdrowiskowe/zakłady lecznictwa uzdrowiskowego.
  

• Pytanie 18.W ramach ogłoszonego naboru nr FESL.02.02-IZ.01-109/24, Gmina X planuje złożyć wniosek. Planowano termomodernizację 2 budynków użyteczności publicznej, w tym 1 podlegający ochronie zabytków (ujęty w Gminnej Ewidencji Zabytków). W obiekcie zabytkowym przewidziano docieplenie ściany tylnej i 2 bocznych (bez frontowej), co zostało uwzględnione w audycie energetycznym, we wniosku do RDOŚ i do Wód Polskich. Konserwator zabytków wyraził zgodę na ujęty zakres robót w audycie, jednakże nie zezwolił na docieplenie ścian bocznych warstwą styropianu. W związku z tym proszę o informację czy: -aby wykazać efekt ekologiczny wynikający z audytu, koniecznym jest zaktualizowanie audytu? -koniecznym jest ponowne wystąpienie do RDOŚ i Wód Polskich uwzględniając zmianę wynikającą z uzgodnień z konserwatorem? Posiadamy opinię RDOŚ i Wód Polskich na zakres ujęty w audycie z uwzględnieniem docieplenia ściany tylnej i 2 bocznych. Odpowiedź
  
  1. Odnośnie konieczności aktualizacji audytu – zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów (por. rozdział 1.5, ppkt 9 i 10):
  
  „9. Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.
  […]
  
  10. W przypadku budynków zabytkowych (objętych ochroną konserwatora zabytków), zakres wsparcia powinien wynikać z audytu energetycznego uzgodnionego z właściwym konserwatorem zabytków.”
  
  Jeśli z uzgodnień z konserwatorem zabytków wynika konieczność ograniczenia zakresu pierwotnie planowanej termomodernizacji, to należy ten ograniczony zakres uwzględnić w aktualizacji audytu, w innym przypadku w audycie mielibyśmy zakres szerszy, niż faktycznie zrealizowany, a wskaźniki oszacowane w audycie/na jego podstawie – o wartościach zawyżonych w stosunku do realizowanego projektu.
  
  2. Odnośnie konieczności aktualizacji wniosku do RDOŚ i do Wód Polskich – zasadniczo dla termomodernizacji budynków nie ma konieczności uzyskiwania decyzji środowiskowej i deklaracji wodnej/opinii Prezesa Wód Polskich (chyba, że projekt obejmuje również gruntową pompę ciepła), zatem przy zmniejszeniu zakresu termomodernizacji nie ma konieczności aktualizacji wniosków do ww. instytucji.
  

  Odpowiedź
  
  1. Odnośnie konieczności aktualizacji audytu – zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów (por. rozdział 1.5, ppkt 9 i 10):
  
  „9. Zakres i zasadność modernizacji energetycznej w projekcie musi wynikać z audytu energetycznego. Przed sporządzeniem audytu energetycznego należy sporządzić/posiadać aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które będzie podstawą sporządzenia audytu. Audyt energetyczny, sporządzony wg wzoru zamieszczonego w ogłoszeniu o naborze, powinien zostać przedłożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie.
  […]
  
  10. W przypadku budynków zabytkowych (objętych ochroną konserwatora zabytków), zakres wsparcia powinien wynikać z audytu energetycznego uzgodnionego z właściwym konserwatorem zabytków.”
  
  Jeśli z uzgodnień z konserwatorem zabytków wynika konieczność ograniczenia zakresu pierwotnie planowanej termomodernizacji, to należy ten ograniczony zakres uwzględnić w aktualizacji audytu, w innym przypadku w audycie mielibyśmy zakres szerszy, niż faktycznie zrealizowany, a wskaźniki oszacowane w audycie/na jego podstawie – o wartościach zawyżonych w stosunku do realizowanego projektu.
  
  2. Odnośnie konieczności aktualizacji wniosku do RDOŚ i do Wód Polskich – zasadniczo dla termomodernizacji budynków nie ma konieczności uzyskiwania decyzji środowiskowej i deklaracji wodnej/opinii Prezesa Wód Polskich (chyba, że projekt obejmuje również gruntową pompę ciepła), zatem przy zmniejszeniu zakresu termomodernizacji nie ma konieczności aktualizacji wniosków do ww. instytucji.
  

• Pytanie 19.Zgodnie z Regulaminem wyboru projektów w sposób konkurencyjny ZIT Subregionu Zachodniego w ramach Programu FESL 2021-2027, nr FESL.02.02-IZ.01-120/24 obowiązkowe jest realizowanie w projekcie dwóch typów projektów: modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej, w tym budynków zabytkowych oraz działań edukacyjnych związanych z poprawą efektywności energetycznej. W ramach drugiego typu projektu Miasto planuje zorganizowanie programu edukacyjnego dla mieszkańców, którego celem byłby wzrost świadomości mieszkańców w obszarze efektywności energetycznej. Zakłada się prowadzenie spotkań i spotów edukacyjnych celem zachęcenia mieszkańców do przeprowadzenia termomodernizacji własnych budynków, a tych mieszkańców którzy termomodernizację przeprowadzili do weryfikacji zrealizowanych prac termomodernizacyjnych. W związku z powyższym czy w ramach drugiego typu projektu (działania edukacyjne) Miasto może: 1.Zakupić kamerę termowizyjną dla użytku własnego Urzędu Miasta - Miasto mogłoby np. wykonywać badania termowizyjne mieszkańcom Miasta lub analizować straty ciepła w budynkach zarządzanych przez Miasto? 2. Czy Miasto może wykonać filmiki/wywiady z ekspertami dotyczące tematyki efektywności energetycznej (celem udostępnienia ich mieszkańcom Miasta na mediach społecznościowych) siłami własnych pracowników oraz nagrodzić tych pracowników np. dodatkiem do wynagrodzenia? Ewentualnie jak należy takie wydatki rozliczyć tzn. w ramach kosztów bezpośrednich czy pośrednich? 3. Czy działania edukacyjne w działaniu 02.02 FESL 2021-2027 realizowane jako drugi typ projektu muszą dotyczyć tylko tematyki efektywności energetycznej? W SZOP dla działania FESL02.02 wpisano następujące informacje: Działania edukacyjno-informacyjne, doradcze, podnoszące świadomość i wiedzę w zakresie efektywności energetycznej i wykorzystania OZE oraz zmierzające do zwiększenia świadomości i poziomu akceptacji społecznej dla polityki neutralności klimatycznej UE, w tym działania wspierające wykonanie zapisów uchwały antysmogowej, zarówno w ramach projektu modernizacji budynku jak też jako samodzielny projekt. Odpowiedź
  
  Ad.1 i Ad.3 – W ramach 2 typu projektu: Działania edukacyjne związane z poprawą efektywności energetycznej, zgodnie z zapisami SZOP wsparciem objęte zostaną: Działania edukacyjno-informacyjne, doradcze, podnoszące świadomość i wiedzę w zakresie efektywności energetycznej i wykorzystania OZE oraz zmierzające do zwiększenia świadomości i poziomu akceptacji społecznej dla polityki neutralności klimatycznej UE, w tym działania wspierające wykonanie zapisów uchwały antysmogowej.
  Mając na uwadze powyższe wszelkie działania edukacyjne uwzględnione w projekcie muszą dotyczyć wymienionego wyżej zakresu.
  
  Odnosząc się do pytania o zakup kamery termowizyjnej, informuję, iż w przypadku gdy wydatek ten będzie związany z realizacją drugiego typu projektu (działania edukacyjne związane z poprawą efektywności energetycznej), zostanie odpowiednio uzasadniony i opisany, w taki sposób aby nie było wątpliwości co do efektywności kosztowej przedmiotowego projektu (kryterium poddawane ocenie przez ekspertów na etapie oceny merytorycznej), to może zostać uznany za kwalifikowalny. Należy również podkreślić, fakt, iż posiadanie takiej kamery wraz ze świadczeniem usług dla mieszkańców (nawet nieodpłatnie), może wpływać na zakłócenie konkurencji na rynku w tym zakresie. Sugerujemy więc, aby analizując załącznik 4.c (wystąpienie pomocy publicznej/pomocy de minimis), wziąć pod uwagę również ten element projektu.
  
  Ad.2 – W opisanym przypadku (w sytuacji, w której pracownicy własnymi siłami będą wykonywali filmiki/wywiady z ekspertami dotyczącymi efektywności energetycznej) koszt wynagrodzenia takiego pracownika może być kosztem kwalifikowalnym projektu (należy jednak mieć na uwadze właściwy opis wydatku odnoszący się do rodzaju zadań pracownika, ilości wykonywanej pracy itp.). Z uwagi na fakt, iż działania związane z edukacją ekologiczną, kwalifikowalne są jako wydatki bezpośrednie, to koszty związane z wynagrodzeniami dla pracownika z takiego właśnie tytułu, też powinny być wykazane w kosztach bezpośrednich. Dodatkowo koszty takie, powinny być zgodne z zasadami wynagrodzenia pracowników ujętymi w wytycznych Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej – wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021 – 2027.
  

  Odpowiedź
  
  Ad.1 i Ad.3 – W ramach 2 typu projektu: Działania edukacyjne związane z poprawą efektywności energetycznej, zgodnie z zapisami SZOP wsparciem objęte zostaną: Działania edukacyjno-informacyjne, doradcze, podnoszące świadomość i wiedzę w zakresie efektywności energetycznej i wykorzystania OZE oraz zmierzające do zwiększenia świadomości i poziomu akceptacji społecznej dla polityki neutralności klimatycznej UE, w tym działania wspierające wykonanie zapisów uchwały antysmogowej.
  Mając na uwadze powyższe wszelkie działania edukacyjne uwzględnione w projekcie muszą dotyczyć wymienionego wyżej zakresu.
  
  Odnosząc się do pytania o zakup kamery termowizyjnej, informuję, iż w przypadku gdy wydatek ten będzie związany z realizacją drugiego typu projektu (działania edukacyjne związane z poprawą efektywności energetycznej), zostanie odpowiednio uzasadniony i opisany, w taki sposób aby nie było wątpliwości co do efektywności kosztowej przedmiotowego projektu (kryterium poddawane ocenie przez ekspertów na etapie oceny merytorycznej), to może zostać uznany za kwalifikowalny. Należy również podkreślić, fakt, iż posiadanie takiej kamery wraz ze świadczeniem usług dla mieszkańców (nawet nieodpłatnie), może wpływać na zakłócenie konkurencji na rynku w tym zakresie. Sugerujemy więc, aby analizując załącznik 4.c (wystąpienie pomocy publicznej/pomocy de minimis), wziąć pod uwagę również ten element projektu.
  
  Ad.2 – W opisanym przypadku (w sytuacji, w której pracownicy własnymi siłami będą wykonywali filmiki/wywiady z ekspertami dotyczącymi efektywności energetycznej) koszt wynagrodzenia takiego pracownika może być kosztem kwalifikowalnym projektu (należy jednak mieć na uwadze właściwy opis wydatku odnoszący się do rodzaju zadań pracownika, ilości wykonywanej pracy itp.). Z uwagi na fakt, iż działania związane z edukacją ekologiczną, kwalifikowalne są jako wydatki bezpośrednie, to koszty związane z wynagrodzeniami dla pracownika z takiego właśnie tytułu, też powinny być wykazane w kosztach bezpośrednich. Dodatkowo koszty takie, powinny być zgodne z zasadami wynagrodzenia pracowników ujętymi w wytycznych Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej – wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021 – 2027.
  

• Pytanie 20.Projekt dotyczy szerokiej termomodernizacji zarówno docieplenie ścian zewnętrznych, jak i wymiana stolarki okiennej, drzwiowej, modernizacja instalacji c.o. a także montaż instalacji OZE. Biorąc pod uwagę charakter prac wydaje się, iż standardy dostępności będą dotyczyły tylko tych obszarów, gdzie są one możliwe do spełnienia, czego nie da się zrealizować np. przy takich pracach jak modernizacja instalacji c.o. czy montaż instalacji OZE. Z kolei mogą one mieć znaczenie przy montażu stolarki drzwiowej czy okiennej, gdzie istotnym wydaje się np. kształt i wysokość umieszczenia klamki w drzwiach czy oknach? W związku z powyższym proszę o potwierdzenie, iż spełnienie standardów tylko tam, gdzie jest to możliwe będzie wystarczające? Równocześnie zwracam się z prośbą o udzielenie informacji, czy dokumentacja techniczna projektu powinna zawierać już szczegółowe rozwiązania w tym zakresie czy dopuszczalne jest, aby wytyczne zostały dołączone do postępowania przetargowego na wybór wykonawcy zadania? Odpowiedź
  
  Szczegółowe informacje na temat zasad horyzontalnych znajdują się Instrukcji wypełniania wniosków w rozdziale B.7.2. Nawiązując do treści przedmiotowego rozdziału należy w szczególności podkreślić, że zgodność projektu z zasadami horyzontalnymi realizowana jest m.in. poprzez zgodność z zasadami równości i niedyskryminacji, m.in.: Wpływ projektu na realizację zasad równości i niedyskryminacji, w tym dostępność dla osób niepełnosprawnych.
  
  Badając zgodność projektu z zasadą równości szans i niedyskryminacji oraz zasadą równości kobiet i mężczyzn - należy kierować się„Wytycznymi dotyczącymi realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027"wraz z załącznikami.
  
  W Państwa przypadku planowane są w ramach projektu z działania 2.2. m.in.: docieplenie ścian zewnętrznych, wymiana stolarki okiennej, drzwiowej, modernizacja instalacji c.o. a także montaż instalacji OZE. Zasadniczo wymóg dostępności należy odnosić do przedmiotu projektu (czyli tego, co jest realizowane w ramach wniosku o dofinasowanie). Standardy dostępności w ramach powyższych nowych produktów projektu opisane są dokładnie w punkcie 4.2 rozdziału B.7.2 Instrukcji wypełniania wniosków -4.2 . Zapewnienie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.Opisy poszczególnych standardów znajdują się w zał. nr 2 do wspomnianych powyżej Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 i opublikowane zostały na stronie internetowej Funduszy Europejskich (standardy dostępności).
  

  Odpowiedź
  
  Szczegółowe informacje na temat zasad horyzontalnych znajdują się Instrukcji wypełniania wniosków w rozdziale B.7.2. Nawiązując do treści przedmiotowego rozdziału należy w szczególności podkreślić, że zgodność projektu z zasadami horyzontalnymi realizowana jest m.in. poprzez zgodność z zasadami równości i niedyskryminacji, m.in.: Wpływ projektu na realizację zasad równości i niedyskryminacji, w tym dostępność dla osób niepełnosprawnych.
  
  Badając zgodność projektu z zasadą równości szans i niedyskryminacji oraz zasadą równości kobiet i mężczyzn - należy kierować się„Wytycznymi dotyczącymi realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027"wraz z załącznikami.
  
  W Państwa przypadku planowane są w ramach projektu z działania 2.2. m.in.: docieplenie ścian zewnętrznych, wymiana stolarki okiennej, drzwiowej, modernizacja instalacji c.o. a także montaż instalacji OZE. Zasadniczo wymóg dostępności należy odnosić do przedmiotu projektu (czyli tego, co jest realizowane w ramach wniosku o dofinasowanie). Standardy dostępności w ramach powyższych nowych produktów projektu opisane są dokładnie w punkcie 4.2 rozdziału B.7.2 Instrukcji wypełniania wniosków -4.2 . Zapewnienie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.Opisy poszczególnych standardów znajdują się w zał. nr 2 do wspomnianych powyżej Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 i opublikowane zostały na stronie internetowej Funduszy Europejskich (standardy dostępności).
  

• Pytanie 21.W związku z naborem nr FESL.02.02-IZ.01-120/24 w ramach Osi Priorytetowej II Fundusze Europejskie na zielony rozwój Działanie 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT dla Subregionu Zachodniego, mamy pytanie dotyczące obowiązkowego załącznika jakim jest opinia ornitologiczna. W naszej opinii jest informacja iż planowana do termomodernizacji szkoła podstawowa jest miejscem lęgowym dla dwóch ptaków chronionych (pustułka i kopciuszek) i w związku z tymprzed przystąpieniem do prac termomodernizacyjnychgmina musi"zwrócić się do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach z wnioskiem o wydanie zezwolenia na podstawie art. 56 ust. 2 w stosunku do gatunków zwierząt objętych ochroną ścisłą i częściową, na odstępstwa od zakazów wymienionych w art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody".Proszę o potwierdzenie, iż na etapie składania wniosku o dofinansowanie zezwolenie RDOŚ nie jest wymagane. Odpowiedź
  
  Opinia ornitologiczna jest załącznikiem obligatoryjnym i wymaganym do przedłożenia już na etapie składania wniosku o dofinansowanie z działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT dla Subregionu Zachodniego.
  
  W sytuacji, gdy w przedmiotowej opinii pojawią się wytyczne, aby przed przystąpieniem do prac termomodernizacyjnych zgłosić się z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wykonanie termomodernizacji obiektu gminnego do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach, to obowiązkowe jest pozyskanie decyzji przed rozpoczęciem prac termomodernizacyjnych. Ponadto przedmiotowe zezwolenie powinni Państwo zachować do wglądu w całym procesie realizacji, a także na etapie trwałości projektu (szczególnie na etapie certyfikacji i kontroli, gdyż mogą państwo zostać poproszeni o przedłożenie tego dokumentu do IZ lub innych instytucji kontrolujących).
  
  

  Odpowiedź
  
  Opinia ornitologiczna jest załącznikiem obligatoryjnym i wymaganym do przedłożenia już na etapie składania wniosku o dofinansowanie z działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT dla Subregionu Zachodniego.
  
  W sytuacji, gdy w przedmiotowej opinii pojawią się wytyczne, aby przed przystąpieniem do prac termomodernizacyjnych zgłosić się z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wykonanie termomodernizacji obiektu gminnego do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach, to obowiązkowe jest pozyskanie decyzji przed rozpoczęciem prac termomodernizacyjnych. Ponadto przedmiotowe zezwolenie powinni Państwo zachować do wglądu w całym procesie realizacji, a także na etapie trwałości projektu (szczególnie na etapie certyfikacji i kontroli, gdyż mogą państwo zostać poproszeni o przedłożenie tego dokumentu do IZ lub innych instytucji kontrolujących).
  
  

• Pytanie 22.Co to znaczy, że projekt termomodernizacyjny realizuje zasadę: Projekt jest zgodny z zasadą deinstytucjonalizacji? Odpowiedź
  
  Kryteria jakie projekt musi spełnić w powyższym naborze, zamieściliśmy w zał. nr 1 do Regulaminu wyboru projektów. W odniesieniu do zgodności z zasadą deinstytucjonalizacji zastosowanie będzie miało kryterium formalne ogólne nr 14.
  
  Wskazówki na ten temat, w kontekście sposobu wypełniania wniosku, zamieściliśmy także w załączniku 4a. do Regulaminu wyboru projektów: Warunki specyficzne dla naboru_2.2_ZIT.
  
  Ponadto w Regulaminie wyboru projektów w dziale: Słownik, zamieściliśmy definicję opieki instytucjonalnej, która może okazać się pomocna przy analizie zgodności projektu z zasadą deinstytucjonalizacji.
  Opieka instytucjonalna – usługi świadczone:
  a) w placówce opiekuńczo-pobytowej, czyli placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu i opieki, w której liczba mieszkańców jest większa niż 8 osób, lub w której spełniona jest co najmniej jedna z poniższych przesłanek:
  -usługi nie są świadczone w sposób zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby);
  -wymagania organizacyjne mają pierwszeństwo przed indywidualnymi potrzebami mieszkańców;
  -mieszkańcy nie mają wystarczającej kontroli nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą w zakresie funkcjonowania w ramach placówki;
  -mieszkańcy są odizolowani od ogółu społeczności lub zmuszeni do mieszkania razem;
  b) w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1426, z późn. zm.) lub w innej placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu lub opieki;
  c) w placówce interwencyjnego zakwaterowania (m.in. noclegownie, schroniska dla osób bezdomnych, ogrzewalnie).
  Opieka instytucjonalna realizowana jest w szczególności w takich instytucjach jak:
  a) dom pomocy społecznej, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
  b) zakład opiekuńczo-leczniczy i zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.)
  

  Odpowiedź
  
  Kryteria jakie projekt musi spełnić w powyższym naborze, zamieściliśmy w zał. nr 1 do Regulaminu wyboru projektów. W odniesieniu do zgodności z zasadą deinstytucjonalizacji zastosowanie będzie miało kryterium formalne ogólne nr 14.
  
  Wskazówki na ten temat, w kontekście sposobu wypełniania wniosku, zamieściliśmy także w załączniku 4a. do Regulaminu wyboru projektów: Warunki specyficzne dla naboru_2.2_ZIT.
  
  Ponadto w Regulaminie wyboru projektów w dziale: Słownik, zamieściliśmy definicję opieki instytucjonalnej, która może okazać się pomocna przy analizie zgodności projektu z zasadą deinstytucjonalizacji.
  Opieka instytucjonalna – usługi świadczone:
  a) w placówce opiekuńczo-pobytowej, czyli placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu i opieki, w której liczba mieszkańców jest większa niż 8 osób, lub w której spełniona jest co najmniej jedna z poniższych przesłanek:
  -usługi nie są świadczone w sposób zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby);
  -wymagania organizacyjne mają pierwszeństwo przed indywidualnymi potrzebami mieszkańców;
  -mieszkańcy nie mają wystarczającej kontroli nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą w zakresie funkcjonowania w ramach placówki;
  -mieszkańcy są odizolowani od ogółu społeczności lub zmuszeni do mieszkania razem;
  b) w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1426, z późn. zm.) lub w innej placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu lub opieki;
  c) w placówce interwencyjnego zakwaterowania (m.in. noclegownie, schroniska dla osób bezdomnych, ogrzewalnie).
  Opieka instytucjonalna realizowana jest w szczególności w takich instytucjach jak:
  a) dom pomocy społecznej, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
  b) zakład opiekuńczo-leczniczy i zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.)
  

• Pytanie 23.Czy koszt przygotowania wniosku aplikacyjnego jest kosztem kwalifikowanym? Jeśli TAK czy należy ten wydatek ująć w kosztach pośrednich? Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisami zawartymi w Przewodniku dla Beneficjentów FE SL (wersja 4 lub 5 w zależności od naboru) załączonego pod naborem informuję, iż koszt wniosku aplikacyjnego jest kosztem kwalifikowanym bezpośrednim.

  Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisami zawartymi w Przewodniku dla Beneficjentów FE SL (wersja 4 lub 5 w zależności od naboru) załączonego pod naborem informuję, iż koszt wniosku aplikacyjnego jest kosztem kwalifikowanym bezpośrednim.

• Pytanie 24.Czy koszt nadzoru inwestorskiego należy ująć w kosztach bezpośrednich? czy w kosztach pośrednich (w ramach 7%)? Odpowiedź
  
  Koszt nadzoru inwestorskiego, jest kosztem bezpośrednim – koszt został ujęty również w Przewodniku dla Beneficjentów FE SL (wersja 4 lub 5 w zależności od naboru)
  

  Odpowiedź
  
  Koszt nadzoru inwestorskiego, jest kosztem bezpośrednim – koszt został ujęty również w Przewodniku dla Beneficjentów FE SL (wersja 4 lub 5 w zależności od naboru)
  

• Pytanie 25. Czy "Zasady stosowania uproszczonych metod rozliczania wydatków stosowanych w programie Fundusze Europejskie dla Śląskiego na lata 2021-2027" nadal obowiązują?https://funduszeue.slaskie.pl/dokument/zasady_stosowania_uproszczonych_metod_rozliczania_wydatkow_fesl_2021_2027 Odpowiedź
  
  Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie na samym dole powyższy dokument obowiązuje od czerwca 2023 do nadal.
  

  Odpowiedź
  
  Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie na samym dole powyższy dokument obowiązuje od czerwca 2023 do nadal.
  

• Pytanie 26.Proszę o doprecyzowanie czy wydatki: przygotowanie projektu (ekspertyzy, opracowanie do przetargu, projekt budowlany i wykonawczy), nadzoru inwestorskiego, promocji projektu maja być zadaniem bezpośrednim czy pośrednim? Odpowiedź
  
  Odpowiadając na to pytanie, należy zwrócić uwagę, że są to kwestie, które mogą się zmieniać z naboru na nabór dlatego należy kierować się pytaniami i odpowiedziami pod konkretnym naborem zamieszczonym na stronie internetowej - https://funduszeue.slaskie.pl/ .
  Precyzując - przygotowanie projektu (ekspertyzy, opracowanie do przetargu, projekt budowlany i wykonawczy), nadzoru inwestorskiego – zgodnie z zapisami w Przewodniku dla Beneficjentów FE SL (wersja 4) wpisują się w koszty bezpośrednie, natomiast promocja projektu – to koszty pośrednie.
  

  Odpowiedź
  
  Odpowiadając na to pytanie, należy zwrócić uwagę, że są to kwestie, które mogą się zmieniać z naboru na nabór dlatego należy kierować się pytaniami i odpowiedziami pod konkretnym naborem zamieszczonym na stronie internetowej - https://funduszeue.slaskie.pl/ .
  Precyzując - przygotowanie projektu (ekspertyzy, opracowanie do przetargu, projekt budowlany i wykonawczy), nadzoru inwestorskiego – zgodnie z zapisami w Przewodniku dla Beneficjentów FE SL (wersja 4) wpisują się w koszty bezpośrednie, natomiast promocja projektu – to koszty pośrednie.
  

• Pytanie 27.Czy w przypadku przedsięwzięć termomodernizacyjnych 2 budynków, które nie będą obejmowały ocieplenia zewnętrznego przedmiotowa ekspertyza ornitologiczna i chiropterologiczna będzie niezbędna do wniosku? Odpowiedź
  
  Zgodnie z kryterium formalny specyficznym nr 8 ekspertyza ornitologiczna i chiropterologiczna jest załącznikiem obligatoryjnym, wymaganym do przedłożenia na etapie składania wniosku o dofinansowanie z działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT. Nie przewidziano odstąpienia od wymogu tych załączników z uwagi na zakres planowanej termomodernizacji.

  Odpowiedź
  
  Zgodnie z kryterium formalny specyficznym nr 8 ekspertyza ornitologiczna i chiropterologiczna jest załącznikiem obligatoryjnym, wymaganym do przedłożenia na etapie składania wniosku o dofinansowanie z działania 02.02 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT. Nie przewidziano odstąpienia od wymogu tych załączników z uwagi na zakres planowanej termomodernizacji.

• Pytanie 28.Zgodnie z zapisami wPrzewodniku dla Beneficjenta–Priorytet II Fundusze Europejskie na Zielony Rozwój2.2 Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT (str. 105) pkt. A.3. należy przeprowadzić modernizację indywidualnych źródeł ciepła zgodnie z hierarchią wymiany źródeł ciepła. Mając powyższe na uwadze proszę o informację jaki dokument będzie potwierdzał zastosowanie wskazanej powyżej hierarchii wymiany źródła? Proszę także o informację czy w dokumencie potwierdzającym powinny znaleźć się jakieś konkretne dane/informacje. Odpowiedź
  
  WDziałaniu 2.2. Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT, w ramach głębokiej i kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej możliwa jest wymiana/modernizacja istniejącego źródła ciepła przy zachowaniu odpowiedniej hierarchii.
  
  Zgodnie ze Szczegółowym Opisem Priorytetów Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 (wersja 008):
  „W przypadku wymiany źródła ciepła należy przestrzegać poniższej hierarchii źródeł, tj.:
  8.1. odnawialne źródła energii,
  8.2. podłączenie do sieci ciepłowniczej,
  8.3. inne dopuszczalne źródła ciepła, tj. ogrzewanie elektryczne, gaz ziemny; nie jest dopuszczalnawymiana źródła ciepła na źródło zasilane węglem kamiennym, węglem brunatnym, torfem, łupkami bitumicznymi i olejem opałowym.”
  
  Aktualnie ani SZOP ani Regulaminy dotychczas ogłoszonych konkursów z Działania 2.2. nie precyzują sposobu wykazania przez Beneficjentów zachowania hierarchiiwymiany źródeł ciepła.
  
  Na Wnioskodawcy spoczywa obowiązek wiarygodnego i rzetelnego wykazania, że z przyczyn niezależnych od niego montaż określonego źródła ciepła w danym przypadku nie jest możliwy lub jest niezasadny. Dołączyć można/należy wszelkie dokumenty i opinie, które pomogą uzasadnić zastosowanie wybranego przez Wnioskodawcę źródła ciepła i wykluczenie źródeł ciepła plasujących się wyżej w przedstawionej hierarchii. Mogą to być opisy stanu faktycznego uniemożliwiającego zastosowanie określonego źródła ciepła, opinie specjalistów, jak również oficjalne uzyskane od właściwych organów dokumenty. Im szerzej i bardziej wyczerpująco Wnioskodawca wykaże zastosowanie hierarchii źródeł ciepła tym lepiej. Wnioskodawca może także zawrzeć wyjaśnienia w treści wniosku o dofinansowanie. Kwestia odpowiedniego uzasadnienia będzie oceniana przez eksperta w trakcie oceny merytorycznej w kryterium merytorycznym specyficznym nr5Zachowanie hierarchii wymiany źródeł ciepła.

  Odpowiedź
  
  WDziałaniu 2.2. Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT, w ramach głębokiej i kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej możliwa jest wymiana/modernizacja istniejącego źródła ciepła przy zachowaniu odpowiedniej hierarchii.
  
  Zgodnie ze Szczegółowym Opisem Priorytetów Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 (wersja 008):
  „W przypadku wymiany źródła ciepła należy przestrzegać poniższej hierarchii źródeł, tj.:
  8.1. odnawialne źródła energii,
  8.2. podłączenie do sieci ciepłowniczej,
  8.3. inne dopuszczalne źródła ciepła, tj. ogrzewanie elektryczne, gaz ziemny; nie jest dopuszczalnawymiana źródła ciepła na źródło zasilane węglem kamiennym, węglem brunatnym, torfem, łupkami bitumicznymi i olejem opałowym.”
  
  Aktualnie ani SZOP ani Regulaminy dotychczas ogłoszonych konkursów z Działania 2.2. nie precyzują sposobu wykazania przez Beneficjentów zachowania hierarchiiwymiany źródeł ciepła.
  
  Na Wnioskodawcy spoczywa obowiązek wiarygodnego i rzetelnego wykazania, że z przyczyn niezależnych od niego montaż określonego źródła ciepła w danym przypadku nie jest możliwy lub jest niezasadny. Dołączyć można/należy wszelkie dokumenty i opinie, które pomogą uzasadnić zastosowanie wybranego przez Wnioskodawcę źródła ciepła i wykluczenie źródeł ciepła plasujących się wyżej w przedstawionej hierarchii. Mogą to być opisy stanu faktycznego uniemożliwiającego zastosowanie określonego źródła ciepła, opinie specjalistów, jak również oficjalne uzyskane od właściwych organów dokumenty. Im szerzej i bardziej wyczerpująco Wnioskodawca wykaże zastosowanie hierarchii źródeł ciepła tym lepiej. Wnioskodawca może także zawrzeć wyjaśnienia w treści wniosku o dofinansowanie. Kwestia odpowiedniego uzasadnienia będzie oceniana przez eksperta w trakcie oceny merytorycznej w kryterium merytorycznym specyficznym nr5Zachowanie hierarchii wymiany źródeł ciepła.

• Pytanie. 29W ramach projektu partnerskiego w Działaniu FE SL 02.02 Powiat X planuje termomodernizację w dwóch obiektach: Szkoły i w obiekcie PZD (Powiatowego zarządu Dróg). Projekt w zakresie obiektu PZD obejmuje budynek biurowy i portiernię i zakłada: docieplenie ścian i stropów, wymianę okien i drzwi, wymianę oświetlenia i źródła ciepła, modernizację CO oraz montaż paneli fotowoltaicznych. Budynek portierni o pow. użytkowej 16,75 m2nie styka się (nie jest połączony ścianą) z budynkiem biurowym, ale wszystkie instalacje są wspólne - zasilanie elektryczne cieplne i wod. kan. obiektu portierni następuje z budynku biurowego. Budynki te stanowią infrastrukturalną całość i jeden obiekt funkcjonalny. Wobec powyższego zwracam się z pytaniem czy rezultat projektu można obliczyć łącznie dla obiekt PZD z uwagi na funkcjonalną i techniczną integralność budynków portierni i biurowego, w kontekście zapisu regulaminu:„Brak wsparcia dla projektów z zakresu głębokiej modernizacji energetycznej zwiększających efektywność energetyczną (obliczaną dla energii pierwotnej) poniżej 30% liczonej dla każdego budynku w ramach projektu (warunek nie dotyczy budynków zabytkowych).” Odpowiedź
  
  Warunek poprawy efektywności energetycznej o co najmniej 30% jest weryfikowany na podstawie załączonego do wniosku audytu energetycznego. A zatem jeśli istnieją przepisy, na podstawie których można taki przypadek potraktować jako jeden budynek i jeżeli jest możliwe sporządzenie audytu energetycznego dla obu budynków/części budynku jednocześnie, wówczas warunek poprawy efektywności energetycznej będzie badany na podstawie tego jednego audytu, a budynki zostaną potraktowane jako integralna całość.

  Odpowiedź
  
  Warunek poprawy efektywności energetycznej o co najmniej 30% jest weryfikowany na podstawie załączonego do wniosku audytu energetycznego. A zatem jeśli istnieją przepisy, na podstawie których można taki przypadek potraktować jako jeden budynek i jeżeli jest możliwe sporządzenie audytu energetycznego dla obu budynków/części budynku jednocześnie, wówczas warunek poprawy efektywności energetycznej będzie badany na podstawie tego jednego audytu, a budynki zostaną potraktowane jako integralna całość.

• Pytanie 30.Odnosząc się do zapisu Regulaminu wyboru projektów punkt 12 do podpunktu 1.5 Informacji o naborze o treści: 12.Konieczne jest wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i/lub chiropterologicznej oraz zapewnienie odpowiedniej ochrony ptaków i nietoperzy. Czy wykonanie „Ekspertyzy przyrodniczej dotyczącej występowania gatunków chronionych na terenie obiektu” sporządzonej przez ornitologa, dendrologa, która zawiera wyniki obserwacji dotyczące gatunków chronionych w tym ptaki, nietoperze jesttożsama i wystarczająca do spełnieniawymogu konkursuw zakresie wykonania ekspertyzy ornitologicznej i/lub chiropterologicznej oraz zapewnienia odpowiedniej ochrony ptaków i nietoperzy? Odpowiedź
  
  Wniosek o dofinansowanie wraz z załącznikami, będzie weryfikowany podczas oceny w ramachDziałania 2.2.Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznejm.in. pod kątem spełniania kryterium formalnego specyficznego „Wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i/lub chiropterologicznej oraz zapewnienie odpowiedniej ochrony ptaków i nietoperzy”.
  
  Samo kryterium nie definiuje szerzej koniecznej do przedstawienia „ekspertyzy” ani nie podaje do niej alternatyw.
  
  Ekspertyzę należy rozpatrywać przede wszystkim w kontekście jej funkcji i celu, jaki dzięki niej zostanie osiągnięty – czyli w kontekście zapewnienia odpowiedniej inwentaryzacji siedlisk oraz ochrony ptaków i nietoperzy.
  
  W kontekście oceny planowanego do realizacji projektu termomodernizacyjnego interesuje nas to, co można chronić w szczelinach budynku i jego najbliższym otoczeniu oraz czy inwestycja nie koliduje z przestrzenią życiową ptaków i nietoperzy.
  
  Z punktu widzenia wnioskodawcy, należy odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
  - czy posiadany dokument zawiera zinwentaryzowane "zasoby" ptaków i/lub nietoperzy?
  - czy posiadany dokument przedstawia sposoby ochrony ptaków i/lub nietoperzy w trakcie i po inwestycji?
  - czy posiadany dokument został opracowany przez osobę uprawnioną do wydawania tego rodzaju opinii (ornitologia, chiropterologa)?

  Odpowiedź
  
  Wniosek o dofinansowanie wraz z załącznikami, będzie weryfikowany podczas oceny w ramachDziałania 2.2.Efektywność energetyczna budynków użyteczności publicznejm.in. pod kątem spełniania kryterium formalnego specyficznego „Wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i/lub chiropterologicznej oraz zapewnienie odpowiedniej ochrony ptaków i nietoperzy”.
  
  Samo kryterium nie definiuje szerzej koniecznej do przedstawienia „ekspertyzy” ani nie podaje do niej alternatyw.
  
  Ekspertyzę należy rozpatrywać przede wszystkim w kontekście jej funkcji i celu, jaki dzięki niej zostanie osiągnięty – czyli w kontekście zapewnienia odpowiedniej inwentaryzacji siedlisk oraz ochrony ptaków i nietoperzy.
  
  W kontekście oceny planowanego do realizacji projektu termomodernizacyjnego interesuje nas to, co można chronić w szczelinach budynku i jego najbliższym otoczeniu oraz czy inwestycja nie koliduje z przestrzenią życiową ptaków i nietoperzy.
  
  Z punktu widzenia wnioskodawcy, należy odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
  - czy posiadany dokument zawiera zinwentaryzowane "zasoby" ptaków i/lub nietoperzy?
  - czy posiadany dokument przedstawia sposoby ochrony ptaków i/lub nietoperzy w trakcie i po inwestycji?
  - czy posiadany dokument został opracowany przez osobę uprawnioną do wydawania tego rodzaju opinii (ornitologia, chiropterologa)?

• Pytanie 31.Gmina planuje w ramach przedsięwzięcia przeprowadzenie typowych działań termomodernizacyjnych połączonych z montażem instalacji OZE na istniejących obiektach użyteczności publicznej w mieście X (budynki przedszkoli, hali sportowej oraz obiektu klubowego przy istniejącym boisku sportowym). Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opisu we wniosku wpływu projektu na zasadę równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Zapisy instrukcji wskazują, iż „(…) w przypadku obiektów i zasobów modernizowanych (m.in. przebudowa, rozbudowa), zastosowanie standardów dostępności jest obowiązkowe - o ile pozwalają na to warunki techniczne i zakres prowadzonej modernizacji.” W związku z tym, iż zakres przedmiotowego projektu odnosi się do typowej termomodernizacji budynków użyteczności publicznej (m.in. docieplenie ścian, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, prace związane z wymianą pokryć dachowych) to czy Wnioskodawca może przyjąć założenie, iż produkty projektu mają charakter neutralny? Idąc dalej – jeśli odpowiedź na powyższe pytanie byłaby twierdząca to czy w związku z tym Wnioskodawca nie ma obowiązku opisu zgodności projektu ze standardem architektonicznym z uwagi na fakt, iż zakres standardów nie odnosi się do niniejszej inwestycji (ze względu na neutralny charakter produktów projektu, tak jak w przypadku instalacji OZE w przypadku działania 10.06)? Jeżeli opisana powyżej interpretacja byłaby błędna (tj. wnioskodawca jest zobowiązany do zastosowania standardów dostępności architektonicznej) uprzejmie proszę o informację jakie działania związane z wydatki związane z zapewnieniem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami mogą być kwalifikowane w ramach działania 02.02? Czy np. jeżeli równolegle do wykonywanych prac termomodernizacyjnych obiekt hali sportowej zostałby dodatkowo rozbudowany/przebudowany celem zapewnienia dostępności pomieszczeń szatniowych dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami, to czy ten zakres wydatków może zostać uznany za kwalifikowany w ramach działania 02.02? Odpowiedź
  
  Szczegółowe informacje na temat zasad horyzontalnych znajdują się Instrukcji wypełniania wniosków w rozdziale B.7.2. Nawiązując do treści przedmiotowego rozdziału należy w szczególności podkreślić, że zgodność projektu z zasadami horyzontalnymi realizowana jest m.in. poprzez zgodność z zasadami równości i niedyskryminacji, m.in.: Wpływ projektu na realizację zasad równości i niedyskryminacji, w tym dostępność dla osób niepełnosprawnych.
  
  Badając zgodność projektu z zasadą równości szans i niedyskryminacji oraz zasadą równości kobiet i mężczyzn - należy kierować się „Wytycznymi dotyczącymi realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027" wraz z załącznikami.
  
  Pyt. 1) czy w związku z tym Wnioskodawca nie ma obowiązku opisu zgodności projektu ze standardem architektonicznym z uwagi na fakt, iż zakres standardów nie odnosi się do niniejszej inwestycji (ze względu na neutralny charakter produktów projektu, tak jak w przypadku instalacji OZE w przypadku działania 10.06)?
  Odp. 1.: Wymiana stolarki okiennej i drzwiowej - jeśli w ramach prac termomodernizacyjnych są planowane tego typu prace - to tutaj nie mamy do czynienia z produktem neutralnym, ponieważ do okien i drzwi mają zastosowanie standardy. Okna i drzwi jako ta infrastruktura, w której “wystąpi kontakt użytkownika z infrastrukturą” należy wykonać z zastosowaniem standardów.
  
  Pyt. 2) Czy np. jeżeli równolegle do wykonywanych prac termomodernizacyjnych obiekt hali sportowej zostałby dodatkowo rozbudowany/przebudowany celem zapewnienia dostępności pomieszczeń szatniowych dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami, to czy ten zakres wydatków może zostać uznany za kwalifikowany w ramach działania 02.02?
  Odp. 2.: Rozbudowa obiektu hali sportowej pod kątem zapewnienia dostępności nie jest kwalifikowana w ramach działania 2.2, ponieważ przy takich pracach celem projektu nie byłaby termomodernizacja, a zapewnienie dostępności, a więc nie byłyby to prace powiązane z przedmiotem projektu tj. ze zwiększeniem efektywności energetycznej.
  
  Zasadniczo wymóg dostępności należy odnosić do przedmiotu projektu (czyli tego, co jest realizowane w ramach wniosku o dofinasowanie). Standardy dostępności w ramach powyższych nowych produktów projektu opisane są dokładnie w punkcie 4.2 rozdziału B.7.2 Instrukcji wypełniania wniosków - 4.2 . Zapewnienie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.Opisy poszczególnych standardów znajdują się w zał. nr 2 do wspomnianych powyżej Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 i opublikowane zostały na stronie internetowej Funduszy Europejskich (standardy dostępności).

  Odpowiedź
  
  Szczegółowe informacje na temat zasad horyzontalnych znajdują się Instrukcji wypełniania wniosków w rozdziale B.7.2. Nawiązując do treści przedmiotowego rozdziału należy w szczególności podkreślić, że zgodność projektu z zasadami horyzontalnymi realizowana jest m.in. poprzez zgodność z zasadami równości i niedyskryminacji, m.in.: Wpływ projektu na realizację zasad równości i niedyskryminacji, w tym dostępność dla osób niepełnosprawnych.
  
  Badając zgodność projektu z zasadą równości szans i niedyskryminacji oraz zasadą równości kobiet i mężczyzn - należy kierować się „Wytycznymi dotyczącymi realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027" wraz z załącznikami.
  
  Pyt. 1) czy w związku z tym Wnioskodawca nie ma obowiązku opisu zgodności projektu ze standardem architektonicznym z uwagi na fakt, iż zakres standardów nie odnosi się do niniejszej inwestycji (ze względu na neutralny charakter produktów projektu, tak jak w przypadku instalacji OZE w przypadku działania 10.06)?
  Odp. 1.: Wymiana stolarki okiennej i drzwiowej - jeśli w ramach prac termomodernizacyjnych są planowane tego typu prace - to tutaj nie mamy do czynienia z produktem neutralnym, ponieważ do okien i drzwi mają zastosowanie standardy. Okna i drzwi jako ta infrastruktura, w której “wystąpi kontakt użytkownika z infrastrukturą” należy wykonać z zastosowaniem standardów.
  
  Pyt. 2) Czy np. jeżeli równolegle do wykonywanych prac termomodernizacyjnych obiekt hali sportowej zostałby dodatkowo rozbudowany/przebudowany celem zapewnienia dostępności pomieszczeń szatniowych dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami, to czy ten zakres wydatków może zostać uznany za kwalifikowany w ramach działania 02.02?
  Odp. 2.: Rozbudowa obiektu hali sportowej pod kątem zapewnienia dostępności nie jest kwalifikowana w ramach działania 2.2, ponieważ przy takich pracach celem projektu nie byłaby termomodernizacja, a zapewnienie dostępności, a więc nie byłyby to prace powiązane z przedmiotem projektu tj. ze zwiększeniem efektywności energetycznej.
  
  Zasadniczo wymóg dostępności należy odnosić do przedmiotu projektu (czyli tego, co jest realizowane w ramach wniosku o dofinasowanie). Standardy dostępności w ramach powyższych nowych produktów projektu opisane są dokładnie w punkcie 4.2 rozdziału B.7.2 Instrukcji wypełniania wniosków - 4.2 . Zapewnienie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.Opisy poszczególnych standardów znajdują się w zał. nr 2 do wspomnianych powyżej Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 i opublikowane zostały na stronie internetowej Funduszy Europejskich (standardy dostępności).

• Pytanie 32.Czy szpital którego właścicielem jest Województwo może wnioskować o dofinansowanie termomodernizacji budynków, w których działają ZOL – źródło finansowania NFZ? Jakie ma to przełożenie na spełnienie kryterium Zgodność projektu z zasadą deinstytucjonalizacji? Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisem w Regulaminie wyboru projektów nr FESL.02.02-IZ.01-120/24, w słowniku pojęć zdefiniowano:
  
  Opieka instytucjonalna– usługi świadczone:
  a) w placówce opiekuńczo-pobytowej, czyli placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu i opieki, w której liczba mieszkańców jest większa niż 8 osób, lub w której spełniona jest co najmniej jedna z poniższych przesłanek:
  - usługi nie są świadczone w sposób zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby);
  - wymagania organizacyjne mają pierwszeństwo przed indywidualnymi potrzebami mieszkańców;
  - mieszkańcy nie mają wystarczającej kontroli nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą w zakresie funkcjonowania w ramach placówki;
  - mieszkańcy są odizolowani od ogółu społeczności lub zmuszeni do mieszkania razem;
  b) w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1426, z późn. zm.) lub w innej placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu lub opieki;c) w placówce interwencyjnego zakwaterowania (m.in. noclegownie, schroniska dla osób bezdomnych, ogrzewalnie).
  
  Opieka instytucjonalna realizowana jest w szczególności w takich instytucjach jak:
  a) dom pomocy społecznej, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
  b) zakład opiekuńczo-leczniczy i zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.) W związku z powyższym, w przypadku, gdy w budynkach szpitala planowanych do termomodernizacji działa ZOL to nie nie będzie spełniona zasada deinstytucjonalizacji.

  Odpowiedź
  
  Zgodnie z zapisem w Regulaminie wyboru projektów nr FESL.02.02-IZ.01-120/24, w słowniku pojęć zdefiniowano:
  
  Opieka instytucjonalna– usługi świadczone:
  a) w placówce opiekuńczo-pobytowej, czyli placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu i opieki, w której liczba mieszkańców jest większa niż 8 osób, lub w której spełniona jest co najmniej jedna z poniższych przesłanek:
  - usługi nie są świadczone w sposób zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby);
  - wymagania organizacyjne mają pierwszeństwo przed indywidualnymi potrzebami mieszkańców;
  - mieszkańcy nie mają wystarczającej kontroli nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą w zakresie funkcjonowania w ramach placówki;
  - mieszkańcy są odizolowani od ogółu społeczności lub zmuszeni do mieszkania razem;
  b) w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1426, z późn. zm.) lub w innej placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu lub opieki;c) w placówce interwencyjnego zakwaterowania (m.in. noclegownie, schroniska dla osób bezdomnych, ogrzewalnie).
  
  Opieka instytucjonalna realizowana jest w szczególności w takich instytucjach jak:
  a) dom pomocy społecznej, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
  b) zakład opiekuńczo-leczniczy i zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.) W związku z powyższym, w przypadku, gdy w budynkach szpitala planowanych do termomodernizacji działa ZOL to nie nie będzie spełniona zasada deinstytucjonalizacji.

• Pytanie 33.Powiat X wspólnie z partnerami planuje złożyć wniosek o dofinansowanie w ramach naboru nr FESL.02.02-IZ.01-120/24. Przedmiotem projektu będzie termomodernizacja budynków użyteczności publicznej. Jednym z budynków objętych działaniami związanymi z efektywnością energetyczną będzie ośrodek zdrowia (nieruchomość Powiatu X ). Wydatki związane z ośrodkiem objęte będą w dokumentacji aplikacyjnej pomocą de minimis. Realizatorem w zakresie robót dot. m.in. ośrodka zdrowia będzie jednostka organizacyjna Powiatu, któranie posiada osobowości prawnej. Jednostka ta administruje nieruchomością Powiatu X Kto winien być Beneficjentem pomocowym pomocy de minimis: Powiat X czy jednostka organizacyjna Powiatu, nieposiadająca osobowości prawnej, która administruje nieruchomością. Odpowiedź
  
  W sytuacji gdy wnioskodawcą będzie JST, a pomoc de minimis w projekcie będzie dotyczyła jednostek należących do Gminy/Powiatu (samorządowe instytucje kultury, zakłady budżetowe, jednostki budżetowe czy spółki prawa handlowego), wówczas formularz pomocy de minimis, oraz oświadczenie o pomocy de minimis powinny dotyczyć tej jednostki, a nie Gminy/Powiatu jako wnioskodawcy. W opisanym przypadku formularz pomocy de minimis w zakresie kosztów bezpośrednich powinien być złożony na podmiot, który będzie czerpał pożytki z udzielonej pomocy de minimis (np. niższe rachunki za ogrzewanie), wydaje się, że podmiotem tym będzie jednostka budżetowa.Jednocześnie, należy mieć na uwadze, że zgodnie z Przewodnikiem dla beneficjentów FE SL 2021-2027, w sytuacji, gdy inwestycja w kosztach bezpośrednich objęta będzie zasadami pomocy de minimis, to koszty pośrednie należy objąć pomocą de minimis do dostępnego limitu. Należy zastosować stawkę ryczałtową zgodnie ze wskazaniem w regulaminie wyboru projektów, tj. 7%. Ponad to, należy pamiętać, że pomoc de minimis na dofinansowanie kosztów pośrednich będzie sprawozdawana na Starostwo Powiatowe ponieważ w opinii UOKiK, Powiat prowadzi działalność gospodarczą za pośrednictwem swojego urzędu.

  Odpowiedź
  
  W sytuacji gdy wnioskodawcą będzie JST, a pomoc de minimis w projekcie będzie dotyczyła jednostek należących do Gminy/Powiatu (samorządowe instytucje kultury, zakłady budżetowe, jednostki budżetowe czy spółki prawa handlowego), wówczas formularz pomocy de minimis, oraz oświadczenie o pomocy de minimis powinny dotyczyć tej jednostki, a nie Gminy/Powiatu jako wnioskodawcy. W opisanym przypadku formularz pomocy de minimis w zakresie kosztów bezpośrednich powinien być złożony na podmiot, który będzie czerpał pożytki z udzielonej pomocy de minimis (np. niższe rachunki za ogrzewanie), wydaje się, że podmiotem tym będzie jednostka budżetowa.Jednocześnie, należy mieć na uwadze, że zgodnie z Przewodnikiem dla beneficjentów FE SL 2021-2027, w sytuacji, gdy inwestycja w kosztach bezpośrednich objęta będzie zasadami pomocy de minimis, to koszty pośrednie należy objąć pomocą de minimis do dostępnego limitu. Należy zastosować stawkę ryczałtową zgodnie ze wskazaniem w regulaminie wyboru projektów, tj. 7%. Ponad to, należy pamiętać, że pomoc de minimis na dofinansowanie kosztów pośrednich będzie sprawozdawana na Starostwo Powiatowe ponieważ w opinii UOKiK, Powiat prowadzi działalność gospodarczą za pośrednictwem swojego urzędu.

• Pytanie 34.Czy w ramach wskazanego naboru załączniki wykonane przez podmioty zewnętrzne tzn. PFU, Audyty, opinię ornitologiczną muszą być podpisanie także przez Wnioskodawcę? Wszystkie te załączniki są podpisane przez autorów czy powinny być także opatrzone podpisem kwalifikowanym Beneficjenta? Czy załącznik analiza finansowa powinna zostać podpisane przez Wnioskodawcę (wersja edytowalna excel)? Odpowiedź
  
  Nie ma obowiązku podpisywania wniosku o dofinansowanie ani załączników do wniosku przez Wnioskodawcę.
  
  Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów, obowiązującego dla naboru nr 120/24 (rozdział 3. Wniosek o dofinansowanie, podrozdział 3.1 Sposób złożenia wniosku o dofinansowanie (WOD), str. 25):
  „Wniosek o dofinansowanie projektu składasz wyłącznie elektronicznie w LSI 2021. Wniosek o dofinansowanie projektu nie jest podpisywany.”
  
  Załączniki do wniosku stanowią jego integralną część, zatem powyższa wskazówka odnosi się również do załączników. W podrozdziale 3.2 Sposób, forma i termin składania załączników do WOD zamieszczono wykaz załączników obowiązkowych i dodatkowych oraz odesłanie do Instrukcji wypełniania wniosku w zakresie sposobu wypełnienia wzorów załączników – jeśli należy skorzystać ze wzoru, oraz formy dołączenia pozostałych załączników, jeśli stanowią np. odrębne dokumenty. W przypadku niektórych wzorów załączników zamieszczono miejsce na podpis osoby upoważnionej – należy wówczas wypełnić dane osoby upoważnionej do składania wniosku/załącznika (np. w formularzu do pomocy de minimis). Jeśli załącznikiem jest dokument sporządzony przez podmioty zewnętrzne np. dokumentacja techniczna, ekspertyza ornitologiczna, audyt energetyczny – również nie ma konieczności podpisywania ich dodatkowo przez Wnioskodawcę – wystarczy załączenie do wniosku o dofinansowanie w LSI i przesłanie wraz z wnioskiem.
  
  Ponadto należy pamiętać, iż zgodnie z Regulaminem wyboru projektów:„Dostarczenie niewypełnionego, nieczytelnego bądź niemożliwego do odczytania/otwarcia załącznika (np. plik w formacie PDF zawierający puste strony bądź strony w jednym kolorze, uniemożliwiające odczytanie treści, arkusz kalkulacyjny niewypełniony treścią bądź niemożliwy do otwarcia/odczytania) jest równoznaczne z niedostarczeniem załącznika i może być powodem wezwania do uzupełnienia dokumentacji aplikacyjnej”.

  Odpowiedź
  
  Nie ma obowiązku podpisywania wniosku o dofinansowanie ani załączników do wniosku przez Wnioskodawcę.
  
  Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów, obowiązującego dla naboru nr 120/24 (rozdział 3. Wniosek o dofinansowanie, podrozdział 3.1 Sposób złożenia wniosku o dofinansowanie (WOD), str. 25):
  „Wniosek o dofinansowanie projektu składasz wyłącznie elektronicznie w LSI 2021. Wniosek o dofinansowanie projektu nie jest podpisywany.”
  
  Załączniki do wniosku stanowią jego integralną część, zatem powyższa wskazówka odnosi się również do załączników. W podrozdziale 3.2 Sposób, forma i termin składania załączników do WOD zamieszczono wykaz załączników obowiązkowych i dodatkowych oraz odesłanie do Instrukcji wypełniania wniosku w zakresie sposobu wypełnienia wzorów załączników – jeśli należy skorzystać ze wzoru, oraz formy dołączenia pozostałych załączników, jeśli stanowią np. odrębne dokumenty. W przypadku niektórych wzorów załączników zamieszczono miejsce na podpis osoby upoważnionej – należy wówczas wypełnić dane osoby upoważnionej do składania wniosku/załącznika (np. w formularzu do pomocy de minimis). Jeśli załącznikiem jest dokument sporządzony przez podmioty zewnętrzne np. dokumentacja techniczna, ekspertyza ornitologiczna, audyt energetyczny – również nie ma konieczności podpisywania ich dodatkowo przez Wnioskodawcę – wystarczy załączenie do wniosku o dofinansowanie w LSI i przesłanie wraz z wnioskiem.
  
  Ponadto należy pamiętać, iż zgodnie z Regulaminem wyboru projektów:„Dostarczenie niewypełnionego, nieczytelnego bądź niemożliwego do odczytania/otwarcia załącznika (np. plik w formacie PDF zawierający puste strony bądź strony w jednym kolorze, uniemożliwiające odczytanie treści, arkusz kalkulacyjny niewypełniony treścią bądź niemożliwy do otwarcia/odczytania) jest równoznaczne z niedostarczeniem załącznika i może być powodem wezwania do uzupełnienia dokumentacji aplikacyjnej”.